γράφει ο Δημήτρης Τζελέπης.
Η δεκαετής κρίση που ξεκίνησε επειδή έπρεπε να σωθούν οι τράπεζες είχε μόλις τελειώσει και νομίζαμε ότι όλα έχουν μπει σε έναν κύκλο, μέχρι που ήρθε η ώρα όλα να ανατραπούν με τον ιό.
Πολλές χώρες -ανάμεσά τους και η Ελλάδα- ζητάνε να είναι ελαστικοί οι όροι του Συμφώνου Σταθερότητας, ζητούν Corona bond και δίνουν λεφτά για την στήριξη της δημόσιας υγείας. Οι χώρες όμως του Βορρά είναι σταθερές και δεν δείχνουν να αλλάζουν στάση. Επιμένουν στην οικονομική ορθοδοξία και στο συμμάζεμα των οικονομιών.
Αλλά ο Νότος και οι χώρες του δεν αντέχουν άλλο από μνημόνια και θέλουν αλληλεγγύη. Νιώθουν την οικονομία τους να πεθαίνει ή να βρίσκεται στην εντατική.
Το 1990 που άρχισε σιγά-σιγά η ελεύθερη οικονομία, το Μάαστριχτ έδωσε νέα ώθηση στην Ένωση και πολλοί νόμιζαν ότι ο κύκλος θα είναι ενάρετος· αλλά δεν ήταν έτσι. Η τραπεζική κρίση έμαθε στην Ευρώπη ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο και ότι πρέπει να αλλάξει για να πετύχει τους στόχους που έχει βάλει.
Όσο κυλούσε η κρίση και όσο έπεφταν έξω οι Κασσάνδρες που έλεγαν ότι θα έχουν τελειώσει σε δύο-τρία χρόνια, οι λαϊκιστές άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους στην Ευρώπη.
Έταζαν εύκολες λύσεις σε όλα τα θέματα και αγνοούσαν τους κανόνες λειτουργείας της Ένωσης. Από το 2010 μάθαμε στην Ελλάδα ότι για να εισχωρήσεις στην Ένωση παραχωρείς ένα μέρος των κρατικών αρμοδιοτήτων και δεν γίνεται να παρθεί πίσω γιατί ισχύει η «αρχή της υπεροχής».
Σήμερα, όλη η Ευρώπη έχει υιοθετήσει το σύνθημα «μένουμε σπίτι», αλλά αυτό οδηγεί «όλοι μαζί στην ύφεση.» Σε μεγάλες χώρες της Ευρώπης, όπως στην Γαλλία, έχει αρχίσει να συζητείται ακόμη και κρατικοποίηση, η αγορά μεριδίου ή και ανακεφαλαιποίηση μεγάλων εταιριών όπως οι αερομεταφορικές εταιρίες. Στην Γερμανία το ίδιο με την CureVac, μία φαρμακευτική εταιρία με έδρα στο Τύμπινγκεν που ήθελε να την χρηματοδοτήσει ο Τραμπ να βγάλει εκ μέρους της Αμερικής το εμβόλιο, αλλά η Γερμανία απάντησε ότι «η Γερμανία δεν αγοράζεται».
Είναι φανερό ότι ο οικονομικός εθνικισμός έχει επιστρέψει σε κάποιες χώρες.
Στην χώρα μας, πάνω που λέγαμε ότι μετά από δεκαοχτώ μήνες πάμε να δούμε μία αλλαγή, ήρθε αυτό. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Τα κρατικά ταμεία έχουν ρευστό μέχρι τον Ιούνιο και μετά κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να γίνει. Οι τράπεζες έχουν κόκκινα δάνεια και φοβούνται μην κοκκινίσουν και άλλα.
Σε πολιτικό επίπεδο, δεν υπάρχει παγκόσμια συντονισμένη δράση, δεν είναι όπως το 2008-2009 με τον Γκόρντον Μπράουν και τον Ομπάμα, αλλά ηγέτες που μόνο σε καχυποψία μπορούν να βάλουν τους λαούς τους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα διαλυθεί όπως θέλουν κάποιοι, αλλά μετά την κρίση πρέπει να δει πολλά. Θα πρέπει να μην διχαστεί, αλλά να γίνει πραγματικά αλληλέγγυα.
