γράφει ο Δημήτρης Τζελέπης.
Έχει περάσει μία εβδομάδα από τα γεγονότα στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ που πουροδοτήθηκαν από τη ρητορική του προέδρου της Αμερικής. Κάτι παρόμοιο είχε να συμβεί από το 1812, όταν οι Βρετανικές δυνάμεις είχαν εισβάλει στο Καπιτώλιο και το είχαν διαλύσει.
Οι οπαδοί του Τραμπ που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο ήταν ακροδεξιοί, άνθρωποι που πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας, όπως αυτοί οι οπαδοί της QAnon. Άλλοι κρατούσαν σημαίες της συνομοσπονδίας και άλλοι ήταν υπέρμαχοι της δουλείας. Ένας ίσως ετερόκλητος όχλος.
Με αυτά τα γεγονότα της ακραίας ρητορικής, αλλά και πολιτικής βίας, ο Τραμπ κατάφερε να πλήξει την δημοκρατία στην υπερδύναμη και να την στιγματίσει με έναν αδιανόητο τρόπο.
Ο Τραμπ έχασε και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα με όλα αυτά τα αλλοπρόσαλλα και χαοτικά που έκανε. Το κόμμα του Λίνκολν, το Grand Old Party όπως είναι γνωστό στην Αμερική, υπέστη βαριά πληγή. Η στροφή όμως των Ρεπουμπλικάνων σε μία ακραία στροφή και ροπή προς την ακροδεξιά και στην συνωμοσιολογία είχε ξεκινήσει από όταν ο Ομπάμα ανέλαβε πρόεδρος της Αμερικής το 2009.
Μερικοί υποστήριζαν -και είχαν γράψει και άρθρα γεμάτα με Fake News και θεωρίες συνωμοσίας- ότι ο Ομπάμα είναι εχθρός για τις ΗΠΑ. Και έτσι έφτασαν το 2016 να εκλέξουν στις προκριματικές έναν τύπο που έλεγε κάτι που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα ακουγόταν ακραίο και συγκέντρωσε πάνω του όλο το ενδιαφέρον.
Έτσι, οι Ρεπουμπλικάνοι έφτασαν μετά από τέσσερα χρόνια να είναι διασπασμένοι σε πολλά κομμάτια. Το ένα άκρο έχει αυτούς που υποστηρίζουν ακραίες ρητορικές και θεωρίες συνομωσίας και το άλλο έχει αυτούς που υποστηρίζουν χαμηλή φορολογία, συντηρητικούς, ενώ κάποιοι άλλοι είναι διεθνιστές.
Κατεξοχήν όμως ήταν ένα κόμμα που σεβόταν το σύνταγμα και τους κανόνες της Αμερικής, κάτι που δεν φάνηκε καθόλου τα τελευταία χρόνια.
Η επόμενη μέρα στην Αμερική δεν θα είναι και τόσο εύκολη. Ο Μπάιντεν θα ορκιστεί πρόεδρος στις 20 Ιανουαρίου και θα έχει μπροστά του πανδημία, οικονομία και μία δημοκρατία που έχει χτυπηθεί από τον μη σεβασμό στους θεσμούς της.
Μπορεί να έχουμε μία κάποια επιστροφή στις πολιτικές Ομπάμα και Κλίντον, αλλά η αριστερή πτέρυγα του κόμματός του μάλλον δεν θα τον πιέζει για πολλά θέματα και έτσι οι κεντρώοι θα βρίσκονται σε ευνοϊκή θέση.
Η ΕΕ έχει και αυτή μία μεγάλη ευκαιρία να αποκτήσει τη δική της στρατηγική που θα την κάνει πιο δυνατή και στέρεα στα επόμενα χρόνια, που θα είναι εξίσου δύσκολα με αυτά που προηγήθηκαν.
Αυτό που μάθαμε από τα γεγονότα της Αμερικής είναι ότι ο Αμερικανικός ιδαιτεροτισμός έχει χαθεί προ πολλού. Ποιος άραγε θα ακούσει την Αμερική όταν θα θέλει να κάνει ξανά μάθημα δημοκρατίας σε άλλα κράτη;
Η Αμερική έχει περάσει πολλά τα προηγούμενα χρόνια και έχει αποδείξει ότι μπορεί να επιβιώνει. Το να μαλώνουμε στην Ελλάδα για τον εάν ο μαζικός όχλος του Καπιτωλίου έμοιαζε με τους Αγανακτισμένους της Πλατείας Συντάγματος ή με τους Πρεσπομάχους μάλλον δεν μας βοηθάει καθόλου, αφού δεν εστιάζει στην πηγή του προβλήματος του λαϊκισμού.
Το μάθημα από την Αμερική είναι ότι ο Τραμπ ηττήθηκε μέσω μίας εκλογικής διαδικασίας, η δημοκρατία άντεξε και ότι είναι τόσο γαλαντόμα που δίνει χώρο ακόμα και σε αυτούς που την εχθρεύονται. Το έχουν περιγράψει ωραία οι Steven Levitsky και Daniel Ziblatt στο βιβλίο τους «Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες»…
