Τοπική Αυτοδιοίκηση

Αυτοδιοίκηση και Κράτος: Μια σχέση συναγωνιστική

Ακόμα κι αν δε θέλει κανείς να εξετάσει τα πραγματικά κίνητρα της παραπάνω δήλωσης ή ακόμα κι αν θεωρηθεί ότι εκκινεί πράγματι από καλές προθέσεις ένα είναι, κατά την άποψή μου, βέβαιο: η εφαρμογή της παραπάνω επιχειρηματολογίας θα οδηγούσε σε άμεση συρρίκνωση και υποβάθμιση των αρμοδιοτήτων, του ρόλου και εν τέλει της πολιτικής και θεσμικής σημασίας της Αυτοδιοίκησης.

Είναι γνωστό ότι η αντίληψη που θέλει μια αυτοδιοικούμενη ζώνη του κράτους να τελεί υπό καθεστώς λειτουργικής περιχαράκωσης και να ασχολείται με στενά τοπικές υποθέσεις θεωρείται σήμερα σε όλη την Ευρώπη παρωχημένη. Αυτός ο «ρομαντικός αυτοδιοικητισμός» δεν μπορεί επ’ ουδενί να σταθεί ως μοντέλο δημοκρατικής και διοικητικής οργάνωσης στη σύγχρονη πολιτική, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα που χαρακτηρίζεται αν μη τι άλλο από μια εξαιρετικά σύνθετη πολυπλοκότητα. Η ίδια η αποκεντρωτική ιδέα δεν μπορεί να προωθηθεί μέσα από λογικές στεγανοποίησης των πολιτικών δομών του κράτους. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα πλέον αποκεντρωτικά κράτη της Ευρώπης, που έχουν μάλιστα επιτύχει υψηλούς βαθμούς ευημερίας, στηρίζονται σε ένα μοντέλο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης βασισμένο στις αρχές της επικουρικότητας, της αμεσότητας και του συντονισμού των δράσεων. Αυτό καταρχήν σημαίνει ότι τόσο οι κρατικές αρμοδιότητες όσο και οι οικονομικοί πόροι μεταφέρονται σε μεγάλο ποσοστό στην Αυτοδιοίκηση με το κεντρικό κράτος να διαδραματίζει επιτελικό και συνεκτικό ρόλο. Πρακτική ανάγκη αυτού του μοντέλου είναι η διοχέτευση στην Αυτοδιοίκησης ενός σημαντικού ποσοστού επί των συνολικών φορολογικών εσόδων του κράτους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι ΟΤΑ στη Δανία με 36.6 ως % του ΑΕΠ συνολικά έσοδα, στη Σουηδία 26 %, στη Φινλανδία 22,3% ακόμα και στη Γερμανία 20%. Η Αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα στην παραπάνω κατηγορία βρίσκεται στο 3.1 % του ΑΕΠ ως προς τα συνολικά της έσοδα κατέχοντας την 25η θέση στην Ε.Ε. των 27.

Υπό το πρίσμα αυτό, η Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί πεδίο επικίνδυνων κυβερνητικών πειραματισμών, νεοφιλελεύθερων μάλιστα εμπνεύσεων. Λύση για την επίτευξη της οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ δεν μπορεί να αποτελεί η διακοπή της χρηματοδότησης από το κράτος. Αντιθέτως η αύξηση της χρηματοδότησης προς την Αυτοδιοίκηση με τη θεσμοθέτηση συγκεκριμένων ποσών επί του κρατικού προϋπολογισμού ώστε να διασφαλίζεται αφενός η αποτελεσματική άσκηση των αυτοδιοικητικών αρμοδιοτήτων και αφετέρου η οικονομική αυτοδυναμία των ΟΤΑ αποτελεί την μοναδική επιλογή για ένα σύγχρονο αποκεντρωτικό κρατικό μοντέλο. Για μια ελληνική Αυτοδιοίκηση που θα μπορούσε σταδιακά να υποκαταστήσει το υπερσυγκεντρωτικό και γραφειοκρατικό κράτος και με μια σχέση συμπληρωματικής και συναγωνιστικής θεσμικής οργάνωσης να ενισχύσει τη δημοκρατική νομιμοποίηση του πολιτικού μας συστήματος και να εγγυηθεί την συνοχή του κοινωνικού και κρατικού μας σχηματισμού.



Προηγουμενο ΑρθροΕπομενο Αρθρο

Ιωάννης Χ. Πισιμίσης

Πολιτικός Επιστήμονας - Κοινωνιολόγος

Γεννήθηκε το 1983 στην Αθήνα και κατάγεται από την Αρκαδία και το Λασίθι. Είναι απόφοιτος της σχολής Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών (ΜΠΣ) «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία» του ΕΚΠΑ. Είναι μέλος της Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης. Αρθρογραφεί συχνά στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο. Δημοτικός Σύμβουλος Βριλησσίων από το 2010, Αντιδήμαρχος Παιδείας Βριλησσίων (2012 -2014), εκπρόσωπος στην Περιφερειακή ‘Ένωση Δήμων Αττικής (2011 -2014). Στις δημοτικές εκλογές του 2014 επανεκλέχθηκε Δημοτικός Σύμβουλος Βριλησσίων. Δραστηριοποιείται επιχειρηματικά όντας ιδιοκτήτης της εταιρείας «Φιλέματα Κρήτης».

Αυτοδιοίκηση και Κράτος: Μια σχέση συναγωνιστική

του Γιάννη Πισιμίση.

Εν μέσω του καταιγισμού πολιτικών πληροφοριών, δηλώσεων , συνεντεύξεων, διαπραγματεύσεων (το τελευταίο και με εισαγωγικά αν προτιμάτε) που βιώνουμε το τελευταίο διάστημα, πέρασε μάλλον στα ψιλά ένα από τα πολλά «τιτιβίσματα» του υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη με θέμα αυτή τη φορά την Αυτοδιοίκηση. Μέσω του προσφιλούς του twitter, ο κ. Βαρουφάκης δήλωσε ότι συμφωνεί με την ιδέα της διακοπής της χρηματοδότησης της Αυτοδιοίκησης από το κεντρικό κράτος και της αντικατάστασής της με ειδικό ανταποδοτικό τέλος που θα πληρώνουν οι πολίτες προς τους Δήμους. Η (νεοφιλελεύθερης έμπνευσης) λογική πίσω από τη δήλωση αυτή είναι ότι το κράτος προκειμένου να είναι αποτελεσματικό πρέπει να μικρύνει τόσο από άποψη δομών όσο και δαπανών και με το συμπληρωματικό στην προκειμένη περίπτωση επιχείρημα ότι η διακοπή της κρατικής χρηματοδότησης θα ενίσχυε την αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης.

Συνεχίζοντας να χρησιμοποιείτε την ιστοσελίδα, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies. Περισσότερες πληροφορίες.

Οι ρυθμίσεις των cookies σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν οριστεί σε "αποδοχή cookies" για να σας δώσουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία περιήγησης. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτή την ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξετε τις ρυθμίσεις των cookies σας ή κάνετε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" παρακάτω τότε συναινείτε σε αυτό.

Κλείσιμο