Πρόσφατα ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχέθηκε ότι θα είναι «ένας πολύ βαρετός πρόεδρος, όπως όλοι οι υπόλοιποι». Ένας άνθρωπος ο οποίος είναι γνωστό ότι είναι μόνο μια βιτρίνα, έχει αποτύχει επιχειρηματικά κι έχει χρεοκοπήσει πάμπολλες φορές, έχει παραδεχτεί από μόνος του ότι οι περισσότερες προτάσεις του είναι ανέφικτες και έχει ως πλεονέκτημα μόνο τον εκκεντρικό χαρακτήρα του υπόσχεται ότι δεν θα είναι ο εαυτός του. Όπως είναι γνωστό, ο Τραμπ είναι πλέον σίγουρο ότι θα είναι ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία.
Ο Τίμο Σόινι στην Φινλανδία ήταν ο Φινλανδός ξάδερφος του Μιχαλολιάκου: εθνικιστικές κορώνες, ναζιστικά υπονοούμενα, υποσχέσεις ότι θα τα κάνει όλα μπάχαλο. Πλέον συνεχίζει το ακροδεξιό έργο του και σχεδιάζει το μέλλον από την καρέκλα του υπουργού, χωρίς να τα κάνει όλα μπάχαλο.
Μπορώ να συνεχίσω να φέρνω παραδείγματα, αλλά το μοτίβο είναι εμφανές: πολιτικοί με ακραίες θέσεις έρχονται σε θέση εξουσίας και ξαφνικά αλλάζουν χαρακτήρα. Κι όμως, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας ήταν φανερό ότι άλλα έλεγε και άλλα θα έκανε, κέρδισε με άνεση τις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015, τα ποσοστά του Τραμπ συνεχίζουν να ανεβαίνουν ακόμα και αν ο ίδιος ακυρώνει τον ίδιο του τον εαυτό και η ακροδεξιά στην Φινλανδία είναι πιο ζωντανή από ποτέ. Τι είναι αυτό λοιπόν που κρατάει όλους αυτούς τους αρκετά διαφορετικούς και ταυτόχρονα πολύ ίδιους παπατζήδες στην εξουσία;
Παλιά θα το ονομάζαμε «η αγάπη του κόσμου». Πλέον γνωρίζουμε ότι δεν είναι έτσι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι μερικοί ΣΥΡΙΖΑίοι που δεν συμπαθούν τον Τσίπρα ούτε ταυτίζονται με κάποιο άλλο στέλεχος ή με την πολιτική του κόμματός τους, αλλά συνεχίζουν να υποστηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ με πάθος. Για να σας προλάβω, ναι, τέτοια άτομα υπάρχουν σε όλα τα κόμματα και συνήθως είναι στελέχη τοπικών οργανώσεων. Η διαφορά είναι ότι κάποια κόμματα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ κατάλαβαν τι είναι αυτό που δημιουργεί τέτοια άτομα και δεν είναι ούτε η πολιτική ιδεολογία, ούτε το ρουσφέτι, ούτε οι προσωπικές προτιμήσεις, αλλά η αλληλεπίδραση.
Η αλληλεπίδραση είναι αυτό που ζητάνε όλες οι μεγάλες εταιρίες και το ονομάζουν «customer engagement». Η βιομηχανία παραγωγής ηλεκτρονικών παιχνιδιών ήταν από τις πρώτες που κατάλαβαν τη σημασία της αλληλεπίδρασης, όταν είδαν κάποια κακοφτιαγμένα παιχνίδια να πηγαίνουν πολύ καλύτερα από προσεγμένες και ακριβοπληρωμένες παραγωγές λόγω του «user engagement». Οι πρώτες ενημερωτικές ιστοσελίδες που κατάλαβαν τη χρησιμότητα του «reader engagement» ήταν αυτές που μετέπειτα έγιναν οι νέες παγκόσμιες βιομηχανίες της ενημέρωσης. Υπάρχουν ολόκληρες ιστοσελίδες που μόνος λόγος ύπαρξης είναι η αλληλεπίδραση, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη δεύτερη σε επισκεψιμότητα παγκοσμίως, το facebook.
Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα μετριοπαθή κόμματα και στα ακραία είναι ότι τα ακραία είναι πιο πιθανό να αναζητήσουν την αλληλεπίδραση με τον κόσμο. Είναι υπερβολικά πιθανότερο να γίνει, για παράδειγμα, μια πορεία για να γίνουν «όλα μπάχαλό» παρά για να υποστηριχθεί η μετριοπάθεια και η πραότητα. Σκεφτείτε μόνο πόσες πορείες έχει κάνει η Χρυσή Αυγή τους τελευταίους 12 μήνες. Πάρα πολλές. Δεν είναι λοιπόν καθόλου περίεργο που βρίσκει εθελοντές για να μοιράζουν τα φυλλάδιά της στα διόδια, αφού πριν τους οργανώσει έχει φροντίσει να αλληλεπιδράσει μαζί τους. Αντίστοιχα, πόσες διαδηλώσεις έχει κάνει το ΚΚΕ; Είχε ποτέ το ΚΚΕ πρόβλημα να βρει άτομα να μοιράσουν τον Οδηγητή; Σκεφτείτε πόσες συγκεντρώσεις έχει κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ -και εννοείται συνυπολογίστε και το φεστιβάλ νεολαίας του.
Εντελώς αντίθετη είναι η στάση του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ. Έχετε δει ποτέ κάποιον νέο να αλληλεπιδρά με κάποιον τρόπο με το Ποτάμι; Γιατί να επενδύσει κάποιος τον χρόνο του όταν το Ποτάμι του γυρνάει την πλάτη και δεν αλληλεπιδρά μαζί του; Ακόμα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το Ποτάμι είναι κοινωνικά αποκλεισμένο: οι νέοι του ποταμιού έχουν 634 likes στο facebook και 227 ακόλουθους στο twitter, οι μισοί εκ των οποίων είναι στελέχη του και δημοσιογραφικοί λογαριασμοί. Αυτά τα νούμερα είναι πραγματικά αστεία, αφού τα ξεπερνάνε μέχρι και τοπικοί αθλητικοί σύλλογοι. Η διαφορά, βέβαια, είναι ότι οι τοπικοί αθλητικοί σύλλογοι αλληλεπιδρούν με το κοινό που τους ενδιαφέρει…
Οι παπατζήδες λοιπόν μπορεί να κάνουν όσες κωλοτούμπες θέλουν, ακόμα και αν -όπως στην περίπτωση του Ντόναλντ Τραμπ- έχουν προειδοποιήσει για αυτές. Το μόνο που τους νοιάζει είναι να έχουν αρκετές υποσχέσεις και αρκετές φωνές για να προσελκύσουν το κοινό τους. Μετά έχουν αρκετή εμπιστοσύνη στον εαυτό τους ότι, σαν κακιά γκόμενα που δεν σε αφήνει να ξεφύγεις, θα μπορέσουν και αυτοί να σε κρατήσουν. Αρκεί μόνο να την πατήσεις και να πιστέψεις στις προσχεδιασμένες φωνές τους και τις ψεύτικες υποσχέσεις τους.
Για να διαβάσετε δωρεάν το βιβλίο του Δημήτρη Κοντογιάννη «Δεν έχουμε Δημοκρατία: Μια κάπως μποέμ απόδειξη για κάτι που όλοι λίγο-πολύ γνωρίζαμε», πατήστε εδώ!
