Guest

Η χαμηλή εκπαίδευση αγροτών σήμερα, μοχλός ανάπτυξης αύριο

trakteri-prasino

γράφουν ο Δρ. Κωνσταντίνος Μπαγινέτας και Στέλιος Πέτσας[1]

Η γνώση αποτελεί προϋπόθεση προσαρμογής, εξέλιξης, καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας.

Στον αγροτικό τομέα η γνώση είναι απαραίτητη για την καλύτερη οργάνωση της παραγωγής, τη διαχείριση των οικονομικών της αγροτικής εκμετάλλευσης και την προώθηση του προϊόντος που παράγεται. Επιπλέον, ο βαθμός εκπαίδευσης των αγροτών επηρεάζει τις πρακτικές που εφαρμόζουν και την υιοθέτηση νέων αγρο-περιβαλλοντικών πολιτικών.

Ωστόσο, στην Ελλάδα οι αγρότες φαίνεται να υπολείπονται σημαντικά στα ποσοστά εκπαίδευσης, άρα και εφαρμογής καινοτόμων μεθόδων, έναντι της υπόλοιπης Ευρώπης. Από τα στοιχεία της Eurostat, που κατατάσσουν τη χώρα μας ουραγό στα ποσοστά εκπαίδευσης των αγροτών σε επίπεδο ΕΕ, επισημαίνουμε τρία θεμελιώδη χαρακτηριστικά.

1ον. Στην Ελλάδα από τους 723.010 αγρότες το 97% (δηλαδή 697.860 άτομα) έχει μόνο πρακτική εμπειρία, το 3% των αγροτών (δηλαδή 22.790 άτομα) έχει βασική εκπαίδευση και μόνο το 0,33% των αγροτών (δηλαδή 2.360 άτομα) έχει πλήρη γεωργική εκπαίδευση (Διάγραμμα 1). Σε επίπεδο ΕΕ τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 81%, 12% και 7%. Συνεπώς, η συντριπτική πλειοψηφία των εν ενεργεία αγροτών της χώρας μας έχει ως υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης την πρακτική εμπειρία.

Διάγραμμα 1. Ποσοστό αγροτών που έχουν πρακτική εμπειρία, βασική εκπαίδευση ή πλήρη γεωργική εκπαίδευση (δεδομένα 17/01/2013)

Πηγή: Eurostat, Διαθέσιμα στοιχεία για την Ιταλία μόνο για πλήρη γεωργική εκπαίδευση.

 

2ον Επικεντρώνοντας στους Νέους Αγρότες, κάτω των 35 ετών, το ποσοστό αυτών που διαθέτουν μόνο πρακτική εμπειρία είναι 83% (δηλαδή 41.590 αγρότες σε σύνολο 50.130), ενώ στην ΕΕ το αντίστοιχο ποσοστό είναι 75%. Το ποσοστό αυτών με βασική εκπαίδευση είναι 16% (δηλαδή 8.000 αγρότες), έναντι 10% στην ΕΕ, ενώ το ποσοστό αυτών με πλήρη γεωργική εκπαίδευση είναι 1% (δηλαδή 530 αγρότες), έναντι 14% στην ΕΕ (Διάγραμμα 2 και Πίνακας 1). Και ξεκινούμε από χαμηλότερη αφετηρία και συνεχίζουμε να αποκλίνουμε!

Διάγραμμα 2. Ποσοστό των αγροτών με πρακτική εμπειρία, βασική εκπαίδευση ή πλήρη γεωργική εκπαίδευση, ανάλογα με την ηλικία (δεδομένα 29/08/2013)

 

Πηγή: Eurostat.

Πίνακας 1. Ποσοστό των αγροτών με πρακτική εμπειρία, βασική εκπαίδευση ή πλήρη γεωργική εκπαίδευση, ανάλογα με την ηλικία (δεδομένα 29/08/2013)

EΕ-28

Σύνολο

< 35 ετών

35 – 44 ετών

45 – 54 ετών

55 – 64 ετών

>= 65 ετών

 
 

Πρακτική εμπειρία μόνο

8 600 750

626 420

1 364 490

1 773 670

2 001 750

2 834 480

 

Βασική εκπαίδευση

1 247 420

88 370

249 000

418 830

342 610

148 700

 

Πλήρη γεωργική εκπαίδευση

778 850

115 950

214 590

258 670

144 600

45 040

 

Σύνολο

10 626 970

830 690

1 828 050

2 451 130

2 488 980

3 028 230

 

