Guest

Ο δρόμος με τις καλές προθέσεις

Παρ’ όλες τις πομπώδεις ιστορικές υπερβολές, για λόγους «εθνικής ενότητας» και ηθικού, και οι δύο λαοί στη βάση τους ήταν αγροτικοί. Από τον βάλτο και το βράχο έζησαν και εξελίχτηκαν για αιώνες. Ο Έλληνας πιο τυχερός γιατί είχε βοηθό και το κλίμα. Πώς να κάνεις φιλοσοφία όταν μέσα σε τέσσερεις μήνες πρέπει να τιθασεύσεις το βάλτο, να σπείρεις και να θερίσεις και μετά να κρυφτείς για οκτώ μήνες από το κρύο, το σκοτάδι και το πάγο; Και η λίμνη ψάρια δίνει αλλά που να σε πάει όταν η πιο μακρινή απόσταση είναι δέκα απλωτές; Ο Έλληνας είχε οκτώ μήνες ήλιο και μια θάλασσα που εκτός από ψάρια του πρόσφερε δρόμους ανοιχτούς για να κάνει πολιτισμό.

Στον εικοστό αιώνα και στα τέλη της δεκαετίας του ’70, μετά από μεγάλες περιόδους απομόνωσης και τραυματικές εμπειρίες, και τα δυο έθνη συνάντησαν μια καινούργια αλλαγή που για μένα ήταν και μοιραία για την εξέλιξη τους και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή. Αυτή η αλλαγή δεν ήρθε με κοινωνικές επαναστάσεις ή συγκλονιστικά γεγονότα αλλά μέσα από πολιτικές αποφάσεις και πράξεις ανδρών που κυριαρχούσαν στην ιστορία και των δυο χωρών εκείνη την εποχή.

Στη Φιλανδία ο Κέκκονεν κυριαρχούσε στη πολιτική ζωή από το 1952, αλλά στα τέλη του ’70 και με το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης και ό,τι σήμαινε αυτό ορατό, είπε στους Φιλανδούς, «κύριοι εδώ δεν είναι Βαλτική, αρκετά βαλτώσαμε. Τώρα θα γίνουμε Σουηδοί, θα γίνουμε Ευρωπαίοι.» Στροφή λοιπόν στη βιομηχανία – έτσι δεν έγιναν πλούσιοι οι Σουηδοί και οι Νορβηγοί; – στροφή στις υπηρεσίες και σε υδροκέφαλα γραφειοκρατικά κέντρα.

300x250 cityΕκεί στα τέλη του ’70 στην Ελλάδα εμφανίστηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου που είπε, «κύριοι εδώ δεν είναι Βαλκάνια, αρκετά βαλκανέψαμε. Τώρα θα γίνουμε Σουηδοί, (κι αυτός Σουηδία ονειρευόταν) θα γίνουμε Ευρωπαίοι.»

Ο Ούρχο Κέκκονεν κατάφερε να γίνει ο πιο αγαπητός και ταυτόχρονα ο πιο μισητός Φιλανδός με τα πάθη ζωντανά ακόμα και σήμερα, τριάντα χρόνια από το θάνατο του. Κράτησε τη χώρα ενωμένη σε μια πολύ κρίσιμη στροφή της ιστορίας και ήταν ο ίδιος που την έβγαλε από την απομόνωση που είχε μπει για πάνω από εξήντα χρόνια. Άλλαξε την Φιλανδική κοινωνία, τους έκανε πιο «Σουηδούς» και επέβαλε το κοινωνικό κράτος στα πρότυπα του Σουηδικού.

Αλλά όπως λέει και η παροιμία, ο δρόμος προς την καταστροφή είναι σπαρμένος από καλές προθέσεις. Ένα κύμα αστυφιλίας αρχικά αποδυνάμωσε την αγροτική περιφέρεια. Επενδύσεις στην βιομηχανική αναγέννηση αποψίλωσαν την αγροτική οικονομία και, ναι μεν δημιουργήσαν μια δυνατή Φιλανδική βιομηχανία, που όμως περιοριζόταν σε τρεις τέσσερεις εταιρίες. Μια αγροτική χώρα με πληθυσμό πέντε εκατομμυρίων και μετά από δεκαετίες απομόνωσης ακόμα και αυτές οι τρεις-τέσσερεις έστω πέντε εταιρίες ήταν θαύμα. Οι διάδοχοι του Κέκκονεν τη δεκαετία του ‘80 όμως δεν το είδαν έτσι. Το είδαν σαν βιομηχανική επανάσταση και στήριξαν σταδιακά όλη την οικονομία της χώρας σε αυτές τις τέσσερεις-πέντε εταιρίες.

