γράφει ο Δημήτρης Κοντογιάννης.
Ίσως να μην είμαι ο πρώτος που σας το λέει, αλλά καλό είναι να μη πιστεύετε ό,τι σας λένε οι πολιτικοί. Είμαι σίγουρος ότι πέφτετε από τα σύννεφα, αλλά πολλές φορές λένε συνειδητά ψέματα για να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς τους, οι οποίοι δεν είναι αναγκαία ίδιοι με τους δικούς σας. Ξέρω, ουάου.
Ίσως στην χώρα των Ζαππείων, του λεφτά υπάρχουν και της διαγραφής με ένα νόμο και ένα άρθρο θα έπρεπε να είμαστε πιο υποψιασμένοι. Από την άλλη μεριά, ίσως έχουμε συνηθίσει τα ψέματα να είναι πολύ πιο χοντρά από μια απλή ημερομηνία εκλογών. Όπως και να ‘χει, όλη αυτή η ιστορία κούρασε, όχι επειδή τα κόμματα και τα στελέχη τους κάνουν τα παιχνίδια τους, αλλά επειδή φαίνεται ότι δεν είμαστε σε θέση να κάνουμε απλές, βασικές αναλύσεις για αυτά που ακούμε.
Ας δούμε λοιπόν, όσο πιο απλά γίνεται, τη ρητορική για διπλές και πρόωρες εκλογές. Το αφήγημα λέει ότι ο Μητσοτάκης θα κάνει πρόωρες εκλογές για να «κάψει» την απλή αναλογική. Αν ρωτήσουμε «γιατί να κάψει ο Μητσοτάκης την απλή αναλογική» η απάντηση είναι για να εξαφανίσει τον Τσίπρα. Εκεί τελειώνει η όποια συζήτηση και όλα για κάποιο μυστήριο λόγο φαίνονται λογικά. Αν ρωτήσουμε «γιατί να εξαφανίσει ο Μητσοτάκης τον Τσίπρα»… σιωπή.
Γιατί άραγε να θέλει να εξαφανίσει ο Μητσοτάκης τον Τσίπρα; Υποτίθεται ότι αν οι εκλογές γίνουν στο τέλος της τετραετίας, ο Αλέξης Τσίπρας θα προλάβει να ανακάμψει; Δεν μπορώ να καταλάβω ποιος πιστεύει ότι τώρα έρχονται οι κακές ημέρες για την κυβέρνηση. Τα δυσκολότερα νομοσχέδια έχουν ήδη ψηφιστεί και, ενώ το προσφυγικό δεν είναι φαίνεται ότι θα λυθεί εδώ κοντά, δεν υπάρχει περίπτωση να μεταφέρει ψηφοφόρους από την ΝΔ στον ΣΥΡΙΖΑ. Το αμέσως μεγαλύτερο πρόβλημα για την κυβέρνηση, η ένταση με την Τουρκία, πιο πιθανό είναι να συσπειρώσει κόσμο γύρω της παρά να διώξει ψηφοφόρους.
Πέρα από αυτά, υπάρχουν οι ελαφρύνσεις στους ελεύθερους επαγγελματίες που ήδη ξεκίνησαν, κορδέλες σε έργα που ολοκληρώνονται το 2023 (Μετρό Θεσσαλονίκης, Πατρών-Πύργου κλπ) μπουλντόζες στο Ελληνικό και πανηγύρια για το 2021. Σίγουρα θα υπάρχει φθορά, όπως ευτυχώς υπάρχει για οποιονδήποτε είναι στην κυβέρνηση, και είμαι απόλυτα βέβαιος ότι θα υπάρξουν από κάποιους υπουργούς γιγαντιαίες γκάφες, αλλά τίποτα δεν δείχνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ με αρχηγό τον Αλέξη Τσίπρα είναι ικανός να ανακάμψει.
Όλο αυτό αλλάζει αν αλλάξει αρχηγός στον ΣΥΡΙΖΑ. Δείτε για παράδειγμα το προσφυγικό: σήμερα όταν μιλάει για προσφυγικό ο Αλέξης Τσίπρας η πρώτη σκέψη που περνάει από όλους μας είναι «καλά, μιλάει και αυτός;» Αμέσως μετά άλλοι σκέφτονται ατάκες για άτομα που λιάζονται και σύνορα που δεν έχει η θάλασσα ή, αν είναι λίγο πιο ψαγμένοι, για τα δύο δις που εξαφανίστηκαν σε άφαντες ΜΚΟ. Αν όμως αλλάξει αρχηγό ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως έχουμε μάθει και από τα κόμματα που κυβέρνησαν στο παρελθόν με χαρακτηριστικότερο και πιο επιτυχημένο παράδειγμα τη ΝΔ, τότε παραγράφονται και πολλές από τις αμαρτίες του.
