Παράλληλα, για αυτούς είναι στρατηγική επιλογή το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων, αυτό που λένε «αποκρατικοποιήσεις». Και πρέπει να σας πω ότι δεν τα είχαν πάει καλά οι προηγούμενες μνημονιακές Κυβερνήσεις. Αυτή η κυβέρνηση είναι η πρώτη, η οποία προσπαθεί να κάνει κάτι συγκεκριμένο. Για αυτούς είναι πάρα πολύ βασικό να προλάβουν να «φάνε» τα ασημικά πριν συμβεί οτιδήποτε προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Η Ελλάδα έχει «ασημικά» ακόμα, παρόλο που στο επίπεδο των δημοσίων επιχειρήσεων έχει προχωρήσει πολύ η ιδιωτικοποίηση. Έχει πάρα πολλά ασημικά από την άποψη της γης. Για ιστορικούς λόγους η Ελλάδα έχει δημόσια γη σε έκταση που δεν έχει καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Κυρίως λόγω Τουρκοκρατίας. Είναι μία ολόκληρη ιστορία, όσοι από εσάς είναι καθηγητές πιστεύω την ξέρουν.
Πολύ βασικό ζήτημα, επίσης, και το λέω γιατί αυτό θα καθορίσει και το τι θα γίνει με τις δημόσιες επιχειρήσεις, είναι η ιστορία με τις τράπεζες.
Ήδη από τον Οκτώβριο υπάρχει το βασικό νομοσχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις, ο μετέπειτα ν.4092/2012. Ήμουν εισηγήτρια σε αυτό. Με αυτό το νομοσχέδιο το κράτος αποσύρεται πλήρως από το σύνολο των δημοσίων επιχειρήσεων, δηλαδή δημιουργεί το νομοθετικό πλαίσιο για να μπορεί να έχει 0% ιδιοκτησία σε αυτά που έχει αλλού 50%, αλλού 60%, αλλού 30% και λοιπά. Και όταν λέμε από το σύνολο των δημοσίων επιχειρήσεων, εννοούμε τις επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας, τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και τις επιχειρήσεις που είναι «η κότα που κάνει τα χρυσά αυγά», όπως είναι ο ΟΠΑΠ, που εντάξει θα μπορούσε να είναι και ιδιωτική, δεν έχουν κάποια στρατηγική σημασία τα τυχερά παιχνίδια, αλλά ο ΟΠΑΠ είναι η πιο κερδοφόρα εταιρεία στο Χρηματιστήριο σταθερά όλα αυτά τα χρόνια και σήμερα, μία περίοδο που πραγματικά εξαθλιώνεις τον κόσμο – για να βρεις τον «επενδυτή» να τον πάρει μάλιστα για ένα κομμάτι ψωμί.
Στις τράπεζες τώρα. Οι τράπεζες είναι μία ιστορία που πρέπει να την πάρουμε πολύ σοβαρά υπόψη. Είναι μία ιστορία που έχει αρχίσει να ξεκαθαρίζει μέσα στο τελευταίο δίμηνο, δηλαδή το πού το πάνε με τις τράπεζες. Ξέρετε ότι προχωρώντας σήμερα στην ιδιωτικοποίηση και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, δεν θα υπάρχει πια τυπικά καμία δημόσια τράπεζα.
Τα σχέδια όμως πάνε πολύ πιο μακριά, θα έλεγα, από αυτό. Οι τράπεζες που υπάρχουν σήμερα, για την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης τους μετά το καταστροφικό «κούρεμα χρέους» του Μαρτίου 2012, χρειάζονται ακόμα γύρω στα 8 δις. Όταν πάρουν και αυτά τα 8 δις, θα έχουν «πέσει» μέσα στις τράπεζες από το 2009, με μορφή εγγυήσεων ή μετρητών, 240 δις. Όσο ήταν δηλαδή κάποτε, πριν μπούμε στο μνημόνιο το σύνολο του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της Ελλάδας. Είναι ένα φοβερό ποσό. Ένα θηριώδες ποσό.
Τι έχει γίνει, λοιπόν; Στην πραγματικότητα οι τράπεζες από άποψη ιδιοκτησίας αυτή τη στιγμή εκτός από μικρά ποσοστά 2%, 3%, 4% των μετοχών τους, που είναι ιδιοκτησία των παλιών παραδοσιακών τραπεζιτών, είναι από άποψη ιδιοκτησίας κρατικές. Όμως δεν είναι κρατικές, γιατί το management τους είναι ιδιωτικό. Τις μετοχές τις κρατάει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο ανήκει στο Ευρωσύστημα, στην Τράπεζα της Ελλάδας. Παρόλο που αυτές οι μετοχές ανήκουν στο κράτος, τις διαχειρίζεται αυτό το Ταμείο. Και στο management τους διατηρεί μέχρι σήμερα τους τραπεζίτες.