Πρακτική εμπειρία μόνο

80,93%

75,41%

74,64%

72,36%

80,42%

93,60%

 

Βασική εκπαίδευση

11,74%

10,64%

13,62%

17,09%

13,77%

4,91%

 

Πλήρη γεωργική εκπαίδευση

7,33%

13,96%

11,74%

10,55%

5,81%

1,49%

 

ΕΛΛΑΔΑ

Σύνολο

< 35 ετών

35 – 44 ετών

45 – 54 ετών

55 – 64 ετών

>= 65 ετών

 
 

Πρακτική εμπειρία μόνο

697 860

41 590

104 970

158 510

153 780

239 000

 

Βασική εκπαίδευση

22 790

8 000

6 940

4 080

2 100

1 670

 

Πλήρη γεωργική εκπαίδευση

2 360

530

790

460

350

220

 

Σύνολο

723 010

50 130

112 710

163 060

156 230

240 890

 

Πρακτική εμπειρία μόνο

96,52%

82,96%

93,13%

97,21%

98,43%

99,22%

 

Βασική εκπαίδευση

3,15%

15,96%

6,16%

2,50%

1,34%

0,69%

 

Πλήρη γεωργική εκπαίδευση

0,33%

1,06%

0,70%

0,28%

0,22%

0,09%

 

Πηγή: Eurostat.

3ον Δεδομένου των προηγούμενων επισημάνσεων, ίσως το πιο ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι στην Ελλάδα μόνο το 1% των αγροτών (δηλαδή μόλις 4.130 αγρότες σε σύνολο 723.010), συμμετείχε σε κάποιο πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης κατά τους τελευταίους 12 μήνες, σε αντίθεση με το επίσης απογοητευτικό 6% σε επίπεδο ΕΕ. Το ποσοστό αυτό επιδεινώνεται όσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο εκπαίδευσης των αγροτών. Ο Πίνακας 2 δείχνει ότι μόλις 2.180 αγρότες ή το 0,31% μεταξύ αυτών που διαθέτουν αποκλειστικά πρακτική εμπειρία συμμετείχε σε κάποιο πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης τους τελευταίους 12 μήνες, έναντι 3% στην ΕΕ. Δέκα (10) φορές κάτω! Στους αγρότες με βασική εκπαίδευση 7% (δηλαδή 1.620 αγρότες), έναντι 18% στην ΕΕ. Τέλος, όσον αφορά αυτούς με πλήρη γεωργική εκπαίδευση το ποσοστό ανήλθε σε 14% έναντι, 23% στην ΕΕ. Με άλλα λόγια, το 99% των εν ενεργεία αγροτών της χώρας μας δεν συμμετείχε σε κανένα πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης κατά τους τελευταίους 12 μήνες! Και μάλιστα η απόσταση είναι τεράστια στην κατηγορία που την έχει μεγαλύτερη ανάγκη, δηλαδή μεταξύ των αγροτών που διαθέτουν μόνο πρακτική εμπειρία!

Διάγραμμα 3. Ποσοστό αγροτών με συμμετοχή σε πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης στους τελευταίους 12 μήνες (δεδομένα 29/8/2013)

 

Πίνακας 2. Αγρότες με συμμετοχή σε πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης τους τελευταίους 12 μήνες, ανά επίπεδο εκπαίδευσης (δεδομένα 29/8/2013)

 

Σύνολο αγροτών

Αγρότες με επαγγελματική κατάρτιση τους τελευταίους 12 μήνες

 

Σύνολο

Πρακτική

Βασική

Πλήρη

Σύνολο

Πρακτική

Βασική

Πλήρη

Σύνολο

Πρακτική

Βασική

Πλήρη

EU-28 (1)

10 626 970

8600750

1247420

778850

627320

220700

224010

182660

6%

3%

18%

23%

BE

42 850

22360

9160

11330

2350

610

510

1230

5%

3%

6%

11%

BG

370 490

357820

9610

3070

4690

4430

190

80

1%

1%

2%

3%

CZ

22 860

9910

4480

8470

5860

1430

880

3550

26%

14%

20%

42%

DK

42 100

21670

18340

2090

7050

1710

4860

480

17%

8%

26%

23%

DE

299 130

94000

165230

39910

67040

9860

39020

18160

22%

10%

24%

46%

EE

19 610

12450

2740

4420

4430

1990

660

1780

23%

16%

24%

40%

IE

139 890

96510

21170

22210

33970

19550

7570

6850

24%

20%

36%

31%

ΕΛΛΑΔΑ

723 010

697860

22790

2360

4130

2180

1620

340

1%

0%

7%

14%

ES

989 800

838040

136610

15150

88550

51180

32540

4840

9%

6%

24%

32%

FR

516 100

256390

148170

111550

59810

13280

20370

26160

12%

5%

14%

23%

HR

233 280

221700

6540

5030

12910

11000

1320

590

6%

5%

20%

12%

IT (2)