Το πιθανότερο λοιπόν, όπως εύκολα καταλαβαίνετε, είναι να αλλάξει αρχηγό ο ΣΥΡΙΖΑ μετά από ήττα στις εκλογές. Γιατί λοιπόν να φέρει ο Μητσοτάκης κάποιον άλλον, δυνατότερο αντίπαλο και να σαμποτάρει τον εαυτό του; Αν περιμένει να κάνει τις εκλογές στην ώρα του, μπορεί να κυβερνήσει συνολικά 8 χρόνια έχοντας μόνο μία σημαντική εκλογική διαδικασία στο ενδιάμεσο. Αν κάνει πρόωρες εκλογές τον Σεπτέμβρη, όπως διαδίδουν διάφοροι, τότε το ίδιο διάστημα μειώνεται στα 5 χρόνια.
Βλέπετε λοιπόν, τι ωραία που τα συμφέροντα του Αλέξη Τσίπρα και του Κυριάκου Μητσοτάκη συγκλίνουν και πόση λίγη σημασία έχει το τι θέλει ή συμφέρει τον λαό ή ακόμα και τα κόμματά τους;
Ας υποθέσουμε όμως ότι κάποιος πείθεται ακόμα από το σενάριο των διπλών πρόωρων εκλογών. Ένα πολύ ρεαλιστικό σενάριο είναι ότι μετά από διπλές εκλογές τον Σεπτέμβρη η Νέα Δημοκρατία αναγκάζεται όντως να συγκυβερνήσει με το ΚΙΝΑΛ, άρα να του δώσει Υπουργεία και να κάψει χάρες σε στελέχη, ψηφοφόρους και επιχειρηματίες με κέρδος… τι; Έναν δυνατότερο αντίπαλο αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές; Πάμε καλά; Υπάρχει σοβαρός άνθρωπος που να πιστεύει ότι αυτό είναι ένα ρεαλιστικό σενάριο;
Κλείσαμε λοιπόν αυτό το θέμα: εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, δεν υπάρχει περίπτωση να γίνουν πρόωρες διπλές εκλογές. Πάμε τώρα στο πραγματικό ερώτημα: γιατί στελέχη και των δύο μεγάλων κομμάτων διακινούν σενάρια πρόωρων εκλογών αφού δεν τους συμφέρει;
Όπως εύκολα καταλαβαίνετε, τα σενάρια πρόωρων εκλογών συσπειρώνουν τα δύο μεγάλα κόμματα και τα βοηθούν να διατηρήσουν τα ποσοστά τους. Φυσικά, ζημιωμένο από αυτή την ιστορία είναι το ΚΙΝΑΛ και γι’ αυτό βλέπουμε κάποια στελέχη να διαψεύδουν οποιοδήποτε σενάριο πρόωρων εκλογών –κάποια και όχι όλα τα στελέχη, αφού και εκεί υπάρχουν διαφορετικές εσωκομματικές ατζέντες.
Διαφορετικές ατζέντες όμως έχουν μεταξύ τους και τα στελέχη των μεγάλων κομμάτων. Έχουμε συνηθίσει να ταυτίζουμε τους στόχους ενός κόμματος με τους στόχους του αρχηγού του, των στελεχών του και των ψηφοφόρων του. Παίρνοντας ως παράδειγμα τον ΣΥΡΙΖΑ, βλέπουμε εύκολα ότι το κόμμα και ο αρχηγός του έχουν διαφορετικούς στόχους: ο Αλέξης Τσίπρας έχει ως πρώτο στόχο την παραμονή του στην ηγεσία του κόμματος ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ την επιστροφή στην εξουσία. Ο ευκολότερος -και ρεαλιστικότερος- τρόπος επιστροφής στην εξουσία όμως είναι η αντικατάσταση του Αλέξη Τσίπρα, κάτι που προφανώς είναι εντελώς αντίθετο με τα συμφέροντα του Αλέξη Τσίπρα. Κατά προέκταση, κάθε στέλεχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει κέρδος ή ζημιά από την παραμονή του πρώην Πρωθυπουργού στην ηγεσία του κόμματός τους, κάτι το οποίο συνυπολογίζει μαζί με άλλους παράγοντες (π.χ. το αν συμφέρει να ακολουθήσει την κομματική γραμμή) και με βάση αυτό που βρίσκει ότι είναι προς το συμφέρον του αποφασίζει αν θα πιέσει μαζί με το υπόλοιπο κόμμα την κυβέρνηση για πρόωρες εκλογές.