Αυτό είναι απαράδεκτο και δεν έχει γίνει πουθενά, π.χ. μετά τη μεγάλη κρίση του 2007 στις ΗΠΑ άλλαξε, πέταξε όλες τις παλιές διοικήσεις των τραπεζών που διέσωσε η αμερικάνικη Κυβέρνηση. Λέω για την Αμερική, γιατί είναι, καπιταλισμός μητροπολιτικού χαρακτήρα. Έβαλε λοιπόν η κυβέρνηση των ΗΠΑ νέες διοικήσεις και έβαλε κρατικούς υπαλλήλους επικεφαλής. Δηλαδή πήρε το management των τραπεζών, το κρατικοποίησε άμεσα.
Εδώ τους δίνουν αυτή τη στιγμή πέντε χρόνια για να μπορέσουν, μέσω αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, να φτάσουν τις δικές τους μετοχές στο 10%. Αν καταφέρουν να φτάσουν το 10%, τους επιτρέπει να διατηρήσουν το management. Το management είναι το παν σε οτιδήποτε, όταν μιλάμε για επιχειρήσεις. Αν δεν τα καταφέρουν, τότε τους κάνει πέρα και μένουν με το 1%, 2%, 3% των μετοχών τους.
Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, οι τράπεζες «φεύγουν», οι τράπεζες πουλιούνται. Δηλαδή αυτό το 90%, που προβλέπεται να είναι μετοχές που έτσι κι αλλιώς ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο είτε οι παραδοσιακοί τραπεζίτες καταφέρουν να αποκτήσουν αυτό το 10% των μετοχών, είτε όχι, σύμφωνα με το τροποποιημένο Μεσοπρόθεσμο, αρχίζουν να πουλιούνται από την τελευταία χρονιά του Μεσοπρόθεσμου, από το 2016, και ολοκληρώνεται η πώλησή τους το 2020 αντί ενός ποσού-στόχου, γιατί όλα όσα είναι μέσα στο Μεσοπρόθεσμο είναι στόχοι. Το ποσό αυτό είναι πραγματικά εξευτελιστικό, 11,9 δις. Και σκεφτείτε ότι οι τράπεζες έχουν «μέσα» εγγυήσεις και χρήματα του Ελληνικού Δημοσίου ύψους 240 δις. Μόνο η τελευταία ανακεφαλαιοποίηση μετά τη ζημιά που πάθανε με το PSI, με το «κούρεμα» της άνοιξης, είναι 50 δις….Και βέβαια ποιοι θα τις αγοράσουν; Αυτοί που μπορείτε να φανταστείτε. H Deutsche Bank έχει ένα κονδύλι για τέτοια στην άκρη και οι συναφείς πολυεθνικές τράπεζες.
Βέβαια η κατάσταση θα έχει αλλάξει ουσιαστικά πιο μπροστά, και θα έχει αλλάξει πιο μπροστά γιατί ήδη τοποθετούνται σήμερα οι Επίτροποι. Οι Επίτροποι θα έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν για όλα τα δάνεια άνω των 3 εκατομμυρίων και για όλες τις ανανεώσεις των δανείων. Οι Επίτροποι είναι μηχανισμός της Τρόικας κατευθείαν, άμεσα, δεν είναι ούτε του ελληνικού κράτους, ούτε του ευρωσυστήματος με την ευρεία έννοια και λοιπά. Αυτό σημαίνει ότι ουσιαστικά περνάμε σήμερα σε μία τρίτη φάση των εξελίξεων, που ξεκίνησαν με τα μνημόνια.
Σε μία πρώτη φάση εξαθλιώσανε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, τους εργαζόμενους. Ταυτόχρονα άρχισε αυτή η πολύ γρήγορη καταστροφή των μεσαίων στρωμάτων. Και τώρα, ουσιαστικά, με όργανο τους Επιτρόπους και τις τραπεζικές μετοχές, πάνε να αναδομήσουν την ίδια την ελληνική άρχουσα τάξη. Από τη στιγμή που θα μπορούν να αποφασίζουν τι θα γίνεται με τα δάνεια, καταλαβαίνετε ότι τους κρατούν όλους στο χέρι. Και τα δάνεια σήμερα, με την κατάσταση που βρίσκονται ακόμα και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, δεν είναι με τραπεζικά κριτήρια, που σημαίνει ότι οποιοδήποτε δάνειο μπορούν να αρνηθούν να το ανανεώσουν.
Ουσιαστικά τι θα βγάλουν αυτοί μέσα από εκεί; Θα βγάλουν μία καινούρια γενιά – στους κόλπους της μπορεί να είναι και ένα μέρος της παλιάς ελληνικής ολιγαρχίας – που θα είναι με πολύ πιο άμεσο τρόπο συνδεδεμένη με τα συμφέροντα της Τρόικας.
