γράφει ο Λάρκος Λάρκου.
Η επίθεση του κορονοϊου προκαλεί ισχυρές δονήσεις παντού. Σε διάφορα επίπεδα, αναδεικνύεται η ανάγκη να γίνουν πράγματα:
1. Οι εντολές είναι πλήρεις: «μεινίσκω έσσω». Αυτό, προφανώς, δεν ισχύει για την επιστημονική κοινότητα. Η επιστημονική γνώση επιβάλλεται να εμπλουτιστεί, η πιο γρήγορη απάντηση στη σημερινή κρίση θα προκύψει μέσα από αυτό τον ανταγωνισμό ή τη συνεργασία, ώστε το εμβόλιο να έρθει μια μέρα ενωρίτερα.
2. Η ΕΕ μπορούσε περισσότερα και ενωρίτερα. Απειρία της νέας ηγεσίας; Σίγουρα είναι σωστή η πρωτοβουλία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να επενδύσει 80 εκ. ευρώ σε γερμανική εταιρεία για το εμβόλιο κατά του κορονοϊού. Βεβαίως, είναι πρωτοβουλία ουσιαστικής σημασίας η απόφαση της ΕΚΤ για αγορά κρατικών και εταιρικών ομιλόγων ύψους 750 δις ευρώ.
3. Η κυπριακή κυβέρνηση άργησε να λάβει μέτρα, το διάγγελμα της Παρασκευής υπήρξε απίστευτα επιπόλαιο και προκλητικά περιφρονητικό προς τους κύπριους πολίτες («αγαπημένοι», «αγαπημένες»). Μέτρα μη σοβαρά όπως η ιστορία με την προεδρική κατοικία στο Τρόοδος , μέτρα που προκάλεσαν το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο, όπως η ανοησία με το περίφημο «χαρτί» της επιστροφής-με καμπάνια ζητάς από τους φοιτητές να μείνουν στους χώρους που σπουδάζουν, φροντίζοντας ταυτόχρονα για την επιστροφή όσων έχουν λόγους να γυρίσουν πίσω. Το διάγγελμα της Κυριακής διόρθωσε το προηγούμενο της Παρασκευής και ανακοινώθηκαν μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση.
4. Η ηγεσία της εκκλησίας της Κύπρου δεν πρωτοτύπησε. Επί ημέρες μιλούσε μιαν άλλη γλώσσα, με πλήρη άρνηση να κατανοήσει την επιστημονική γνώση. Η μάχη ανάμεσα στον ορθολογισμό και την πίστη στις δοξασίες ασφαλώς δεν έχει κερδηθεί από τον πρώτο. Μπροστά στην επιθετική ανάπτυξη της πανδημίας, η ηγεσία της εκκλησίας υποχρεώθηκε σε αλλαγή γραμμής, μόνο όταν όλα έγιναν πέρα από πασιφανή. Παραταύτα, δυο μέλη της ιεραρχίας (Μόρφου Νεόφυτος και Λεμεσού Αθανάσιος) εξέφρασαν έναν σκοταδιστικό λόγο, που έρχεται από τον βυζαντινό μεσαίωνα. Εκπλήσσει η βαθειά περιφρόνησή τους τόσο προς τους κανονισμούς λειτουργίας μιας πολιτείας, όσο και, κυρίως, η περιφρόνησή τους για την ανθρώπινη ζωή.
5. Στο χώρο της παιδείας ο αρμόδιος υπουργός κατέφερε να αποδείξει μέσα σε λίγες μέρες ότι είναι ακατάλληλος για μιαν τέτοια ευθύνη. Αλαλούμ στις αποφάσεις, δηλώσεις χωρίς νόημα, έλλειμμα ηγετικότητας. Η εξ αποστάσεως μάθηση αποτελεί την μόνη επιλογή για να αντιμετωπιστεί ένα ουσιαστικό μέρος της χαμένης μάθησης. Αυτή όμως, απαιτεί πρώτα απ΄όλα υποδομες, εκπαίδευση, εξοικοίωση εκπαιδευτών-μαθητών. Τι κάναμε τόσα χρόνια; Κάναμε…μεταρρυθμίσεις της πλάκας και απεργίες για λάθος λόγους! Καμμία πρόφαση δεν μπορεί να εξηγήσει το απλούστατο. Πώς μια χώρα, όπως η Εσθονία, που βγήκε από τον κόσμο της σοβιετικής επιβολής, μέσα σε 20 χρόνια έγινε αναπτυξιακό πρότυπο στην ψηφιακή εποχή; Το τρίπτυχο «νέοι πολιτικοί, τολμηροί ψηφοφόροι, ώριμες κοινωνίες» είναι η Εσθονική απάντηση. Εμείς ψάχνουμε ακόμα να δουμε αν τα σχολεία έχουν wi-fi. Αυτό πρέπει να λέγεται πολύ καθαρά: ίσως, μόνο ο Α. Δημητρίου, ως Υπουργός Παιδείας, γνώριζε το αντικείμενο, έδωσε ώθηση σε ορισμένες κατευθύνσεις μέσα σε ένα δύσκολο περιβάλλον. Μετά την «παραίτησή» του, ελάχιστα. Πέρασαν τόσα χρόνια και το θέμα μας ήταν η ενασχόληση με τα επιμέρους, αν δεν ήταν το ωράριο των συντεχνιακών παραγόντων στο χώρο της Μέσης και Δημοτικής εκπαίδευσης. Μπορεί αυτό να προσέλκυσε χιλιάδες διαδηλωτές, όμως, μια διεκδίκηση χωρίς στέρεες κατευθύνσεις δεν έχει «επόμενη μέρα», καθώς όλα εξαντλούνται στο επιμέρους….
