Πώς θα ήταν άραγε η Ελλάδα χωρίς την συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας για τις προσφυγικές ροές; Ακόμα και αν με κάποιο τρόπο βρίσκαμε αρκετά ανταλλάγματα αντίστοιχα με αυτά που προσφέρει η ΕΕ –κάτι το ρεαλιστικά αδύνατον- και κατορθώναμε να συνάψουμε μια παρόμοια συμφωνία με την Τουρκία από μόνοι μας, είναι απόλυτα σίγουρο ότι η Τουρκία δεν θα την τηρούσε ούτε στο ελάχιστο. Θα πείτε, «μα ούτε τώρα την τηρεί», το οποίο είναι μόνο εν μέρη σωστό. Ναι, η Τουρκία έχει επιλεκτική μνήμη και μερικές φορές διαλέγει να ξεχάσει την συμφωνία και να στείλει κύματα προσφύγων για να ασκήσει πίεση στην Ελλάδα. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν συγκρίνεται με το να έστελνε οργανωμένα κανα εκατομμύριο ανθρώπους για να εγκλωβιστούν στην χώρα μας, ειδικά από τη στιγμή που οι βόρειοι γείτονές μας έχουν φροντίσει να ασφαλίσουν τα δικά τους ευκολοσφράγιστα χερσαία σύνορα.
Πόσο εύκολο θα ήταν για την Τουρκία να καταλάβει νησίδες στο Αιγαίο αν δεν υπήρχε η ΕΕ να διασφαλίζει τα σύνορά της; Άλλωστε έχει μεγάλη εμπειρία στο να καταλαμβάνει μία περιοχή και έπειτα να ισχυρίζεται ότι ανέκαθεν ήταν δική της –η Κύπρος είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Αν κάποιος σκέφτεται χαζομάρες του τύπου «μα αυτό είναι παράνομο, μας προστατεύουν διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες», και πάλι η Κύπρος είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Ακόμα και σε επίπεδο διπλωματίας, ποιο ήταν το μεγαλύτερο χαστούκι –αν όχι το μόνο- που έφαγε ο Ερντογάν στην υπόθεση των δύο στρατιωτικών; Η πλήρης υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το αποτέλεσμα φάνηκε από τις δηλώσεις του μετά από την σύνοδο της Βάρνας αλλά και από την ριζική αλλαγή ρητορικής μετά το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου.
Δεν είναι μόνο όμως το διπλωματικό και το αμυντικό επίπεδο όπου ο ρόλος της ΕΕ έγινε πιο εμφανής τους τελευταίους μήνες. Στην νέα εποχή που δημιουργείται με την ανάπτυξη του διαδικτύου, μόνο μέσω μεγάλων συμμαχιών μπορούν να διατηρήσουν την κυριαρχία τους και τα δικαιώματα των πολιτών τους χώρες με μικρό πληθυσμό όπως η δική μας. Πρόσφατο παράδειγμα η υποκλοπή προσωπικών στοιχείων μέσω Facebook. Μπορεί χώρες όπως οι ΗΠΑ να έχουν λόγω του μεγέθους τους τη δυνατότητα να αμυνθούν στις εταιρείες τεχνολογίας, αλλά προφανώς δεν ισχύει το ίδιο για την Ελλάδα ή την Κύπρο.
Μπορεί η άμυνα στις εταιρείες κολοσσούς να φαίνεται κάτι το παράξενο, αλλά ας μη ξεχνάμε ότι η ιστορία του πλανήτη μας τους τελευταίους αιώνες γράφτηκε από τέτοιες εταιρείες που είχαν την δύναμη ολόκληρου κράτους και είτε ξεκινούσαν πόλεμοι για χάρη τους, είτε απλά είχαν οι ίδιες τον στρατό και τους ξεκινούσαν από μόνες τους. Φυσικά μιλάμε για άλλα μεγέθη: η Apple κοστολογείται περίπου στα 700 δις δολλάρια. Η αξία της μεγαλύτερης εταιρείας στον κόσμο, της πετρελαϊκής Saudi Aramco υπολογίζεται περίπου στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η σημερινή αξία της Ολλανδικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών θα ήταν 8 τρις (ως μέτρο σύγκρισης, το ίδιο αποτέλεσμα βγάζει αν προσθέσουμε το ΑΕΠ της Γερμανίας και της Ιαπωνίας). Η διαφορά οικονομικού μεγέθους όμως δεν αφαιρεί τίποτα από την δύναμη του Facebook να ανεβάζει και να κατεβάζει κυβερνήσεις.
