Τι σας φαίνεται περίεργο; Αν θεωρήσουμε ως τελευταίο πόλεμο που επηρρέασε άμεσα τους Έλληνες αυτόν ενάντια στους Τούρκους για την Κύπρο, τότε έχουμε ειρήνη για 43 συνεχόμενα χρόνια. Είχαμε συμπλοκές με νεκρούς όπως στα Ίμια, αλλά δεν είχαμε πόλεμο. Ξέρετε ποια ήταν η τελευταία φορά που η Ελλάδα ειρήνη για 43 συνεχόμενα έτη; Ποτέ.
Όσο πίσω και αν πάμε στην ιστορία αυτού του τόπου, πάντα ανά λίγα χρόνια υπήρχε κατοχή ή ανοιχτός πόλεμος. Το ότι πέρασαν 43 έτη χωρίς να βλέπουμε πτώματα στη σειρά, ακρωτηριασμένους να επιστρέφουν σπίτι, πείνα, αρρώστιες και οικογένειες να ξεκληρίζονται, με βάση την ιστορία αυτής της χώρας είναι στατιστικό λάθος.
Στατιστικά μιλώντας λοιπόν, είναι σχεδόν σίγουρο ότι μέχρι το 2117 η Ελλάδα θα έχει εμπλακεί τουλάχιστον σε έναν ανοιχτό πόλεμο. Ποιοι θα είναι όμως τότε οι Έλληνες; Πόσο διαφορετικοί θα είναι από εμάς;
Σίγουρα, σε αντίθεση με τη δική μας γενιά, η επόμενη δεν θα έχει δημόσια περιουσία. Δεν μιλάω μόνο για αεροδρόμια, λιμάνια κλπ. Κάθε κομμάτι γης που ανήκει στο δημόσιο –ακόμα και αν είναι 5 τετραγωνικά μέτρα στη μέση του πουθενά- ανήκει πλέον για τον επόμενο αιώνα στο Υπερταμείο και όχι ακριβώς στο δημόσιο. Σίγουρα θα υπάρχουν κάποιοι που διαβάζουν αυτό το άρθρο και σκέφτονται ότι δεν είναι έτσι, αλλά οι δανειστές έχουν δικαίωμα βέτο σε κάθε απόφαση και οι πωλήσεις δημόσιας περιουσίας είναι δέσμευση που έχει αναλάβει η Ελλάδα με το τρίτο μνημόνιο. Μπορεί λοιπόν τα λεφτά από μία πιθανή πώληση να τα πάρει το δημόσιο, αλλά αυτή την πώληση, το αν και το σε ποιόν θα γίνει θα τα συναποφασίσουν υποχρεωτικά οι δανειστές.
Πέρα από δημόσια όμως περιουσία, οι Έλληνες του μέλλοντος δεν θα έχουν ούτε ιδιωτική περιουσία. Όλοι έχουμε κάποιον γνωστό –ή, ακόμα χειρότερα, αυτός ο γνωστός είμαστε εμείς οι ίδιοι- που πούλησε το σπίτι του σε εξευτελιστική τιμή. Έχετε αναρωτηθεί ποιος είναι αυτός που παίρνει αυτά τα σπίτια; Αντίστοιχα, τα χιλιάδες σπίτια που χάνονται από πλειστηριασμούς, έχετε αναρωτηθεί ποιος τα αγοράζει; Όσο περνάει λοιπόν ο καιρός και όσο οι φόροι, ο ΕΝΦΙΑ και η ανεργία αναγκάζουν τον κόσμο να πουλάει την ιδιοκτησία του για πενταροδεκάρες, τόσο αυτή η γη θα συσσωρεύεται είτε σε χέρια πλουσίων οικονομικών ολιγαρχών, είτε σε άτομα από το εξωτερικό.
Πέρα όμως από δημόσια και ιδιωτική περιουσία, ίσως να μη παραδώσουμε ούτε πνευματική. Σίγουρα η ελληνική τέχνη έχει κάνει τεράστια άλματα κατά τη διάρκεια της κρίσης, τι έχει γίνει όμως γενικότερα με την ελληνική παιδεία; Για να λέμε τα «σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη», δεν υπήρξε καμία απολύτως πρόοδος. Το μόνο που έγινε είναι ξαφνικά να ανακαλύψουμε ότι τα παιδάκια μας διαβάζουν πράγματα που δεν θα τους είναι χρήσιμα στη μετέπειτα ζωή τους και ότι ίσως θα ήταν καλό να μαθαίνουν πολύ λιγότερα και πολύ πιο συγκεκριμένα. Αν γίνεται δηλαδή, τα παιδιά να αποκτήσουν μηδέν σφαιρικές γνώσεις, μηδέν κριτική ικανότητα και μόνο εξειδίκευση. Αν γίνεται να βγαίνουν έτοιμοι ψηφοφόροι-πρόβατα από τα σχολεία, ακόμα καλύτερα*. Όποιος θέλει ανώτερη εκπαίδευση, ας πάει στο εξωτερικό που έχει καλύτερα πανεπιστήμια και μετά ας κάτσει εκεί που έχει και καλύτερες δουλειές. Πέρα από την τέχνη που για να δημιουργηθεί έχει ως προϋπόθεση την παιδεία, όσο περνάει ο καιρός ως κράτος δίνουμε περισσότερες δυσκολίες και λιγότερα πνευματικά όπλα στους νέους πολίτες.