Παράλληλα και σε υποστήριξη αυτών των εταιριών δημιουργήθηκαν εκατοντάδες άλλες εταιρίες υπηρεσιών για να καλύπτουν τις ανάγκες αυτών των τεσσάρων-πέντε, φτιάχνοντας μια ψευδαίσθηση ευμάρειας και σταθερότητας. Το μπαλόνι έσπασε τη πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και δυστυχώς επειδή όσοι δεν μαθαίνουν από τα παθήματα τους τα επαναλαμβάνουν, ξανασυμβαίνει αυτή τη στιγμή. Μόνο που τώρα δεν είναι απλά ένα μπαλόνι αλλά ένα γιγάντιο απόστημα με απρόβλεπτες συνέπειες.

Αλλά όλα αυτά με τα σωστά μέτρα και τις σωστές κινήσεις θα μπορούσαν να διορθωθούν αν δεν είχε γίνει το χειρότερο κακό. Στη πορεία για την βιομηχανική αναγέννηση και στη συνέχεια για τη βιομηχανική επανάσταση των πέντε, δημιουργήθηκε μια καινούργια μικροαστική τάξη. Η Φιλανδία, όπως και Ελλάδα, δεν είχαν ποτέ πραγματική αριστοκρατία των τίτλων και των τσιφλικιών. Είχαν την αριστοκρατία του χρήματος. Μια αριστοκρατία περιορισμένη σε αριθμούς, ευμετάβλητη ανάλογα με το ποιος είχε τα λεφτά και με μόνο κίνητρο το κέρδος και την απληστία. Μην ξεχνάτε ότι ακόμα και η ανεξαρτησία της Φιλανδίας από τη Ρωσία το 1917, δεν οφείλεται σε καμία επανάσταση ή κάποιους φωτισμένους ηγέτες αλλά σε μια μάζωξη τραπεζιτικών – όπως ο Μικελίνι – που δεν ήθελαν να ζήσουν στη χώρα που ονειρευόταν ο Λένιν και δεν είχαν θέση οι τράπεζες τους.

Αυτή η καινούργια μικροαστική τάξη διέφερε από τη μέχρι τότε πλειοψηφική αγροτική και εργατική τάξη στο ότι οι μισθοί τους, ή καλύτερα το μηναίο εισόδημά τους ήταν πολύ καλύτερο χωρίς αυτό να σημαίνει τίποτα παραπάνω. Αλλά τους έδινε ευκολότερη πρόσβαση στις τράπεζες, άρα στεγαστικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες. Παράλληλα τους έδινε αίσθηση εξουσίας και σταδιακά τη δύναμη ρυθμιστικού παράγοντα στις εκλογές μιας και επιλογές τους περιοριζόντουσαν στο κόμμα που θα διατηρούσε τα προνόμια τους.

Βλέποντας αυτή την επιδερμική ευμάρεια και εξουσία ένα μεγάλο κομμάτι της επαρχίας μεταφέρθηκε στα αστικά κέντρα αποδυναμώνοντας ακόμα περισσότερο την Φιλανδική αγροτική οικονομία και αφήνοντας την θύμα ενός νέου είδους τσιφλικάδων, εταιριών. Όταν το μπαλόνι της Φιλανδική οικονομίας έσκασε στα τέλη του ’90, οι Φιλανδοί και κυρίως αυτή η μικροαστική τάξη, έριξε όλο το κατηγορώ της στους σοσιαλιστές και τους …Αμερικάνους και ελπίζοντας στην αναγέννηση της εποχής του Κέκκονεν επανάφερε το κεντρώο συντηρητικό κόμμα στην εξουσία. Τώρα και μετά από πάνω από μια δεκαετία κεντρώων και συντηρητικών κομμάτων στην εξουσία το φταίξιμο πέφτει στους …μετανάστες, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Ελλάδα και ό,τι άλλο εκτός από τις λάθος επιλογές που έγιναν από την αρχή και την απομάκρυνση της Φιλανδίας από την πραγματική της οικονομία, την αγροτική οικονομία. Γι’ αυτό και το φασιστικό και ουσιαστικά ναζιστικό κόμμα – με το επικάλυμμα ευρωσκεπτικιστές – οι Αληθινοί/Γνήσιοι Φιλανδοί, είναι στην εξουσία και δεύτερο κόμμα στη Φιλανδία. Αυτή τη στιγμή η Φιλανδία ουσιαστικά κυβερνιέται από ένα ναζιστικό κόμμα, αδιάφορο πως το καλύπτουν και αν το θεωρούν απλά συμμέτοχο σε μια κυβέρνηση συνασπισμού. Όλες οι αλλαγές που γίνονται το τελευταίο χρόνο στη Φιλανδία, από την ελευθέρια του τύπου μέχρι τον περιορισμό κονδυλίων προς τη τέχνη και τον πολιτισμό είναι αποτέλεσμα εξουσίας ενός ναζιστικού κόμματος.

