γράφει ο Δημήτρης Κοντογιάννης.
Υπάρχει μια τεράστια παρανόηση στην πολιτική μας ζωή: ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μεγάλο κόμμα. Μπορεί να κυβερνάει, μπορεί να έχει μεγάλο ποσοστό στις τελευταίες εκλογές, μπορεί να κοντεύει να γίνει μεγάλο κόμμα, αλλά ακόμα δεν έχει πραγματικά μεγαλώσει. Στην πραγματικότητα, η περίεργη αναστάτωση που βλέπουμε τον τελευταίο καιρό οφείλεται στο ότι το κυβερνών κόμμα περνάει την εφηβεία του αφού ο οργανισμός και το περιβάλλον του το εξαναγκάζουν να ωριμάσει.
Σας φαντάζομαι από την άλλη μεριά της οθόνης να σκέφτεστε «τώρα δηλαδή αυτός ο τύπος μας λέει ότι η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ είναι πιο ώριμα κόμματα;» και η απάντηση είναι προφανώς ναι. Δεν ασχολούμαι εδώ με το αν είναι πιο τίμια ή πιο ηθικά ή ικανότερα στην διακυβέρνηση· λέω ότι είναι ωριμότερα και αυτό όχι μόνο δεν χωράει κάποια αμφισβήτηση, αλλά θα το παραδέχονταν εύκολα και πολλά στελέχη του ίδιου ΣΥΡΙΖΑ.
Τι σημαίνει όμως ότι ένα κόμμα είναι ώριμο; Πολύ απλά, υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά που μόνο μετά από τριβή, δύσκολες αποφάσεις, αποτυχίες και αυτοαξιολόγηση μπορεί ένα κόμμα να αποκτήσει.
Πρώτο και χαρακτηριστικότερο: το ποιος κάνει κουμάντο. Έχω ακούσει πάρα πολλές φορές να λένε «κουμάντο στη Νέα Δημοκρατία κάνει…», η κατάληξη όμως της πρότασης είναι τις περισσότερες φορές διαφορετική. Έχω ακούσει –ειλικρινά- για τον Άδωνι, τον Σαμαρά, τον Βορίδη, την Ντόρα, τον Χατζηδάκη, τον Θεοδωρικάκο, τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, την Αμερική, την Μέρκελ, τους Εβραίους και σίγουρα κάποιους θα ξεχνάω. Είναι μια λογική παρανόηση, γιατί η ηγεσία της ΝΔ αποτελείται από μια χούφτα οικογένειες και φατρίες οι οποίες πρέπει όλες να μένουν ικανοποιημένες. Σκεφτείτε τι θα γίνει αν ο Μητσοτάκης δεν βάλει κάποιους Καραμανλικούς σε πρωτοκλασάτα Υπουργεία ή αν άρχιζε ένα-ένα να διώχνει άτομα από τους φιλελεύθερους ή την λαϊκή δεξιά. Θα ακούγαμε όλη την ημέρα για το νέο κόμμα που φτιάχνει ο τάδε στα δεξιά ή στα αριστερά ή πάνω, κάτω, πέρα και δώθε της ΝΔ, για την επικείμενη διάσπαση και την καταστροφή που έρχεται. Θα μου πείτε ότι ήδη ακούμε διάφορα τέτοια σενάρια χωρίς να έχει κάνει κάποιο εσωκομματικό πογκρόμ ο Μητσοτάκης και η αλήθεια είναι ότι τα σενάρια διάλυσης της ΝΔ τα ακούμε συνέχεια από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου.
