γράφει ο Δημήτρης Τζελέπης.
Πριν από δύο εβδομάδες όλα έδειχναν ότι η Τουρκία θα ανανεώσει την NAVTEX και ίσως αυτή η νέα θα έφτανε στα όρια του Καστελλορίζου. Όλοι είχαν την υποψία ή τον φόβο ότι το επεισόδιο δεν θα αργούσε.
Αλλά τι ήτανε αυτό που ανάγκασε την Τουρκία του Ερντογάν να κάνει πίσω και να αναδιπλωθεί; Είναι επίσκεψη Πομπέο εκείνη την ημέρα στην Κύπρο, που έδινε έναν ουσιαστικό συμβολισμό η επίσκεψη αυτή στην Μεγαλόνησο. Άλλωστε, ακόμα και μέσα από το αεροπλάνο που τον μετέφερε δήλωσε ότι θα πρέπει να αποσυρθούν όλα τα πλοία από την Μεσόγειο.
Ακολούθησε η συνέντευξη του Πρωθυπουργού στην Θεσσαλονίκη που άφησε το παράθυρο ανοιχτό ακόμη και για μία συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο, ενώ στην ομιλία του την προηγούμενη μέρα είχε αναφερθεί ότι «ο τερματισμός των προκλήσεων είναι η αρχή της συζήτησης.»
Εκείνο το Σαββατοκύριακο είχαμε και την επίσκεψη της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακκεραλοπούλου στο Καστελλόριζο που γιόρταζε την απελευθέρωσή του. Μία επίσκεψη συμβολισμού, αλλά και ουσίας. Πολλοί είχαν το άγχος ότι θα υπάρξουν οι γνωστές ενέργειες της Τουρκίας, αλλά δεν έγινε τίποτα από αυτά. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, χωρίς αυστηρά μηνύματα, έδειξε ότι μπορεί να ανταποκριθεί στον ρόλο της.
Από την πλευρά της Τουρκίας είχαμε την επίσκεψη Ακάρ στο Κας, στην πρώην αρχαία Αντιφέλλου. Το πρωί μιλούσε για διάλογο και το βράδυ έλεγε ότι από εδώ «εμείς μπορούμε να πάμε κολυμπώντας στο Καστελλόριζο.»
Μετά από το πυκνό τριήμερο άρχισαν όλες οι πλευρές να τρέχουν για να ορίσουν μία ημερομηνία που θα άρχιζαν οι διερευνητικές επαφές. Η Ελλάδα έλεγε ότι αυτή η στάση της Τουρκίας θα πρέπει να έχει «συνέπεια και συνέχεια» και να υπάρξει έμπρακτη αποκλιμάκωση και η Τουρκία έλεγε «εμείς θέλουμε τον διάλογο», αλλά έθεταν και πολλά θέματα στο τραπέζι.
Το χαλί για τις διερευνητικές έχει στρωθεί και περιμένουμε την ημερομηνία που οι δύο πλευρές θα αρχίσουν τον 61ο γύρο των συνομιλιών και να δούμε και τις προθέσεις της Άγκυρας. Το κλίμα είναι δηλητηριασμένο από την στρατικοποίηση των δύο μηνών και αυτό μένει να φανεί πώς θα επηρεάσει τις συνομιλίες.
Η επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα σηματοδοτεί αυτό που είχε δηλώσει μία υψηλόβαθμη πηγή του State Department, ότι οι σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ δήλωσε ότι μοιραζόμαστε «στρατηγικό όραμα με την Ελλάδα» και η βάση της Σούδας αποτελεί για την Αμερική μία στρατηγικής σημασίας βάση, γιατί μπορεί να ελέγχει όλη την Μεσόγειο και όχι μόνο.
Η Τουρκία και ο Ερντογάν μπορεί να έκαναν έναν ελιγμό για να γλιτώσουν τις κυρώσεις από την ΕΕ, αλλά αυτό δεν θα πρέπει να αποτελεί άλλοθι για την Ευρώπη που θα πρέπει να βρει έναν μηχανισμό για τις κυρώσεις απέναντι στη Τουρκία σε περίπτωση που η Τουρκία επανέλθει στο πεδίο της έντασης.
Η Κύπρος, που είναι και η αυτή χώρα-μέλος της ΕΕ, απειλεί με veto εάν δεν παρθούν κυρώσεις για την Τουρκία, γιατί λέει ότι δεν γίνεται να τους ενδιαφέρει μόνο η Λευκορωσία. Ήδη με την στάση της η Κύπρος έχει βρεθεί σε δύσκολη θέση απέναντι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Είχε όμως δίκιο η Κύπρος λέγοντας ότι η Τουρκία έχει κάνει «σουρωτήρι» την ΑΟΖ του νησιού, αλλά η ΕΕ μόνο βγάζει ανακοινώσεις ότι πρέπει να γίνονται σεβαστά τα κυριαρχικά δικαιώματα ενός κράτος-μέλους.
Σε όλο αυτό ιδιότυπο προξενιό έχει μεγάλο ρόλο και η διαμεσολαβητική προσπάθεια της Μέρκελ που ίσως είχε «πιάσει» πιο γρήγορα, εάν η Τουρκία δεν έβρισκε μία πρόφαση με αφορμή την υπογραφή για τις θαλάσσιες ζώνες μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.
