γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.
Εκείνη
Δε θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε με τίποτα άλλο αυτές τις μέρες πέραν της πανδημίας. Αλλά δε θα σας πω ιδέες για να περάσετε το χρόνο σας μέσα στο σπίτι, ούτε τι να κάνετε με τα παιδιά σας. Δε θα σας πω ούτε νούμερα και στατιστικές. Αυτά μπορείτε να τα βρείτε εύκολα στο διαδίκτυο. Σκέφτομαι λιγάκι παραπάνω όσους ποτέ δε χρειάστηκε να περάσουν τις μέρες τους αποκλεισμένοι στο σπίτι, αναγκασμένοι να μαγειρεύουν σπιτικό φαγητό από το μηδέν και να δημιουργούν μια ρουτίνα έξω από τα συνηθισμένα δεδομένα τους. Όσοι έχουμε ζήσει επαρχία, σε ορεινά χωριά ή μικρά νησιά, ξέρουμε καλά από απομόνωση. Αλλά δεν είναι εκεί το θέμα. Τι να λέμε εμείς, μπροστά σε αυτούς που δεν έχουν ούτε ένα παραπάνω δωμάτιο για να κρατούν τις αποστάσεις. Τι να λέμε γι’ αυτούς που δεν έχουν ούτε ένα δωμάτιο. Ούτε σπίτι. Γι’ αυτούς που έχουν σπίτι αλλά δεν έχουν νερό ή ρεύμα. Ή απολύτως τίποτα για να γεμίσουν το ψυγείο τους. Κι όσο γι’ αυτούς τους αποκλεισμένους κατά χιλιάδες στα καμπς, εκτός από ντροπή ας μην πούμε τίποτα άλλο.
Ο κόσμος έτσι όπως τον ξέραμε (ή έτσι όπως νομίζαμε ότι ήταν) δεν είναι πια. Δεν ήταν δηλαδή και ποτέ, απλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να το καταλάβει η μεγάλη μερίδα των ανθρώπων. Έπρεπε να συμβεί κάτι τόσο ακραίο. Όλα όσα για τα οποία χιλιάδες πριν από μας και τώρα φωνάζουν και αγωνίζονται, ήρθαν στο προσκήνιο πιο ξεκάθαρα από ποτέ.
Κι όταν περάσει όλο αυτό – γιατί θα περάσει, πάντα περνάει, το θέμα είναι το πότε, το πώς και το τι θα αφήσει πίσω του – να μην ξεχάσουμε τόσο γρήγορα όσο συνήθως όλα αυτά που επιμελώς ξεχνάμε εδώ και χρόνια, γιατί έλα μωρέ πού να τρέχεις, γιατί δε μας αφορά η δουλειά του άλλου, γιατί πού να μπλέξεις, γιατί τι μας νοιάζει, είναι πολύ μακριά, δε μας αγγίζει, δε μας αφορά, τα κλειστά σχολεία, τα σάπια σχολεία, οι ουρές στις υπηρεσίες, τα λεφτά που κόψανε από μισθούς και συντάξεις, οι λιγοστοί γιατροί, οι ελλείψεις στα νοσοκομεία, η μόλυνση, τα σκουπίδια, όλη η ωχαδερφίστικη συμπεριφορά εκ μέρους μας και όλη η απαξίωση της ανθρώπινης ύπαρξης από όλους αυτούς που με ένα τεράστιο “έλα μωρέ” αφήσαμε να μας φτάσουν ως εδώ.
Γιατί μία φορά θα φτάσει μια κοινωνία στα άκρα. Μια φορά θα φτάσουμε εκεί που η σωτηρία από το απόλυτο χάος κρέμεται από μια κλωστή. Κι εκεί είναι που θέλοντας και μη, όλα γίνονται ξεκάθαρα.
Στη Γη της Επαγγελίας, στις ΗΠΑ του ψυχοπαθή Τραμπ, τα σχολεία δεν μπορούν να κλείσουν εξαιτίας των χιλιάδων άστεγων παιδιών. Η ιδιωτικοποίηση της υγείας οδήγησε σε ένα κλειστό σύστημα φροντίδας και περίθαλψης όσων μπορούν να το πληρώσουν, και για να το πληρώσουν δεν πρέπει απλώς να έχουν μια δουλειά, αλλά μια καλή δουλειά. Οι έννοιες public health, public education, public welfare, αναφέρονται στο σύνολο μεμονωμένων πολιτών που έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν οικονομικά, κι όχι στο σύνολο του αμερικανικού λαού.
