Και αυτό το τι κάνουμε δεν ήταν η συνηθισμένη αγωνία των νέων γονιών, οι αμφιβολίες και τα διάφορα θεωρητικά διλήματα. Ήταν ένα πολύ πραγματικό «τι κάνουμε» και φυσικά η προσφορά μου να τους καθησυχάσω με λόγια όπως «ναι, η ζωή σου αλλάζει αλλά όχι προς το χειρότερο, απλά γίνεται διαφορετική» ή «εντάξει το ξύπνημα μέσα στο βράδυ μπορεί να γίνει βασανιστικό αλλά…» αλλά τίποτε δεν μετρίαζε την εμφανή τους αγωνία. Και αυτό συνεχίστηκε για αρκετή ώρα μέχρι που επιτέλους το κατάλαβα κι εγώ ότι άλλος ήταν ο λόγος και η αφορμή παρά τα τυχόν ξενύχτια ή το ποιος θα αλλάζει τις πάνες. Το πρόβλημα τους ήταν πως θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στα έξοδα για την γέννα και συμπληρώσαν ότι δεν έχουν τα απαραίτητα (και μου είπαν ένα ποσό που είχαν υπολογίσει) και δεν ήξεραν πως θα το βρουν. Και βέβαια η αντίδραση μου ήταν …γιατί θέλετε να πάτε σε ιδιωτικό μαιευτήριο; Τι είσαστε, τηλεπερσόνες στο Φιλανδία έχεις ταλέντο; Το χιούμορ ήταν αυθόρμητο αλλά το σοκ πραγματικό.
Τότε άρχισα να τους περιγράφω την γέννηση της κόρης μου, ότι όταν πήραμε τηλέφωνο ότι πηγαίνουμε στο μαιευτήριο η υπεύθυνη νοσοκόμα φρόντισε να υπάρχει κάποιος που μιλάει τουλάχιστον αγγλικά για να βοηθήσει αν χρειαστεί. Τους μίλησα για όλη την προετοιμασία, για το «οικογενειακό δωμάτιο» ώστε να είναι όλη η οικογένεια κοντά σε ένα τόσο σημαντικό γεγονός ακόμα και για τη ψυχολογική βοήθεια αν χρειαστεί για την επιλόχεια κατάθλιψη μετά την γέννα. Τους μίλησα για τη στιγμή που πήρα την κόρη μου στα χέρια μου, που έκοψα τον ομφάλιο λώρο και με βοήθησε η νοσοκόμα να της κάνω το πρώτο μπάνιο. Τους μίλησα για τις επισκέψεις τις νοσοκόμας στο σπίτι τις πρώτες μέρες να δει ότι όλα πάνε καλά. Τους είπα για το περίφημο κουτί με τα απαραίτητα για το πρώτο μήνα που συμπεριλαμβάνει από ρούχα, πάνες, φαγητό μέχρι κρέμα για τα χέρια της μητέρας και προφυλακτικά για τον πάτερα. Και φυσικά τους είπα και για τον λογαριασμό στο τέλος.
Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος αλλά νομίζω ότι ήταν 17 ευρώ για τα ασθενοφόρο το βράδυ που σπάσαν τα νερά και 7 ευρώ την ημέρα για τις τρεις μέρες που μείναμε στο οικογενειακό δωμάτιο στο μαιευτήριο. Φυσικά τους τόνισα ότι πιθανώς κάποια πράγματα να έχουν αλλάξει και πιθανώς τα 17 ευρώ να έχουν γίνει 20 και τα 7 του δωματίου να έχουν γίνει 10 ή 12! Δεν με πίστεψαν αλλά επέμειναν. Τι γίνεται αν χρειαζόταν κάτι περισσότερο, αν η γέννα δεν ήταν φυσιολογική, αν το παιδί χρειαζόταν κάτι ή η μητέρα. Τελικά ζω πολύ μακρύτερα από την Ελλάδα από τα δυόμιση χιλιάδες χιλιόμετρα που νόμιζα. Απλά τους κοίταξα και απάντησα …μα γι αυτό θα είσαστε στο νοσοκομείο για να φροντίσουν γι όλα αυτά τα πράγματα και να κάνουν σίγουρο ότι μητέρα και παιδί θα είναι καλά!
Αλλά η συζήτηση δεν τελείωσε εκεί ή τουλάχιστον έτσι θα ήθελα εγώ γιατί ακολούθησε και άλλη ερώτηση που με, για να χρησιμοποιήσω μια σημερινή έκφραση, με έστειλε τελείως αδιάβαστο. «Και τι έδωσες στο γιατρό και στις νοσοκόμες;» Έξη μήνες αργότερα ένα υγιέστατο αγοράκι συμπλήρωσε την οικογένεια τους και ο λογαριασμός ήταν συνολικά 100 ευρώ και αυτό γιατί ο μπαμπάς μην μπορώντας να «χαλάσει» συνήθειες και παραδόσεις αγόρασε λουλούδια για όλες τις νοσοκόμες που τους βοήθησαν τις δυο μέρες που έμειναν στο νοσοκομείο. Εγώ απλά γέλασα. Βλέπετε ήταν ένα δώρο καρδιάς και χαράς και όχι μπαξίσι για να κάνουν την δουλειά τους.