1 620 880

:

:

68010

76910

:

:

12350

5%

:

:

18%

CY

38 860

36650

2050

170

410

100

260

50

1%

0%

13%

29%

LV

83 390

51270

10330

21790

9720

2100

2500

5120

12%

4%

24%

23%

LT

199 910

139920

35020

24970

14800

4990

4990

4820

7%

4%

14%

19%

LU

2 200

870

320

1010

790

160

140

490

36%

18%

44%

49%

HU

576 810

492390

65290

19140

56500

19270

26420

10820

10%

4%

40%

57%

MT

12 530

11300

1060

170

960

770

150

40

8%

7%

14%

24%

NL

72 320

20840

46690

4790

8490

850

6660

980

12%

4%

14%

20%

AT

150 170

78030

33690

38450

31110

7750

7510

15850

21%

10%

22%

41%

PL

1 506 620

814450

320990

371180

147410

44750

37520

65140

10%

5%

12%

18%

PT

305 270

268560

31810

4900

4840

0

4110

720

2%

0%

13%

15%

RO

3 859 040

3761970

81490

15580

2700

1880

520

300

0%

0%

1%

2%

SI

74 650

48040

19940

6670

32070

12750

14780

4550

43%

27%

74%

68%

SK

24 460

18640

3670

2150

2270

640

580

1040

9%

3%

16%

48%

FI

63 870

35790

22200

5890

9760

3980

4170

1620

15%

11%

19%

28%

SE

71 090

49130

8600

13360

6840

2780

1290

2770

10%

6%

15%

21%

UK

186 660

144190

19430

23040

7860

710

2870

4290

4%

0%

15%

19%

IS

2 590

1030

840

730

340

30

180

140

13%

3%

21%

19%

CH

59 070

13150

30580

15340

3360

150

1420

1790

6%

1%

5%

12%

ME

48 870

46220

1850

810

110

80

10

20

0%

0%

1%

2%

(1, 2) Εκτός της Ιταλίας

Πηγή: Eurostat.

Καταλήγοντας, προκύπτει ότι το ανθρώπινο δυναμικό της αγροτικής μας οικονομίας διακατέχεται από πολύ χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης.

 

Στην πράξη αυτό σημαίνει σημαντική αδυναμία προσαρμογής στα νέα δεδομένα τα οποία, ιδιαίτερα στην εποχή του έντονου ανταγωνισμού στον αγρο-διατροφικό τομέα, εντός και εκτός ΕΕ, επιβάλλουν δύο πράγματα. Πρώτον, την άμεση ανταπόκριση στις απαιτήσεις και στα πρότυπα που προσδοκούν οι ευρωπαίοι και παγκόσμιοι καταναλωτές, με την παραγωγή πιστοποιημένων, ποιοτικών αγροτικών προϊόντων. Δεύτερον, την ενσωμάτωση στην παραγωγική διαδικασία συγκεκριμένων μεθόδων και πρακτικών οι οποίες ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και οδηγούν στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας των παραγόμενων προϊόντων, την οποία θα καρπώνονται οι ίδιοι οι παραγωγοί.

Η Νέα Δημοκρατία αντιλαμβάνεται τη σημασία που διαδραματίζει η ουσιαστική γεωργική εκπαίδευση και κατάρτιση, στην προσπάθεια να καταστεί ο αγροτικός τομέας πραγματικά βιώσιμος πυλώνας ανάπτυξης της υπαίθρου και αρωγός στην έξοδο της χώρας μας από την κρίση. Για αυτό, βασική δέσμευσή μας είναι η άμεση ενεργοποίηση των Μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, τα οποία σήμερα βρίσκονται σε «κώμα», παρά το γεγονός ότι περιλαμβάνουν «Δράσεις Μετάδοσης Γνώσεων και Ενημέρωσης», «Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Διαχείρισης της Γεωργικής Εκμετάλλευσης» και «Συστήματα Ποιότητας Γεωργικών Προϊόντων και Τροφίμων». Μέτρα συνολικού προϋπολογισμού 291,8 εκατ. ευρώ δημόσιας συμμετοχής, εκ των οποίων το 80% προέρχεται από ην ΕΕ, προσθέτοντας κεφάλαια, γνώση και ανταγωνιστικότητα στην Ελληνική αγροτική οικονομία.

