Μια ολόκληρη πόλις, χωρίς γεωγραφικό προσδιορισμό. Δεν θα αναφέρω αριθμούς, δεν έχει γίνει καμία επίσημη καταγραφή, από κανένα κρατικό φορέα,, και οι υπάρχουσες καταμετρήσεις, έχουν γίνει από ανεξάρτητες οργανώσεις και μόνο στις περιοχές που δραστηριοποιούνται.
Από την άλλη, οι άστεγοι μετακινούνται συνεχώς, και είναι δύσκολο να του εντοπίσεις.
Προσωπικά, έκανα μια καταγραφή, με την συνεργασία της ομάδας δρόμου της οργάνωσης που με φιλοξένησε για μία διετία στον ξενώνα της.
Σήμερα, η πλειοψηφία των αστέγων αποτελείται κυρίως από νεοάστεγους λόγω κρίσης, και ψυχικά ασθενείς, που η κατάργηση, η κατάρρευση του συστήματος υγείας τους έβγαλε κυριολεκτικά στο δρόμο. Επίσης, ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο στην Ελλάδα, οικογένειες ολόκληρες, άστεγες.
Ευτυχώς, για τις οικογένειες αυτές τουλάχιστον, υπάρχουν κάποιες ιδιωτικές πρωτοβουλίες, και έτσι τους παρέχεται προσωρινή στέγαση σε διαμερίσματα που παραχωρούνται για τον σκοπό αυτό.
Σχετικά με τις εξαγγελίες τώρα… Να καταλάβω κατ’ αρχήν, γιατί κάποιος να νευριάζει και να αντιδρά στις πρωτοβουλίες του Σαμαρά, που αφορούν σε ένα βαθύ κοινωνικό πρόβλημα και που θα ανακουφίσει τους ταλαιπωρημένους άστεγους; Τι συμφέρον υπάρχει πίσω από μια τέτοια αντίδραση;
Εγώ, θέλω να χειροκροτήσω! Δεν θα το κάνω όμως… Γνωρίζοντας καλά την πολιτική ιστορία των τελευταίων 50 χρόνων και έχοντας βιώσει (και στο πετσί μου), την νοοτροπία και τον τρόπο που λειτουργεί το πολιτικό σύστημα, δεν θα χειροκροτήσω.
- Γιατί τώρα οι εξαγγελίες; Μήπως λόγω των εκλογών;
- Γιατί οι αντιδράσεις; Για την δόξα ή το συμφέρον; (πολλά τα €)
- Γιατί όχι πριν 2 ή 3 χρόνια;
- Αν υπολογίσουμε 20 με 30 χιλιάδες άστεγους (ένα δυνατό κομμάτι εκλογικού σώματος), καταλαβαίνουμε γιατί η κουβέντα γίνεται προεκλογικά… Ξεκάθαρα, για ευνουχισμό της αντιπολίτευσης και ψηφοθηρία.
- Ποιο πρωτογενές πλεόνασμα; Η πρωτοβουλία του Σαμαρά στηρίζεται από την Ε.Ε. μέσω του Ταμείου Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Άπορους. ( η σχετική συμφωνία υπεγράφη – την 11η Μαρτίου νομίζω – από τους κκ. Martin Schulz και Δημήτρη Κούρκουλα, Έλληνα αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις.)
Με μια ματιά, διαβάζοντας τα ειδικά στοιχεία του προγράμματος στήριξης αστέγων, όλα είναι ρόδινα, και μοιάζουν καλά προγραμματισμένα… Μακάρι να υλοποιηθούν.
Εγώ σαν άστεγος όμως, τα ακούω όλα αυτά βερεσέ. Τα ακούω χρόνια.
