γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης.
Εξ ορισμού κατά τα τελευταία 20-30 χρόνια για κάθε πρόβλημα που δημιουργείται στην καθημερινότητα μας με χιόνια, φωτιές, πλημμύρες και σεισμούς, φταίει αυτός που κυβερνάει. Φταίει δεν φταίει. Απλά και μόνο επειδή κυβερνάει. Όποιος κυβερνάει πρέπει να προλαμβάνει αλλά και να αντιμετωπίζει. Όσες κυβερνήσεις και να περάσουν θα έχουμε προβλήματα από τον χιονιά, από πλημμύρες, από πυρκ Τα προβλήματα του παρελθόντος και του παρόντος, θα τα συναντήσουμε πολλές φορές και στο μέλλον, ανεξαρτήτως κυβέρνησης. Ακόμη και αν βρεθεί κάποιος που θα σας πείσει ότι έχει το… μαγικό ραβδί ή ότι μπορεί να καταργήσει τις φυσικές καταστροφές με… ένα άρθρο και έναν νόμο!
Απορούν πάρα πολλοί, πώς γίνεται εν έτει 2022 να παρουσιάζονται προβλήματα και να βλέπουμε τριτοκοσμικές εικόνες με αδιάβατους δρόμους, εγκλωβισμένους οδηγούς, διακοπή ηλεκτροδότησης. Αυτή η κατάσταση βεβαίως συναντάται πιο εύκολα στα αστικά κέντρα και κυρίως στο Λεκανοπέδιο της Αττικής. Εδώ που κατοικεί το 40% του πληθυσμού της χώρας. Και μόνο αυτός ο αριθμός και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της δομημένης πόλης, σε συνδυασμό με τη… συνηθισμένη πλέον εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων λέει πάρα πολλά.
΄Όπου υπάρχει πάρα πολύς κόσμος, εκεί οι πιθανότητες είναι πολλαπλάσιες για να γίνει η στραβή. Για παράδειγμα, ας σκεφτούμε πόσες φορές έχουν παραλύσει οι μεταφορές και οι συγκοινωνίες όταν συμβαίνει ένα τροχαίο σε έναν αυτοκινητόδρομο, όπως για παράδειγμα στον Κηφισό ή στην Αττική Οδό. Πόσες ώρες ταλαιπωρίας έχουν.. φάει χιλιάδες οδηγοί! Αυτό και μόνο το γεγονός είναι αρκετό να μας υποψιάσει σχετικά με την επιλογή που πρέπει να κάνουμε όταν κινούμαστε στον δρόμο και περιμένουμε ισχυρά καιρικά φαινόμενα. Ανεξαρτήτως του αν κάποιος ειδοποίησε ή δεν ειδοποίησε με το 112, ή αν οι εργαζόμενοι ειδοποιήθηκαν να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους πριν ξεσπάσει η μεγάλη… μπόρα, πάντα πρέπει να βάζουμε το μυαλό μας να δουλέψει. Ένας δρόμος θεωρείται ασφαλής όταν είναι ταχείας κυκλοφορίας και μπορείς να φτάσεις γρηγορότερα στον προορισμό σου. Δεν είναι όμως… τόσο ασφαλής αν έρθεις αντιμέτωπος με ένα ακραίο χιονιά ή με μια φωτιά που… γλείφει τις μπάρες του αυτοκινητοδρόμου. Γιατί πολύ απλά είναι ένας ΚΛΕΙΣΤΟΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ και εν μέσω ακραίων καιρικών φαινομένων, πρέπει να τον αποφύγουμε. Ο κίνδυνος εγκλωβισμού είναι πάρα πολύ μεγάλος, ενώ αν προνοήσουμε να… κόψουμε δρόμους στα… στενά, τότε θα φτάσουμε μάλλον γρηγορότερα και ασφαλέστερα στον προορισμό μας. Αυτό αποδεικνύει η εμπειρία. Εξ ορισμού η έννοια «κλειστός», σημαίνει ότι το περιθώριο… απόδρασης σε μια… στραβή, είναι περιορσμένο. Και μόνο να διπλώσει μια νταλίκα, αρκεί για να γίνει η ζημιά.
