Την 1η Ιουλίου 2021 ο Μ. Τσαβούσογλου δήλωσε ότι «το άνοιγμα των Βαρωσίων θα γίνει με τρόπο διαφανή στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Δεν παραβιάστηκαν τα ψηφίσματα του ΣΑ, ούτε θα παραβιαστούν. Τα βήματα που έγιναν δεν παραβίασαν ιδιοκτησιακά δικαιώματα». Την ίδια μέρα η «πρεσβεία» της Τουρκίας ανακοίνωσε ότι από το 2011 μέχρι σήμερα μεταβίβασε πόρους πέραν των 7,5 εκατομμυρίων ευρώ σε έργα του «δήμου» Μόρφου.
Ας δούμε, όμως, την κανονική ροή των πραγμάτων:
Α. Ο Μ. Ακιντζί στις 2 Μαϊου 2018 δήλωσε πως «αν η ε/κ πλευρά αποδεχτεί το Πλαίσιο Γκουτέρες, αυτό θα ανακοινωθεί ως στρατηγική συμφωνία προηγουμένως. Αν υπάρχει η βούληση, το Πλαίσιο είναι εκεί». Ο Ν. Αναστασιάδης απάντησε πως «άν ο κ. Ακιντζί αποδέχεται το Πλαίσιο Γκουτέρες όπως αυτό διαμορφώθηκε οριστικά στις 4 Ιουλίου 2017, αυτό αποτελεί θετική εξέλιξη». Βέβαια, Πλαίσιο Γκουτερες ένα υπήρχε, αυτό με ημ. 30/6 και κανένα πλαίσιο με ημ. 4/7!
Β. Ρεπορτάζ στην ιστοσελίδα «Gaktv» στις 20/4/2018 σχετικά με τη συνάντηση Μ. Τσαβούσογλου- Μ. Ακιντζί αναφέρει πως ο Μ. Τσαβούσογλου είπε πως «οι ε/κ δεν αποδέχονται την ομοσπονδία. Υπό αυτές τις συνθήκες θα ήταν προτιμητέο ένα μοντέλο σαν την ομοσπονδία ή την λύση δυο κρατών». Ο Μ. Ακιντζί απάντησε πως «εγώ δεν μεταβιβάζω μια πρόταση τέτοιου είδους στο τραπέζι (των συνομιλιών). Δεν τίθεται τέτοιου είδους ζήτημα».
Γ. Ο Ν. Αναστασιάδης και ολόκληρη η ε/κ ηγεσία γνώριζε πολύ καλά τι θα ερχόταν αν έφευγε ο Μ. Ακιντζί. ΟΗΕ και ΕΕ σωστά απορρίπτουν τα «δύο κράτη» όταν τα θέτει ο Ε. Τατάρ, αλλά επίσης ήταν εκτός συζήτησης όταν τα έθετε προηγουμένως σε συνομιλητές του και ο Ν. Αναστασιάδης.
Μέσα σε αυτό το τέλμα έχουν αξία οι δηλώσεις της Προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι «η ΕΕ δεν θα δεχθεί ποτέ λύση δύο κρατών για την Κύπρο». Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ΕΣ), στο Κείμενο συμπερασμάτων της 26ης Ιουνίου κατέγραψε, μεταξύ άλλων:
- Έναρξη εργασιών σε τεχνικό επίπεδο για εντολή σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας
- Τρία δις επιπρόσθετη βοήθεια για τους (κυρίως) εκ Συρίας 4 εκ. πρόσφυγες που φιλοξενεί στο έδαφός της η Τουρκία
- Ότι «παραμένει απολύτως προσηλωμένο στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ζητεί τον πλήρη σεβασμό των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ιδίως των αποφάσεων αριθ. 550, 789 και 1251 για τα Βαρώσια».
