γράφει ο Λάρκος Λάρκου.
Ελάχιστες ημέρες πριν την καθοριστικής σημασίας συνάντηση της 9ης Αυγούστου ανάμεσα στους Ν. Αναστασιάδη και Μ. Ακιντζί, το ερώτημα φαντάζει αναπόφευκτο: Τι άλλαξε τα τελευταία δύο χρόνια, ώστε να δικαιολογείται η εκτίμηση ότι θα προκύψει κάποια κινητικότητα; Ο πρόεδρος Αναστασιάδης, εκ προθέσεωςς υπονομεύει κάθε πιθανότητα για πρόοδο παίζοντας το χαρτί της «πολιτικής ισότητας» και αποσυναρμολογώντας την προσέγγιση της «αποτελεσματικής συμμετοχής των τ/κ» στην κεντρική κυβέρνηση. Τα θέματα αυτά ως συνολικό κεφάλαιο έκλεισαν στο Κραν Μοντάνα, τώρα τα ανοίγει ο Ν. Αναστασιάδης με προφανή στόχο τον τορπιλισμό της διαδικασίας με όπλο την μαζικής παραπλάνησης υπόθεση της «πολιτικής ισότητας». Όλοι οι ε/κ ηγέτες την αποδέχθηκαν, όλοι υποκρίθηκαν (πλην ενός) πως την υποστήριζαν, αλλά κανένας δεν προσπάθησε να εξηγήσει στην ε/κ κοινή γνώμη τι σημαίνει και πώς μπορούσε να υλοποιηθεί. Σε ένα θολό τοπίο, σε μια κοινή γνώμη που διερωτάται και αμφιβάλλει, ο Ν Αναστασιάδης είναι σε θέση να γυρίσει το διακόπτη στην «ασφάλεια» της συντήρησης του υπάρχοντος status quo προβάλλοντάς την, ως την «μη χειρότερη» ρύθμιση των πραγμάτων.
Είναι παλαιά ε/κ συνήθεια, την οποία ανήγαγε σε δόγμα ο Ν. Αναστασιάδης: σε κάθε φάση των διαπραγματεύσεων ανεδείκνυε και ένα διαφορετικό θέμα ως το μείζον. Πρώτα το εδαφικό με επίκεντρο την επιστροφή της Μόρφου υπό ε/κ διοίκηση. Ο Μ. Ακιντζί επέδειξε θάρρος και παρουσίασε στο Μοντ Πελεράν δικό του Χάρτη στα ποσοστά του Χάρτη Ανάν με την Μόρφου υπό ε/κ διοίκηση. Ο Ν. Αναστασιάδης εγκατέλειψε το ελβετικό θέρετρο. Μετά ανέδειξε τις εγγυήσεις/ασφάλεια ως το κορυφαίο. Στο Κραν Μοντάνα πήρε ότι σημαντικότερο κατέκτησε ε/κ ηγέτης στο κεφάλαιο αυτό με τη σφραγίδα Γκουτέρες: αποχώρηση του τουρικού στρατού, (ο μισός με την υπογραφή της λύσης), τερματισμός επεμβατικών δικαιωμάτων, δημιουργία μηχανισμού εφαρμογής της λύσης. Ο Ν. Αναστασιάδης εγκατέλειψε και αυτό το ελβετικό θέρετρο και για δύο χρόνια περιοδεύει μεταξύ «δύο κρατών» και «συνομοσπονδίας». Τώρα αναδεικνύει την πολιτική ισότητα την οποία ο ίδιος ως αρχή και ως περιεχόμενο αποδέχθηκε σε μια σειρά από ενέργειές του, όπως με την υποστήριξή του στο σχέδιο Ανάν, όπως με τη Συμφωνία της 14ης Φεβρουαρίου 2014 με τον Ν. Έρογλου, όπως με τις συγκλίσεις με τον Μ. Ακιντζί που προηγήθηκαν του Κραν Μοντάνα. Τώρα αναδεικνύει το ζήτημα της πολιτικής ισότητας, παρ’ όλο που ο ΓΓ του ΟΗΕ καθόρισε τις παραμέτρους του και με τις οποίες οι δύο ηγέτες έδειχναν να συμφωνούν στο δρόμο για το Ελβετικό θέρετρο: εκ περιτροπής προεδρία με στάθμιση της ψήφου στο 20%, Υπουργικό Συμβούλιο με αναλογία 7 προς 4, κατ’ αρχάς αποδοχή της εισήγησης Γκουτέρες για μια τ/κ ψήφο στα σώματα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης που επηρεάζουν ζωτικά συμφέροντα των τ/κ, (περίπου δέκα σώματα), Κάτω Βουλή με αναλογία 70 προς 30, Άνω Βουλή σε αναλογία με 50 – 50.
