γράφει ο Λάρκος Λάρκου.
Όταν ο Ν. Αναστασιάδης άνοιγε τον ασκό του Αιόλου για «άλλες λύσεις» έξω από τη ΔΔΟ (Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία), κάποια στιγμή αυτό θα είχε χειροπιαστές συνέπειες. Έτσι ο Μ. Τσαβούσογλου, αποδέκτης των μηνυμάτων του στις δύο μεταξύ τους συναντήσεις, έγραψε στις 16/12, μετά τη συνάντησή του με την ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ, ότι «το σχέδιο ομοσπονδίας δεν είναι πλέον βιώσιμο. Η τουρκική πλευρά υποστηρίζει μια λύση δύο κρατών στη βάση της κυριαρχικής ισότητας και στις πραγματικότητες στο νησί. Πρέπει να δημιουργηθεί κοινό έδαφος για μια νέα διαδικασία διαπραγμάτευσης».
Από το Κραν Μοντάνα (2017) μέχρι σήμερα άλλαξαν απόψεις δύο παράγοντες. Ο Ν. Αναστασιάδης και ο Μ. Τσαβούσογλου. Στις 20/4/2018 η τ/κ ιστοσελίδα «Gaktv αποκαλύπτει το «μυστικό» που συνδέει τους πιο πάνω, «έχοντας εξασφαλίσει πρόσβαση στο περιεχόμενο της συνάντησης του Μ. Τσαβούσογλου με τον Μ. Ακιντζί». Γράφει: «Η συνάντηση διήρκεσε 2 ώρες και 15 λεπτά, ενώ στο τέλος της δεν πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου επειδή δεν επιτεύχθηκε συμφωνία στη σύσκεψη. Ο Μ. Τσαβούσογλου ανέφερε τα εξής: «Οι ε/κ δεν αποδέχονται την ομοσπονδία. Υπό αυτές τις συνθήκες θα ήταν προτιμητέο ένα μοντέλο σαν την ομοσπονδία ή την λύση δυο κρατών», ενώ ζήτησε στη συνέχεια την άποψη όλων των πλευρών για το εν λόγω ζήτημα. Ο Μ. Ακιντζί έδωσε στον Τσαβούσογλου την εξής απάντηση: «Εγώ δεν μεταβιβάζω μια πρόταση τέτοιου είδους στο τραπέζι (των συνομιλιών). Δεν τίθεται τέτοιου είδους ζήτημα».
Ο Ν. Αναστασιάδης έχοντας πλήρη γνώση των διαμειφθέντων μεταξύ Τσαβούσογλου-Ακιντζί επιτάχυνε την προσπάθεια ανατροπής του Μ. Ακιντζί-κάτι που έγινε με την προσθήκη και άλλων παραγόντων στις 18 /10. Είναι προφανές ότι η διαπραγμάτευση όπως την γνωρίζαμε έως τώρα, έφτασε σε στρατηγικό αδιέξοδο. Ο ΓΓ του ΟΗΕ δύσκολα θα κινήσει μια διαδικασία που εμπεριέχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας ακόμα ατελέσφορης προσπάθειας. Το κυπριακό πλέον διασυνδέεται με άλλα ζητήματα και το πακέτο δείχνει να κινείται πάνω σε διαφορετικές βάρκες. Ωστόσο, άλλοι παράγοντες καθορίζουν το εξωτερικό του περιβάλλον και είναι οι μόνοι που μπορούν να αναστρέψουν την πορεία προς το οριστικό αδιέξοδο:
- Οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας, όπως τις επεδίωξε το δίδυμο Αναστασιάδη-Χριστοδουλίδη έσβησε στις 11/12 με τις αποφάσεις του ΕΣ. Η επαναφορά του αιτήματος τον Μάρτιο θα συνιστά μια εκκωφαντική ομολογία διπλωματικού αυτισμού, που ολοένα και θα εκθέτει εκείνους που ιδιοτελώς τις επεδίωξαν.
- Η επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας από τις ΗΠΑ για την αγορά των S-400 έχει πρόσκαιρο χαρακτήρα. Γίνεται εν μέσω νεφών και άλλων σεναρίων. Τα υπενθυμίζει ο Ρώσος υπεξ Σ. Λαβρόφ (14/12), καθώς χαρακτήρισε τις κυρώσεις «παράνομες» και ότι «δείχνουν αλαζονεία προς το διεθνές δίκαιο».