Η σημερινή ελληνική ολιγαρχία φροντίζει βέβαια πρώτα από όλα και κυριαρχικά για το δικό της συμφέρον, αλλά έχει μόνιμα συμφέροντα στην Ελλάδα. Αυτοί πάνε να το αναδομήσουν αυτό, έτσι ώστε να μην υπάρχουν, ας πούμε, αυτοτελή συμφέροντα, να είναι όλα τα τμήματα της άρχουσας τάξης απόλυτα προσδεμένα με αυτή την πολιτική.
Αυτό είναι λίγο-πολύ το περιβάλλον που επιχειρούν να συγκροτήσουν. Βλέπετε ήδη το επίπεδο που έχουν φέρει τον κόσμο, ξέρετε πολύ καλύτερα από εμένα σε τι κατάσταση είμαστε. Βρίσκονται πολλοί πίσω από την άποψη των αποκρατικοποιήσεων, και δεν έχει υλοποιηθεί ακόμα, τώρα ξεκινάει το σχέδιο με τις τράπεζες. Αν καταφέρουν να τα προχωρήσουν και αυτά τα δύο, θα είμαστε, όπως καταλαβαίνετε, σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Γιατί ουσιαστικά τέτοιες εξελίξεις θα ακρωτηριάσουν τη δυνατότητα μίας αυριανής Κυβέρνησης να μπορεί να αλλάξει τα πράγματα με ριζικό και ουσιαστικό τρόπο. Χωρίς τράπεζες δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Και ο δημόσιος πλούτος, οι δημόσιες επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας, αλλά ακόμα και ο ΟΠΑΠ, είναι τεράστιας αξίας εργαλεία για να μπορέσεις να πετύχεις, πρώτον, αναστροφή της καταστροφής, να μπει τέρμα στον κατήφορο και, δεύτερον, να μπορέσει να υπάρξει ένα σχέδιο παραγωγικής και ολόπλευρης ανασυγκρότησης της χώρας.
Πάμε τώρα στο θέμα της γης, που μας ενδιαφέρει και σε σχέση με τις Αλυκές. Στο νομοσχέδιο που πέρασαν τον Οκτώβρη, τώρα είναι ο ν.4092/2012, υπήρχε το λεγόμενο άρθρο 3ο, το οποίο ήταν αποκλειστικά αφιερωμένο στη γη. Εκεί, σε αυτό το άρθρο, υπήρχε ένα υπο-άρθρο, το άρθρο 5, το οποίο απέσυραν. Το άρθρο αυτό έλεγε λίγο πολύ τα εξής: Ότι μέσα σ’ένα 24ωρο, από τη στιγμή που το νομοσχέδιο θα γίνει νόμος, το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, των Δήμων και όλων των ΝΠΔΔ, δηλαδή των νοσοκομείων, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης και λοιπά, περνάει στο ΤΑΙΠΕΔ.
Το ΤΑΙΠΕΔ, πιστεύω θα ξέρετε λίγο πολύ τι είναι, αλλά εγώ θα σας το πω, γιατί το βάθος του τι ακριβώς είναι δεν το ξέρουν συνήθως όλοι. Το ΤΑΙΠΕΔ είναι το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημόσιου, αυτά είναι τουλάχιστον τα αρχικά. Στη Βουλή το λέμε συνήθως, εγώ τουλάχιστον το λέω: «Ταμείο Ξεπουλήματος της Ιδιωτικής και Δημόσιας Περιουσίας του Δημοσίου», γιατί δεν έχει περάσει σ’ αυτό μόνο η ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, που είναι ας πούμε η γη ή οι επιχειρήσεις. Αλλά έχουν περάσει και τα λιμάνια και τα αεροδρόμια, δηλαδή έχουν περάσει και τη λεγόμενη «δημόσια περιουσία του Δημοσίου», η οποία από το Σύνταγμα απαγορεύεται να πουληθεί. Μία επιχείρηση μπορείς να την πουλήσεις, μία έκταση σαν τις Αλυκές μπορείς να την πουλήσεις. Αλλά τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και πράγματα που μπαίνουν σε αυτό το χώρο, τις ακρογιαλιές και τα νησιά, κανονικά δεν μπορείς να τα πουλήσεις. Τώρα αλλάζουν τα πράγματα, αλλάζουν βέβαια παραβιάζοντας το Σύνταγμα. Γιατί το Σύνταγμα έχει γίνει σφουγγαρόπανο λίγο πολύ, όλη αυτή την περίοδο.
