γράφει ο Δημήτρης Κοντογιάννης.
Σίγουρα έχετε δει κάποιο βίντεο από αυτά που δείχνουν τι έλεγε πριν από μερικά χρόνια ο Τσίπρας και τι λέει τώρα. Πως για παράδειγμα με έναν νόμο και ένα άρθρο θα καταργούσε τα μνημόνια, πως το ευρώ δεν είναι φετίχ, πως είναι μικρό το κακό αν βγαίναμε από την Σένγκεν και πώς έκανε την kolotoumpa σε όλα αυτά. Απαντήστε μου ειλικρινά: πιστεύετε ότι υπάρχει έστω και ένας Έλληνας που να έχει πειστεί από αυτά τα βίντεο; Προφανώς όχι. Γιατί όμως; Γιατί το να αποδεικνύουμε ότι ο Τσίπρας είναι ο Εθνικός μας Ψεύτης δεν έχει καμία επίδραση πάνω του;
Σκεφτόμουν αυτό το άρθρο εδώ και πολλούς μήνες. Γιατί να γράψω για τα ψέματα του Τσίπρα; Έχει κάποιο νόημα κάποια αναδρομή ή κάποιο TOP10; Τι θα αποδείξω, το αυτονόητο; Για ποιό λόγο, για να κάνω μια τρύπα στο νερό; Και όσο σκεφτόμουν αυτό το άρθρο, τόσο μου φαινόταν ότι ο Εθνικός μας Ψεύτης έλεγε ψέματα ακόμα και όταν δεν υπήρχε λόγος. Γιατί, για παράδειγμα, να πει ότι δεν τον φρουρούν ένα τσούρμο διμοιρίες των ΜΑΤ; Όλους τους Πρωθυπουργούς τους φυλάνε τα ΜΑΤ και πολύ καλά κάνουν. Γιατί ο Τσίπρας να απαντήσει ότι δεν τον φρουρούν τα ΜΑΤ, αντί για κάτι του στυλ «έτσι είναι κύριε Μητσοτάκη όταν είσαι Πρωθυπουργός, σε προστατεύουν αστυνομικοί από πιθανές επιθέσεις. Αλλά δεν θα το καταλάβετε ποτέ γιατί δεν πρόκειται άλλωστε ποτέ να γίνετε Πρωθυπουργός». Γιατί να πει ψέματα όταν δεν υπάρχει λόγος;
Αυτά σκεφτόμουν ανά διαστήματα, μέχρι που έπεσα πάνω σε ένα βίντεο (υπάρχει και στο τέλος), το οποίο επεξηγεί γιατί ο Πούτιν λέει ψέματα όταν δεν υπάρχει λόγος και γιατί ο Τραμπ μιμείται τον Πούτιν και λέει ψέματα σε κάθε δυνατή ευκαιρία. Ήταν λες και έβλεπα ανάλυση για τον Εθνικό μας Ψεύτη, απλά αντί να λένε το όνομά του έλεγαν ενός ξένου ηγέτη.
Η τεχνική αυτή ξεκίνησε –ή μάλλον καθιερώθηκε- από την επέλαση της Ρωσίας στη Γεωργία το 2008 και μετά. Γνωρίζοντας ότι αν ακούσεις ένα ψέμα από πολλές διαφορετικές πηγές γίνεται πιο πιστευτό, μια κλασσική τεχνική προπαγάνδας, οι Ρώσοι πήγαν ένα βήμα παραπέρα: επαναλάμβαναν το ίδιο ψέμα πολλές φορές από την ίδια πηγή. Μέχρι να διαψευσθεί είχε ειπωθεί άλλο ψέμα, είχε επαναληφθεί το προηγούμενο και ετοιμαζόταν το επόμενο, όλα από την ίδια πηγή που, πολλές φορές, ήταν ο ίδιος ο Ρώσος Πρόεδρος. Προσθέτοντας την δοκιμασμένη πατροπαράδοτη τεχνική των πολλών πηγών διάδοσης του ψέματος, ο Πούτιν κατάφερε να είναι η μοναδική πηγή πληροφοριών για τη Ρωσία. Κατάφερε να ζουν οι Ρώσοι στην δική του πραγματικότητα.