Δ. Το τουρκικό υπεξ απάντησε σε σημεία του Κειμένου Συμπερασμάτων ως εξής: «Η ΕΕ αγνόησε για άλλη μια φορά τους Τ/κ και αγνόησε επίσης τα ίσα δικαιώματά τους. Όσο συνεχίζεται αυτή η στάση της ΕΕ δεν είναι δυνατόν να υπάρξει εποικοδομητική συμβολή στο Κυπριακό…». Όποιος θέλει να εξηγήσει τι συμβαίνει στο Βαρώσι ή γενικότερα στο κυπριακό αυτό το διάστημα, δεν έχει παρά να διαβάσει ξανά αυτό το σημείο της ανακοίνωσης του τουρκικού υπεξ. Τα εξηγεί όλα. Από τον Κραν Μοντάνα και εξής το δίδυμο Αναστασιάδης -Χριστοδουλίδης έθεσε το Πλαίσιο Γκουτέρες στο περιθώριο και έπαιξε με «τριμερείς» και «κυρώσεις», βάζοντας εμπόδια στις ογκώδεις ευρωτουρκικές σχέσεις. Από τη στιγμή που έγινε η στροφή αυτή, η Άγκυρα απαντά ως εξής: «ακινητοποιώ τις διαδικασίες του ΟΗΕ στο κυπριακό, βάζω το βολικό Τατάρ να λέει «δύο κράτη», ανοίγω τμήματα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων και τώρα ας μετρήσουμε ο καθένας τα κέρδη και τις ζημιές του»! Αντί να αναλύσουμε γιατί φτάσαμε στον εκτροχιασμό του κυπριακού, ετοιμάζουμε επιστολές και καταγγελίες για να νομίζει η κοινή γνώμη πως «κάτι κάνουμε», ενώ στην ουσία η μάχη, εν πολλοίς, χάθηκε από την απραξία των ετών 2017-2020.
Σήμερα βλέπουμε το τίμημα της ακρισίας. Όλοι συζητούμε-και δικαίως- τι θα πει ο Ερτογάν όταν θα επισκέπτεται το Βαρώσι στις 20 Ιουλίου-με τη συνοδεία της ΚΕ του ΚΑΔ, όπως δήλωσε ο Ο. Τσελίκ. Θα μπορούσαμε επίσης να συζητούμε και τις δικές μας ευθύνες που μάς άφηναν διαρκώς στο «παρά πέντε». Όπως,
- Όταν το 2004 μάς είπε ο ΒΓΓ του ΟΗΕ «εμπιστευτείτε μας, πέστε μας τι θέλετε αλλάξουμε στο σχέδιο λύσης του ΟΗΕ» και, αντί απάντησης, ο τότε πρόεδρος του απέστειλε έγγραφο από 60 σελίδες, τι καταλαβαίνουν οι άλλοι;
- Όταν το 2017 είναι όλος ο πλανήτης εκεί στο Κραν Μοντάνα για την τελική προσπάθεια και σηκώνεσαι και φεύγεις, τι περιμένεις να γίνει; Τι ήθελε να μας πει ο ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες όταν στις 7/7/2017 δήλωνε «εύχομαι ότι καλύτερο στους Κύπριους στο Νότο και στο Βορρά»;
- Σήμερα βλέπουμε το τίμημα της ακρισίας. Διγλωσσία, άλλα εδώ, άλλα εκεί. Εκπαιδευτήκαμε στην παρηγορία των καταγγελιών. Τώρα ως Επιμηθείς στέλλουμε επιστολές. Αλλά τίποτε δεν έγινε τυχαία. Ο Ν. Αναστασιάδης δεν εγκατέλειψε τις συνομιλίες επί τετραετίαν γιατί του «διέφυγε». Γνώριζε πολύ καλά τι έκανε. Το αποτέλεσμα το βλέπουμε! Ο νυν πρόεδρος αλλάζει διαρκώς θέσεις, θέλοντας να ολοκληρώσει τη θητεία του χωρίς να τον ενοχλεί το άλυτο κυπριακό. Όμως, ένας (σώφρων) ηγέτης μιλά κάθε μέρα, συγκροτεί την επιχειρηματολογία του, πείθει την πλειοψηφία, έχει το σθένος να πει «αυτά μπορούμε, με αυτά αλλάζουμε το πεπρωμένο μας, διεκδικούμε το εφικτό, γι’ αυτά προσπαθούμε». Η ελπίδα λιγοστεύει: πάει στο 2023- με προϋποθέσεις, και αυτή, βέβαια.