Ο ΟΗΕ και η ΕΕ κατανοούν επιχειρήματα, ή τακτικές, ή αναπροσαρμογές θέσεων. Ωστόσο, τόσο ο ΟΗΕ όσο και η ΕΕ, δεν διάβασαν σωστά την ουσία που κρύβεται πίσω από τους τακτικισμούς της ε/κ ηγεσίας. Δεν θέλησαν να δουν ότι η αποστασιοποίηση από την ομοσπονδιακή λύση δεν αφορά κάποια μάχη επιχειρημάτων, αλλά μια διαφορετική οργάνωση των προτεραιοτήτων μιας ισχυρής ομάδα συμφερόντων η οποία κυριολεκτικά κάνει πάρτι πάνω στο status quo. Συνολικά, ένα λόμπι συμφερόντων με παρακλάδια στην οικονομία, το κομματικό σύστημα, την διπλωματική υπηρεσία, το δικαστικό σώμα και στους εκδοτικούς ομίλους «μάχεται» νυχθημερόν για να μην αλλάξει τίποτε. Το χαρτί της πολιτικής ισότητας θα χρησιμοποιηθεί με ηχηρές διακηρύξεις με στόχο τη διαιώνιση του είδους και τη συντήρηση των προνομίων που βασίζεται στα συσσωρευμένα κέρδη που δημιούργησε η εισβολή.
Ο Ν. Αναστασιάδης πιθανόν να θεωρεί τον εαυτό του ικανό τακτικιστή. Μόλις όλα πήγαιναν για οριστική συμφωνία, ανακάλυπτε τον πραγματικό του εαυτό, ένα κακέπτυπο του Τ. Παπαδόπουλου. Έτσι, ανέδειξε ως κομβικής σημασίας θέμα εκείνο της πολιτικής ισότητας, το διαστρεβλώνει ως περιεχόμενο για δύο χρόνια, με στόχο μέσα από την παραπληροφόρησης της ε/κ γνώμης να «δραπετεύσει» και από αυτό τον γύρο των συνομιλιών, αλλά και να έχει μαζί του σημαντικό μέρος της κοινής γνώμης. Το ενδεχόμενο να δραπετεύσει και αυτή τη φορά, είναι πέρα από ουτοπικό: πλέον όλοι έχουν καταλάβει ποιος είναι και πού το πάει. Το ΣΑ και ο ΓΓ του ΟΗΕ μιλούν πλέον για συνομιλίες με την αίσθηση του επείγοντος, περιορισμένου χρόνου, με ανοικτό το σενάριο αποχώρησης της ΟΥΝΦΥΚΥΠ. Αυτό το συνδυαστικό ενδεχόμενο, ίσως λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης προς την ε/κ ηγεσία, και ως ένα δυνατό σοκ για την ε/κ κοινή γνώμη. Είναι όμως αυτό το ενδεχόμενο ρεαλιστικό; Μπορεί ο ΟΗΕ να κάνει κινήσεις που να ισοδυναμούν με σοκ; Είναι η μόνη ελπίδα, αν και θεωρώ ότι ο ΟΗΕ άργησε πολύ να το σκεφθεί, και κάτι που γίνεται καθυστερημένα, δύσκολα αποδίδει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Προσθέτω και τη διετή απουσία της ΕΕ στις μη εξελίξεις στο κυπριακό. Η Φ. Μογκερίνι, φοβούμενη να μην τσαλακώσει το κύρος της πάνω σε ένα δύσκολο θέμα, έκλεισε τη θητεία της ως Αντιπρόεδρος της Επιτροπής συντάσσοντας καταδίκες της τουρκικής παρεμβατικότητας στην κυπριακή ΑΟΖ. Καταδίκες, χωρίς, όμως τη διασύνδεση τους με το μείζον: την ανάδειξη της σημασίας της επίλυσης του κυπριακού ως της λυθίας λίθου για να αλλάξει κατεύθυνση το σύνολο των ζητημάτων της περιοχής, χωρίς, ούτε μια δημόσια υποστήριξη στο δημιουργικό «Πλαίσιο Γκουτέρες».
