γράφει ο Λάρκος Λάρκου.
Η έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες με ημερομηνία 17 Απριλίου 2019, αποτελεί μιαν πολύ κατατοπιστική περιγραφή της πραγματικότητας στο κυπριακό, από το Κρανς Μοντάνα έως σήμερα. Με έναν πολύ επιδέξιο τρόπο απαντά δημόσα σε όλες τις «τεχνικές» που έχει χρησιμοποιήσει ο Ν. Αναστασιάδης από το καλοκαίρι του 2017 μέχρι σήμερα. Με τον «τρόπο ΟΗΕ», σημείο προς σημείο αποδομεί τις νέες επιλογές Αναστασιάδη. Για όσους αμφιβάλλουν ο ΓΓ «υπενθυμίζει πως το Σ.Α. (Συμβούλιο Ασφαλείας) υποστηρίζει σταθερά για δεκαετίες μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, που αντικατοπτρίζει την πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο».
Στη μακρά διαδρομή του κυπριακού συνηθίσαμε όπως οι εκάστοτε ΓΓ του ΟΗΕ καταλογίζουν (κατά κανόνα) ευθύνες στον Ρ. Ντενκτάς και στην πολιτική του διαχωρισμού που υποστήριζε με συνέπεια. Σήμερα, δυστυχώς, άλλαξε κατεύθυνση η κριτική. Με διπλωματικά γλώσσα, κύριος αποδέκτης της, είναι ο ηγέτης της ε/κ κοινότητας Ν. Αναστασιάδης, ο οποίος επεχείρησε με διάφορες μεθοδεύσεις να αλλάξει τη βάση των συνομιλιών, και να θέσει στο περιθώριο τις αποφάσεις του ΣΑ, προωθώντας την ιδέα της αναζήτησης μιας χωριστικής ρύθμισης, γιατί (δήθεν) δεν «περνά» το άλφα ή το βήμα σημείο μιας ομοσπονδιακής λύσης από τους ε/κ.
Ειδικότερα ο ΓΓ καταγράφει τα εξής:
1. Α. Γκουτέρες: «Είδαμε πριν μια αναλαμπή ελπίδας, συμπεριλαμβανομένης της Κοινής Διακήρυξης της 11ης Φεβρουαρίου 2014 και της προθυμίας των μερών να έρθουν στο Κραν Μοντανά το 2017».
Σχόλιο: Για να γίνει ακόμα πιο σαφής, ο ΓΓ, κάτι μάλλον ασυνήθιστο για τον ίδιο, υπενθυμίζει ακόμα και την Κοινή Διακήρυξη της 11ης Φεβρουαρίου 2014 την οποία υπέγραψαν ο Ν. Αναστασιάδης και ο Ν. Έρογλου. Μια διακήρυξη η οποία κάνει σαφείς αναφορές στα ζητήματα της μορφής της λύσης και της βασικής δομής που θα την υποστηρίζει.
2. Α. Γκουτέρες: «Για να βοηθήσω τα μέρη να προωθήσουν το όραμα αυτό, στις 30 Ιουνίου 2017, πρότεινα ένα πλαίσιο έξι σημείων που θα βοηθούσε στην αποσαφήνιση των διαφορών σε βασικά ζητήματα. Καλώ τα μέρη να εξετάσουν εποικοδομητικά αυτά τα σημεία»
Σχόλιο 1: Είναι η πολλοστή φορά που ο ΓΓ του ΟΗΕ μιλά με σαφήνεια για το Πλαίσιό του, αυτό της 30ης Ιουνίου 2017. Αυτό συνιστά μια πλήρη ανατροπή της θεωρίας Αναστασιάδη ότι υπάρχει κάποιο άλλο κείμενο, αυτό στις 4 Ιουλίου 2017, και πάνω στο οποίο έκτισε ένα παραμύθι για εσωτερική κατανάλωση.