Ακόμη και 50 εκχιονιστικά να καθαρίζουν τον ίδιο δρόμο, αυτό που έρχεται από πίσω ως χιόνι, αλλά και ο τόπος εναπόθεσης των πρώτων εκατοντάδων τόννων χιονιού, θα περιορίσουν την κυκλοφορία. Και όταν περιορίζεται η κυκλοφορία και το χιόνι πέφτει με το… κομμάτι, τότε, τίποτα δεν μας σώζει. Πολλές φορές ούτε καν οι αλατιέρες. Τα έχουμε εμπεδώσει όλα αυτά ως εμπειρία μέσω των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων στις πλέον προηγμένες χώρες του πλανήτη. Ξέρουμε ότι στις βόρειες ή βορειοανατολικές πολιτείες των ΗΠΑ, τον χειμώνα παραλύουν αυτοκινητόδρομοι και εκατοντάδες χιλιάδες ή εκατομμύρια νοικοκυριά μένουν από ρεύμα. Με τον δριμύ χιονιά, μάλλον είναι δύσκολο να τα βάλουμε και ας μας πνίγει το δίκιο γιατί εγκλωβιστήκαμε, γιατί η πολιτεία δεν ήταν εκεί, γιατί, γιατί. Ξέρουμε επίσης ότι στην Πολιτεία της Καλιφόρνια, κάθε χρόνο επί εβδομάδες, καίγονται εκατομμύρια στρέμματα, όπου ο μεγαλύτερος στόλος του πλανήτη, δεν μπορεί παρά να περιορίσει σε ένα πολύ μικρό βαθμό την καταστροφή.
Το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν κυρίως οι άνθρωποι των πόλεων είναι ότι δεν είναι εκπαιδευμένοι για να αντιμετωπίζουν ακραία φαινόμενα ή να συμπεριφερθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην εμποδιστεί η επέμβαση των κρατικών αρχών, εκεί που πρέπει, όταν πρέπει. Αν μάλιστα, το Κράτος… μπερδευτεί στα πόδια μας και εμείς στα… πόδια του, τότε είναι το σενάριο της απόλυτης καταστροφής! Αν μείνω μέσα στο χιόνι και δεν έχω αλυσίδες για να πάω παραπέρα, τότε, όλοι όσοι βρίσκονται από πίσω μου θα εγκλωβιστούν. Και όσο το χιόνι θα πέφτει πυκνό, κανείς δεν θα μπορεί να πάει μπροστά. Ούτε κανείς θα μπορέσει να μας βοηθήσει από το Κράτος, γιατί τα αρμόδια συνεργεία, μπορεί να καθυστέρησαν να προσέλθουν εγκαίρως, γιατί, γιατί… Ούτε εκχιονιστικό θα μπορεί να προσεγγίσει, ούτε νοσοκομειακό, ούτε Αστυνομία, ούτε κανείς άλλος. Φαύλος κύκλος. Και κάπου εκεί αρχίζει ο φόβος, ο οποίος εντείνει τη δοκιμασία και τη μετατρέπει σε οργή.
Οι περιπτώσεις των πλημμυρών αποτελούν μια άλλη… πονεμένη ιστορία ιδίως στις πόλεις και στις περιοχές όπου υπάρχουν ποτάμια και τα μπαζωμένα ρέματα λειτουργούν ως… GPS για το νερό. Αν σε βρει η πλημμύρα σε κάποιον αυτοκινητόδρομο, πάλι θα έχεις πρόβλημα, οπότε ο κίνδυνος του εγκλωβισμού θα είναι πολύ μεγάλος. Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα όταν υπάρχει επικίνδυνη πυρκαγιά σε εξέλιξη. Γι αυτό, όπου βλέπεις καπνό μπροστά σου και είσαι σε αυτοκινητόδρομο, τότε βγαίνεις από αυτόν στην πλησιέστερη έξοδο, γιατί μόνο από εκεί θα έχει πολλές διεξόδους διαφυγής. Αν είσαι στην επαρχία και δεις μπροστά σου φωτιά, μεταβολή και πίσω. Πάντα κινούμαστε σε αντίθετη κατεύθυνση από τη φορά της φωτιάς. Δεν περιμένουμε να πάμε παρακάτω, παίζοντας με την… τύχη μας. Καλό είναι να μην περιμένεις αν θα βρεθούν μπροστά σου λειτουργοί του Κράτους για να σου πουν… στοπ. Το πιθανότερο είναι ότι τότε μπορεί να αρχίσει μια περιπέτεια, που ίσως να μην ξέρεις το τέλος της…
