γράφει ο Λάρκος Λάρκου.
Η πολιτική που ακολουθεί ο πρόεδρος Αναστασιάδης μετά το Κρανς Μοντάνα περιέχει μεγάλη δόση από «υποκατάστατα». Από τη στιγμή που έχει οδηγήσει την κεντρική αμαξοστοιχία σε εκτροχιασμό, ανεβάζει στο τρένο νέες μορφές «δράσης» τις οποίες εμφανίζει στην κοινή γνώμη ως το νέο, μεγάλο έργο που συσκοτίζει την απουσία θέλησης για επίλυση. Με διάφορους τροπους:
Α. Εσχάτως εμφανίζεται η σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας ως «παραπαίουσα» και ταυτόχρονα εμφανίζεται η σχέση ΗΠΑ-Κύπρου ως «ανατέλλουσα» στο χώρο της Α. Μεσογείου. Υπαρκτά προβλήματα στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας μεγεθύνονται, αμφιλεγόμενες-το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς- πρωτοβουλίες Αμερικανού γερουσιαστή γίνονται πρώτο θέμα στα κυπριακά κανάλια ως να είναι πρωτοβουλίες του ίδιου του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών. Στο διάστημα που οι συνομιλίες είναι νεκρές, εμφανίζεται ως υποκατάστατο στην ε/κ κοινή γνώμη η, δήθεν, πολιτική που αναβαθμίζει τις σχέσεις Κύπρου-ΗΠΑ σε επίπεδο «στρατηγικών εταίρων». Προφανής και ψευδής κατασκευή της πραγματικότητας: η γεωπολιτική της σχέσης ΗΠΑ-Τουρκίας περιλαμβάνει τεράστιο όγκο συμφερόντων (ΝΑΤΟ, Ινσιρλίκ, εμπόριο κλπ) που οι υπαρκτές τριβές (πάστορας Α. Μπράνσον) ή κρίσεις (S400), με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ξεπερνιούνται, αλλά και αν δεν ξεπεραστούν, οι δύο χώρες αναπτύσσουν τις σχέσεις τους διατηρώντας τις διαφωνίες τους σε ελεγχόμενο επίπεδο. Οι παραγωγοί αυτής της ανάλυσης στο κυπριακό Υπουργείο Εξωτερικών, δεν εμφανίζονται να την υποστηρίζουν δημόσια, την διακινούν, ωστόσο, μέσα από διαρροές πληροφοριών στα ΜΜΕ και στα σχετικά ρεπορτάζ που κυριαρχούν στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων κάθε βράδυ.
Β. Η παραποίηση της κατάστασης στην Τουρκία και η μετατροπή της εικόνας της σε εκείνην μιας «παραπαίουσας οικονομίας», άρα μια χώρα που δεν μπορεί να χειριστεί ζητήματα εξωτερικής πολιτικής λόγω της εσωτερικής της αστάθειας. Αν παρακολουθήσει κανείς την εικόνα που προβάλλεται για την Τουρκία, ιδιαίτερα στις ειδήσεις του ΡΙΚ, αποκτά την εντύπωση ότι η Τουρκία είναι χώρα περίπου στην κατηγορία του Κογκό. Ό,τι είναι αρνητικό γίνεται πρώτο θέμα, ό,τι είναι θετικό εξαφανίζεται, ή ακριβέστερα και, εξ ορισμού, δεν υπάρχει. Η ε/κ κοινή γνώμη αποκτά παραπλανητικές εικόνες για την πραγματική κατάσταση στην Τουρκία, τα κομματικά ισοζύγια και τις τάσεις στο εκλογικό σώμα, γεγονός που δεν βοηθά στην ανάπτυξη μιας ισορροπημένης προσέγγισης πάνω σε ένα κρίσιμης σημασίας ζήτημα. Σε πείσμα των «διεθνολόγων» του ΡΙΚ, η Τουρκία βγήκε από τις λίστες του ΔΝΤ, και είναι μέλος των G20. Εμφανίζει εσχάτως αναπτυξιακή στασιμότητα, εξαιτίας του εγκατάλειψης του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων που εφάρμοζε ο προηγούμενος υπουργός οικονομικών και το οποίο έδινε στην Τουρκία κινέζικους ρυθμούς ανάπτυξης. Αλλά από τα πραγματικά προβλήματα, μέχρι το Κογκό η απόσταση είναι μεγάλη.