Σχόλιο 2: Είναι ο Μ. Ακιντζί, και όχι ο ε/κ ηγέτης, που ζήτησε όπως το πλαίσιο της 30η Ιουνίου καταστεί «Στρατηγική Συμφωνία» ανάμεσα στις δύο πλευρές…
3. Α. Γκουτέρες: «Σε όλες αυτές τις συναντήσεις, τα μέρη εξέφρασαν την ξεκάθαρη συμφωνία τους ότι η περίοδος των ατελείωτων διαπραγματεύσεων βρίσκεται πίσω μας και ότι το status quo δεν είναι βιώσιμο»
Σχόλιο: Ο ΓΓ, γράφει ότι τα μέρη συμφωνούν σε διαπραγματεύσεις ορισμένου χρόνου και ότι το status quo δεν είναι βιώσιμο. Δεν θυμάμαι τον Ν. Αναστασιάδη να έχει μιλήσει δημόσια πάνω σε αυτά τα ζητήματα. Αντίθετα, εφευρίσκει κάθε τόσο και ένα πρόσχημα για να περνά ο καιρός. Το τελευταίο πρόσχημα αφορούσε το «κοινοβουλευτικό σύστημα», προτελευταίο ήταν η «αποκεντρωμένη ομοσπονδία», πιο πίσω τα «χαμένα» πρακτικά, πιο πίσω το «Πλαίσιο» της 4ης Ιουλίου κοκ..
4. Α. Γκουτέρες: «Όλοι οι Κύπριοι αξίζουν της δέσμευσής μας να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, στηρίζοντας τα μέρη να φέρουν σε πέρας το όραμα ενός νησιού ενωμένου σε ειρήνη και ασφάλεια. Η συνολική διευθέτηση θα ανοίξει ευκαιρίες για ανάπτυξη, ευημερία και εμπιστοσύνη, που αλλοιώς θα είχαν εγκαταλειφθεί…»
Σχόλιο 1: Αυτές τις σκέψεις θα ανέμενε κανείς να τις έλεγαν κύπριοι πολιτικοί, ιδιαίτερα ο ε/κ ηγέτης, καθ’ ότι είναι η ε/κ κοινότητα που υφίσταται στο σύνολό της τις συνέπειες από την εισβολή. Αντ΄αυτού, η τοξική ρητορεία του Ν. Αναστασιάδη είναι οργανωμένη για να δημιουργήσει πλειοψηφικό ρεύμα υπέρ της συντήρησης του υπάρχοντος status quo, που οδηγεί στη ρύθμιση της φόρμουλας «δύο κράτη δίπλα- δίπλα».
5. Α. Γκουτέρες: «Καλώ τους δύο ηγέτες, τις κοινότητες τους, τις εγγυήτριες δυνάμεις και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, να εμπλακούν σε αυτές τις προσπάθειες εποικοδομητικά, δημιουργικά και με την απαραίτητη αίσθηση του επείγοντος»,
Σχόλιο: Θεωρώ ότι το πιο πάνω σημείο αποτελεί το σημαντικότερο αυτής της Έκθεσης. «Φωτογραφίζει» μια ακόμα προσπάθεια, με την «απαραίτητη αίσθηση του επείγοντος», η οποία θα εξελιχθεί «εντός ενός προβλέψιμου ορίζοντα».
6. Α. Γκουτέρες: «Αυτό θα απαιτήσει επίσης μεγαλύτερη συμμετοχή και εμπλοκή των πολιτικών παραγόντων, της νεολαίας και των γυναικών, να οικοδομήσουν την εμπιστοσύνη για τα απαραίτητα βήματα προς την συμφωνία και την εφαρμογή μιας συμφωνίας διευθέτησης».
Σχόλιο: Εισηγήσεις σε ώτα μη ακουόντων. Κατά φορτικό τρόπο η ηγεσία του ΟΗΕ ζητά δράσεις που θα φέρνουν τις κοινότητες πιο κοντά, ως μια κύρια προϋπόθεση «για την εφαρμογή μιας συμφωνίας διευθέτησης». Επειδή ο ίδιος γνωρίζει πλέον τα δεδομένα με τη συμμετοχή του σε δύο διασκέψεις για την Κύπρο, το 2017, σημειώνει με έμφαση πως «παρομοίως, όμως, είδαμε τις ελπίδες μας να καταστρέφονται».
Συνολικά: ο ΓΓ εκτελεί τα θεσμικά του καθήκοντα εισηγούμενος μια ακόμα Σύνοδο για την Κύπρο. Παροτρύνει τα μέρη, επαναλαμβάνει τα αυτονόητα, τρέφει ελάχιστες ελπίδες. Ωστόσο, επιθυμεί τα ίδια τα μέρη, και όχι ο ο ΟΗΕ, να χρεωθούν την οριστική απόφαση, που θα οδηγεί στην επίσημη δήλωση για τερματισμό της διαδικασίας επίλυσης. Οδηγεί τις εξελίξεις στην ολοκλήρωσή τους. Προφανώς επιθυμεί η απαγκίστρωση του ΟΗΕ από τις διαδικασίες να είναι «κυπριακής ιδιοκτησίας»…