Τα όσα συμβαίνουν στην Αθήνα με τα χιόνια, τις πλημμύρες ή τις πυρκαγιές στα περιαστικά δάση, πρέπει να αποτελούν πλέον μαθήματα για όλους μας. Η Πολιτεία οφείλει να δώσει ιδιαίτερο βάρος στην επέκταση των ηλεκτρονικών εφαρμογών έγκαιρης προειδοποίησης, είτε για φωτιά, είτε για πλημμύρα, είτε για χιόνι. Βρισκόμαστε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης και οι λύσεις μπορούν να έρθουν πρώτα απ΄ όλα μέσω της τεχνολογίας, ώστε να προστατευθεί πρωτίστως η ανθρώπινη ζωή και ακολούθως οι περιουσίες των πολιτών. Ακολούθως, έχει σημασία, η Πολιτική Προστασία και το Κράτος να έχουν συγκροτήσει κατά περίπτωση μια task force, η οποία θα συγκροτείται από επίλεκτα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και ιδίως των Ειδικών Δυνάμεων, των ΕΚΑΜ, της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής. Ο χαμηλός μέσος όρος ηλικίας, τα καλύτερα αντανακλαστικά, η ζωντάνια, η ευελιξία και η πειθαρχία είναι στοιχεία που αποδεικνύονται πολύτιμα σε μια δύσκολη μάχη για να περιοριστούν οι καταστροφές από έναν βαρύ χιονιά, μια πρωτοφανή πυρκαγιά ή μια ακραία πλημμύρα.
Στο σκέλος της διαχείρισης του πολιτικού προσωπικού, φαίνεται ότι υπάρχει σημαντικό θέμα, καθώς συνυπάρχουν η σύγκρουση αρμοδιοτήτων, η ασυνεννοησία, η… χαλαρή διάθεση, ο κομματισμός, ο συνδικαλισμός και πολλά άλλα δεινά της… κακής μας μοίρας! Διαχωρίζοντας κάποια πράγματα, δεν γίνεται να μην υποκλιθιούμε σε όλα τα τμήματα των Ενόπλων Δυνάμεων, της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, του ΔΕΔΔΗΕ και των Δήμων, που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, βάζοντας τα χέρια τους στη… φωτιά. Δυστυχώς, δεν αρκούν για χιλιάδες χιλιόμετρα εξωτερικής και εσωτερικής οδοποιίας που γέμισαν με χιόνι. Επίσης, δεν πρόκειται ποτέ να γίνει εφικτή η ταυτόχρονα παρουσία ενός εκχιονιστικού και ενός πυροσβεστικού οχήματος έξω από το σπίτι μας, ούτε επίσης ενός περιπολικού ή ενός συνεργείου του Δήμου και του ΔΕΔΔΗΕ…
Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, ας σταθούμε σ΄ ένα άλλο κεφάλαιο και πιο συγκεκριμένα, στις φωτιές του περασμένου καλοκαιριού, οι οποίες ήταν πρωτοφανείς λόγω του εκρηκτικού μείγματος καύσωνα, υψηλού θερμικού φορτίου και άφθονης καύσιμης ύλης. Ήρθαν μέσα από τη μισή Ευρώπη, γιατί τα δικά μας δεν επαρκούσαν μπροστά σε μια τέτοια λαίλαπα. Επί μέρες καίγονταν εκτάσεις στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Πορτογαλία, στη Βουλγαρία, στην Τουρκία. Ακόμη και στη Σιβηρία των -50 βαθμών του χειμώνα, πέρυσι το καλοκαίρι σημειώθηκε θερμοκρασίες 50 βαθμών, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να καούν εκτάσεις ίσως με την έκταση της Ελλάδας μέσα σε μερικές εβδομάδες!
