γράφει ο Λάρκος Λάρκου.
Η ε/κ κοινωνία έχει μακρά παράδοση σε πρακτικές διαχωρισμού σε «καλούς» και «κακούς» ε/κ. Ήδη από τη δεκαετία του 50, μπήκαν στην πολιτική γλωσσολογία της εποχής, λέξεις όπως «εθνικόφρονες» και «απάτριδες», αργότερα ενισχύθηκαν με εκδόσεις πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων, πιο ύστερα σε διαχωριστικές γραμμές του τύπου, από τη μια οι «ιδιοκτήτες» της εξουσίας και από την άλλη «οι εσωτερικοί εχθροί». Πολλές παρατάξεις στον ευρωπαϊκό χώρο που σήμερα ανήκουν στο ΕΛΚ, αγνόησαν ή και εγκατέλειψαν αυτές τις πρακτικές με τελευταία τη ΝΔ. Καμμιά δεξιά παράταξη που ενσωματώνει τις ευρωπαϊκές διακηρύξεις στο καταστατικό της χάρτη, δεν υιοθετεί τις λογικές που οδηγούν σε εσωτερικές συγκρούσεις που ισούνται με κοινωνική διάσπαση. Είναι δε γνωστό, ότι συντηρητικοί πολιτικοί με ανοικτό πνεύμα έθεσαν, αρχικά, τις βάσεις για τη συγκρότηση της ΕΕ ως κοινού έργου ειρήνης και συνεργασίας με το σύνθημα «ενωμένοι μέσα από τη διαφορετικότητα».
Στον αντίποδα αυτής της κουλτούρας βρίσκεται η δήλωση Ν. Αναστασιάδη στις 2 Νοεμβρίου ότι «μια συμβουλή θα ήθελα να δώσω προς το ΑΚΕΛ: επιτέλους ας συναισθανθεί ότι εκφράζει και τους Ελληνοκύπριους. Τίποτα πέραν αυτού». Μια δήλωση που έγινε αφού πρώτα ύμνησε τον Γ. Κληρίδη ως εξής: «τιμούμε σήμερα τον ηγέτη που άφησε το στίγμα του για τον πατριωτικό, διεκδικητικό ρεαλισμό που τον διέκρινε, τον πραγματισμό που ήταν χαρακτηριστικά ενός πολιτικού με όραμα. Τιμούμε τον άνθρωπο που άφησε γενικότερα το στίγμα του ως ένας πολιτικός ήθους και ιδιαίτερα προσωπικά τιμώ τον πολιτικό μου μέντορα, τον πολιτικό μου πατέρα».
Το βαρέλι δεν έχει πάτο: ο Γ. Κληρίδης πολιτεύθηκε με τελείως διαφορετικό τρόπο από τον Ν. Αναστασιάδη και οι πάνω δύο δηλώσεις του, το βεβαιώνουν. Οι δηλώσεις Αναστασιάδη δεν πρέπει να μένουν ασχολίαστες, γιατί ωθούν την κοινωνία στην εσωστρέφεια και στην αδυναμία πρόσληψης των φαινομένων που την περιβάλλουν. Αυτές, βεβαίως, δεν εξυπηρετούν κανένα υψηλό στόχο, ωστόσο, υπηρετούν μερικά «πρακτικά» ζητήματα, όπως η κατάληψη του κράτους, η αξιοποίηση της δημόσιας διοίκησης ως λάφυρου, ο αποκλεισμός των «άλλων», οι οποίοι εμφανίζονται στην τοξική ρητορεία ως «εσωτερικοί εχθροί». Η οργανωμένη μισαλλοδοξία οδηγούσε στη μονοπώληση της εξουσίας και την, κατά περίπτωση, λαφυραγώγησή της, όπως συμβαίνει τώρα με τον διάσημο τρόπο της χορήγησης «χρυσών» διαβατηρίων σε κάθε καρυδιάς καρύδι.
Η επικυριαρχία του εθνικολαϊκιστικού λόγου συνιστά το ανώτατο στάδιο του πολιτικού τυχοδιωκτισμού, όπως εφαρμόζεται σήμερα στη Κύπρο. Κατά τον Έκο, ο εθνικολαϊκίστικος λόγος «χρειάζεται ένα εχθρό… Όποιος διαφωνεί ταυτίζεται με τον εχθρό. Για να είναι αναγνωρίσιμος και επίφοβος ο εχθρός, πρέπει να βρίσκεται στο σπίτι μας ή στο κατώφλι του σπιτιού μας», (πηγή, άρθρο Γ. Κουμουλλή, Ουμπέρτο Έκο «Το κοιμητήριο της Πράγας», από 2/11). Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Π. Προδρόμου επιβεβαιώνει τον Έκο. Με δηλώσεις του στις 2 Νοεμβρίου συνέχισε από εκεί που έμεινε ο Ν. Αναστασιάδης λέγοντας ότι «το ΑΚΕΛ αγνοεί τις πραγματικότητες με τρόπο που τελικά ισοδυναμεί με το να μεροληπτεί υπέρ της τουρκικής πλευράς».