Αντίστοιχα, μπορεί να συμφέρει την Νέα Δημοκρατία η περιορισμένη εκλογολογία, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι συμφέρει τον Κυριάκο Μητσοτάκη αφού αποπροσανατολίζει από θέματα που θέλει να αναδείξει και τον φέρνει στο προσκήνιο για τους λάθος (για εκείνον) λόγους. Όταν λοιπόν κάποια στελέχη ή δημοσιογράφοι βγαίνουν από την κομματική γραμμή και φουντώνουν την εκλογολογία περισσότερο από όσο και όταν πρέπει, μπορεί να είναι επειδή καταλαβαίνουν ότι έτσι προσωρινά συσπειρώνουν τους ψηφοφόρους τους ή επειδή έχουν διαφορετικούς στόχους από αυτούς του προέδρου τους.
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα ακούσετε κάποιον δημοσιογράφο ή κάποιον πολιτικό να προσπαθεί να σας πείσει ότι με τα σημερινά δεδομένα είναι ένα ρεαλιστικό σενάριο οι πρόωρες εκλογές, καλό είναι να θυμάστε ότι οι δημοσιογράφοι δεν έχουν πάντα σωστή πληροφόρηση (ή στόχο την σωστή πληροφόρηση) και ότι οι πολιτικοί δεν λένε πάντα την αλήθεια. Ναι, ξέρω, πάλι πέσατε από τα σύννεφα.
Υ.Γ. Υπάρχουν και άλλοι δύο παράγοντες που πρέπει να συνυπολογίζει κάποιος όταν κάνει σενάρια για κάτι τόσο βαρύ όσο οι εκλογές: την αφορμή και τις απρόβλεπτες συνέπειες.
Όπως ίσως θυμάστε από την ιστορία πρώτης γυμνασίου, άλλο οι αιτίες για μια πολιτική απόφαση και άλλο η αφορμή. Ακόμα όμως και αν υπήρχε σοβαρή αιτία για πρόωρες διπλές εκλογές, δεν υπάρχει η αντίστοιχη αφορμή για να δικαιολογηθεί κάτι τέτοιο, κάτι το οποίο είναι απαραίτητο για τα μάτια του εκλογικού σώματος. Αν λοιπόν υπάρξει όντως περίπτωση εκλογών, θα δούμε την κυβέρνηση να δημιουργεί την αφορμή, π.χ. διαγράφοντας Βουλευτές και χάνοντας επίτηδες την πλειοψηφία τη Βουλή.
Απρόβλεπτη συνέπεια μιας απόφασης για πρόωρες εκλογές είναι η μεταβατική κυβέρνηση όπου προφανώς δεν θα υπάρχει η αντίστοιχη σταθερότητα, άρα θα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για την Τουρκία να δημιουργήσει ένταση. Φαντάζεστε λοιπόν να πάμε σε εκλογές και να κατηγορείται ο πρόεδρος της ΝΔ ότι έφερε ένταση με την Τουρκία απλά για να κερδίσει μερικές ψήφους κόντρα στον Τσίπρα; Μάλλον δεν είναι πολύ ρεαλιστικό σενάριο αυτή τη στιγμή λοιπόν οι πρόωρες εκλογές…
Υ.Γ.2 Για όσους θέλουν μια πιο επιστημονική τεκμηρίωση σχετικά με το γιατί ο Μητσοτάκης δεν θέλει να εξοντώσει τον Τσίπρα και μπορούν να παρακολουθήσουν μια σύντομη ομιλία στα αγγλικά, πατήστε εδώ! Απλά όπου ακούτε Αμερική και Ρωσία βάλτε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και θα δείτε γιατί το να προσπαθήσει κάποιος να εξοντώσει ολοκληρωτικά τον αντίπαλό του είναι κάτι που τελικά γυρίζει μπούμερανγκ.