Ως πολίτες, οφείλουμε να είμαστε πάντα ενημερωμένοι, υποψιασμένοι και προετοιμασμένοι. Είτε είμαστε στον δρόμο, είτε είμαστε στο σπίτι μας. Ειδικότερα, να ξέρουμε πώς θα διαχειριστούμε καταστάσεις αν έχουμε άτομα που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και φροντίδας. Αν θέλουμε να φτιάξουμε την επόμενη γενιά εκπαιδευμένων πολιτών ειδικά στις πόλεις, έτσι ώστε να μην… γελάνε μαζί μας οι κάτοικοι των χωριών της Πίνδου και των ορεινών της Βορείου Ελλάδος, πρέπει οι κανόνες Πολιτικής Προστασίας, να γίνουν μάθημα από τις μικρές τάξεις του Δημοτικού. Όσοι έχουν μεγαλώσει σε χωριό και έχουν ζήσει καταστάσεις πριν από 30-40 χρόνια, γνωρίζουν πολύ καλά πώς μπορούν να συμπεριφερθούν ή να αντιδράσουν σε κάθε ακραίο φαινόμενο. Η ίδια η φύση σου δίνει μαθήματα και τα… παθήματα όσων δεν τα ακολουθούν, αποτελούν οδηγό. Για τους κατοίκους των πόλεων και κυρίως του νεότερους που δεν έχουν… μυρωδιά για το πώς πρέπει να προστατευόμαστε μόνοι μας, εκεί υπάρχει πρόβλημα.
Όταν το λάθος του Κράτους «συναντήσει» το δικό μας λάθος, τότε το αποτέλεσμα είναι τραγικό. Σε κάθε περίπτωση, όλοι όσοι γεννήθηκαν και κατοικούν σε πόλεις, πρέπει να εκπαιδευτούμε στην αντιμετώπιση θεομηνιών. Καλά τα μηνύματα του 112, αλλά πρέπει να αισθανόμαστε κάθε φορά από μόνοι μας ότι μας καλούν στο… Survivor! Και εκεί πρέπει να επιβιώσουμε ή να είμαστε προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε τη δοκιμασία. Για παράδειγμα, ας έχουμε πάντα γεμάτο το ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου, ας έχουμε νερό, ας έχουμε καμιά ξηρά τροφή. Δεν θα πάνε χαμένα, γιατί ποτέ δεν ξέρεις…
Ας έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι το πεύκο τους καλοκαιρινούς μήνες, το νερό όλον τον χρόνο και τα χιόνια των χειμώνα, δεν πιάνονται… φίλοι. Μπορεί το πεύκο να φτιάχνει την ψυχολογία μας και να είναι πηγή οξυγόνου, αλλά σε μια… κακιά στιγμή μπορεί να μετατραπεί σε… φονιά, ιδίως αν ένας ανεύθυνος πολίτης συμπεριφερθεί ως εγκληματίας. Το νερό είναι η ζωή μας και ένα από τα «κλειδιά» για την ισορροπία στη φύση, αλλά μπορεί να εξελιχθεί σε μεγάλο… δολοφόνο, γιατί ίσως και εμείς με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, του έχουμε «οπλίσει» το χέρι με τις εγκληματικές παρεμβάσεις μας! Το χιόνι, μπορεί να προσφέρεται για… παιχνίδια, αλλά μπορεί να γίνει και μεγάλη παγίδα για την ανθρώπινη ζωή, αν τη δύσκολη στιγμή δεν προνοήσουμε από κοινού. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ψαχτούμε όλοι μεταξύ μας για το πώς πρέπει να προστατευτούμε και να επιβιώσουμε σε καταστάσεις, τις οποίες θα συναντούμε μπροστά μας όλο και πιο συχνά… Πάντα, στο τέλος της ημέρας, θα φταίει το Κράτος, όπως και να ΄χει.
Όποιος κυβερνάει, είτε με χιόνια, είτε με πλημμύρες, είτε με βροχές, θα φταίει… πάντα. Είναι το εύκολο και πιο βολικό για όλους μας, από τη στιγμή που αγνοούμε στοιχειώδη πράγματα, δεν τηρούμε συγκεκριμένους κανόνες ή κάνουμε εύκολη κριτική από τον… καναπέ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το Κράτος είμαστε όλοι εμείς και πρέπει να ξαναπάρουμε το νήμα από την αρχή για να δούμε όχι πού φταίνε οι… άλλοι, αλλά πού φταίω εγώ! Γιατί όταν ο δείκτης του χεριού δείχνει με ευκολία το Κράτος, τότε υπάρχουν ο μέσος, ο παράμεσος και το μικρό δακτυλάκι που δείχνουν… εμένα. Όχι πάντα, αλλά τις περισσότερες φορές…
