γράφει ο Δημήτρης Τζελέπης.
Ο Φράνσις Φουκουγιάμα το 1989 όταν προέβλεπε το τέλος της Ιστορίας είχε πει ότι από εδώ και πέρα θα υπάρχει μόνο μία μορφή πολιτεύματος και αυτό θα είναι ο φιλελευθερισμός. Πράγματι, από το 1991 μέχρι και το 2010 υπήρχε ο μονοπολικός κόσμος υπό την κυριαρχία της Αμερικής.
Έγιναν μεγάλα λάθη της Δύσης και της Αμερικής στην Αραβική Άνοιξη, όταν όλοι νόμιζαν ότι είναι μία μπόρα και θα περάσει εκτιμώντας λάθος την κατάσταση. Χαρακτηριστική στιγμή ήταν η κόκκινη γραμμή που έθεσε ο Ομπάμα στην Συρία, για την απαγόρευση χρήσης βιολογικών και χημικών όπλων, την οποία όπως όλοι γνωρίζουμε η Συρία τελικά αγνόησε χωρίς ιδιαίτερες επιπτώσεις.
Ο Φουκουγιάμα μια σε πρόσφατη ανάλυσή του για την πτώση της Καμπούλ παρατήρησε ότι η Αμερική έχει χάσει την αίγλη της και έχει αρχίσει μία πορεία προς τα κάτω ύστερα από τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου με την ανεμπόδιστη είσοδο στο Καπιτώλιο οπαδών του Τραμπ.
Ο Ρόναλντ Ρίγκαν είχε πει ότι «η Αμερική είναι μεγάλο έθνος για να έχει μικρά όνειρα». Ο αμερικανικός ιδεατισμός, το αμερικανικό όνειρο, το Pax Americana για πολλούς τελείωσε στις 15 Αυγούστου του 2021. Κάθε εποχή έχει τα δικά της σύμβολα και σίγουρα η παράδοση της Καμπούλ στους Ταλιμπάν θα είναι μία από τις στιγμές που θα μας σημαδέχουν.
Αυτή η εποχή έχει άλλες ανάγκες και η Αμερική τις έχει διακρίνει από τη θητεία του Ομπάμα όταν ο ίδιος είχε πει ότι είμαστε έθνος Ειρηνικού, σηματοδοτόντας την στροφή προς τις χώρες τις Ασίας. Η Αμερική έχει στρέψει το ενδιαφέρον της προς εκείνη την περιοχή που η Κίνα και η Ρωσία προσπαθούν να χτίσουν τις δικές τους επιρροές, ίσως ακόμη έναν ευρύτερο άξονα στον χώρο της Ευρασίας.
Το θέμα είναι εάν ο Μπάιντεν μπορεί να κάνει πράξη αυτό που έχει πει, ότι πρέπει δηλαδή να δώσουμε έμφαση στη συνεργασία και στην πολυμέρεια σε αντίθεση με τον Τραμπ που έλεγε πρώτα η Αμερική. Αλλά το «πρώτα η Αμερική» μάλλον το είδε όλος ο κόσμος στην μάλλον εγωιστική απόφαση της Αμερικής να αποχωρήσει από το Αφγανιστάν. Το νέο στοίχημα της Αμερικής είναι να πείσει ότι εννοεί την πολυμέρεια και τη συνεργασία.
Οι Ταλιμπάν φαίνεται ότι θα έχουν ένα θεοκρατικό και ισλαμικό κράτος που θα είναι εχθρικό προς τις γυναίκες, αλλά και προς τον λαό του Αφγανιστάν που είναι πάρα πολύ φτωχός. Μπορεί το Αφγανιστάν να έχει σπάνιες και πλούσιες γαίες, αλλά ποιος θα τις εκμεταλλευτεί; Η χρηματοδοτική στρόφιγγα μάλλον θα κλείσει από την Παγκόσμια Τράπεζα και έτσι ο κλοιός γύρω από τα 18 εκατομμύρια που είναι κάτω από το όριο της φτώχειας θα σφίξει και θα έχουμε να κάνουμε με μία ανθρωπιστική κρίση.
Στην Ευρώπη πρέπει να «ξυπνήσουν» και να δουν σοβαρότερα την κατάσταση και να συνειδητοποιήσουν ότι δεν αντιμετωπίζεται μόνο με λόγια. Το μήνυμα «δεν δεχόμαστε πρόσφυγες» μπορεί να είναι αποτρεπτικό, αλλά οι σκηνές από την Καμπούλ είναι ενδεικτικές του χάους που επικρατεί και μοιάζει με την Αργώ της Δύσης.
Μπορεί κάποιοι να κατακρίνουν στη φαντασία τους τον ιμπεριαλισμό της Αμερικής, αλλά το πραγματικό μάθημα είναι ότι η «οικοδόμηση ενός έθνους» όπως έχει περιγράψει ο Τζώρτζ Μπους στην αυτοβιογραφία του, δεν γίνεται με αντιγραφή, εάν ο ίδιος λαός δεν πιστεύει στην δημοκρατία. Άραγε αυτό πιστεύει η ηγεσία των ΗΠΑ; Ότι για την νίκη των Ταλιμπάν φταίνε οι Αφγανοί;