Στην Ελλάδα τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα γιατί υπήρχε ένας ακόμα παράγοντας που έκανε τη διαφορά. Η εκτεταμένη διαφθορά. Αυτή η μικροαστική τάξη, παρόμοια στη βάση της με την Φιλανδική αλλά που φτιάχτηκε με βάση της τον δημόσιο τομέα, γαλουχήθηκε και αναπτύχτηκε σε ένα περιβάλλον που η διαφθορά ήταν κοινωνικά αποδεκτή και μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις θεμιτή. Έφτασε ο Έλληνας της δεκαετίας του ’80 να θεωρεί τον πρωθυπουργό της αεροσυνοδού και των πάμπερς πρότυπο συμπεριφοράς και μάγκα. Πλάστηκε μια ολόκληρη γενιά θεωρώντας την αρπαχτή και το δημοσιοϋπαλληλίκι – σαν νοοτροπία: τα παίρνω χοντρά κάνοντας τίποτα – επαγγελματική καριέρα ζωής και αυτοσκοπό.

Τον Ανδρέα Παπανδρέου διαδέχτηκε ένας από τους πιο διεφθαρμένους Έλληνες πρωθυπουργούς, ο αρχιμάγειρας της διαφθοράς, που στην εποχή του τα πάμπερς του Παπανδρέου έμοιαζαν με πακετάκια γαριδάκια με το αλισβερίσι μιζών που έγινε, ο Σημίτης, και τέλος ένας άλλος αρχιμάγειρας της διαφθοράς που ανταγωνίζεται σε διαφθορά επάξια τον Σημίτη, ο Σαμαράς. Στο ενδιάμεσο υπήρξε και ένας ηλίθιος, αλλά αυτός δεν μετράει.

Το 2009 ήρθαν τα μνημόνια. Το πρώτο που κατάφεραν τα μνημόνια – εκτός από τα να πλήξουν τα συνήθη θύματα, εργάτες, υπαλλήλους, συνταξιούχους – ήταν να διασπάσουν και ουσιαστικά να αποκερματίσουν αυτή την επιδερμική μικροαστική τάξη της Ελλάδας. Με τη βία επέστρεψαν ένα μεγάλο ποσοστό της στην εργατική τάξη και, πολύ χειρότερα, τους έκαναν άπορους στερώντας τους το μόνο σημείο της εξουσίας τους, το μηνιάτικο και την υποστήριξη των τραπεζών μέσω δανείων και καρτών.

Με προηγούμενο τον Σαμαρά και τον γελοίο εξουσιομανή Βενιζέλο οι επιλογές πια ήταν περιορισμένες. Από τη μια ήταν το ναζιστικό κόμμα του Μιχαλολιάκου και από την άλλη ο αριστερός ΣΥΡΙΖΑ. Το να ψηφίζεις ναζιστές όπως και να το κάνουμε, και με τις ελληνικές παραδώσεις δεν είναι εύκολο, έτσι ένα ποσοστό ψήφισε τους κρυπτοφασίστες του Σταύρου Θεοδωράκη σαν εναλλακτική για του Ναζιστές της Χρυσής Αυγής. Η πλειοψηφία ψήφισε Τσίπρα. Όχι ΣΥΡΙΖΑ, τώρα πια είναι πεντακάθαρο, αλλά Τσίπρα.