Έρχεται λοιπόν ο Ντόναλντ Τραμπ. Ανεξάρτητα από το αν είχε κάποιου είδους συμφωνία με τους Ρώσους ή όχι, είναι σίγουρο ότι υιοθέτησε την τεχνική προπαγάνδας τους. Έτσι, και με τη βοήθεια του ιντερνετικού στρατού του αλλά και της ακραίας περσόνας του που μονοπωλούσε τις ειδήσεις ακόμα και εχθρικών καναλιών με τις καφρίλες του, κατέληξε να ορίζει ο ίδιος την πραγματικότητα των εκλογών. Ίδρυσε ο Μπαράκ Ομπάμα τον ISIS; Είχε πλαστογραφήσει το πιστοποιητικό γέννησής του για να μπορεί να είναι υποψήφιος Πρόεδρος; Είναι η κλιματική αλλαγή ένας μύθος; Θα πληρώσει το Μεξικό για να φτιαχτεί ένας τοίχος στα σύνορα με τις ΗΠΑ; Προφανή ψέματα έγιναν βασικό θέμα συζήτησης των εκλογών –το αστείο σχέδιο για το τοίχος που υποσχέθηκε ο Τραμπ ήταν εντελώς αδύνατον να πραγματοποιηθεί, εκτός των άλλων επειδή δεν υπήρχαν αρκετά τούβλα στον κόσμο! Είχε κάποιο αποτέλεσμα το να αποδεικνύουν συνεχώς οι δημοσιογράφοι ότι ο Τραμπ έλεγε ψέματα; Ναι, έκανε τον Τραμπ Πρόεδρο των ΗΠΑ.
Σας ακούγεται γνώριμο ως ιστορία το να λες χοντροειδή ψέματα με τόσο γρήγορο ρυθμό που να γίνονται πιστευτά; Θυμάστε μήπως κάτι ιστορίες για ζουρνά και νταούλια, για σκίσιμο μνημονίων, για γκο μπακ μάνταμ Μέρκελ, για κοστολογημένο πρόγραμμα; Και, όπως με τον Τραμπ ή τον Πούτιν, έτσι και ο Τσίπρας όποτε πραγματικά βρεθεί στριμωγμένος αρκεί το να κατηγορήσει τους αντίπαλούς του για «Fake News» για να γλιτώσει από τα προφανή δικά του ψέματα.
Η λογική όμως των Ρώσων, την οποία εφάρμοσε ο Τραμπ και υιοθέτησε και ο Αλέξης Τσίπρας, προέβλεπε ότι τα ψέματα, πέρα από το να είναι ηχηρά και επαναλαμβανόμενα, έπρεπε να έχουν μηδενική ή ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα και κανένα ενδιαφέρον για τη συνοχή τους.
Δηλαδή ακόμα και αν έχεις τη δυνατότητα να πεις αλήθεια, να διαλέγει να πεις ψέματα, ακόμα και αν έρχονται σε αντίθεση με προηγούμενα ψέματά σου!
Όπως ο Πούτιν έλεγε ότι οι στρατιώτες ενός βίντεο στην Κριμαία ήταν τοπικές και όχι ρωσικές δυνάμεις, για να διαψεύσει τον εαυτό του λίγες ημέρες αργότερα και να ξεκαθαρίσει ότι ήταν ρωσικές και όχι τοπικές δυνάμεις, έτσι έκανε και κάνει ο Αλέξης Τσίπρας. Τη μία ημέρα το ευρώ δεν είναι φετίχ, την άλλη αντισταθήκαμε στον κακό Λαφαζάνη. Αυτό που δίδαξαν οι Ρώσοι ήταν το αδιανόητο: η kolotoumpa να λειτουργεί στην πραγματικότητα υπέρ του ψεύτη και όχι εναντίον του!
Γιατί όμως αυτή η απίστευτη τακτική λειτουργεί υπέρ του ψεύτη;
Ο Lewis Carroll στο Μες στον Καθρέφτη και τι Βρήκε η Αλίκη Εκεί (την συνέχεια της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων) έγραφε:
«Όταν χρησιμοποιώ μια λέξη» είπε ο Χάμπτι Ντάμπτι με μάλλον περιφρονητικό ύφος «σημαίνει ακριβώς ό,τι εγώ την επιλέγω να σημαίνει -ούτε περισσότερα ούτε λιγότερα».