Στο ΤΑΙΠΕΔ λοιπόν προβλέπεται απ’ τον ιδρυτικό του νόμο ότι ό,τι μπαίνει μέσα, δεν ξαναβγαίνει. Αν είναι επιχείρηση, πρέπει να πουληθεί. Αν περάσει ένα Α χρονικό διάστημα και δεν βρει αγοραστή, πρέπει να εκκαθαριστεί. Διαλύεται, δεν επιστρέφει πίσω. Και τη γη αντίστοιχα την κρατάνε μέχρι να την πουλήσουν. Όλα τα έξοδα των επιχειρήσεων που περνάνε στο ΤΑΙΠΕΔ και της γης, που περνάει στο ΤΑΙΠΕΔ, μέχρι να πουληθούν, βαραίνουν το ελληνικό δημόσιο. Και μόλις πουλήσει οτιδήποτε το ΤΑΙΠΕΔ, μέσα σε δέκα μέρες πρέπει τα χρήματα αυτά να κατατεθούν στον ειδικό λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδας, που πάνε για την αποπληρωμή του χρέους.
Επίσης σε αυτό το λογαριασμό θα πάει και το πρωτογενές πρωταρχικό πλεόνασμα, εφ’ όσον δημιουργηθεί βέβαια τέτοιο, όπως προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο, ότι θα έχει η Γενική Κυβέρνηση από το 1014. Θα μου πείτε, με τι τρόπο η Γενική Κυβέρνηση θα μπορέσει να έχει πλεόνασμα στην κατάσταση που βρισκόμαστε; Εγώ θα σας πω ότι όντως θα μπορούσε να έχει πρωτογενές πλεόνασμα. Πώς θα το έχει; Όπως θα το έχουν οι δήμοι. Προβλέπεται ότι πρέπει να γίνουν πλεονασματικοί οι δήμοι. Και κάποιοι δήμοι αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε τους εργαζόμενους τους. Στην Ελλάδα υπάρχει εσωτερική στάση πληρωμών, 9,5 δις απλήρωτα ληξιπρόθεσμα χρέη του Ελληνικού Δημοσίου. Στους δήμους τι λένε; Ότι αν χρωστάτε και δεν μπορείτε να πληρώσετε, τότε κατ’ αρχήν βάλτε φόρους. Μέχρι τώρα οι Δήμοι δεν έβαζαν οι ίδιοι φόρους. Αλλιώς ο Επίτροπος στο Παρατηρητήριο για τους Δήμους μπορεί ν’ αποφασίσει μέχρι και δεκαπλασιασμό των τελών ακίνητης περιουσίας που πληρώνουν οι δημότες εφ’ όσον ο δήμος χρωστάει.
Δηλαδή με τρόπους ανάλογους με το επίπεδο του κράτους, ο Δήμος θα χαρατσώνει τους δημότες. Ορίζοντας και Επιτρόπους σε όσους δήμους δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά και επιβάλλοντας και τιμωρητικά μέτρα, παίρνουν αναγκαστικό χαρακτήρα αυτά τα μέτρα. Δηλαδή αν μπει ο Επίτροπος μέσα, υποτίθεται ότι δεν είναι πια στη θέληση του Δημοτικού Συμβουλίου αν θα τα αποφασίσει αυτά ή όχι. Κι έτσι ένας Δήμος έτοιμος να βάλει λουκέτο, ελπίζουν ότι θ’αποκτήσει και πλεόνασμα.
Στο επίπεδο του κράτους ουσιαστικά πάμε σε ένα μοντέλο, όπου θέλουν το 2014 να υπάρχει 1,5% πρωτογενές πλεόνασμα, το 2015 3%, δηλαδή συν 1,5% κάθε χρόνο. Το 2016 -εκεί τελειώνει το Μεσοπρόθεσμο, οπότε δεν ξέρουμε τα σχέδιά τους μετά – ένα 4,5%. Και σου λένε ότι θα κάνεις ό,τι χρειάζεται για να έχεις αυτό το πλεόνασμα. Δεν βγάζεις πλεόνασμα; Θα κόβεις συνέχεια τους μισθούς και τις συντάξεις, μέχρι να το βγάλεις. Όλα αυτά, μισθοί συντάξεις, περίθαλψη, παιδεία, θα γίνουν κάτι το ελαστικό. Θα δίνει το κράτος κάθε φορά ότι μπορεί να δώσει, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι στο τέλος θα βγαίνει ένα +1,5, +3, +4,5, δηλαδή ο στόχος. Και αυτό το πλεόνασμα θα πηγαίνει κατευθείαν στον Ειδικό Λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος. Και λένε και το εξής: Αν πάνε πολύ καλά τα πράγματα και ξεπεραστεί ο στόχος, δηλαδή αν το 1,5% το 2015 γίνει 2%, από αυτό το 0,5% που θα έχεις πιάσει παραπάνω, το 30% θα πάει και αυτό στον Ειδικό Λογαριασμό… Δηλαδή θέλουν να κρατήσουν και το 30% από το τυχόν παραπάνω πλεόνασμα από αυτό που έχουν ήδη προγραμματίσει ότι πρέπει να έχεις.