Το να επιβάλλεις πρόστιμο σε εταιρείες τέτοιου μεγέθους, ακόμα και αν είναι τα 13 δις πρόστιμο στην Apple, είναι απλά μία κακή στιγμή. Το Facebook, η Google και η Apple έχουν βγάλει δεκάδες φορές τα χρήματα που τους επιβάλλει η ΕΕ ως πρόστιμο για τις μονοπωλιακές τακτικές τους. Ακόμα και έτσι όμως, οι κολοσσοί αυτοί αναγκάστηκαν να πληρώσουν πρόστιμο και να υπακούσουν στους κανόνες κάποιου ανώτερου σε δύναμη. Φαντάζεστε ποτέ την Ελλάδα μόνη της να έβαζε 1 δις πρόστιμο στην Apple; Θα γελάγανε μέχρι και τα ζιβάγκο του Στιβ Τζομπς.
Συμφωνώ ότι η ΕΕ έχει την σκοτεινή της πλευρά και, ειδικά τα τελευταία χρόνια, την ζήσαμε και την μάθαμε καλά. Υπάρχει όμως και η θετική πλευρά της και, μπορεί να χρειάστηκε ένας παρανοϊκός δικτάτορας και η επέλαση των εταιρειών τεχνολογίας, αλλά τουλάχιστον τώρα την καταλάβαμε. Δεν ήταν τρελοί όσοι τόσα χρόνια τόνιζαν τη σημασία της ένταξης της χώρας μας στην Ένωση. Μάλλον ήρθαν στα λογικά τους όσοι έκαναν διαχρονικά προεκλογικά μάζευαν ψήφους τάζοντας ηρωική έξοδο και τελικά αναγκάστηκαν να κάνουν κωλοτούμπα.
Υ.Γ. Ένα μεγάλο επιχείρημα για το Brexit ήταν οι απίστευτα πολλοί νόμοι της ΕΕ. Ένα διαφημιστικό σποτ χαρακτηριστικά είχε ένα μαξιλάρι δείχνοντας ότι η μαξιλαροθήκη απαιτούσε να υπακούει σε 5 νόμους για να φτιαχτεί και το κυρίως μαξιλάρι σε 109. Αργότερα αποδείχτηκε ότι οι αριθμοί αυτοί ήταν απλά υπερβολή για χάρη της προπαγάνδας. Παρόλα αυτά, έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί να έχει τόσο αυστηρούς κανόνες η ΕΕ για καθημερινά πράγματα όπως τα μαξιλάρια;
Όταν έκανα έρευνα αγοράς για καθισματάκι αυτοκινήτου, ένα φιλικό ζευγάρι με συμβούλεψε να ψάξω να έχει πιστοποίηση “i-size” και να μη με νοιάξει τίποτε άλλο. Κάνοντας την συνηθισμένη αναζήτηση στο διαδίκτυο, ανακάλυψα ότι ο κύριος λόγος θανάτου νεογνών σε σύγκρουση ήταν οι πλευρικές συγκρούσεις, οι οποίες είναι υπερβολικά συχνότερες σε αστικό περιβάλλον, ένα από τα πολλά προβλήματα που παλιότερες τεχνολογίες παρέβλεπαν. Η λύση που επέβαλλε η ΕΕ ώστε να υπάρχει βεβαιότητα από τους καταναλωτές ότι το καθισματάκι που αγοράζουν θα προστατέψει το παιδί τους ήταν η υποχρεωτική βεβαίωση “i-size” για όσα καθίσματα κατασκευάζονται εντός ΕΕ τα τελευταία χρόνια. Την επόμενη φορά που κάποιος θα σας μιλήσει για έξοδο από την ΕΕ, ρωτήστε τον αν έχει αλεργία στο μαξιλάρι του και τι καθισματάκι αμαξιού θα πάρει για το παιδί του.
