γράφει ο Λάρκος Λάρκου.
Τι τρέχει στην «ΑΟΖ μας»; Το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Πορθητής» διενεργεί ερευνητικές γεωτρήσεις στη Φοινίκη, 60 χιλιόμετρα δυτικά της Πάφου, στην προέκταση που σχηματίζουν οι θαλάσσιες ζώνες μεταξύ Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου.
Από τη μια ο ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες «παρακολουθεί στενά και με ανησυχία τις εξελίξεις», σημειώνοντας ότι «οι υπεράκτιοι υδρογονάνθρακες μπορούν να ωφελήσουν και τις δύο κοινότητες», (6/5). Ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ν. Τουσκ κάλεσε την Τουρκία «να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα ενός κράτους μέλους της ΕΕ…ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις» (9/5). Η εκπρόσωπος τύπου της Ύπατης Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική Φ. Μογκερίνι είπε «έχουμε μια ξεκάθαρη τοποθέτηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Μάρτιος, 2018» (8/5). Χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, η Γαλλία και η Αίγυπτος ασκούν κάποιου βαθμού κριτική στην απόφαση της Άγκυρας.
Από την άλλη ο Ν. Αναστασιάδης λέει ότι «αυτές τις κρίσιμες ώρες θα πρέπει να τεθεί το συμφέρον της πατρίδας υπεράνω όλων, το οποίο εξυπηρετείται μέσα από την ενότητα και τις δράσεις μας» (7/5). Αντίδραση προέκυψε και από το «Ράδιο Κύπρος»: με μήνυμά του προειδοποίησε για «σύλληψη των μελών του πληρώματος του «Πορθητή»… μέσω ενός διεθνούς εντάλματος σύλληψης». Σχετικές δηλώσεις έκαναν τόσο ο Υπουργός Εξωτερικών Ν. Χριστοδουλίδης, όσο και ο Υφυπουργός παρά τω Προέδρω Β. Πάλμας- έκδοση δικαστικού εντάλματος από το επαρχιακό δικαστήριο Λευκωσίας.
Τι πραγματικά συμβαίνει 60 χιλιόμετρα Δυτικά της Πάφου; Για να εξηγήσουμε τις εξελίξεις στη Φοινίκη, χρειάζεται να πάμε μια βόλτα στο Μοντ Πελεράν (2016) και μια στο Κρανς Μοντάνα (2017). Ο Ν. Αναστασιάδης σηκώθηκε και έφυγε από το πρώτο και διέλυσε με τους χειρισμούς του το δεύτερο. Έκτοτε έπαιζε με το χρόνο και τους τακτικισμούς (δήθεν αποκεντρωμένη ομοσπονδία, παιχνίδι με το προεδρικό/κοινοβουλευτικό σύστημα, ανατροπή συμφωνηθέντων, τοξικό κλίμα στην κοινή γνώμη), ενώ, απέρριψε την πρόταση Μ. Ακιντζί (30 Απριλίου 2018) να γίνει το Πλαίσιο Γκουτέρες «Στρατηγική Συμφωνία» για την επίλυση. Το πάγωμα των συνομιλιών, συνέπεσε με διάφορες «τριμερείς» συναντήσεις, οι οποίες είχαν ως κύριο αντικείμενο την εσωτερική κατανάλωση και τον αποκλεισμό της Τουρκίας από τις ζυμώσεις για τα ενεργειακά στην Α. Μεσόγειο.
Επί της ουσίας, ακόμα και ένας μαθητης του νηπιαγωγείου θα μπορούσε να προβλέψει πώς θα εξελίσσονταν τα πράγματα με διαλυμένο το διαπραγματευτικό τοπίο στο νησί και με συγκρουσιακή σχέση ανάμεσα στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων. Η Τουρκία διενεργεί εξορύξεις έξω από την Πάφο και ουδείς θα την παρεμποδίσει, ενώ ο Μ. Τσαβούσογλου κάνει λόγο και για αποστολή δεύτερου γεωτρύπανου. Εκδίδονται ανακοινώσεις χωρίς πρακτικό αντίκρυσμα- άλλωστε η Κυπρος κατέχει διδακτορική διατριβή σχετική με την αξία των ψηφισμάτων.