Υπάρχει λοιπόν ένα θέμα. Αυτό είναι το ΤΑΙΠΕΔ. Το ΤΑΙΠΕΔ είναι ένας μηχανισμός, σε μία πρώτη φάση, μέσα από τον οποίο ξεπουλιέται δημόσια περιουσία, επιχειρήσεις και η γη, για να μπορέσουν, ανεξάρτητα από το τι πολιτικές οικονομικές υπάρχουν στην Ελλάδα, να αντλήσουν πρόσθετα κεφάλαια με εξευτελιστικούς στόχους. Γιατί αν δείτε, προβλέπεται μέχρι το 2020, μετά από συνεχείς αναθεωρήσεις, 19 δις. Πέρσι προέβλεπαν 50 δις. Δηλαδή κατεβαίνουν οι στόχοι. Αυτά που θέλουν να πουλήσουν, δεν αυξάνονται. Απλώς πέφτει η τιμή που υπολογίζουν ότι θα μπορούσαν να τα πουλήσουν, και γι’ αυτό πέφτει το ποσό-στόχος.
Τι μπορεί να σήμαινε, τώρα, αυτό που απέσυρε ο Στουρνάρας, αυτό το πρώην άρθρο 5 του άρθρου 3ου του ν.4096/2012,, που έλεγε ότι περνάει μέσα σε ένα 24ωρο το σύνολο της Δημόσιας περιουσίας, δηλαδή και το Δημαρχείο εδώ που καθόμαστε, τα σχολεία σας κλπ. Όλα αυτά, λοιπόν, θα περνούσανε στο ΤΑΙΠΕΔ.
Είναι φανερό ότι αποκλείεται να ήταν σχέδιο να τα πουλήσουν όλα αυτά. Δεν γίνεται. Δηλαδή, ποιος θα τα αγοράσει; Είναι απλό το θέμα. Ακόμα και αν τα δίνουν όπως πούλησαν ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας της Ανατολικής Γερμανίας – γιατί το ΤΑΙΠΕΔ έχει φτιαχτεί στα πρότυπα της Treuhand, του Ταμείου που πουλούσε για 1 μάρκο ολόκληρες επιχειρήσεις, κανονικές επιχειρήσεις, που λειτουργούσαν, όχι κλειστές. Είναι φανερό ότι δεν μπορούν να το κάνουν αυτό, γιατί αν έβγαιναν π.χ. εδώ να πουλήσουν για 100 ευρώ το Δημαρχείο, θα ξεσηκωνόταν, υποθέτω, όλος ο κόσμος και δεν θα μπορούσε κανένας υποψήφιος αγοραστής να πλησιάσει. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι δεν το κάνανε αυτό, επειδή υπολογίζανε ότι όλα αυτά θα μπορέσουν να τα πουλήσουν.
Ουσιαστικά ήθελαν να φτιάξουν – έτσι το ερμηνεύουμε, δεν μπορούμε να το ερμηνεύσουμε αλλιώς – ένα σύστημα εγγυοδοσίας, εμπράγματης εγγυοδοσίας, που σημαίνει δύο πράγματα. Πρώτον, ότι η λίστα αυτή – γιατί όλα αυτά έπρεπε να καταγραφούν για να περάσουν – πάει κατευθείαν έξω. Δηλαδή και το τελευταίο ευρώ δημόσιας περιουσίας το έχουν καταγραμμένο. Είναι άλλο να ξεκινάς διαδικασίες στο Λουξεμβούργο, όπου είναι το Δικαστήριο σύμφωνα με τη τελευταία Σύμβαση της δόσης που έδωσαν τώρα, ή στα αγγλικά δικαστήρια και να εγείρεις ενάντια στη δημόσια περιουσία γενικές αξιώσεις. Και άλλο να έχεις μερικούς τόμους και να είναι καταγεγραμμένα μέσα τα πάντα, με τη διεύθυνσή τους, την αξία τους, τα τετραγωνικά τους, τα χαρακτηριστικά τους. Γιατί για ό,τι έχει μεγάλη αξία από άποψη δημόσιας γης, κτιρίων και λοιπά, στο ΤΑΙΠΕΔ φτιάχνουν μία «ταυτότητα». Και μάλιστα σ’ εκείνο το νομοσχέδιο έγιναν διορθώσεις, γιατί είχαν περάσει λάθος κάποιες «ταυτότητες». Δηλαδή, γίνεται μία πλήρης περιγραφή, και αυτή η περιγραφή φεύγει κατευθείαν έξω. Το ΤΑΙΠΕΔ έχει μία επίσημη επιτροπή εμπειρογνωμόνων, συμβουλευτική, που είναι Τρόικα, δίπλα στα πέντε μέλη που αποτελούν το Διοικητικό του Συμβούλιο. Και όχι μόνο αυτό. Θα μπορούσαν να γίνουν και άλλα πράγματα. Αν περάσεις σ’ ένα Ταμείο όλη την Δημόσια περιουσία, ακόμα και αυτή που δεν μπορείς να πουλήσεις μέσα στα επόμενα χρόνια, μπορείς όμως να την τιτλοποιήσεις και να πουλήσεις τους τίτλους… Αυτό θέλουν να κάνουν και τώρα με ένα μέρος από την περιουσία, εκδίδοντας δομημένα ομόλογα του ΤΑΙΠΕΔ και του Ελληνικού Δημοσίου, που θα έχουν πάρει διαβάθμιση από 2 απ’ τους 3 «οίκους αξιολόγησης». Και έτσι η «τιτλοποιημένη» δημόσια περιουσία θα γίνει χρεόγραφα στις διεθνείς «αγορές». Την τιτλοποίηση επιχειρήσεων, γης, ακινήτων, οικονομικών δικαιωμάτων, ακόμα και των εγκαταστάσεων φυσικού αερίου, την πέρασαν με το τελευταίο «κατεπείγον» νομοσχέδιο των 6 Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου.