Η γραμμή που έχει χαράξει ο Ν. Αναστασιάδης, έχει παρενέργειες στην καθημερινότητα των πολιτών. Ο εθνικολαϊκισμός παράγει μίσος, προκαλεί αντιπαλότητες και κατασκευάζει οργανικά «εσωτερικούς εχθρούς», είτε πολίτες, είτε παρατάξεις, προωθώντας ψευδή σχήματα («οπαδοί της όποιας λύσης»), είτε διασπώντας την κοινωνική συνοχή μιλώντας για «εσωτερικούς εχθρούς» που ταυτίζονται με τον «εξωτερικό εχθρό», καθώς «μεροληπτούν υπέρ της τουρκικής πλευράς». Τελευταίο παράδειγμα στοχοποίησης σε προσωπικό επίπεδο, η χυδαία επίθεση κατά του κορυφαίου εμπειρογνώμονα στο χώρο των υδρογονανθράκων Χ. Έλληνα γιατί αποφάσισε να ομιλήσει επί του θέματος που γνωρίζει πολύ καλά σε δημόσια συζήτηση στην κατεχόμενη Κύπρο.
Σε μια τέτοια ατμόσφαιρα που ο ίδιος ο Ν. Αναστασιάδης επέλεξε να ακολουθήσει, (διαβατήρα στη θέση της επίλυσης) η επικυριαρχία του ανορθολογισμού είναι η μόνη συνταγή που του απέμεινε. Σε μια διαφορετική διαχείριση των πραγμάτων, αν η επίλυση ήταν στην κορυφή των επιλογών του, το ΑΚΕΛ θα ήταν «στρατηγικός εταίρος» του. Στην επιλογή της μη λύσης, σύμμαχοί του είναι ο αρχιεπίσκοπος, το ΕΛΑΜ και οι αντίπαλοι της ομοσπονδιακής λύσης γιατί τα κριτήρια αφορούν τη βιωσιμότητα του παρόντος σχήματος εξουσίας ως συμπαγούς μηχανισμού νομής της. Βεβαίως, με την συμφωνημένη κατανομή πόρων (π.χ. διαβατήριο σε μαλαισιανό μαφιόζο με μεσίτη τον αρχιεπίσκοπο), με την επίδειξη ισχύος (λ.χ διανομή της διαφημιστικής πίττας στα τηλεοπτικά μέσα), και με την ταυτόχρονη ανάδειξη κάθε διαφορετικής προσέγγισης σε «εσωτερικό εχθρό, στο κατώφλι του σπιτιού μας».
Οι αριθμοί ομιλούν από μόνοι τους: από τη μελέτη των στοιχείων που παραθέτει η κυβέρνηση, φαίνεται καθαρά ότι η διάλυση του διαπραγματευτικού τοπίου στο κυπριακό (Μον Πελεράν, 2016, Κραν Μοντάνα, 2017), συνέπεσε με την απογείωση στις πολιτογραφήσεις ξένων υποηκόων μέσα από το πρόγραμμα χορήγησης «χρυσών» διαβατηρίων, στο οποίο πρόγραμμα το δικηγορικό γραφείου του Ν. Αναστασιάδη έχει καθοριστικό ρόλο. Γι’ αυτό και ουδείς αναμένει κάτι αξιόλογο από τη συνάντηση στο Βερολίνο. Είναι αυτή ηγεσία που ενδιαφέρεται να προωθήσει κάτι; Είναι αυτό κλίμα στην κοινή γνώμη που να δημιουργεί ελπίδες για μιαν κινητικότητα; Δυστυχώς, όλα θυσιάστηκαν στο «βωμό» που έκτισαν τα «χρυσά διαβατήρια» με τη συνενοχή ενός συστήματος εξουσίας που μυθοποίησε τον παραγοντισμό, τη διαπλοκή και την προσπόριση ωφελημάτων παντός καιρού. Πραγματικά, έγιναν όλα τόσο προβλέψιμα, που, όταν ακούς τον Ν. Αναστασιάδη να μιλά για το πόσο επιθυμεί την επίλυση, είναι σαν να ακούς τον αρχιεπίσκοπο να ομιλεί για τις αξίες που, υποτίθεται, ότι εξελέγει για να υπηρετεί…