Στους πραγματικούς όρους άσκησης πολιτικής (συσχετισμοί δύναμης, ισορροπίες ισχύος, διεθνείς συνθήκες) η Κύπρος δεν μπορεί να επιβάλει τους όρους της, και γι’ αυτό το λόγο εκτίθεται στον κλασσικό ορισμό της. Ο Ν. Αναστασιάδης, είτε υπερεκτίμησε υποσχέσεις από εταιρείες εξόρυξης, είτε, πράγμα πιθανότερο, οδήγησε τα πράγματα με επιδέξιο τρόπο στο να έχει το «τέλειο άλλοθι» για να μην «υποχρεωθεί» από τον ΟΗΕ για νέο, τελικό κύκλο συνομιλιών. Όσοι μπλόκαραν τη διαδικασία επίλυσης, ή και έθεσαν την ενεργειακή τους πολιτική σε στραβή βάση, δεν μπορούν να παριστάνουν τους αγανακτισμένους. Γιατί είναι με τους δικούς τους χειρισμούς, που έχουμε φτάσει στον ορατό κίνδυνο της διπλής διχοτόμησης.
Ο Ν. Αναστασιάδης αντιλαμβανόταν πλήρως τον κίνδυνο αυτό, και με τις πράξεις ή με τις παραλείψεις του, άφησε τα πράγματα να φτάσουν στα σημερινά γεγονότα στα Δυτικά της Πάφου. Όσοι παριστάνους τους αγανακτισμένους, μπορούν να απευθυνθούν στον Βασιλιά της Ιορδανίας για υποστήριξη, αλλιώς θα παράγουν αστειότητες, όπως αυτή με το «Ράδιο Κύπρος». Όσοι ενδιαφέρονται να κατανοήσουν τα γεγονότα, μπορούν να βρουν πλήθος από παραδείγματα στην ιστορία του κυπριακού, στα οποία, με λάθος αναγνώσεις της πραγματικότητας, ή με λάθος χειρισμούς, οδηγούσαν την Κύπρο από τον ένα γκρεμό στον άλλο. Ο ηγέτης της ε/κ κοινότητας, αν ήθελε μια διαφορετική πορεία, θα μπορούσε να προωθήσει το αυτονόητο: επίλυση του κυπριακού στη βάση του πολύ αξιόπιστου «Πλαισίου Γκουτέρες», και έτσι να ανοίξει ο δρόμος στους ενεργειακούς σχεδιασμούς μέσα σε ήρεμα νερά.
Η πολιτική με την κωδική ονομασία «το τέλειο άλλοθι» εξελίσσεται με την πλήρη συνενοχή τμήματος της ηγεσίας του ΔΗΣΥ, η οποία, έχει παραδοθεί στην περιδίνηση του εθνικολαϊκισμού. Μπορεί μια ηγεσία να απολαύσει πρόσκαιρες στιγμές «δόξας», που, ενίοτε, προσφέρει η κατοχή εξουσίας, αλλά το περασμα του χρόνου αποδεικνύεται απολύτως στέρεο. Αυτή η ηγεσία οδηγεί το κυπριακό στα πρόθυρα της «διπλής διχοτόμησης»: στο έδαφος με την παγίωση των τετελεσμένων της εισβολής και στη θάλασσα με την «καθιέρωση» δραστηριοτήτων σε «δύο ΑΟΖ» -στην «ΑΟΖ μας» και στην άλλη, υπό τον έλεγχο της Τουρκίας. Μια εξέλιξη, την οποία, ούτε ο Ρ. Ντενκτάς δεν θα μπορούσε να φανταστεί, ακόμα και στα πιο τρελλά διχοτομικά του όνειρα…