«Το ζήτημα είναι» είπε η Αλίκη «αν μπορείς να κάνεις τις λέξεις να σημαίνουν τόσο πολλά διαφορετικά πράγματα».
«Το ζήτημα είναι» είπε ο Χάμπτι Ντάμπτι «ποιος θα ‘ναι το αφεντικό αυτό ‘ναι όλο»
Το ζήτημα είναι ότι όπως οι Ρώσοι ζουν στην πραγματικότητα του Πούτιν, όπως οι Αμερικάνοι ζουν στην πραγματικότητα του Τραμπ, έτσι και εμείς ζούμε στην πραγματικότητα του Τσίπρα.
Εκεί βρίσκεται το μυστικό: το ψέμα πρέπει να μην έχει συνοχή και πρέπει να μην έχει σχέση με την αλήθεια. Πρέπει, όπως στο 1984 του Όργουελ, σήμερα να μη πολεμήσαμε ποτέ την «Ανατολασία», αύριο να πολεμάμε την «Ανατολασία» και να μη πολεμήσαμε ποτέ την «Ευρασία» και μεθαύριο να ξαναείμαστε σε πόλεμο με την «Ευρασία» και να μη πολεμήσαμε ποτέ την «Ανατολασία». Κάτι το πάρα πολύ απλό και βασικό, το να γνωρίζουμε τι είναι αλήθεια επειδή το ζήσαμε και το θυμόμαστε, ο Ψεύτης μας το στερεί και μας αναγκάζει να πολεμήσουμε για το αυτονόητο, για να πιστέψουμε απλές αλήθειες ή ακόμα και τις ίδιες μας τις αναμνήσεις.
Η προσπάθειά μας να αποδείξουμε ότι ο Ψεύτης λέει ψέματα μας αναγκάζει να διαδράσουμε με τα ψέματά του και είτε να υποβαθμιστούμε σε μια παθητική άβουλη μηχανή διάψευσης του Ψεύτη ή να αποδεχτούμε την πραγματικότητα που μας προσφέρει. Όλη η δύναμη, όλη η εξουσία έχει πλέον περάσει στα χέρια του Ψεύτη. Αυτός ορίζει την πραγματικότητά μας.
Υ.Γ. Αν υπήρχε προφανής λύση, εννοείται θα την έγραφα στο άρθρο. Βλέπετε όμως ότι τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Ρωσία ο Τραμπ και ο Πούτιν συνεχίζουν να είναι πανίσχυροι. Ειδικά ο Τραμπ, με τον οποίο ο Τσίπρας έχει εκπληκτικές ομοιότητες, παρά το ότι η δημοφιλία του κατρακυλάει στις πρόσφατες εκλογές αύξησε τις έδρες του κόμματός του σε ένα από τα δύο Σώματα. Μην εκπλαγείτε αν δείτε τον Τσίπρα να έχει παρόμοιες φαινομενικά ανέλπιστες νίκες σε κάποιες από τις πολλές εκλογές που έρχονται.
Το μόνο που ίσως να μπορεί να πολεμήσει αυτή την απίστευτη και ανίκητη μέχρι στιγμής τεχνική προπαγάνδας είναι η συνειδητή αδιαφορία. Το να αγνοήσεις επίτηδες τα ψέματα που θα λέει ο Ψεύτης και οι συνεργάτες του και αν αρχίσεις να αναλαμβάνεις πρωτοβουλία μήπως και ορίσεις εσύ κάποιο τμήμα της ατζέντας. Πρόσφατα ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ακριβώς αυτό το πράγμα: ότι σταματάει οριστικά η ΝΔ να ασχολείται με τα ψέματα του Τσίπρα. Μένει να δούμε αν θα αποδώσει ή αν θα κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα και τον Εθνικό μας Ψεύτη ακόμα πιο δυνατό. Ειλικρινά δεν ξέρω τι να περιμένω από αυτό ως τακτική και μόνο το μέλλον θα μας δείξει κατά πόσο απέδωσε.
Το βίντεο-ανάλυση για τον Πούτιν και τον Τραμπ (έχει και ελληνικούς υπότιτλους)