Η υγεία στην Ελλάδα όπως ακριβώς το μεγαλύτερο μέρος των υπηρεσιών που πρέπει να προσφέρει ένα κράτος στους πολίτες του δυστυχώς δεν υπάρχει, το κράτος είναι απών δεκαετίες τώρα και αφημένο σε κάθε λογής συμφέροντα – προσωπικά και μη – ενώ η περίθαλψη, αυτή που ακολουθεί τον όρκο του Ιπποκράτη επαφίεται στο φιλότιμο μερικών. Αλλά η υγεία ενός λαού δεν μπορεί να στηρίζεται στο φιλότιμο. Όπως ακριβώς και στην παιδεία οι ελληνικές κυβερνήσεις υπήρξαν πρωταθλητές σε ανακοινώσεις και θεωρίες αλλά όταν ερχόταν η ώρα της πράξης το μόνοι που έμενε ήταν τα ράντζα στους διαδρόμους και τα φακελάκια με τις ελπίδες για ανθρώπινη αντιμετώπιση των ασθενών. Εκεί φτάσαμε, να πληρώνουμε για να πάρουμε αυτό που δικαιούμαστε.
Πριν από έντεκα χρόνια ήρθα στην Ελλάδα για να δω την γιαγιά μου στα τελευταία της σε γνωστό νοσοκομείο της Αθήνας. Την εμπειρία και τις εικόνες που είδα θα τα κουβαλώ για πάντα στη ζωή μου. Έντεκα χρόνια μετά, χωρίς να θέλω να κατηγορήσω κανέναν, δεν είμαι σίγουρος αν αυτή η γυναίκα πέθανε γιατί πραγματικά είχε έρθει η ώρα της η γιατί κάποιοι έκριναν ότι είχε έρθει η ώρα της και δεν μπορούσαν να ασχοληθούν μαζί της. Πέντε χρόνια πριν πολύ αγαπημένο πρόσωπο στις τελευταίες της στιγμές οι γιατροί σε άλλο νοσοκομείο ανακάλυψαν ότι δεν είχε Αλτσχάιμερ όπως πίστευαν και με φαρμακευτική αγωγή υποτίθεται ότι αντιμετώπιζαν, αλλά όγκο στον εγκέφαλο. Ποιόν να μηνύσεις, σε ποια Ελλάδα και που; Ο γιος της έσκυψε το κεφάλι και χάθηκε στο πένθος του. Και δεν είναι η εξαίρεση. Πόσες παρόμοιες ιστορίες ακούμε καθημερινά, πόσες παρόμοιες ιστορίες ακούτε εσείς που ζείτε στην Ελλάδα καθημερινά και πόσες από αυτές έχετε ζήσει οι ίδιοι; Το πιθανότερο εκατοντάδες και αυτές οι ιστορίες έχουν ένα πολύ άσχημο χαρακτηριστικό, είναι 100% αληθινές, δεν είναι εικασίες, υπερβολές ή κουτσομπολιά.
Και το κρίμα είναι ότι – και πολύ φοβάμαι όταν αναφέρομαι στην Ελλάδα σε πολλά θέματα η επωδός θα είναι ακριβώς η ίδια – δεν είναι μόνο το σύστημα υγείας που χρειάζεται θεραπεία αλλά μια ολόκληρη κοινωνία. Μια κοινωνία που ο όρκος του Ιπποκράτη αφορά όλους μας, ανθρώπους της υγείας, ασθενείς και πολιτεία. Που το μπαξίσι αλλά και το δώρο δεν συμπεριλαμβάνονται στην θεραπευτική αγωγή αλλά και ταυτόχρονα δεν θεωρούνται αυτονόητα γιατί ένα έγκλημα έχει γίνει κοινωνικά αποδεκτό γεγονός. Όπου μια πολιτεία ενδιαφέρεται για τον πολίτη, για την υγεία του πολίτη, την πρόβλεψη και την θεραπεία ουσιαστικά και όχι σαν υποχρέωση που πρέπει να εκπληρώσει και το κάνει βαριεστημένα και αδιάφορα ακόμα και δείχνοντας ενόχληση. Και τέλος διαφάνεια νομική και οικονομική σε όσους συναλλάσσονται με θέματα υγείας γιατί εδώ παίζονται όχι απλά δισεκατομμύρια αλλά πάρα πολλά μηδενικά!!!
Σαφώς η Φιλανδία δεν είναι τέλεια και μάλιστα το σύστημα υγείας έχει πολλά κενά και προβλήματα και εγώ ο ίδιος την περίοδο μιας μεγάλης απεργίας του νοσοκομειακού προσωπικού πριν από δυο χρόνια έγραψα μια σειρά από άρθρα για το θέμα, αλλά ξαναδιαβάστε το παράδειγμα που έγραψα με τους φίλους που περίμεναν παιδί και μέσα σε αυτή την ιστορία θα βρείτε όλα τα στραβά. Τα στραβά που ξεκινάνε με το πώς αντιμετωπίζεται το σύστημα υγείας και το προσωπικό (γιατροί και νοσοκομοι μέχρι διοικητικοί) μέχρι το τι κάνει το ίδιο το προσωπικό ή το κράτος. Το τραγικό ξέρετε ποιο είναι; Ότι εδώ όλοι αυτοί απλά κάνουν την δουλειά τους!
Δείτε εδώ το άρθρο του Θάνου Καλαμίδα στο περιοδικό apopseis με θέμα την Υγεία
