γράφει ο Λάρκος Λάρκου.
Ο διαπραγματευτής Α. Μαυρογιάννης σε συνέντευξή του στην εφημεριδα «Πολίτης» (25/7) σημείωσε πως «η διεθνής κοινότητα φέρει ευθύνη, διότι σηκώνει τα χέρια. Είναι άνω ποταμών το να παραιτείσαι από την ευθύνη σου για τη διαφύλαξη της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας».
Χωρίς αμφιβολία ο πρέσβης γνωρίζει πολύ καλά το πλαίσιο λειτουργίας του ΟΗΕ (όρια, μηχανισμοί, δομικές ισορροπίες) και είναι πραγματικά εντυπωσιακό πως πρόσωπα με εμπειρίες και επαφές με την διεθνή κοινότητα, αντί να βελτιώνουν την γενικότερη πληροφόρησή μας, την δυσκολεύουν περαιτέρω.
Ο ίδιος πρέσβης πρόσθεσε δε πως «η δική μας πλευρά ουδέποτε υπέβαλε ιδέες ή κατέθεσε πρόταση για δύο κράτη. Μπορεί ο Πρόεδρος, όπως λέτε, εμπιστευτικά να μίλησε με πολλούς ανθρώπους, εν είδει ιδεοθύελλας, εκφράζοντας την απόγνωση και τον σκεπτικισμό του και αναζητώντας διεξόδους». Τα πιο πάνω προφανώς δεν ακούγονται ως σοβαρά, αν δεν προκαλούν και θυμηδία.
Οι παράγοντες που ασχολούνται με το κυπριακό, έχουν σχηματίσει την άποψη πως είναι η ε/κ πλευρά που φέρει τις κύριες ευθύνες για το ναυάγιο των συνομιλιών, και, μεταξύ άλλων, χρεώνουν στον Ν. Αναστασιάδη την πρωτοβουλία να μιλήσει στον Μ. Τσαβούσογλου περί της «ιδεοθύελλας» των δύο κρατών. Έτσι η φράση του προέδρου Αναστασιάδη την επομένη (26/1) ότι «επαναλαμβάνω την αποφασιστικότητα, ετοιμότητα και πολιτική βούληση να συμμετάσχω σε ένα διάλογο που θα επαναρχίσει από το σημείο που σταματήσαμε στον Κραν Μοντανά» δεν είναι σε θέση να βελτιώσει οτιδήποτε. Τα γραπτά μένουν και εξηγούν συμπεριφορές και επιλογές.
Ο Μ. Ακιντζί στις 2 Μαϊου 2018 δήλωσε πως «αν η ε/κ πλευρά αποδεχτεί το Πλαίσιο Γκουτέρες χωρίς να το διαλύσει, αυτό θα ανακοινωθεί ως στρατηγική συμφωνία». Την ίδια ημέρα ο Ν. Αναστασιάδης απάντησε πως «εάν ο κ. Ακιντζί αποδέχεται το Πλαίσιο Γκουτέρες όπως αυτό διαμορφώθηκε οριστικά στις 4 Ιουλίου 2017, αυτό αποτελεί θετική εξέλιξη». Βέβαια, ο ΟΗΕ βεβαίωσε επανειλημμένως πως κανένα «Πλαίσιο Γκουτέρες» με ημ. 4 Ιουλίου δεν υπήρχε, αλλά μόνο ένα με ημ. 30 Ιουνίου 2017.
Η αναφορά Αναστασιάδη για επιδίωξη «επανέναρξης του διαλόγου με κοινό έδαφος τα ψηφίσματα των ΗΕ» δεν προσφέρει κάτι πειστικό, κάτι που να διαφοροποιεί την κατάσταση. Κοινό έδαφος, βέβαια, δεν είναι τα γενικόλογα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Κοινό έδαφος είναι το «παράγωγό δίκαιό» τους, το από Έξι Σημεία «Πλαίσιο Γκουτέρες»- αυτό που ο ίδιος ο Ν Αναστασιάδης με τους χειρισμούς του ακύρωσε, πρώτα εγκαταλείποντας το Κραν Μοντάνα και εν συνεχεία απορρίπτοντας την πρόταση Ακιντζί.
