γράφει ο Σάκης Παπαδόπουλος.
Τη Πέμπτη 19/11/2020 η Διαρκής Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής συζητά με θέμα “Οικοδόμηση μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Υγεία: ετοιμότητα και ανθεκτικότητα”. Ενημέρωση μέσω τηλεδιάσκεψης θα κάνει η Κύπρια κ. Στέλλα Κυριακίδου αρμόδια Επίτροπος της ΕΕ.
Η εφιαλτική εξέλιξη της πανδημίας από τον κορονοϊό κινητοποίησε επιτέλους τα αντανακλαστικά της Ενωμένης Ευρώπης για μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στα ζητήματα της Υγείας. Μέχρι τώρα οι πολιτικές Υγείας ήταν στην ευθύνη του κάθε Κράτους – Μέλους και μόνον για περιορισμένα – συγκεκριμένα ζητήματα υπήρχαν συνεργασίες και κοινές πολιτικές.
“Δεν θα σταματήσουμε πουθενά προκειμένου να σώσουμε ζωές” δήλωσε την 26/3/2020 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Πρόεδρος κ. ΒΟΝ ΝΤΕΡ ΛΑΪΕΝ, επισημαίνοντας ότι “η κρίση που προκλήθηκε είναι η μεγαλύτερη που έχει να αντιμετωπίσει η ΕΕ από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και κατέδειξε ότι αν κάθε χώρα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις πανδημίες μόνη της, η ΕΕ θα είναι τόσο αδύναμη όσο ο πιο αδύναμος κρίκος…”.
Μακάρι να υπάρχει έστω και τώρα συνειδητοποίηση για τη διακήρυξη ότι: “Η Ευρώπη πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προτεραιότητα στην Υγεία, να διαθέτει Συστήματα Υγείας έτοιμα να παράσχουν περίθαλψη κορυφαίου επιπέδου και να είναι κατάλληλα προετοιμασμένη για την αντιμετώπιση επιδημιών και άλλων απρόβλεπτων απειλών για την υγεία, με τον Διεθνή Υγειονομικό Κανονισμό του ΠΟΥ…”.
Ως βασικό μέσο για την επίτευξη αυτής της σημαντικής διακήρυξης προτάθηκε το Πρόγραμμα “Η Ε.Ε. για την Υγεία” που προβλέπει ημερομηνία έναρξης την 1/1/2021 και φιλοδοξεί να καταστήσει την ΕΕ “να παραμείνει η πιο υγιής περιοχή στον κόσμο, να έχει όλα τα εργαλεία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που ανακύπτουν σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο και να είναι προετοιμασμένη για κάθε αναδυόμενη απειλή για την υγεία…”.
Αυτή η Ευρώπη, όπως τραγικά αποδεικνύεται σήμερα, δεν υπάρχει. Πρέπει να γίνουν πάρα πολλά για να υπάρξει, έστω στο τέλος του Προγράμματος το 2027. Το πρόγραμμα αναγνωρίζει τη διασύνδεση της υγείας με τα συνολικά προβλήματα του περιβάλλοντος και τη κλιματική αλλαγή και προβλέπει:
- ενίσχυση των Κρατών – Μελών στη μετάβαση σε καλύτερη ετοιμότητα, ενίσχυση των εθνικών συστημάτων υγείας, στήριξη των προσπαθειών για στόχους βιώσιμης ανάπτυξης
- νέες δράσεις που θα καλύψουν κενά στη παραγωγή εμβολίων και φαρμάκων, στην προμήθεια του εξοπλισμού στα Νοσοκομεία, στην επάρκεια των ιατρικών ανθρώπινων πόρων, στην υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων και καινοτομιών, στην αντιμετώπιση κρίσεων
- άρση ανισοτήτων μεταξύ ομάδων πληθυσμού, χωρών και περιφερειών, δυναμικότητας και στελέχωσης συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης
- πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, προληπτική και θεραπευτική υγειονομική περίθαλψη καλής ποιότητας
- αντιμετώπιση της επιβάρυνσης από μη μεταδοτικές νόσους συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου – των ψυχικών νόσων – των σπάνιων νοσημάτων…
- αντιμετώπιση της αυξανόμενης επιβάρυνσης της υγείας από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος – της ποιότητας του αέρα – των υδάτων – του εδάφους, τη ρύπανση, τη κλιματική αλλαγή, τους όρους διαβίωσης, τις συνθήκες εργασίας, τις δημογραφικές αλλαγές…
Το Πρόγραμμα φιλοδοξεί να είναι “δυναμικό και ευέλικτο, ώστε να προσαρμόζεται στις εξελισσόμενες ανάγκες και προτεραιότητές τους…” και να συμβάλλει στην “Εξασφάλιση υγιούς ζωής, προώθηση της ευημερίας για όλους…”
Προβλέπει συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία.