Το άρθρο 5 το απέσυραν. Το απέσυραν πιθανόν και για δικούς τους λόγους, δηλαδή μπορεί να μην ήθελαν να βαρύνουν κατευθείαν το ΤΑΙΠΕΔ. Εδώ είναι και λίγο μπερδεμένοι. Έχουν προτεραιότητες, οι προτεραιότητες είναι ότι πρέπει να πουλήσουν και πρέπει να πουλήσουν με βάση συγκεκριμένους στόχους. Δηλαδή πρέπει να πουλήσουν 2,9 δις μέσα στο 2013, αλλιώς θα έχουν πρόβλημα με την Τρόικα. Πιθανόν, λοιπόν, να σκέφτηκαν ότι αν ξαφνικά βρεθεί το ΤΑΙΠΕΔ με το σύνολο της Δημόσιας Περιουσίας να τη διαχειρίζεται, θα «καθότανε» η υπόθεση να πουλήσει 2,9 δις οπωσδήποτε. Πιθανότατα να σκέφτηκαν και τις αντιδράσεις. Πρώτοι που το πήραν χαμπάρι τότε ήταν τα Πανεπιστήμια και ξαφνικά εμφανίστηκαν οι Πρυτάνεις να κάνουν φασαρία και θ’ ακολουθούσαν κι οι άλλοι.
Το απέσυραν αυτό, αλλά έμεινε μία «ουρά» μέσα στο ν.4092/2012. Μία «ουρά» μέσα στο άρθρο 3ο , που έλεγε ότι άμεσα μετά την ψήφισή του νόμου πρέπει όλη αυτή η περιουσία που θα περνούσε στο ΤΑΙΠΕΔ, να καταγραφεί από τον κάθε φορέα-κάτοχο της και να παραδοθεί στην ΕΤΑΔ για διαχείριση. Αυτό δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα. Αυτό βέβαια τι σημαίνει; Ότι αποφάσισαν ότι ούτε οι δήμοι μπορούν πλέον να διαχειρίζονται την περιουσία τους, ούτε τα σχολεία, ούτε τα νοσοκομεία, ούτε τα πανεπιστήμια, ούτε τα ταμεία. Μένει μεν η κατοχή προς το παρόν δική τους, η διαχείριση περνάει στην ΕΤΑΔ.
Η ΕΤΑΔ είναι η δημόσια εταιρεία που φτιάχτηκε από τη συγχώνευση της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου με τα Τουριστικά Ακίνητα κι εκεί συγχωνεύτηκαν όλες οι κτηματικές δραστηριότητες του Δημοσίου. Σήμερα η ΕΤΑΔ είναι ο προθάλαμος του ΤΑΙΠΕΔ. Από ό,τι μας περιγράφουν εργαζόμενοι από εκεί μέσα, είναι ο χώρος στον οποίο οι δικηγόροι του ΤΑΙΠΕΔ, οι οποίοι είναι μεγάλα ελληνικά και διεθνή δικηγορικά γραφεία, οι κάθε λογής σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ, που είναι χρυσοπληρωμένοι πραγματικά, γυρνάνε, ανοίγουν τα αρχεία και ψάχνουν για να εντοπίσουν τι τους ενδιαφέρει για να περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ.
