Η ανάπτυξη όμως δεν διατάσσεται, δεν προκύπτει από παρωχημένα πλάνα κεντρικού σχεδιασμού ούτε από επιδοματικής λογικής διευθετήσεις. Η ανάπτυξη είναι αποτέλεσμα της δημιουργίας εκείνων των θεσμικών, φορολογικών και διαρθρωτικών προϋποθέσεων που θα βελτιώσουν το οικονομικό κλίμα, την διαθεσιμότητα πόρων και τις αντικειμενικές συνθήκες άσκησης της οικονομικής δραστηριότητας. Επιπλέον, η ανάπτυξη δεν είναι διατηρήσιμη εάν βασίζεται σε αλόγιστη αύξηση του δανεισμού Κράτους και ιδιωτών, ο οποίος τροφοδοτεί την κατανάλωση ενώ τα εισοδήματα δεν αυξάνονται. Η ανάπτυξη μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από τον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας με ατμομηχανές τις εξαγωγές και τις επενδύσεις, κύρια από τον ιδιωτικό τομέα.
Η χώρα μας διαθέτει μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να την καταστήσουν έναν ελκυστικό προορισμό για επενδύσεις: γεωστρατηγική θέση, ανταγωνιστικό κόστος, φυσικό κάλλος και, πάνω από όλα, ένα υψηλής στάθμης ανθρώπινο δυναμικό. Ωστόσο, παραμένουμε ουραγοί στην Ευρώπη όσον αφορά την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αυτό συμβαίνει διότι εξακολουθουν να υφίστανται σημαντικά εμπόδια στο επιχειρείν τα οποία υπονομεύουν το επενδυτικό κλίμα: ένα ασταθές και πολύπλοκο θεσμικό και φορολογικό περιβάλλον, υψηλότατους συντελεστές σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες φορολογικής ύλης, ένα δύσκαμπτο σύστημα αδειοδότησης επενδύσεων, γραφειοκρατική και αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση, βραδεία απονομή της δικαιοσύνης, capital controls εν ισχύι.
Μια αποτελεσματική οικονομική πολιτική είναι αυτή η οποία, χωρίς ιδεοληψίες και εμμονές, εκπονεί Σχέδιο με σαφή κατεύθυνση, προτεραιότητες και συνέργιες ώστε να επιτύχει εκείνη την κρίσιμη μάζα μεταρρυθμίσεων που θα απελευθερώσουν το αναπτυξιακό δυναμικό της ελληνικής οικονομίας. Δεν αρκείται στην εξυγίανση του γενικού πλαισίου (μείωση φορολογίας, τόνωση ρευστότητας, καταπολέμηση γραφειοκρατίας, κράτος δικαίου) αλλά εφαρμόζει στοχευμένα μέτρα για την αντιμετώπιση καθενός από τα ειδικά εμπόδια, ακόμα και σε κλαδικό επίπεδο εάν χρειαστεί. Ενδεικτικά:
- Στον πρωτογενή τομέα, εστίαση σε ποιοτικά προϊόντα και ενθάρρυνση των συνεργατικών σχημάτων
- Στη βιομηχανία, απλοπλοίηση των αδειοδοτήσεων και μείωση του μη μισθολογικού κόστους (υπεραποσβέσεις επενδύσεων, ενέργεια)
- Στον τουρισμό, κίνητρα για τη βελτίωση των τουριστικών υποδομών με στόχο την προσέκυση επισκεπτών υψηλότερου εισοδήματος και την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου
- Στη ναυτιλία, αναβάθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης και πρωτοβουλίες για επιστροφή πλοίων στην ελληνική σημαία
- Στις νέες τεχνολογίες, κατάρτιση σε ψηφιακές δεξιότητες, ψηφιοποίηση των διαδικασιών του Δημοσίου, ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών
- Στην παιδεία, σύνδεση των Πανεπιστημίων με την αγορά
Το κλειδί όμως είναι ο βαθμός ανάληψης της ευθύνης, δηλαδή η εθνική «ιδιοκτησία» ενός τέτοιου φιλόδοξου προγράμματος φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων. Μόνο έτσι θα αυξηθεί η αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής και η εμπιστοσύνη πολιτών και αγορών στις προοπτικές της χώρας.
Οι δυνατότητές μας είναι πολύ μεγαλύτερες από τη σημερινή εικόνα. Κανένας εξωτερικός επόπτης δεν θα φτιάξει τα του οίκου μας για εμάς, εμείς θα το κάνουμε. Το οφείλουμε στους εαυτούς μας, στην εθνική μας αξιοπρέπεια και στις επόμενες γενιές.