Δυο και μισό χρόνια, επιβίωσα στο δρόμο, σε πάρκα, σε ξενώνες, σε σπίτια φίλων, ακούγοντας υποσχέσεις, εργαζόμενος σκληρά αλλά εθελοντικά (!) και μόνο για να μην πεθάνω από το κρύο ή την πείνα… Για κανονική δουλειά… ας μην το συζητάμε…
Να μην ξεχάσω, τον καλό μας δήμαρχο, που ξήλωνε παγκάκια, έστελνε τα συνεργεία να μας καταβρέχουν για να μας διώξουν, που μας μπουζούριαζαν και μας έστελναν στην Αμυγδαλέζα!!
Ναι! Να σε ψηφίσουμε… γιατί όχι; Για να ντύσεις πάλι με πολύχρωμα πουλοβεράκια τα δέντρα στο Σύνταγμα.. δίπλα στον άστεγο που ξεπαγιάζει…
Και το αγαπητό μας κράτος, αποφάσισε (το κερασάκι στην τούρτα), να μας φορολογήσει!
Ετσι, ο άστεγος, άνεργος, ανασφάλιστος πολίτης, τώρα χρωστάει και από πάνω!
Χρωστάω καλέ μου Σαμαρά, γιατί φροντίζεις για εμάς, τα αδέσποτα σκυλιά, τους ψηφοφόρους του δρόμου!
Εγώ σαν άστεγος, γνώρισα τους άστεγους καλά, γίναμε φίλοι, βοηθήσαμε και προστατεύσαμε ο ένας τον άλλο… Κι μιλούσαμε, για όλα… Για τα προβλήματα μας σαν άστεγοι, τα προσωπικά μας, προσπαθούσαμε να βρούμε λύσεις, να πιέσουμε, να φωνάξουμε. Και βλέπαμε τους πιο αδύναμους να πεθαίνουν τους χειμώνες στα παγκάκια…
Αλλά για την πολιτεία, είμαστε πάντα οι ανύπαρκτοι, οι αδέσποτοι. Κρυβόμαστε τις κρύες νύχτες σε κλιμακοστάσια και υπόγεια νοσοκομείων, κρυμμένοι σαν αρουραίοι, στο αεροδρόμιο, σε εγκαταλειμμένα ερείπια και σε στάνες…
Αλλά σαν άνθρωποι, σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε, κλαίμε και χαιρόμαστε, ακόμα βρίσκουμε και τρόπους να διασκεδάζουμε…
Ένα παράπονο όμως έχουμε όλοι οι άστεγοι.. μεγάλο, και μας πονάει βαθιά στην ψυχή…
Την μοναξιά.. όχι την “γνωστή” μοναξιά. Εκείνη την μοναξιά που πηγάζει από τον κοινωνικό αποκλεισμό, την ρατσιστική και φασιστική συμπεριφορά του κράτους και τους αυλικούς του.
Την μοναξιά του να μην σε πλησιάζει κανείς, να αλλάζουν οι συμπολίτες σου δρόμο όταν σε αντιλαμβάνονται. Την απέραντη μοναξιά που νιώθεις όταν κάποιος σε πλησιάζει για να σου δώσει λίγα ψιλά ή μια τυρόπιτα Την απόλυτη μοναξιά που αισθάνεσαι από την φιλανθρωπία.
Φιλανθρωπία ή Φιλοζωία… Ποια η διαφορά;
Ο άστεγος χρειάζεται την αλληλεγγύη, όχι την φιλανθρωπία που σαν έννοια, σε υποβιβάζει σε κάτι κατώτερο από άνθρωπο….