Όχι δεν έγινε ξαφνικά η μισή Ελλάδα αριστεροί – γι’ αυτό και ξεκαθαρίζω ότι ψήφισαν Τσίπρα. Το μεγαλύτερο κομμάτι ήταν από αυτούς ακριβώς τους επιδερμικούς μικροαστούς που έχασαν μηνιάτικο και κάρτα ελπίζοντας την επιστροφή στις παλιές καλές ημέρες θέλοντας και το σκύλο χορτάτο και τη πίττα γεμάτη. Σαφώς υπήρχε ένα κομμάτι αριστερών που ψήφισαν πολύ συνειδητά ΣΥΡΙΖΑ και υπήρχε και ένα κομμάτι που ξέροντας ότι δεν θα μπορούσε να κρατήσει τις υποσχέσεις του ο Τσίπρας, τουλάχιστον θα έκανε αλλαγές τέτοιες που να αναζωογονούσαν και πιθανώς να συνέφεραν την ελληνική κοινωνία από καρκινώματα δεκαετιών που είχε επιβαρύνει η περίοδος ΠΑΣΟΚ. Ίσως κάποιοι από εμάς προβάλλαμε στον Τσίπρα τα δικά μας θέλω ελπίζοντας ότι μετά από τις εμπειρίες και τα παθήματα των τελευταίων ετών θα ερχόντανε η πολυπόθητη αλλαγή που θα άλλαζε και την κοινωνία.

adieksodo kaliΣαφώς λύση στο και ο σκύλος χορτάτος και η πίττα γεμάτη δεν θα μπορούσε να υπάρξει, αλλά στο τέλος ο Τσίπρας διάλεξε αυτή τη λύση που ικανοποιούσε αυτή την επιδερμική μικροαστική τάξη ξέροντας ότι μόνο αυτή θα μπορούσε να τον συντηρήσει στην εξουσία. Αυτή τη στιγμή πάμε για εκλογές με μόνους διακαιομένους αυτούς που διατηρούν το μηνιάτικο τους και τις κάρτες τους και που δυστυχώς ο Τσίπρας διατηρεί σε θέση εξουσίας όσο παραισθησιακή κι αν είναι αυτή, όσο κι αν έρχεται σε αντίθεση με τη σιωπηλή μειοψηφία που για έξη μήνες θεώρησε ότι βρήκε κάποιον να την αντιπροσωπεύει.

Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα πηγαίνει για εκλογές με ακόμα λιγότερες επιλογές παρόλη την πανδαισία ονομάτων. Τον Μεϊμαράκη τον κοροϊδεύουν ανοιχτά ακόμα και στελέχη του ίδιου του κόμματος του, αυτός θα γίνει πρωθυπουργός; Τη Γεννηματά όλοι έχουν καταλάβει ότι αλλού πατά και αλλού βρίσκεται με ένα ΠΑΣΟΚ κλινικά νεκρό. Ο Καμμένος αν και δεν έκανε τη μεγάλη στραβή τώρα που είχε την χρυσή δεύτερη ευκαιρία, πόνταρε στον Τσίπρα που αποδεικνύεται πολιτικός πιστός στις παραδόσεις που παράγονται πολιτικοί δεκαετίες τώρα στην Ελλάδα, άρα η επανεκλογή του είναι ερωτηματικό.

Τον Λαφαζάνη; Ο Λαφαζάνης είναι το ΚΚΕ που θα ήθελαν οι πολλοί υποστηρικτές του το-κόμμα-είναι-ένα και δεν θα μπορέσει ποτέ να γίνει με τον κάθε Κουτσούμπα. Το ΚΚΕ είναι στο κόσμο του και τα ποσοστά του θα μειώνονται κάθε φορά που θα πεθαίνει κι ένα πιστό μέλος του κόμματος. Τον Βασίλη Λεβέντη ή τον Γιωργάκη; Η Πυθία που διαβάζει τον φραπέ και ο ηλίθιος και πανηλίθιος σε συσκευασία του ενός.

Τι έμεινε; Η ίδια επιλογή με τον Φλεβάρη αλλά για άλλους λόγους. Ο όχι τόσο αριστερός πια Τσίπρας, οι ναζιστές του Μιχαλολιάκου και άντε για να μη ψηφίσουμε ναζιστές ας τη ρίξουμε στους κρυφοφασίστες του Θεοδωράκη.

