γράφει ο Γιάννης Πισιμίσης.
Ήδη από το Σύνταγμα του 1927 (του πιο δημοκρατικού και προοδευτικού Συντάγματος στην μέχρι τότε πολιτική ιστορία της νεότερης Ελλάδας) κατοχυρώθηκαν οι βασικές αρχές καθώς και το περιεχόμενο της αποκεντρωτικής δομής του ελληνικού κράτους. Οι στόχοι που διατυπώθηκαν ρητά από τότε ήταν η κρατική εξουσία να καταστεί «περισσότερον προσιτή εις τους πολίτας» καθώς και «να λύονται ταχύτερον και «επί τη βάσει αμεσωτέρας αντιλήψεως των συνθηκών» τα ζητήματα που αφορούν τη διοίκηση.
Πράγματι αν σκεφτεί κανείς την ουσία του αποκεντρωτικού μοντέλου οργάνωσης του Κράτους και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αυτοί ακριβώς οι στόχοι νοηματοδοτούν μέχρι και σήμερα την αποστολή της: η εκλογίκευση της κρατικής εξουσίας και η αποτελεσματικότερη και αμεσότερη άσκησή της προς όφελος του πολίτη. Το κρίσιμο στοιχείο βεβαίως εδώ, και προκειμένου η Τοπική Αυτοδιοίκηση να μπορεί να επιτελέσει τελικά την αποστολή της, είναι το ζήτημα της αποτελεσματικότητας κατά την διαδικασία άσκησης των καθηκόντων της. Ακριβώς αυτό το ζήτημα πρέπει να είχε κατά νου και ο συντακτικός νομοθέτης το 1975 όταν και κατοχύρωσε την διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.
Παρ’ όλα αυτά, σήμερα, και έπειτα από σειρά μεταρρυθμίσεων αυτοδιοικητικού περιεχομένου, το ζήτημα της αποτελεσματικής άσκησης έργου παραμένει ακόμα ζητούμενο. Τόσο η ενσκήπτουσα οικονομική κρίση όσο και η από καιρό παρωχημένη συγκεντρωτική δομή και ιδεολογία του ελληνικού κράτους έχουν οδηγήσει την Αυτοδιοίκηση σε μια παρατεταμένη παρακμή αποστερώντας της τόσο τους αναγκαίους πόρους όσο και την διοικητική επάρκεια ανταπόκρισης στα καθήκοντά της.
Δυστυχώς, η νέα μεταρρύθμιση με το όνομα «Κλεισθένης» όχι μόνο επιλύει τα χρόνια πλέον προβλήματα και τις παθογένειες της αυτοδιοίκησης αλλά προχωρά σε ακόμη μεγαλύτερη απορρύθμιση και αποδιοργάνωσή της. Σε αυτό το πλαίσιο, η επίφαση της ενίσχυσης της δημοκρατικότητας των αποφάσεων που επικαλείται η κυβέρνηση μέσω της καθιέρωσης της απλής αναλογικής όχι μόνο στερείται νοήματος, αλλά τελικά στρέφεται εναντίον του ίδιου του δημόσιου συμφέροντος αφού καθιστά τους αυτοδιοικητικούς θεσμούς ανήμπορους να επιτελέσουν ακόμη και τις πιο βασικές τους λειτουργίες. Εξάλλου, το φαινόμενο της δημιουργίας Δημάρχων και Δημοτικών Αρχών μειοψηφίας που θα προκύψει στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, παραβιάζει τις ίδιες τις θεμελιώδεις αρχές της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας όπως είναι, για παράδειγμα, η αρχή της δεδηλωμένης εμπιστοσύνης ενός αντιπροσωπευτικού σώματος (τα δημοτικά συμβούλια εν προκειμένω) σε αυτόν που διοικεί.
Εν πάση περιπτώσει, θα πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλους ότι, στο σύγχρονο Κράτος Δικαίου, δημοκρατία μπορεί να υπάρξει μόνο εκεί που υπάρχει αποτελεσματική διοίκηση και διοίκηση μόνο εκεί που υπάρχει αποτελεσματική δημοκρατία. Η ίδια η έννοια της Δημοκρατίας δεν είναι μονάχα μια θεωρητική σύλληψη, είναι κάτι περισσότερο. Είναι άσκηση στην πραγματική πολιτική, στην καθημερινή πράξη.