Να σου πω και μια ιστοριούλα…
Ένα βράδυ, είχαμε πάει με συναδέλφους (άστεγους) στο λιμάνι του Πειραιά, να δώσουμε τρόφιμα και ρουχισμό στους άστεγους που μαζεύονταν εκεί. Ένας από αυτούς, βαριά αλκοολικός, ψόφαγε μύγα στα πέντε μέτρα από την βρώμα του, επιθετικός και αγροίκος στην συμπεριφορά του προς εμάς.. Νόμιζε οτι είμαστε μισθωτοί από την οργάνωση και αντέδρασε πολύ αρνητικά…
Οι άλλοι, οι δικοί μου συνάδελφοι, δεν τολμούσαν να τον πλησιάσουν… το έκανα εγώ, δεν ξέρω γιατί, αλλά το έκανα. Του έπιασα κουβέντα, να μάθω την ιστορία του, να του εξηγήσω οτι κι εγώ άστεγος είμαι. Τον ηρέμησα, δεν ξέρω με ποιο μαγικό τρόπο. Και τον έκανα να χαμογελάσει…
Δεν χρειαζόταν τίποτα από εμάς, απολάμβανε την κουβέντα μας. Έπρεπε όμως να φύγουμε κάποια στιγμή, και ήρθε κοντά στο Βαν, να με χαιρετήσει… Με αγκάλιασε σφιχτά (ήταν και τεράστιος) αυτός, η μπόχα του και οι μύγες… Έπαθα σοκ! Όμως, αυτό που ένοιωσα σε αυτά τα 30» ήταν κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ…. Ήταν σαν ένα μεγάλο βάρος που είχα μαζεμένο στη ψυχή μου, να έφυγε μονομιάς! Και μάλλον και αυτός το ίδιο ένοιωθε… Τον ξαναρώτησα, αν θέλει κάτι, ρούχα ή φαγητό….
– Όχι φιλαράκο… από εσένα αυτό που χρειαζόμουν το πήρα.. αυτή την αγκαλιά..
Και ψιλοδάκρυσε…
Και οι αγκαλιές επαναλαμβάνονταν σε κάθε επίσκεψη μας εκεί…
Έπρεπε να συμβεί αυτό, για να καταλάβω, να συνειδητοποιήσω τι πραγματικά χρειαζόμαστε εμείς οι άστεγοι…
Μια αγκαλιά θέλουμε Σαμαρά μου… κάτι που δεν το έχεις κι δεν θα μπορέσεις να το δώσεις ποτέ.
Πριν ένα χρόνο, ο σύντροφος μου στην αστεγία, που θα τον έχω πάντα μέσα μου, ο Λεο Χάνεν κι εγώ, αποφασίσαμε να κάνουμε μια πολιτική κίνηση για τα δικαιώματα των αστέγων.
Μαζέψαμε λοιπόν όσους άστεγους μπορούσαμε και αποφασίσαμε να κάνουμε πορεία προς την
Βουλή, μια διαμαρτυρία…
Το κάναμε… φτάσαμε στη βουλή, οι άστεγοι και αρκετός κόσμος αλληλέγγυος… Μας άφησαν να μπούμε, ο Λεο κι εγώ, να παραδώσουμε την επιστολή με τα αιτήματα μας στο προεδρείο.
Και ξεκίνησε έτσι το κίνημα των αστέγων…
Από τότε, κανείς βουλευτής από τους 300 δεν ασχολήθηκε, δεν ενδιαφέρθηκε για εμάς…
Και φυσικά, ούτε και τώρα θα φωνάξει κάποιον από εμάς, για να του πούμε, να του εξηγήσουμε ποιοι είναι οι άστεγοι πραγματικά, και κυρίως οτι είναι Άνθρωποι με εσωτερικό κόσμο πολύ πλούσιο, γεμάτο από συναισθήματα.. Και ότι χρειάζονται απλά… μια “αγκαλιά”.
Και τώρα παραμονές εκλογών, οι εξαγγελίες… οι “πρωτοβουλίες”…
Μάλιστα…
Μα… σου δίνω τον λόγο μου Λεο Χάνεν (R.I.P.)*
Μέχρι να έρθω να σε βρώ, θα πολεμάω όσο μπορώ και με όποιο τρόπο μπορώ για την ανακούφιση των αστέγων…
* Λεο Χάνεν, απεβίωσε την 21 Μαρτίου 2014 ξημερώματα, την πρώτη μέρα της άνοιξης.
Περιμένοντας την σύνταξη. Άστεγος και μόνος….
Γιώργος Μπαρκούρης
Άστεγος