Για τη χρηματοδότησή του περιλαμβάνει μέσα όπως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, ο Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο ενισχυμένος Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας, τα προγράμματα “Ορίζων Ευρώπη” – “Ψηφιακή Ευρώπη” – “Συνδέοντας την Ευρώπη” και διοχέτευση νέων κονδυλίων για τη στήριξη των στόχων που διακηρύχθηκαν, πέραν αυτών που αφορούν τα φάρμακα – τα εμβόλια – τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα – τα προϊόντα καπνού – τα δικαιώματα των ασθενών – τις διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας.
Η Αιτιολογική Έκθεση αναφέρει ότι “το Πρόγραμμα αντιπροσωπεύει μόνον το ένα τρίτο του συνόλου των επενδύσεων και δαπανών στην Υγεία τη περίοδο 2021-27… Η Επιτροπή δεσμεύεται να εξασφαλίσει επιχειρησιακές συνέργειες με άλλα προγράμματα της ΕΕ που να παρέχουν χρηματοδοτική στήριξη που θα επιτρέψει την επίτευξη των στόχων…”.
Προφανώς όλες αυτές οι διακηρύξεις θα τεθούν στη δοκιμασία της επιβεβαίωσης. Να θυμίσω ότι στη 10ετία του ΄80 είχε τεθεί ο στόχος “ΥΓΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟ ΕΤΟΣ 200 ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ” που δεν επιτεύχθηκε ποτέ. Η Ενωμένη Ευρώπη αντιμετωπίζει ούτως ή άλλως απειλητικές αμφισβητήσεις για την ύπαρξή της – αποσχιστικές τάσεις, αλλά και τη διαρκή δοκιμασία για τη συνοχή της, την αλληλεγγύη της, την επιβεβαίωση των ιδρυτικών της αρχών. Η υλοποίηση σχεδίων εμβάθυνσής της, εξαρτάται από την πορεία εφαρμογής διακηρύξεων όπως η ευρωπαϊκή χάρτα κοινωνικών δικαιωμάτων και προγραμμάτων όπως η κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για την Υγεία.
Να λοιπόν ένα σημαντικό πεδίο εθνικών διεκδικήσεων για την Ευρώπη της ευημερίας – της ποιότητας ζωής για όλους που οραματιζόμαστε. Κοινή Πολιτική Υγείας, υψηλού επιπέδου, δωρεάν για τους πολίτες και κατοίκους της Ενωμένης Ευρώπης, ως θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος και ως πλήρους σωματικής – ψυχικής – κοινωνικής ευεξίας.
Κοινή Πολιτική για τη πρόληψη – την έγκαιρη διάγνωση – την αγωγή και προαγωγή της υγείας – τους εμβολιασμούς – τη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας – την επείγουσα περίθαλψη – τη θεραπευτική αγωγή στους χρονίως πάσχοντες και στις ευάλωτες ομάδες – την αποκατάσταση της υγείας ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.
Να και πεδίο δόξης λαμπρόν και για το πολιτικό μας σύστημα. Χρειαζόμαστε ένα ολιστικό εθνικό σχέδιο για την απορρόφηση κονδυλίων του Προγράμματος “ η Ε.Ε. για την ΥΓΕΙΑ”, του Ταμείου Ανάκαμψης (υπολογίζονται σε 5,5 δις ευρώ τα συνολικά χρήματα που μπορούν να απορροφηθούν από την Ελλάδα το 2021), του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, του ΕΣΠΑ, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και των άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Χρειαζόμαστε ένα κοινό σχέδιο δράσεων που να αξιοποιεί και τις δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2021 και να επιδιώκει :
- την έμπρακτη θωράκιση του ΕΣΥ
- τη πραγματοποίηση επαρκών εμβολιασμών από Μονάδες της ΠΦΥ και τα Εξωτερικά Ιατρεία των Νοσοκομείων, που λαμβάνουν ταυτόχρονα και όλα τα δεδομένα της κατάρτισης του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Ασθενούς
- την ασφάλεια της Χώρας μας ως τουριστικού προορισμού
- τις παρεμβάσεις για τη πορεία προς ένα ολοκληρωμένο – ποιοτικό – δωρεάν Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