Ξέρετε όμως τι δεν ακούμε; Σενάρια για την επόμενη ημέρα του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την αναμενόμενη ήττα του στις επόμενες εκλογές. Ούτε φυσικά έχουμε ακούσει ποτέ ότι στο κυβερνών κόμμα κάνουν κουμάντο ο Παππάς, ο Τσακαλώτος, ο Δραγασάκης, η Γιάννα, ο Καλογρίτσας, ο Βαρδινογιάννης, ο Σαββίδης, ο Κοντομηνάς, οι Αμερικανοί, η Μέρκελ κ.ο.κ., πολύ απλά γιατί είναι ξεκάθαρο ότι η εξουσία στον ΣΥΡΙΖΑ είναι συγκεντρωμένη σε ένα μόνο άτομο και ότι πρέπει να περάσει εφηβεία ως κόμμα για να επαναστατήσει ενάντια στον «πατέρα» του, τον Αλέξη Τσίπρα. Σίγουρα μερικοί λανθασμένα σκέφτεστε ότι «μα ο Συνασπισμός υπάρχει εδώ και δεκαετίες». Ναι, υπήρχε κάποτε ένα κόμμα του 3%, το οποίο μάλιστα δεν ήταν ένα μεμονωμένο αλλά Συνασπισμός κομμάτων. Όλα αυτά τα άλλαξε ο νέος ιδρυτής του ΣΥΡΙΖΑ, όταν κατέβηκε ως ένα κόμμα στις εκλογές και, κόντρα στις πεποιθήσεις του 3%, κυνήγησε και πήρε το μπόνους των 50 εδρών. Αυτό είναι το κόμμα που πρέπει να ωριμάσει, όχι εκείνο που συγκυβερνούσε με την ΝΔ το 1989. Εκείνο το κόμμα πέθανε προ πολλού.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό που δείχνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αρχίζει να ωριμάζει είναι η συλλογή στελεχών. Και πάλι, δεν κρίνω το αν είναι ή όχι ηθικό το να μαζεύονται όπως μαζεύονται διάφοροι αριστεροί, δεξιοί και κεντρώοι στο κόμμα του Αλέξη Τσίπρα, αλλά το αν υπάρχουν ή όχι. Όπως πολύ χαρακτηριστικά είχε πει ένα στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, «δεν έχουμε αρκετά στελέχη» -κάτι που είναι αρκετά φανερό στις υπουργοποιήσεις των ατόμων της περίφημης φωτογραφίας. Αν κατεβούμε σε τοπικό επίπεδο, σίγουρα υπάρχουν τα στελέχη που κληρονόμησε πριν μερικά χρόνια από το ΠΑΣΟΚ, τα οποία όμως δεν αρκούν για να καλύψουν θέσεις σε συνδικαλιστικά όργανα, δημοτικές παρατάξεις, περιφερειακές παρατάξεις και εθνικά ψηφοδέλτια. Δεν είναι σπάνιο ο ΣΥΡΙΖΑ να δίνει χρίσμα σε διάφορους υποψήφιους με τους οποίους δεν έχει συνεργαστεί στο παρελθόν, μόνο και μόνο επειδή σε μια ολόκληρη περιοχή δεν επαρκούν τα ενεργά στελέχη του για να φτιάξουν ολοκληρωμένο ψηφοδέλτιο.
Οι μεταγραφές λοιπόν που γίνονται μπορεί να μεταφράζονται σε πολύ λίγες ψήφους, έχουν όμως από πίσω τους αρκετά από τα πολυπόθητα τοπικά στελέχη που πλαισιώνουν τον κάθε πολιτικό. Αυτά όμως τα νέα στελέχη δεν έχουν μάθει ότι ο λόγος του Αλέξη είναι διαταγή και σίγουρα έχουν κάποιες απαιτήσεις που θα πρέπει να ικανοποιηθούν και θα έρχονται σε αντίθεση με τα θέλω των υπολοίπων στελεχών. Έτσι λοιπόν ξεκινάει μια εσωτερική τριβή που διαρκώς ωριμάζει και εξελίσσει ένα κόμμα. Δείτε το παράδειγμα του ΠΑΣΟΚ, το οποίο μπορεί να έχει χάσει τους περισσότερους ψηφοφόρους του, έχει όμως διατηρήσει στελέχη σε όλη την Ελλάδα που το κρατάνε σε μία κατάσταση διαρκούς αλλαγής και εσωτερικής αξιολόγησης.
