ένα ποίημα του Μάνου Μαυρομουστακάκη.
Στα δόντια του καρχαρία
Το τελευταίο γεύμα της λείας του
Το οριστικό
Το «είναι» γευμάτιζε το «είναι» του.
Ο καρχαρίας ήταν απλά το «άλλοθι»
Του απόλυτου τρόμου
——————————————————————————————-
Παρατηρήσεις πάνω στο ποίημα «στα σαγόνια του καρχαρία»
{Για πρώτη ίσως και τελευταία φορά (δεν είναι κάτι που συνηθίζω άλλωστε), θα ήθελα να πω δυο πράγματα για το συγκεκριμένο ποίημα, αφού το «τι θέλει να πει
ο ποιητής» εδώ φάνηκε να είναι ξεκάθαρα πιεστικό}
Η αίσθηση των πραγμάτων προηγείται και έπεται αυτών.
Υπάρχει λοιπόν αυτή η πρωτεϊκή συγκίνηση που είναι γενεσιουργός κάθε αληθινής δημιουργίας.
Αυτή η συγκίνηση υπαινίσσεται έναν κόσμο που αγνοούμε, που ελλειπτικά προσεγγίζουμε και που πιο πολύ τον διαισθανόμαστε από την έλλειψή του παρά από την παρουσία του. Είναι σαν ο άνθρωπος να είναι ένας ζωγραφικός πίνακας επιπέδων. Το ερώτημα το εσαεί αναπάντητο είναι αν ο άνθρωπος είναι ο καμβάς ή το ζωγράφισμα. Με άλλα λόγια είναι το ζωγράφισμα που αποφασίζει ή μήπως ο καμβάς του; Ποιος π.χ. παίρνει την απόφαση να πεθάνει; Ποιος από τους δύο;
Ο άνθρωπος πεθαίνει όταν αποφασίσει να κλείσει τον διακόπτη και ας κόπτεται για το αντίθετο. Όταν συμβεί αυτό, κατά φαινομενική παράβαση της φυσικής εντολής του, η πορεία του είναι αμετάκλητη, οριστική. Το σκηνικό του θανάτου του είναι απλά το «άλλοθι» στο οποίο άφησε την ευθύνη της διεκπεραίωσης.
Είναι τελικά ο άνθρωπος του φόντου που αποφασίζει ή το ζωγράφισμα του;
Δεν πιστεύω ότι θα δώσω ποτέ απάντηση. Ίσως –προσωπική μου άποψη- ο Andy Warhol στις πολλαπλές αναπαραστάσεις της Marilyn Monroe να επιχειρούσε ανεπίγνωστα να δώσει απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Ίσως πάλι ο Malevich στο περίφημο «μαύρο τετράγωνό» του να πιστοποίησε την παραίτηση του από «παρόμοιο» αγωνιώδες ερώτημα.
Μπορεί όλα αυτά να είναι προσωπικές μου ερμηνείες, ωστόσο η τέχνη σου δίνει αυτό το περιθώριο, να αντιλαμβάνεσαι με τις δικές σου αισθήσεις τον κόσμο που δεν σου αποκαλύπτεται. Το ποίημα μου «στα σαγόνια του καρχαρία» γράφτηκε εξ’αφορμής αυτού του προβληματισμού. Ο απόλυτος τρόμος που αναφέρεται στο τέλος, υπαινίσσεται αυτή τη διχοστασία, αυτό το «είναι» που μοιράζεται την ουσία σου με το φαινόμενο «είναι». Ως φόντο ή ως ζωγράφισμα;