Έχουν ελέγξει, σύμφωνα με ανακοίνωση επίσημα του ΤΑΙΠΕΔ, μέχρι στιγμής 80.000 ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου, και από αυτά βρίσκουν ότι συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις για να περάσουν στο ΤΑΙΠΕΔ καταρχήν γύρω στις 25.000. Υπάρχει ένα άμεσο πλάνο τώρα στο Μεσοπρόθεσμο που λέει ότι από το πρώτο τρίμηνο του 2013 και κάθε τρίμηνο έκτοτε θα περνάνε στο ΤΑΙΠΕΔ κάθε φορά για πώληση από 250 ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου.
Αυτό είναι μία ποσοτική αλλαγή τόσο μεγάλη, που «κάνει» μια μεγάλη ποιοτική αλλαγή, γιατί μέχρι στιγμής από τα ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου είναι γύρω στα 28 αυτά που έχουν περάσει και βρίσκονται μέσα στο ΤΑΙΠΕΔ. Μέσα είναι τα κτήρια του Υπουργείου Παιδείας, του Υπουργείου Υγείας, του Υπουργείου Δικαιοσύνης, το Άλσος στο Γουδή με τα κτίρια που έχει μέσα, είναι κάποια κτίρια Δ.Ο.Υ., είναι κάποια δικαστικά μέγαρα, είναι η ΓΑΔΑ. Ακόμα όλα αυτά σαν κινήσεις είναι ημιτελείς, έχουν όμως περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ. Βέβαια, όπως καταλαβαίνετε, το ΤΑΙΠΕΔ δεν θα πουλήσει τη ΓΑΔΑ και δε θα διώξει την ελληνική αστυνομία για να ψάχνει να βρει πού αλλού να στεγαστεί, ούτε το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ούτε τα σχολεία, αν τα περάσουν κι αυτά εκεί μέσα.
Στο νόμο για τις ιδιωτικοποιήσεις του 4092, γενίκευσαν αυτή τη μέθοδο που λέγεται sale–and–lease–back, δηλαδή τα πουλούν «νοικιασμένα», κάποιοι τα αγοράζουν και εσύ μένεις μέσα. Νοικάρης σίγουρος το Ελληνικό Δημόσιο έχεις εξασφαλισμένο το νοίκι. Ακόμα όμως δεν εισπράττουν νοίκι. Το λέω αυτό, γιατί τους ρωτάμε συνέχεια. Δηλαδή θα το πάρουμε χαμπάρι, όταν αρχίσουν να εισπράττουν νοίκι από την ΓΑΔΑ, νοίκι από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Είναι όλα σε ένα επίπεδο ασταθές. Κανονικά σύμφωνα με το νόμο για το ΤΑΙΠΕΔ, θα έπρεπε να έχουν αρχίσει να πληρώνουν νοίκι στο ΤΑΙΠΕΔ…Πιθανόν να προτιμήσουν να βρουν πρώτα αγοραστές. Βέβαια είναι μια περίοδος που οι αγοραστές δεν βρίσκονται εύκολα, γενικά.
Ενδιαφέρον έχει και το εξής: Στο τελευταίο, Τρίτο Μνημόνιο, που δημοσιεύτηκε στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου στο ΦΕΚ 240, στις 12 Δεκεμβρίου 2012, ορίζεται ότι το Ελληνικό Κράτος, η Τράπεζα της Ελλάδας και το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας παραιτούνται από την ασυλία τους έναντι κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων, από την άσκηση με οποιοδήποτε ένδικο μέσο της κρατικής κυριαρχίας. Και μπορεί το σύνολο της περιουσίας τους, με απόφαση του δικαστηρίου του Λουξεμβούργου, να κατασχεθεί και να αλλάξει ιδιοκτησία. Και πρέπει να σας πω ότι μέσα στη Βουλή κάνουν πνεύμα διάφοροι κυβερνητικοί βουλευτές και μας ρωτούν αν θα έρθουν να πάρουν τη Βουλή, να κατασχέσουν το κτίριο της Βουλής κλπ. Αυτά είναι για μικρά παιδάκια. Βέβαια, οι άλλοι που τους βάλανε και τα υπογράψανε αυτά τα πράγματα, δεν είναι μικρά παιδάκια.
Έτσι και αλλιώς τώρα, νομοθετώντας με απανωτές ΠΝΠ δεν παίζει μεγάλο ρόλο η Βουλή. Αλλά σκοπεύουν να τιτλοποιήσουν την δημόσια περιουσία, όπως ψηφίστηκε πρόσφατα. Δηλαδή το θέμα δεν είναι απλό. Δεν θα πουλήσουν το κτήριο της Βουλής, θα πουλήσουν τους αντίστοιχους «τίτλους», όπου μπορεί μέχρι κι αυτό να συμπεριλαμβάνεται.