Γ. Η κατασκευή/ παροχή ψευδών ειδήσεων για όσα συμβαίνουν στην κυπριακή ΑΟΖ. Παραδείγματα υπό μορφή παραπλάνησης: έφτασε το τουρκικό γεωτρύπανο 70 χιλιόμετρα δυτικά της Πάφου. Είναι άσκηση, χωρίς ουσία. Δεν έχει αρχίσει γεωτρήσεις. Δεν διαθέτουν την σχετική τεχνογνωσία. Θα φύγει το γεωτρύπανο. Πριν δύο μήνες ο Β. Πάλμας ανήγγειλε έναρξη της διαδικασίας στο επαρχιακό δικαστήριο Λευκωσίας για την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης για το προσωπικό του «Φατίφ». Ρώτησε κάποιος αν κατατέθηκε οτιδήποτε στο δικαστήριο, και, αν ναι, πού βρίσκεται το θέμα; Ακόμα που τραγελαφικό: με διαρροές στον τύπο, καλλιεργήθηκε η ψευδής εντύπωση ότι οι «τριμερείς συνεργασίες» αποτελούσαν και μορφή κάλυψης των θαλάσσιων χειρισμών της Λευκωσίας, ότι λειτουργούσαν ως «ομπρέλα ασφαλείας» πάνω από την Κύπρο και την ΑΟΖ της. Ο ανταποκριτής του ΡΙΚ στην τριμερή Σύνοδο στην Ελούντα στην Κρήτη (Κύπρος, Ελλάδα, Αίγυπτος, Οκτώβρης, 2018) έβλεπε ότι οι τρεις θα ενεργήσουν «ως μια γροθιά», πάνω από την Κύπρο και την ΑΟΖ της. Έχει τη σημασία της η επιλογή της πρόταξης στη συγκεκριμένη είδηση: «οι τρεις σαν μια γροθιά…».
Η συνεργασία της Λευκωσίας με τη Γαλλία εμφανίστηκε τόσο διογκωμένη στα ε/κ ΜΜΕ, ώστε Γάλλος Υπουργός Άμυνας Λε Ντριάν να υποχρεωθεί να δηλώσει ότι «οπωσδήποτε δεν υπήρξε καμιά πρόβλεψή μας για εγκατάσταση γαλλικής βάσης ή γαλλικής στρατιωτικής μονάδας στην Κύπρο. Μπορώ να πω ότι ο ελληνοκυπριακός τύπος κάνει λάθος σε αυτό το θέμα», (14 Ιουνίου 2019).
Οι τρεις πιο πάνω ενότητες, έχουν μιαν ουσιώδη σημασία: η πολιτική του Ν. Αναστασιάδη, όχι μόνο οδήγησε το κυπριακό σε πλήρες αδιέξοδο, αλλά το «υποκατάστατό» της οδηγεί σε εξίσου μεγάλα πλήγματα την ε/κ κοινωνία. Οι εκτιμήσεις Αναστασιάδη έπεσαν όλες έξω. Δύσκολο να θυμηθώ μιαν αξιόλογη ανάλυση ή κάτι που οδήγησε σε κάποια μεταβολή: οι τριμερείς πλέον είναι μια ιστορία του παρελθόντος, οι διακοινοτικές συνομιλίες δεν υφίστανται, και δύο τουρκικά γεωτρύπανα ερευνούν στα Δυτικά της Πάφου και στα Νότια της Καρπασίας. Σε μια άλλη χώρα αυτή η παταγώδης αποτυχία θα προκαλούσε κύματα οργής. Στην Κύπρο, όχι. Η χειραγώγηση της πληροφόρηση, ειδικότερα αυτής με το ρεπορτάζ γύρω από το κυπριακό, υλοποιείται από ένα καλά συντονισμένο δίκτυο. Ο πολυπράγμων ΥΠΕΞ ελέγχει με σχετική ευκολία κάθε «πετούμενο» με τη βοήθεια της μεθόδου «Α. Νεοκλέους». Διπλωμάτες στο ΥΠΕΞ που «μεγαλούργησαν» επί Τ. Παπαδόπουλου, συνεχίζουν να καθοδηγούν την επικαιρότητα στη γραμμή Ν. Αναστασιάδη. Εφευρίσκουν κάθε σοφιστεία για να εκτροχιάσουν κάθε πιθανότητα για πρόοδο.
Μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης είναι πλέον υποψιασμένη. Θέτει ερωτήματα: ποιο μυστικό μοιράζεστε με τον Όζερσάι και αρνείστε να συνεργαστείτε με τον Μ. Ακιντζί; Ποιος σας εξουσιοδότησε να μιλάτε για «δύο κράτη»; Ποιος κάλεσε την Τουρκία «να περιοριστεί εις όσα αναλογούν στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της παρανόμου οντότητας, και συνεπώς δεν έχει λόγο να αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας»;