Οι δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει στο Πρόγραμμά μας για τον πρωτογενή τομέα με

  • ενθάρρυνση και στήριξη της σύστασης Ομάδων και Οργανώσεων Παραγωγών,
  • εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των συνεταιρισμών με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια,
  • διασφάλιση εγγυητικών κεφαλαίων και επαρκούς χρηματοδότησης,
  • υποστήριξη της σύνδεσης της αγροτικής παραγωγής με άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας,
  • μείωση του εισαγωγικού συντελεστή του φόρου εισοδήματος των αγροτών από το 22% που είναι σήμερα στο 9%,
  • μείωση του φορολογικού συντελεστή στα κέρδη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αγροτική οικονομία από το 29% στο 20%,

σε συνδυασμό με τη γνώση και την κατάρτιση θα επιτρέψει στους Έλληνες παραγωγούς να αδράξουν τις πολλές ευκαιρίες που προσφέρει η πολιτική της Νέας Δημοκρατίας για ένα νέο πρότυπο αγροτικής επιχειρηματικότητας που ξεκινάει από το ράφι και όχι από το χωράφι.

 



[1] Ο Δρ. Κ. Μπαγινέτας είναι Γεωπόνος και Γραμματέας Αγροτικών Φορέων της ΝΔ και ο κ. Σ. Πέτσας Σύμβουλος Δημοσιονομικής Πολιτικής του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Κ. Μητσοτάκη.

 

 

 

O κ. Σ. Πέτσας είναι Σύμβουλος Δημοσιονομικής Πολιτικής του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Κ. Μητσοτάκη.

 

Προέρχεται από το Υπουργείο Οικονομικών, Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, με σημαντική εμπειρία σε θέσεις ευθύνης του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Διατέλεσε, μεταξύ άλλων, Διευθυντής του Γραφείου του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ο.Τ.Ε. Α.Ε. και της Cosmote Α.Ε., μέλος του Προεδρείου της Economic and Development Review Committee (EDRC) του ΟΟΣΑ, του Δ.Σ. της Ένωσης Νέων Επιστημόνων Ευρωπαϊκών Σπουδών και της Ένωσης Αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, Προϊστάμενος Εσόδων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, Οικονομικός Σύμβουλος της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ, εθνικός εμπειρογνώμονας σε Προγράμματα Οικοδόμησης Θεσμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Twinning Projects), εκπρόσωπος της Ελλάδας σε Ομάδες Εργασίας και Επιτροπές της Ε.Ε.

Ο κ. Πέτσας είναι απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και κάτοχος πτυχίου και μεταπτυχιακού διπλώματος στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Έχει δημοσιεύσει βιβλία και άρθρα για θέματα δημοσιονομικής πολιτικής, διεθνών οικονομικών, διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

 

Προηγουμενο ΑρθροΕπομενο Αρθρο

Γραμματέας Αγροτικών Φορέων Νέας Δημοκρατίας

Ο Δρ. Κων/νος Μπαγινέτας σπούδασε Γεωπόνος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις σπουδές του, σε μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο, στην Αγγλία σε θέματα Αειφορικής Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης. Επαγγελματικά έχει ασχοληθεί με θέματα επενδυτικών σχεδίων Εκσυγχρονισμού Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων (Σχέδια Βελτίωσης), Εγκατάστασης Νέων Γεωργών και ανάπτυξης επενδύσεων Αγροτουρισμού.

Η χαμηλή εκπαίδευση αγροτών σήμερα, μοχλός ανάπτυξης αύριο

Στον αγροτικό τομέα η γνώση είναι απαραίτητη για την καλύτερη οργάνωση της παραγωγής, τη διαχείριση των οικονομικών της αγροτικής εκμετάλλευσης και την προώθηση του προϊόντος που παράγεται.

Συνεχίζοντας να χρησιμοποιείτε την ιστοσελίδα, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies. Περισσότερες πληροφορίες.

Οι ρυθμίσεις των cookies σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν οριστεί σε "αποδοχή cookies" για να σας δώσουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία περιήγησης. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτή την ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξετε τις ρυθμίσεις των cookies σας ή κάνετε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" παρακάτω τότε συναινείτε σε αυτό.

Κλείσιμο