Μπορεί να σκεφτείτε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές πήρε 35,46%, δηλαδή σχεδόν δύο εκατομμύρια ψήφους, αρκετά παραπάνω από τους 280.000 που είναι το 5%. Σωστό, αλλά εδώ μιλάμε για αυτούς που έχει πραγματικά ανάγκη ο ΣΥΡΙΖΑ. Όχι ένα απλό 5%, αλλά αυτό που κουβαλάει μαζί του ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό.
Ας υποθέσουμε ότι σε μία τετραμελή οικογένεια εργάζεται μόνο ένα μέλος, με όλους τους υπόλοιπους να δυσκολεύονται να βρουν δουλειά. Αν η δουλειά του μόνου εργαζόμενου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ένα κόμμα, είναι πολύ λογικό, αν όχι και οι τέσσερεις, τουλάχιστον τρεις στους τέσσερεις να ψηφίσουν το συγκεκριμένο κόμμα. Προφανώς το ίδιο ισχύει ακόμα και αν η δουλειά του μόνου εργαζόμενου δεν εξαρτάται, αλλά όλοι τους πιστεύουν ότι εξαρτάται από κάποιο κόμμα.
Αν για παράδειγμα ο εργαζόμενος είναι δημόσιος υπάλληλος και πειστεί ότι μόνο ένα κόμμα μπορεί να διασφαλίσει ότι θα συνεχίσει να συντηρεί την οικογένειά του, τότε είναι λογικό όλη η οικογένεια να ψηφίσει το συγκεκριμένο κόμμα. Με αυτή την λογική επεξηγείται η ρητορική και της κυβέρνησης, αλλά και της αντιπολίτευσης.
Το να επιμένει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη θα κάνει μαζικές απολύσεις στο δημόσιο είναι λοιπόν κάτι το απόλυτα λογικό. Ακόμα και αν αφαιρέσουμε από τους 600.000 δημόσιους υπαλλήλους τους γιατρούς, τους ένστολους,τους κληρικούς και τους εκπαιδευτικούς (που παρεμπιπτόντως αποτελούν συνολικά γύρω στο 60%) θα μείνουν περισσότερα από 250.000 άτομα. Προφανώς δεν είναι όλοι αυτοί μόνιμοι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά είναι αυτό που σε άπταιστα ελληνικά θα λέγαμε target group. Πόσοι από αυτούς τους 250.000 δημόσιους υπαλλήλους μεταφράζονται σε 4 ψήφους από όλη την οικογένεια υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ ή των ΑΝΕΛ λόγω του φόβου ότι αν αλλάξει κυβέρνηση θα κοπεί ή θα μειωθεί ριζικά η βασική πηγή εσόδων του σπιτιού; Ακόμα για αυτούς που ανήκουν στους 250.000 και ψηφίζουν ΝΔ, είναι πολύ λιγότερο πιθανό να ψηφίζει όλο το σπίτι το ίδιο κόμμα από την αντίστοιχη περίπτωση με αυτούς που ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ βγήκε με διαφορά πρώτος και στις νοικοκυρές αλλά και στους ανέργους, δηλαδή στα μέλη της οικογένειας που δεν δουλεύουν και εξαρτώνται από τον έναν που εργάζεται.*
Υπάρχει όμως και το παράδειγμα της άλλης πλευράς: πόσοι από τους 1,4 εκατομμύρια ελεύθερους επαγγελματίες θα διαλέξουν να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ ή ΑΝΕΛ στις επόμενες εκλογές; Προφανώς οι δύο περιπτώσεις δεν είναι ίδιες –δεν εξαρτάται το ίδιο άμεσα το αν θα χάσει κάποιος ελεύθερος επαγγελματίας την δουλειά του από το αν θα αλλάξει η κυβέρνηση. Βλέπουμε όμως μία πολύ μεγάλη προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας να πάρει με το μέρος της τους ελεύθερους επαγγελματίες υποσχόμενη φοροελαφρύνσεις και εστιάζοντας στο πόσο επιβλαβής είναι η παραμονή του ΣΥΡΙΖΑ για όσους είναι αφεντικά του εαυτού τους. Αυτό που θέλει να καταφέρει η ΝΔ είναι αυτό που έχει επιτύχει ο ΣΥΡΙΖΑ με τους δημόσιους υπαλλήλους: να πάρει 4 ψήφους από κάθε έναν που πιστεύει ότι αν εκλεγεί άλλο κόμμα θα κινδυνεύσει η δουλειά του.