Δεν χρειάζεται να εξηγήσω το πώς τα τελευταία χρόνια αναγκάστηκε ο ΣΥΡΙΖΑ να πάρει δύσκολες αποφάσεις, να προσγειωθεί στην πραγματικότητα και να καταλάβει ότι δεν είναι όλα ρόδινα στην πολιτική, ούτε για τον εξαναγκασμό του να κάνει υποχωρήσεις προς την αντιπολίτευση σε σοβαρά θέματα όπως αυτό του Συντάγματος. Άσχετα με το πόσα χρόνια είναι στη Βουλή, οι συνθήκες των τελευταίων ετών ήταν αυτές που έκαναν το κυβερνών κόμμα και τα στελέχη του να καταλάβουν ότι οι πράξεις τους έχουν πραγματικές επιπτώσεις.
Δεν μπορούμε όμως να μη μιλήσουμε για το βασικότερο κομμάτι σχεδόν κάθε εφηβικής ζωής, αυτό το οποίο έρχεται προς το παρόν δεν έχει ζήσει ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ: τη χυλόπιτα. Τα προσωπικά βιώματα όλων μας είναι αρκετά για να μας θυμίσουν την ανασφάλεια, την εσωτερική αμφισβήτηση, την διαδικασία αλλαγών και την αυτοαξιολόγηση στην οποία μπήκαμε λόγω της απόρριψής μας. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ το έχουν βιώσει αρκετές φορές, ειδικά στο πρόσφατο παρελθόν που έπεφταν και μαζεμένες. Το πώς θα διαχειριστεί αυτή την μελλοντική χυλόπιτα ο ΣΥΡΙΖΑ θα σημαίνει αρκετά για το ποιο θα είναι το κόμμα στο οποίο θα μετουσιωθεί στο μέλλον.
Γιατί να μας νοιάξουν όμως όλα αυτά; Πόση σημασία έχει αν ο ΣΥΡΙΖΑ αλλάξει σε ένα πιο ώριμο κόμμα; Τεράστια. Την τετραετία που πέρασε ουσιαστικά δεν υπήρχε διαδικασία αυτοαξιολόγησης –έστω και με την ανορθόδοξη μορφή που έχουν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ- και το αποτέλεσμα ήταν η κατρακύλα στον λαϊκισμό των Πολάκηδων, με την ευθεία υποστήριξη του Πρωθυπουργού και του γιγαντιαίου μιντιακού συστήματος που τον υποστηρίζει. Φτάσαμε στο σημείο Υπουργός μπροστά σε κάμερα να απειλεί τη ζωή δημοσιογράφου και ο Πρωθυπουργός να τον καλύπτει με θράσος σε επίσημες δηλώσεις του. Όχι μόνο συνηθίζουμε το τέρας των Τσιπροπολάκηδων, όχι μόνο τους δίναμε δικαιολογίες, τους αναδείξαμε και επίσημη γραμμή ολόκληρης της κυβέρνησης χωρίς να ανοίξει ρουθούνι τα τελευταία 4 χρόνια!
Τώρα, επιτέλους, όπως ένας έφηβος μπήκε το κυβερνών κόμμα σε διαδικασία αμφισβήτησης των τόσο καιρό παραδεδειγμένων αξιών του. Τώρα άρχισαν να αντιδρούν οι δημοσιογράφοι από τις φίλα προσκείμενες εφημερίδες, τώρα άρχισαν τα στελέχη του να λένε ότι ο Πολάκης δεν τους αντιπροσωπεύει, τώρα αρχίζουν να διαπιστώνουν ότι πρέπει να επαναστατήσουν και ενάντια στον εαυτό τους και τον πρόεδρό τους, που μπορεί να μεγάλωσε το κόμμα, αλλά θα προτιμούσε να μείνει πάντα σε ελεγχόμενη παιδική ηλικία. Αν καταφέρουν να προσδιορίζονται από τον εαυτό τους και όχι από την ηθική του Πολάκη και του Τσίπρα, ίσως ολοκληρωθεί και η διαδικασία ωρίμανσής τους.