Αυτή είναι η ιστορία λίγο πολύ με το νομοθετικό πλαίσιο. Αλλά όπως καταλαβαίνετε, το ΤΑΙΠΕΔ με αυτό τον τρόπο κινδύνευε να γίνει δυσκίνητο. Ήδη από το Σεπτέμβρη 2012, δηλαδή πριν ψηφιστεί αυτό το πλαίσιο, υπήρχαν πληροφορίες ότι στο Υπουργείο Ανάπτυξης φτιάχνεται ένα δεύτερο ταμείο για αποκρατικοποιήσεις. Δεν είχαμε τίποτα γραπτό στο χέρι, οπότε τους ρωτήσαμε σχετικά στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
Και μας απάντησε ο κ. Σταϊκούρας ότι δεν θα είναι ένα δεύτερο ΤΑΙΠΕΔ. Γιατί αυτό τους ρωτήσαμε: Φτιάχνετε δεύτερο ΤΑΙΠΕΔ στο Υπουργείο Ανάπτυξης; Γιατί το ΤΑΙΠΕΔ είναι στο Υπουργείο Οικονομικών. Αλλά θα είναι, σύμφωνα με την απάντηση, ένα ταμείο – προφανώς ακόμα τότε το σκεφτόταν σαν ταμείο – στο οποίο θα περνούν οι πιο μπερδεμένες υποθέσεις, αυτές που χρειάζονται επεξεργασία πριν τις βγάλεις στην αγορά. Τελικά αντί για το ταμείο, προέκυψε το «Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε.».
Για να κλείσουμε, όμως, σχετικά με το ν.4092/2012 για τις ιδιωτικοποιήσεις. Τι προβλέπει το άρθρο 3 για τη γη; Πρώτον, ότι δεν ισχύουν τα ρυθμιστικά, χωροταξικά και λοιπά σχέδια. Ουσιαστικά εισάγει ιδιωτική χωροταξία και πολεοδόμηση, το οποίο βέβαια είναι πρωτοφανές. Δηλαδή, πχ. για το Αφάντου στη Ρόδο που είναι η καλύτερη, ας πούμε, παραλία. Δεν ορίζει το ΤΑΙΠΕΔ ότι σύμφωνα με την υπάρχουσα χωροταξία θα έχει αυτή τη χρήση και με βάση αυτή τη χρήση ζητά μία προκαταρκτική δήλωση ενδιαφέροντος. Αλλά ζητά με τόσο γενικούς όρους αυτή την προκαταρκτική δήλωση ενδιαφέροντος, ώστε ο επενδυτής να τους πει αυτός τι θέλει να γίνει. Αυτή είναι μια πάρα πολύ βασική διαφορά σε σχέση με όλο τον τρόπο σκέψης και προσέγγισης των πραγμάτων.
Λέγαμε μέχρι τώρα, για παράδειγμα: στις Αλυκές, τι θέλουμε να κάνουμε; Μπορεί να είχε ο Δήμος μια ιδέα, κάποιος άλλος μπορεί αν είχε μια άλλη ιδέα, και λοιπά. Κι αυτές οι ιδέες ήταν ενταγμένες στην υπάρχουσα χωροταξία. Τώρα δεν πάει έτσι. Τώρα καλούμε τον «επενδυτή» να μας πει αυτός τι θέλει να κάνει και το ελληνικό κράτος φτιάχνει στα μέτρα του τα λεγόμενα ΕΣΧΑΔΑ, τα οποία είναι σχέδια ειδικών προδιαγραφών, ώστε να φέρει – ανεξάρτητα με το τι προβλέπει το Γενικό Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας – αυτό που πουλάει στον «επενδυτή» στα μέτρα του «επενδυτή» από την άποψη των απαιτήσεων χρήσεων γης κλπ.
Αυτά, βέβαια, πρέπει να σας πω ότι γίνονται μόνο σε τριτοκοσμικές χώρες, όπως καταλαβαίνετε.
Τι προβλέπει τώρα για αυτές τις εκτάσεις που πουλάει το δημόσιο; Προβλέπει δόμηση ουσιαστικά πόλης. Γιατί; Τους απαλλάσσει από προσφορά σε γη ή χρήμα, δηλαδή φτιάχνει δύο κατηγορίες οικοδομήσιμων εκτάσεων: τις «φυσιολογικές», όπου πρέπει το 50% να πάει ως εισφορά σε γη και χρήμα και λοιπά. Και αυτές που πουλάει το ΤΑΙΠΕΔ, που απαλλάσσονται πλήρως από εισφορά σε γη ή χρήμα. Είναι κι αυτοί υποχρεωμένοι το 50% να το αφήσουν για κοινόχρηστους χώρους. Και στο άλλο 50%, που είναι το οικοδομήσιμο, γίνεται 0,4 ο συντελεστής γιατί είναι 0,2 για το σύνολο της γης, αλλά αφού το μισό οικοδομείται, πάει 0,4. 0,4, όπως ξέρετε πολύ καλύτερα από εμένα, είναι κανονική