6. Με τον επίλογο της «πολεμικής» κατάστασης που προκαλεί ο κορονοϊός, μια νέα κατάσταση πραγμάτων θα προκληθεί. Ξεχασμένες έννοιες επανέρχονται στην επικαιρότητα: διαφθορά και χρηστή διοίκηση, αδιαφορία και σεβασμός στο δημόσιο χρήμα, χρειάζεται να βρουν διαφορετικές λύσεις. Από τις διαδικασίες πώλησης μέσα από τα περίφημα «χρυσά διαβατήρια», ήρθαν στην Κύπρο 6 δις, αλλά τα νοσοκομεία μας στερούνται στοιχειώδη πράγματα. Στοίχησε η υπόθεση με τον Συνεργατισμό 7δις, ενώ δε σχολεία μας δεν έχουν στοιχειώδεις υποδομές για την εξ αποστάσεως μάθηση. Αυτές οι παγιωμένες συνθήκες, η διαφθορά και η κακοδιοίκηση πληρώνονται, κυριολεκτικά, με την αδυναμία του συστήματος υγείας να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες. Χθες αδιαφορούσαμε για τις συνέπειες της κακοδιοίκησης, επειδή αφορούσαν πολιτικούς «του δικού μας κόμματος». Σήμερα δεν μπορούμε να λέμε το ίδιο γιατί ολοκάθαρα φαίνονται οι επιπτώσεις από την αδυναμίας του συστήματος να ανταποκριθεί στις βασικές του υποχρεώσεις.
7. Το κράτος, οι οργανωμένες κοινότητες, οι τοπικές μορφές συντονισμού, αποτελούν μια αναντικατάστατη συγκρότηση των κοινωνιών, που δείχνουν ακόμα μια φορά τη βασική τους χρησιμότητα. Οι ανοικτές κοινωνίες, η οικονομική ανάπτυξη που συγκροτείται μέσα στις σημερινές παγκοσμιοποιημένες συνθήκες, αναζητούν μια νέα, προοδευτική οργάνωσή τους. Με νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Με κέντρο βάρους την μείωση των ανισοτήτων, την κοινωνική πρόνοια, τα βιώσιμα συστήματα υγείας, τις φορολογικές πολιτικές που θα οδηγούν στη δικαιότερη κατανομή του πλούτου. Με πρωτοβουλίες για ευρύτερες συνέργειες για να χαρακτηριστούν οι λεγόμενοι «φορολογικοί παράδεισοι» ως νήσοι διαφθοράς που λειτουργούν ως αποσταθεροποιητικός παράγοντας στην ανάπτυξη και τη φορολογική δικαιοσύνη. Οι σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις που έχουν επαφή με την πραγματικότητα, έχουν ένα ακόμα λόγο να δείξουν έναν ρεαλιστικά, διαφορετικό δρόμο για την κοινωνική πλειοψηφία. Η αναστάτωση, οι ανατροπές προσφέρουν ευκαιρίες για να δούμε πράγματα με άλλο φακό. Ασφαλώς «μεινίσκουμε έσσω». Αλλά προβληματιζόμαστε, αξιολογούμε πρόσωπα και πράγματα στη δημόσια σφαίρα, κατανούμε ότι χωρίς δημιουργικές προσεγγίσεις κάθε κρίση θα μάς αφήνει στάσιμους. Μια άλλη σκέψη πολιτικής, μια διαφορετική αντίληψη για το δημόσιο συμφέρον κάποια στιγμή μπορεί να αναλάβει τα ηνία.
