Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, που απευθύνθηκε σε 15.000 άτομα από 13 χώρες όλων των ηπείρων, το 71% των ερωτηθέντων ήταν έντονα αντίθετοι/ες με την επίβλεψη της χρήσης του διαδικτύου από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παράλληλα, σχεδόν τα δύο τρίτα δήλωσαν πως επιθυμούν οι εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Google, η Microsoft και η Yahoo, να παρέχουν ασφαλείς επικοινωνίες ώστε να αποτρέπεται η κυβερνητική πρόσβαση.
«Οι ΗΠΑ πρέπει να δουν αυτή τη δημοσκόπηση ως προειδοποίηση ότι η παρακολούθηση πλήττει την αξιοπιστία τους. Ο πρόεδρος Ομπάμα πρέπει να ακούσει τους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο και να σταματήσει να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο ως μέσο για τη μαζική συλλογή πληροφοριών για τις ιδιωτικές ζωές των ανθρώπων», δήλωσε ο Salil Shetty, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Η σημερινή τεχνολογία δίνει στις κυβερνήσεις μια άνευ προηγουμένου δύναμη να παρακολουθούν τι κάνουμε στο διαδίκτυο. Χρειαζόμαστε ανεξάρτητο έλεγχο για να επιτηρούμε τους επιτηρητές ώστε να μην γίνεται κατάχρηση της εξουσίας. Ωστόσο, ακόμα και σήμερα οι χώρες δεν διαθέτουν νόμους – ή έχουν ελάχιστους- που προστατεύουν πραγματικά το ανθρώπινο δικαίωμά μας στην ιδιωτικότητα ενάντια στην αδιάκριτη μαζική παρακολούθηση. Στην πραγματικότητα, όλο και περισσότερες χώρες σκέφτονται την εισαγωγή νόμων που δίνουν ευρύτερες εξουσίες παρακολούθησης εις βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Τον Ιούνιο του 2013 ο πληροφοριοδότης (whistle-blower) Έντουαρντ Σνόουντεν αποκάλυψε ότι η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ είχε την άδεια να παρακολουθεί τη χρήση του διαδικτύου και των τηλεφωνικών γραμμών σε 193 χώρες παγκοσμίως. Αποτυπώνοντας τις δυνατότητες παρακολούθησης της υπηρεσίας, αποκαλύφθηκε ότι συγκέντρωνε ημερησίως 5 δισεκατομμύρια αρχεία για τον εντοπισμό θέσης μέσω κινητού τηλεφώνου και 42 δισεκατομμύρια αρχεία διαδικτύου κάθε μήνα, συμπεριλαμβανομένων διευθύνσεων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ιστορικών αναζήτησης.
Η εναντίωση στην μαζική παρακολούθηση από τις ΗΠΑ ισχυρότερη στη Βραζιλία και Γερμανία
Η ισχυρότερη αντίδραση στην υποκλοπή, αποθήκευση και ανάλυση της χρήσης του διαδικτύου από τις ΗΠΑ καταγράφηκε στη Βραζιλία (80% εναντίον) και τη Γερμανία (81%).
Σε συνέχεια των αποκαλύψεων του Σνόουντεν, ακολούθησε ευρεία δημόσια κατακραυγή και στις δύο χώρες όταν αποκαλύφθηκε ότι ακόμα και οι τηλεφωνικές κλήσεις της Προέδρου της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ και της Γερμανίδας Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ ήταν υπό παρακολούθηση από τις ΗΠΑ.
Ακόμα και στη Γαλλία, τη χώρα όπου η εναντίωση είναι λιγότερο έντονη, η πλειοψηφία των ανθρώπων παραμένει αντίθετη στην παρακολούθηση από τις ΗΠΑ (56%). Η δημοσκόπηση έλαβε χώρα μετά την επίθεση στην εφημερίδα Charlie Hebdo.
Σύμμαχοι-κλειδιά των ΗΠΑ εναντιώνονται επίσης στην παρακολούθηση
Οι ΗΠΑ μοιράζονται τα αποτέλεσμα του προγράμματος μαζικής παρακολούθησης με την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο υπό τη «Συμμαχία των 5 Οφθαλμών (Five Eyes Alliance)». Ακόμα και σε αυτές τις χώρες, οι άνθρωποι που αντιτίθεται στην παρακολούθηση από τις ΗΠΑ είναι τουλάχιστον τριπλάσιοι (70%) από εκείνους που την υποστηρίζουν (17%).
«Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: ακόμα και οι πολίτες των κοντινότερων συμμάχων των ΗΠΑ δεν θέλουν οι κυβερνήσεις να καταγράφουν τη χρήση του διαδικτύου. Το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες που ανήκουν στη συμμαχία πρέπει να είναι ξεκάθαροι με τους δικούς τους ανθρώπους σχετικά με τον τρόπο που μοιράζονται τα αποτελέσματα της παρακολούθησης – τα δικά μας προσωπικά δεδομένα», δήλωσε ο Salil Shetty.