Οπότε κάθε φορά που παρακολουθείτε τον (κατά τα άλλα συμπαθέστατο) Τομ Χανκς ή τον Χ σελέμπριτι εκτός κι εντός συνόρων, σκεφτείτε την πρόσβαση που εκείνοι έχουν στα συστήματα υγείας, σε σχέση με την πρόσβαση που …έχουμε όλοι οι υπόλοιποι.
Τις ιδιωτικές κλινικές που στρώνουν κόκκινο χαλί με το πρώτο γκουχ της Χ τηλεπερσόνας και το “κάτσε σπίτι σου κι άμα χειροτερέψεις τα λέμε” των υπολοίπων κοινών θνητών. Κι αν έχεις επιπλέον δωμάτιο να απομονωθείς. Αν έχεις έστω ένα δωμάτιο.
Και πέρα από τα του ιατρικού ενδιαφέροντος, μην ξεχνάμε και τα υπόλοιπα που θα αφήσει πίσω της αυτή η ιστορία. Την ανεργία, τις ανεπαρκείς φοιτήσεις, τις χιλιάδες ελλείψεις σε πολύ πολύ βασικά κι ως τώρα αυτονόητα δεδομένα.
Κι ελπίζω να μην ξεχάσουμε το πόσο μεγάλη σημασία έχουν τα καλά σχολεία, τα κατάλληλα εξοπλισμένα νοσοκομεία, η απαραίτητη κλωτσιά στις εκκλησίες, τους εκπροσώπους τους και όσους χρόνια τώρα χώνουν το σκοταδισμό και την ηλιθιότητά τους μέσα στα βιβλία μας. Να μην ξεχάσουμε ότι η επιστήμη σώζει, η τεχνολογία σώζει, η πρόληψη, η επάρνεια, η διαφάνεια, η εξέλιξη.
Τώρα που όλοι μένουμε σπίτι αναγκαστικά, και τώρα που όλοι βράζουμε στο ίδιο καζάνι, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να καταλάβουμε το πώς περνάνε τη ζωή τους χιλιάδες συμπολίτες μας, δικοί μας άνθρωποι, φίλοι ή συγγενείς ανάμεσά τους, με λίγα ή και καθόλου μεροκάματα, χωρίς ασφάλεια, χωρίς περίθαλψη, χωρίς εκατό ευρώ στην άκρη, χωρίς ούτε έναν λόγο πρακτικό να σκέφτονται το μέλλον, εκτός από την ελπίδα και τη δύναμη που βγαίνει από ανάθεμα κι αν ξέρω από πού.
& Εκείνος
Στη Σουηδία κυβέρνηση και γιατροί είπαν κάτι πολύ απλό. Οι αριθμοί φορέων του κοροναϊού που βλέπετε να ανακοινώνονται είναι αυτών που παρουσίασαν βαριά συμπτώματα, πήγαν σε νοσοκομείο και εξετάστηκαν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αυτοί είναι οι μόνοι φορείς. Ο πραγματικός αριθμός είναι πολυπολλαπλάσιος και συμπεριλαμβάνει ένα μεγάλο ποσοστό συνανθρώπων μας που περνάνε τον κοροναϊό με συμπτώματα που φαίνονται σαν ένα απλό κρύωμα χωρίς να τα προσέξουν. Αυτό όμως δεν σημάνει ότι δεν είναι και φορείς. Ο πραγματικός αριθμός των φορέων μπορεί να είναι χιλιάδες και παντού γύρω μας, στη δουλειά μας, στις συναναστροφές μας ή ακόμα και μέσα στο σπίτι μας. Γι’ αυτό και ζήτησαν από όλους να μένουν μέσα και να αποφύγουν τις όποιου μεγέθους κοινωνικές συναντήσεις, γιατί μπορεί ακόμα και άθελα τους ή χωρίς τη γνώση τους να μεταδίδουν τον ιό σε άλλους.
Ίσως εν μέρη ωμό ή σκληρό αλλά πολύ πραγματικό. Οι γιατροί και οι επιστήμονες ακουστήκαν από την κυβέρνηση και για το κάλο των πολιτών, οι πολιτικοί προτίμησαν να πουν την αλήθεια χωρίς να την γλυκάνουν ή να κρύψουν μέρος της. Και ο κόσμος ανταποκρίθηκε, κατάλαβε.
Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε οι περισσότερες πόλεις της Σουηδίας ήταν σχεδόν άδειες στο κέντρο τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταστήματα, καφέ ή εστιατόρια ήταν κλειστά. Το πολύ ένας-δυό πελάτες. Στα δε σουπερμάρκετ – κι αυτό εμένα μου φάνηκε αστείο – χτυπήσαν τα μακαρόνια… επιλεκτικά. Εξαφανιστήκαν τα μακαρόνια συγκεκριμένης πολύ γνωστής ιταλικής εταιρίας αλλά …όχι όλα τα μακαρόνια, και μόνο… μακαρόνια, τα άλλα προϊόντα ζυμαρικών της ίδιας εταιρίας έμειναν στο… ράφι. Το ίδιο έγινε και με το χαρτί υγείας. Ούτε τα μακαρόνια ούτε το χαρτί υγείας λείψανε από τα σουπερμάρκετ, απλά δυο συγκεκριμένες εταιρίες τα κονόμησαν για δυο-τρεις μέρες πιθανώς χοντρά. Αλλά πουθενά μάχες μπροστά σε άδεια ράφια ή ουρές στα ταμεία.
Το πολύ-πολύ ΠΟΛΥ σημαντικό ήταν το γεγονός ότι το κράτος και ειδικά το σουηδικό ΕΣΥ λειτούργησε με αστραπιαία αντανακλαστικά και αυτό το λέω από προσωπική πείρα. Για να σας δώσω να καταλάβετε όμως μερικά πράγματα πρέπει να ξεκινήσω από τη… συνταγογράφηση. Στη Σουηδία ΔΕΝ υπάρχει συνταγογράφηση όπως την καταλαβαίνετε στην Ελλάδα, ο γιατρός σου “γράφει” τα φάρμακα κάτω από το προσωπικό σου ΑΜΚΑ στην εθνική βάση δεδομένων κι εσύ μπορείς να τα πάρεις από οποιοδήποτε φαρμακείο της χώρας με απλή επίδειξη της ταυτότητάς σου. Αυτό επίσης σημαίνει ότι ξέρουν τον ακριβή αριθμό διαβητικών και πολύ περισσότερο τον ακριβή αριθμό διαβητικών με άσχημο καρδιολογικό ιστορικό που αυτομάτως τους κάνει και μέλη της κοινότητας υψηλού κινδύνου για τον κοροναϊό. Είναι όλα περασμένα στην εθνική βάση δεδομένων του ΕΣΥ. Αλλά ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι με αυτή την βάση δεδομένων σε συνδυασμό διάφορα σενάρια ξέρουν με σχετική ακρίβεια πόσους γιατρούς και νοσοκομειακό προσωπικό χρειάζονται και που στη περίπτωση που όλα πάνε από το κακό στο χειρότερο.
Και αυτά είναι απλά μερικά από τα πολλά που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στην Σουηδία για την προστασία του πληθυσμού από τον κοροναϊό και… ΔΕΝ συμβαίνουν στην Ελλάδα και ξέρετε ποια είναι η ειρωνεία; Όταν ο Γεννηματάς ονειρευόταν και έχτιζε στην Ελλάδα το Εθνικό Σύστημα Υγείας στο μυαλό του είχε την Σουηδία. Αλλά που να φανταστεί κι αυτός πόσοι Αδώνιδες και πόσοι Μητσοτάκηδες θα ακολουθούσαν για να φτάσουμε στο σήμερα με ένα κατεστραμμένο ΕΣΥ που να μην μπορεί να ανταπεξέλθει ούτε σε ένα απλό τραυματισμό, όχι σε ένα παγκόσμιο και θανατηφόρο ιό. Και η αναφορά τόσο στον Άδωνι Γεωργιάδη όσο και στον Κυριακούλη Μητσοτάκη, τον σημερινό πρωθυπουργό, είναι πολύ συγκεκριμένη γιατί την ώρα που ξεπουλούσε το ΕΣΥ στους ιδιώτες ο ένας, ο άλλος απέλυε γιατρούς και νοσοκομειακό προσωπικό ως… πλεονάζον προσωπικό.
Σήμερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη και προσωπικά ο πρωθυπουργός Κυριακούλης Μητσοτάκης ψάχνουν επειγόντως γιατρούς και νοσοκομειακό προσωπικό για να καλύψουν τις τραγικές ανάγκες του ΕΣΥ αλλά ο ίδιος ο Μητσοτάκης όταν τους απέλυσε πριν από πέντε και έξη και επτά χρόνια τους οδήγησε στα …Σουηδικά, Φινλανδικά και Γερμανικά νοσοκομεία. Γεμάτα τα Σκανδιναβικά νοσοκομεία με Έλληνες γιατρούς και νοσοκόμες. Αυτό από προσωπική πείρα μιας και χωρίς να το ξέρω από πριν, ο καρδιοχειρουργός που μου έκανε την επέμβαση πριν από μερικά χρόνια ήταν Έλληνας. Πιθανότατα από αυτούς που έδιωξε ο Μητσοτάκης και σήμερα που καίγεται τους ψάχνει.
Δυστυχώς μια άλλη, παράπλευρη απώλεια από τον κοροναϊό, υποδεικνύεται εξ ίσου επίπονη. Υπάρχουν δεκάδες επιχειρήσεις που δεν θα αντέξουν την πίεση έλλειψης καταναλωτών και οι απολύσεις έχουν ήδη αρχίσει με την Σκανδιναβική αεροπορική SAS να έχει ήδη ανακοινώσει την πιθανή απόλυση 10,000 εργαζομένων στη Σκανδιναβία. Καφετέριες και εστιατόρια θα είναι σίγουρα τα επόμενα θύματα. Πριν καν ξεκινήσει κάτι τέτοιο η Σουηδική κυβέρνηση ξεκαθάρισε ότι δεν θα μείνει εργαζόμενος απλήρωτος και όσες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα θα χρηματοδοτηθούν από το κράτος άμεσα. Πάγωσαν οι πληρωμές δανείων και πήραν μια σειρά αποφάσεων για την οικονομική βοήθεια των πολιτών ώστε να μην μείνει κανένας ξεκρέμαστος. Στην Ελλάδα φαντάζομαι αντίστοιχα μέτρα πάρθηκαν για την υποστήριξη του …Μαρινάκη, του Λάτση και της πουκαμίσας της Μαρέβα. Παρενθετικά η τέως σύζυγος Κούλη και σύγχρονη Μαρία Αντουανέτα θρασύτατα καλούσε τον κόσμο να χειροκροτούν στα μπαλκόνια του γιατρούς που …απέλυσε πριν από πέντε χρόνια ο τέως άντρας της αντί να τον μουτζώνουν.
Το άφησα για το τέλος και ειλικρινά ελπίζω στο μέλλον όταν οι Έλληνες αποκτήσουν πραγματική ιστορική συνείδηση, να περάσουν από δικαστήρια και να τιμωρήσουν αυστηρά τους υπεύθυνους του εγκλήματος που γίνεται αυτές τις μέρες στις …εκκλησίες. Ταυτόχρονα το θεωρώ και την κορωνίδα της βλακείας στην ιστορία αυτής της χώρας. Την στιγμή που το κράτος διατάσσει να υπάρχει απόσταση ενός μέτρου ανάμεσα στους πελάτες των σουπερμάρκετ αφήνει τις εκκλησίες να λειτουργούν και τους παπάδες να κοινωνούν με το ίδιο κουταλάκι δεκάδες μεταφέροντας πια τον κοροναϊό στον απλό κόσμο συνειδητά. Σε ένα πόλεμο εξουσίας Μητσοτακέικο και παπαδαριό έχουν βάλει στη μέση αθώο κοσμάκη και τον δολοφονούν με τον πιο απάνθρωπο και κανιβαλίστικο τρόπο εκθέτοντας τους απόλυτα συνειδητά σε έναν θανατηφόρο ιό και αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι ο μεγαλύτερος εχθρός των Ελλήνων και τώρα των Ελλήνων χριστιανών είναι η ελληνική ορθόδοξη εκκλησία και η συμμορία μαυροφορεμένων μαφιόζων που την διοικεί. Το μεγάλο ερωτηματικό όμως αυτή τη στιγμή είναι …πώς κρατάνε τον Κούλη Μητσοτάκη και έχει προσκυνήσει τόσο χαμηλά; Και φυσικά αρνούμαι να αναφερθώ στη περίπτωση της αλοιφής του Βελόπουλου γιατι στη περίπτωση του ο ιός του βλάκα Έλληνα ψηφοφόρου προϋπήρχε του κοροναϊού.