Το ΣΑ του ΟΗΕ, πολύ ορθά πράττοντας, με ειδικό του ψήφισμά του, καταδίκασε τις ενέργειες της Τουρκίας και της τ/κ ηγεσίας σε σχέση με το Βαρώσι, (23/7). Ταυτόχρονα, κάνοντας σαφή τη θέση απέναντι σε όλους, «επιβεβαίωσε τη δέσμευσή του για μια διαρκή, συνολική και δίκαιη διευθέτηση βασισμένη σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ, και την υποστήριξή του για τις προσπάθειες του ΓΓ».
Μπροστά στο στρατηγικό αυτό αδιέξοδο ο πρόεδρος Αναστασιάδης επαναφέρει στην ατζέντα ζήτημα «βέτο» στην ΕΕ με τη φράση- «τίποτε δεν αποκλείεται σε οτιδήποτε θα προκαλεί κόστος, είτε αυτό είναι βέτο στη θετική ατζέντα, είτε αυτό είναι μέτρα που θα πρέπει να υιοθετηθούν από πλευράς της Ευρώπης», Euronews, 28/7. Τι έχει η Κύπρος στο χέρι για να προκαλέσει κόστος στην Τουρκία; Σίγουρα ένα ψήφισμα. Τι έχει η Τουρκία στο χέρι; Σίγουρα ότι μπορεί απορροφήσει κάθε κύρωση σε 24 ώρες και να τιμωρήσει πολλαπλάσια την Κύπρο-Βαρώσι, αοζ, στρατιωτική υπεροχή, ισοζύγια ισχύος. Στην παρούσα φάση, κάθε κύρωση κατά της Τουρκίας ισούται με περισσότερες απώλειες για την ε/κ πλευρά γιατί η Τουρκία θεωρεί ότι στο κυπριακό έκανε σημαντικά βήματα για την επίλυσή του (2004, 2017) και διεθνώς κέρδισε πόντους. Σήμερα αν χάσει κάποιους (Βαρώσι, άνοιγμα της περιφραγμένης πόλης στο 3.5%), είναι σε θέση να θυμίσει σε όλους πόσο αναγκαία τούς είναι, καθώς η ΕΕ άντεξε την μεταναστευτική κρίση, χάρις στην εκτεταμένη συμβολή της Τουρκίας με την φιλοξενία 4εκ προσφύγων.
Ο φαύλος κύκλος έχει όνομα: ζητά η Κύπρος κυρώσεις στην ΕΕ; Την πληρώνει το Βαρώσι για να αχρηστευτεί το «project» Αναστασιάδη. Προχωρούν οι λεγόμενες τριμερείς, τετραμερείς κλπ; Την πληρώνει η «αοζ μας» με τον πλήρη έλεγχό της από τουρκικά πλοία για να αχρηστευτεί το «project» Χριστοδουλίδη. Σε αυτό το πολύπλοκο παζλ, μπροστά στη γενικότερη οπισθοδρόμηση, μπορούμε να αναζητήσουμε τη διέξοδο. Η «διπλωματία των διασυνδέσεων» είναι η μόνη πολιτική που μπορεί να διασφαλίσει πρόοδο και λύσεις. Η «διπλωματία των διασυνδέσεων» βασίζει την ανάλυσή της στον πολλαπλασιασμό, όχι στην αφαίρεση. Κερδίζω-κερδίζεις, win- win, kazan- kazan σημαίνει πολιτικές που οδηγούν στο αμοιβαίο όφελος. Αυτό σημαίνει να διαμορφώσεις ένα πεδίο συνεννόησης μέσα στο οποίο όλοι οι παίκτες να κερδίζουν:
- Kύπρος, επίλυση, πλαίσιο Γκουτέρες.
- Τουρκία, Τελωνειακή ‘Ενωση, μεταναστευτικό, βίζα, ενταξιακά κεφάλαια στο μέλλον.
- ΕΕ, παράγοντας σταθερότητας και αφάλειας στην Α. Μεσόγειο.
Σε πολλούς φαίνεται ότι έτσι «δίνουμε στην Τουρκία». Στην πραγματικότητα η Κύπρος δεν έχει κάτι να δώσει, μόνο να κερδίσει έχει. Η ΕΕ είναι εκείνη η οποία σε αυτήν την ισορροπία θα «δώσει» και έτσι θα δημιουργήσει το περιβάλλον για να πάρει η Κύπρος. Αυτή η πολιτική εφαρμόστηκε και νίκησε, 1999, 2004. Κατά συνέπεια, η στροφή στη «διπλωματία των διασυνδέσεων» συνιστά τη δική μας θετική ατζέντα με πρώτο ωφελημένο την Κύπρο.