- Παρά τις δηλώσεις Ν. Αναστασιάδη στις 15/12 στο 8ο Διαδικτυακο Ενεργειακό Συμπόσιο ότι «η Τουρκία δεν αποκλείεται από το ευρύτερο δίκτυο ενεργειακών συνεργιών που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή», κανείς πλέον στο διεθνές πεδίο δεν δίνει σημασία στο τι δηλώνει. Στην πράξη, ο Ν. Αναστασιάδης αντικατέστησε τις διακοινοτικές συνομιλίες με το γκάζι ως «θέαμα» για να δείχνει ότι έχει εναλλακτική πολιτική και τηλεφωνικούς συμμάχους-Νετανιάχου, Σίσι κλπ. Οι ανακαλύψεις υδρογονανθράκων αντί να γίνουν καταλύτης για τη συνολική επίλυση του κυπριακού, έχουν εξελιχθεί σε θαλάσσιο Βατερλώ για τη Λευκωσία. Στο παιχνίδι ισχύος ανάμεσα στην Τουρκίας και το Ισραήλ, ή και την Αίγυπτο από την άλλη, απόλυτο θύμα της ακρισίας της είναι ο αδύναμος κρίκος του. Με τα σημερινά δεδομένα, αν βρεθεί αξιόλογη ποσότητα φυσικού αερίου, αυτή, μάλλον, θα πάει, στο Τζεϊχάν.
- Κρίσιμο ζήτημα παραμένει η άπνοια που παρατηρείται στο ε/κ εσωτερικό μέτωπο. Οι επιπτώσεις του Μιθριδατισμού φαίνονται ισχυρές. Γι’ αυτό θεωρώ ότι η δημόσια παρέμβαση του εκδότη της ιστορικής εφημερίδας «ο Φιλελεύθερος» ενέχει ιδιαίτερη σημασία. Γράφει πως «στο εθνικό μας θέμα φθάσαμε ένα βήμα πριν από την οριστική διχοτόμηση. Κινδυνεύουμε να χάσουμε την πατρίδα μας. Διερωτόμαστε, λοιπόν. Όλα αυτά τρομάζουν μόνο τους πολίτες; Η ηγεσία πού βρίσκεται; Δεν βλέπει τι συμβαίνει; Δεν αντιλαμβάνεται τους κινδύνους;»
- Το μόνο εφικτό εναλλακτικό σχέδιο για τα ζητήματα της περιοχής αφορά την απάντηση που μπορεί να δώσουν οι Βρυξέλλες (και άλλες πρωτεύουσες) στο δίλημμα «κυρώσεις ή στρατηγική τύπου Ελσίνκι;». Εκτιμώ πως ήταν χρήσιμη η τηλεφωνική συνομιλία ανάμεσα στον Τ. Ερντογάν με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Η δήλωση Ερτογάν ότι «η Τουρκία επιθυμεί να γυρίσει νέα σελίδα με την Ε.Ε.» και ότι «Τουρκία και Ε.Ε. πρέπει να σπάσουν τον φαύλο κύκλο στις σχέσεις τους το συντομότερο δυνατόν», συνιστά ένα βήμα που μπορεί να αξιοποιηθεί.
Το σημείο της δήλωση Ερτογάν ότι «η Τουρκία δηλώνει έτοιμη για επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών με την Ελλάδα» αφορά πλήρως και προσωπικά τον Κ. Μητσοτάκη.
Το σημείο της δήλωσης Ερτογάν ότι «η Τουρκία επιθυμεί να γυρίσει νέα σελίδα με την Ε.Ε» αφορά τον Σ. Μισέλ, τον Ν. Αναστασιάδη, τον Ζ. Μπορέλ κλπ. Εφόσον μελετήσουν το πλαίσιο κινήσεων που κατέγραψε η στρατηγική του Ελσίνκι, γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν. Όλα βέβαια αφορούν παίκτες με θέληση να αλλάξουν τα πράγματα και όχι τις συνηθισμένες «μοιρολογίστρες» της διπλωματίας.