Οι εταιρείες τεχνολογίας υπό πίεση να ενισχύσουν, όχι να παρεμποδίσουν, το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή
Η πλειοψηφία του κόσμου πιστεύει επίσης ότι οι εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Google, η Microsoft και η Yahoo, έχουν υποχρέωση να τους βοηθήσουν να προφυλάξουν τις προσωπικές τους πληροφορίες από τις κυβερνήσεις (60%) σε σύγκριση με εκείνους που συμφωνούν ότι οι εταιρίες πρέπει να δίνουν στις αρχές πρόσβαση σε δεδομένα (26%).
Το 2013, οι φάκελοι της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας που διέρρευσαν, αποκάλυψαν ότι οι εταιρίες τεχνολογίας είχαν συνεργαστεί με τις αρχές των ΗΠΑ για να διευκολύνουν την παρακολούθηση της χρήσης εφαρμογών, όπως οι διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικών δικτύωσης.
«Οι εταιρίες τεχνολογίας πρέπει να κάνουν μια επιλογή σχετικά με το μέλλον του διαδικτύου. Πρέπει να είναι ένας χώρος έκφρασης ή περιορισμών; Μπορούν να ζητήσουν από τους χρήστες τους να εγκαταλείψουν το δικαίωμα ιδιωτικής ζωής όταν μπαίνουν στο διαδίκτυο ή να τους δώσουν τον έλεγχο στα προσωπικά τους δεδομένα», σύμφωνα με τον Salil Shetty.
Παρακολούθηση κατ’ οίκον
Και στις 13 χώρες που περιλαμβάνονταν στη δημοσκόπηση, οι πολίτες δεν ήθελαν η κυβέρνησή τους να υποκλέπτει ή να αποθηκεύει και να αναλύει τη χρήση του διαδικτύου και των τηλεφωνικών κλήσεων. Κατά μέσο όρο, διπλάσιος αριθμός ατόμων ήταν εναντίον της παρακολούθησης από την κυβέρνησή τους (59%) συγκριτικά με εκείνους που την ενέκριναν (26%).
Οι χώρες που αντιτίθονταν περισσότερο στη μαζική παρακολούθηση από την ίδια τους την κυβέρνηση ήταν επίσης η Βραζιλία (65%) και η Γερμανία (69%). Στην Ισπανία οι αναφορές ότι η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας είχε καταγράψει 60 εκατομμύρια τηλεφωνημάτων αντιμετωπίστηκαν με κατακραυγή το 2013, κατατάσσοντάς την έτσι μεταξύ των πρώτων χωρών εναντίον της παρακολούθησης (67%).
Η πλειοψηφία των πολιτών των ΗΠΑ (63%) είναι εναντίον του προγράμματος παρακολούθησης της κυβέρνησής τους, συγκριτικά με μόλις το 20% που είναι υπέρ.
«Ο κόσμος θέλει να ακολουθείται από τους φίλους τους, όχι από τις κυβερνήσεις. Δεν θέλουν να ζουν υπό καθεστώς συνεχούς ελέγχου από ένα σύστημα παρακολούθησης ‘μεγάλου αδερφού’», σύμφωνα με τον Salil Shetty.
Εσωτερικός εχθρός;
Οι αντιδράσεις απέναντι στην παρακολούθηση διαφέρουν σημαντικά όταν αφορά ξένους που ζουν σε χώρες υποδοχής. Στις 13 χώρες, ελάχιστα περισσότεροι (45% κατά μέσο όρο) εγκρίνουν όταν οι κυβερνήσεις τους παρακολουθούν τη χρήση διαδικτύου και τηλεφωνικές επικοινωνίες ξένων που ζουν στην χώρα τους, σε σύγκριση με το 40% που είναι εναντίον.
Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έρχονται πρώτες μεταξύ των χωρών που είναι υπέρ της παρακολούθησης ξένων που ζουν στην χώρα τους, με διπλάσιο ποσοστό να εγκρίνει αυτή την τακτική (54% και 55% αντιστοίχως) σε σύγκριση με το ποσοστό εκείνων που είναι αντίθετοι (27% και 26% αντιστοίχως).
Ομοίως, οι μισοί πολίτες των ΗΠΑ πίστευαν ότι η κυβέρνησή τους πρέπει να παρακολουθεί τη χρήση του διαδικτύου και των τηλεφωνικών επικοινωνιών των ξένων στις ΗΠΑ, με μόλις το 30% να είναι κατά αυτής της τακτικής.
«Το γεγονός ότι ο κόσμος είναι περισσότερο πρόθυμος να αποδεχτεί την παρακολούθηση των ξένων από την κυβέρνησή τους παρά των ίδιων, μπορεί να είναι ενδεικτικό του κλίματος φόβου που έχει προκληθεί για να δικαιολογήσει αυτή την παρακολούθηση. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να αντιμετωπίσουν την ξενοφοβία και να παραδεχτούν ότι η θυσία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν θα φέρει μεγαλύτερη ασφάλεια», είπε ο Salil Shetty.
Η Διεθνής Αμνηστία ήδη έχει λάβει νομικά μέτρα κατά των κυβερνήσεων των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια προσπάθεια να κάμψει την αδιάκριτη μαζική παρακολούθηση. Σήμερα ξεκινά η νέα εκστρατεία #UnfollowMe που καλεί τις κυβερνήσεις να επιβάλλουν διαφάνεια και επίβλεψη γύρω από το ζήτημα της μαζικής παρακολούθησης.