Υπάρχει μία ακόμα λεπτομέρεια: είναι μεγάλη η διαφορά ανάμεσα στο να είσαι αναγκαίος σε ένα 5% και στο να ελέγχεις το 5%. Το να είσαι αναγκαίος σε ένα 5% των ψηφοφόρων πάει να πει ότι προσπαθείς να πείσεις ταυτόχρονα 250.000-280.000 άτομα ότι σε έχουν ανάγκη, καταναλώνοντας τους πόρους που απαιτούνται για να απευθυνθείς και να ικανοποιήσεις 280.000 άτομα. Για να ελέγξεις 280.000 χρειάζεται να στοχεύσεις μόνο σε αυτούς που ελέγχουν τους 280.00, οι οποίοι είναι σαφώς λιγότεροι. Τι είναι πιο εύκολο, το να πείσεις 100 ανθρώπους να κάνουν απεργία ή να πείσεις τον συνδικαλιστή τους ότι πρέπει να γίνει απεργία; Να αγχωθούν 100 εργαζόμενοι επειδή ίσως κάποιοι σε όλη την Ελλάδα μπορεί να απολυθούν ή να αγχώσει ο προϊστάμενος 100 υφιστάμενους ότι μπορεί να είναι μέσα σε αυτούς που ίσως να απολυθούν;
Μπορεί λοιπόν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι ιδιωτικοί υπάλληλοι να είναι περισσότεροι από τους δημόσιους υπαλλήλους, αλλά οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι πολύ πιο εύκολο να ελεγχθούν από κάποιο κόμμα, γι’αυτό και είναι στο κέντρο της αντιπαράθεσης σε όλες τις εκλογές. Όλα τα κόμματα γνωρίζουν ότι ένα άτομο-κλειδί σε μία θέση στο δημόσιο αξίζει εκατοντάδες ή ίσως και χιλιάδες χήφους. Γι’αυτό και, αν έχετε παρατηρήσει, πριν τις εκλογές αρχίζουν οι πρωαγωγές και οι μετακινήσεις στο δημόσιο, παρά το ότι η επόμενη κυβέρνηση μπορεί σε έναν βαθμό να αντιστρέψει τις αποφάσεις της προηγούμενης.
Πού κολλάει όμως αυτό το 5%; Αν καταφέρει ένα κόμμα να πείσει αυτό το 5% ότι η εργασία του εξαρτάται αποκλειστικά από το αποτέλεσμα των εκλογών, τότε αυτό το 5% θα τετραπλασιαστεί και θα γίνει 20%, δηλαδή περίπου 1.300.000 ψήφοι και 60 Βουλευτές στις επόμενες εκλογές. Προσέξτε: 60 Βουλευτές στις επόμενες και όχι στις μεθεπόμενες εκλογές όπου θα έχουμε απλή αναλογική χωρίς το μπόνους των 50 εδρών, άρα 65-70 Βουλευτές.** Και όλα αυτά χωρίς να υπολογίσουμε ψήφους από άλλα μέρη παρά μόνο από το 5% του target group.
Η ψήφος μου με τη δική σου ψήφο αναγνώστη δεν είναι ίδια σε αξία. Ναι, όταν ανοίξει η κάλπη είναι σχεδόν ίσες*** αλλά εσύ ίσως να ελέγχεις κάποια άτομα, ενώ εγώ όχι. Το έξυπνο κόμμα δεν θα ενδιαφερθεί για την ψήφο αυτού που ελέγχει μόνο τον εαυτό του, αλλά θα κάνει τα πάντα για αυτόν που έχει άλλους υπό τον έλεγχό του. Γι’αυτό παρόλο που κυβερνήσεις και κόμματα αλλάζουν οι συνδικαλιστές παραμένουν οι ίδιοι εδώ και χρόνια.
Μην περιμένετε κάποιο συμπέρασμα αισιόδοξο ή κάποια πρόταση για να βελτιώσουμε το σύστημά μας. Είναι πολύ δύσκολο όταν φοβάσαι πως δεν θα μπορείς να ταϊσεις την οικογένειά σου να επιλέξεις ελέυθερα. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να προτιμήσεις το καλό του συνόλου από το προσωπικό σου συμφέρον. Αντίθετα, είναι πολύ πιο εύκολο το να ακούσεις κάποιον που σου υπόσχεται ασφάλεια στον εργασιακό σου χώρο με μόνο αντίτιμο την υποστήριξή σου σε εκείνον και το κόμμα του. Τουλάχιστον, την επόμενη φορά που θα ακούσουμε προεκλογικές υποσχέσεις, ακόμα και αν απευθύνονται σε εμάς, ας καταλάβουμε ότι δεν είναι απαράιτητα για το δικό μας καλό αλλά πάνω από όλα για το καλό του κόμματος από το οποίο εκπέμπονται.
*προφανώς έπαιξαν και πολλοί άλλοι παράγοντες ρόλο στο συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αλλά και πάλι η επίδραση της ρητορικής του ΣΥΡΙΖΑ στους δημόσιους υπαλλήλους παραμένει εντυπωσιακή.
**Ναι, το 20% των 300 Βουλευτών είναι 60 Βουλευτές, αλλά με αυτούς που δεν θα καταφέρουν να μπουν στη Βουλή συν τα λευκά και τα άκυρα το 20% των ψήφων σημαίνει 22%-25% των Βουλευτών.
***ανάλογα με την περιοχή και το κόμμα μία ψήφος μπορεί να είναι πολύ σημαντικότερη από μία άλλη. Σκεφτείτε απλά πόση σημασία έχει μία ψήφος για ένα εξωκοινοβουλευτικό κόμμα σε μία μονοεδρική περιοχή: σχεδόν καμία.
Για να διαβάσετε δωρεάν το βιβλίο του Δημήτρη Κοντογιάννη «Δεν έχουμε Δημοκρατία: Μια κάπως μποέμ απόδειξη για κάτι που όλοι λίγο-πολύ γνωρίζαμε», πατήστε εδώ!