Ο Τσίπρας δεν είναι η αριστερή εναλλακτική, ή καλύτερα είναι τόσο αριστερή όσο ήταν και σοσιαλιστική η αλλαγή του Ανδρέα. Είναι ο εκφραστής αυτής της επιφανειακής μικροαστικής τάξης που θεωρεί αναμφισβήτητο και κεκτημένο το δικαίωμα της στο καλό μηνιάτικο και τις τραπεζιτικές κάρτες. Το τρομακτικό όμως που έκανε ήταν ότι έφερε στο τραπέζι την ναζιστική Χρυσή Αυγή σαν την άλλη εναλλακτική. Κάτι μεταξύ μπαμπούλα και κακιάς μάγισσας. Στο μεταξύ αυτή η επιφανειακή μικροαστική τάξη συνεχίζει να είναι εξουσία στην Ελλάδα για μια μέρα ορίζοντας τις τύχες όλων μας για όλο τον υπόλοιπο χρόνο. Όπως ακριβώς η αντίστοιχη της σήμερα στη Φιλανδία που έφερε τους ναζιστές στην εξουσία.

Χωρίς να θέλω να γίνω μάντης πολύ φοβάμαι έτσι που τα έκανες Αλέξη σε αυτές τις εκλογές θα κερδίσει η αποχή.

**********************************************************************

Το Σπυράκι – δήθεν δημοσιογράφος, δήθεν ευρωβουλευτής και σίγουρα τριάντα αργύρια – έκανε δηλώσεις. Μάλλον φοβάται ότι θα χάσει τη θεσούλα της και δεν ξέρει τι θα κάνει μετά. Τον Ιούδα!!!

**********************************************************************

Αυτή η Ντόρα αποτελεί μοναδική περίπτωση στα ελληνικά πολιτικά χρονικά. Όταν είναι μέσα στο κόμμα βρίζει και σκάβει τον κάθε πρόεδρο, κι όταν είναι εκτός τον γλύφει για να την επαναφέρει.

**********************************************************************

Ο χαζόμαγκας, το ποντίκι με το μουστάκι που βρυχάται, ακόμα δεν καταλάβατε;

**********************************************************************

Ο Άδωνις είναι σίγουρος για τη νίκη της ΝΔ. Στο φραπέ του Λεβέντη το είδε κι αυτός.

**********************************************************************

Ο νάνος της πολιτικής αποκάλεσε τον Τσίπρα χαζούλη, ψευτάκο, ανοητούλη. Ε ρε γέλια!

**********************************************************************

Ζωή, ζωή σε λόγου μας!

**********************************************************************

Για άλλη μια Παρασκευή παρέα μου κρατάει ο Θάνος Ραφτόπουλος.

**********************************************************************

Στη φωτογραφία ο βάλτος που παλεύουν οι Φιλανδοί μπας και βγάλουν μια πατάτα και που προσπαθήσαν να αντικαταστήσουν με κινητά τηλέφωνα.


Πατήστε εδώ για να διαβάσετε δωρεάν το βιλίο του Θάνου Καλαμίδα και της Κατερίνας Χαρίση «Οι θνητοί της Μεγαλούπολης»

 

 

Προηγουμενο ΑρθροΕπομενο Αρθρο

Θάνος Καλαμίδας, ένας Έλληνας στο Παρίσι και στο Λονδίνο και στο Βερολίνο και στο Τόκιο και τελευταία στο Ελσίνκι. Για εικοσαετία ελεύθερος σκοπευτής και αναλυτής για Βρετανικά μέσα με ανταποκρίσεις από τη Νότια Αφρική μέχρι την Κίνα, από την Νικαράγουα μέχρι το Σουδάν. Τα τελευταία χρόνια αναλυτής για Σκανδιναβικά, Βρετανικά και Γαλλικά έντυπα σε θέματα που κυρίως αφορούν την ευρωπαϊκή κοινότητα.

Ο δρόμος με τις καλές προθέσεις

του Θάνου Καλαμίδα.

«Στην αρχή ήταν ο βάλτος». Έτσι ξεκινάει ένα από τα ομορφότερα βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας που έχω διαβάσει και κατά τύχη είναι φιλανδικό, γραμμένο από τον Βάινο Λίννα. Για τους Φιλανδούς ήταν ο βάλτος, για τους Έλληνες ήταν ο βράχος. Ο Φιλανδός από τον βάλτο έβγαλε στάχι και πατάτα και από τα νερά ψάρι. Ο Έλληνας από το βράχο έβγαλε λάδι και λεμόνι και από το νερό ψάρια. Πολλές φορές έχω γράψει πόσο μοιάζουν αυτοί οι δυο λαοί από τα δυο άκρα της ευρωπαϊκής ηπείρου.