Όσο περίεργο και να φανεί, ίσως ούτε νερό να μη μπορούμε να δώσουμε στους επόμενους. Δεν αναφέρομαι στις πιθανές φυσικές καταστροφές λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά στο ότι δεν θα τους ανήκει καν το νερό που θα πίνουν. Μη ξεχνάτε ότι το τρίτο μνημόνιο προβλέπει προσπάθειες ιδιωτικοποίησης του νερού, κάτι που μέχρι στιγμής παγκοσμίως πάντα είχε ως αποτέλεσμα είτε απλά την υποβάθμιση της ποιότητας σε σημείο που σχεδόν να μην είναι πόσιμο ακόμα και σε πρωτεύουσες ξένων χωρών, είτε την ολοκληρωτική εγκατάλειψη περιοχών που απλά… είναι δυσπρόσιτες και δεν συμφέρει τις ιδιωτικές εταιρείες να στέλνουν νερό. Ίσως η Ελλάδα να γίνει η παγκοσμίως πρώτη εξαίρεση όπου μία ιδιωτική εταιρεία θα κοιτάζει πρώτα το καλό των πολιτών και μετά την οικονομική βιωσιμότητά της, αλλά πόσο πιθανό αυτό σας ακούγεται;
Τι μένει να δώσουμε σε αυτούς που έρχονται; Αν γίνει πόλεμος –ή μάλλον όταν θα γίνει πόλεμος- τι θα έχουν για να κρατηθούν; Τι θα κάνουν όταν θα γίνει ο επόμενος μεγάλος σεισμός; Όταν θα έρθει η επόμενη μεγάλη οικονομική κρίση;
Η αλήθεια είναι ότι πριν από 200 χρόνια τα πράγματα ήταν αρκετά ίδια. Δεν είχαμε ιδιοκτησία, δεν είχαμε παιδεία, δεν είχαμε νερό, ούτε κράτος δεν είχαμε. Και όμως, φτάσαμε εδώ που είμαστε, με ένα από τα μεγαλύτερα κατορθώματα στην ιστορία της Ελλάδας: 43 χρόνια ειρήνη. Όλοι οι πρόγονοί μας θα το ζήλευαν και εμείς δεν το συνειδητοποιούμε καν.
Το μόνο λοιπόν που έχει απομείνει είναι το μόνο που έχουμε να δώσουμε: τον ίδιο μας τον εαυτό. Δεν πρόκειται η επόμενη γενιά να μάθει από το σχολείο γιατί το να είσαι ψηφοφόρος-πρόβατο καταστρέφει το κράτος. Εμείς θα πρέπει να της το μάθουμε, που βάζαμε στα σπίτια μας φωτογραφίες του αρχηγού του κόμματος (ή, για κάποιους, του βασιλιά). Ούτε πρόκειται από κάποιον οργανωμενο φορέα να μάθει να κατανοεί την άποψη του διπλανού της, ακόμα και αν τη θεωρεί εντελώς λανθασμένη. Από εμάς θα το μάθει, που ζήσαμε τον εθνικό διχασμό στο δημοψήφισμα και τη ματαιότητά του μόλις μία εβδομάδα μετά. Εννοείται βέβαια πως δεν θα μάθει να ζορίζει τον εαυτό της και να σπάει τα όριά της. Εμείς θα το διδάξουμε, που γαλουχηθήκαμε στην νοοτροπία της ήσσονος προσπάθειας και βλέπουμε τα αποτελέσματά της στον εαυτό μας.
Υ.Γ. Καμία χώρα, ούτε η μεγαλύτερη αυτοκρατορία δεν κρατάει για πάντα. Η Ρώμη έπεσε, το Βυζάντιο έπεσε, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι διαλυμένο, θα έρθει η στιγμή που η Αμερική και η Ρωσία θα καταρρεύσουν, θα έρθει όμως και η στιγμή που η Ελλάδα θα είναι ξανά υπό κατοχή. Μπορεί να μην είναι ούτε αύριο, ούτε του χρόνου, αλλά κάποια στιγμή θα γίνει και αυτό είναι κάτι 100% σίγουρο. Τι Έλληνες θα θέλατε τότε να υπάρχουν; Σαν αυτούς που ήμασταν το 2000 ή αυτούς που είμαστε τώρα;
*Ναι, σφαιρικές γνώσεις και κριτική ικανότητα αποκτάς από το να μάθεις να κλίνεις ένα ρήμα στα λατινικά και το να καταλάβεις τι είναι η παράγωγος και το ολοκλήρωμα. Το ότι είναι πράγματα που στους περισσότερους είναι (ή φαίνονται) αχρείαστα είναι τελείως διαφορετικό από το ότι μαθαίνεις να σκέφτεσαι. Όποιος διαφωνεί, θα χαρώ να του εξηγήσω γιατί κάνει λάθος και πώς το να κατανοήσει τι είναι παράγωγος θα τον κάνει καλύτερο πολίτη και χρησιμότερο στην κοινωνία. Λατινικά δεν έμαθα, ας διαφωνήσει κάποιος άλλος μαζί του. Θυμάμαι όμως ότι σε κάποια πολύ σοβαροφανή συζήτηση είπα με βαθυστόχαστο ύφος “Τι να κάνουμε, Lorem ipsum dolor sit amet” για να μου απαντήσει κάποιος εντελώς σοβαρά ότι “Δυστυχώς έτσι είναι”.
Για να διαβάσετε δωρεάν το βιβλίο του Δημήτρη Κοντογιάννη «Δεν έχουμε Δημοκρατία: Μια κάπως μποέμ απόδειξη για κάτι που όλοι λίγο-πολύ γνωρίζαμε», πατήστε εδώ!
