γράφει ο Νίκος Γκίκας.
Η αβεβαιότητα της κρίσης δημιουργεί νέο περιβάλλον. Επιδεινώνει υποβόσκοντα προβλήματα και επιταχύνει πρακτικές που βρισκόταν στο περιθώριο, όπως η τηλεκπαίδευση και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι αυτοματισμοί θα εισχωρήσουν περισσότερο στην καθημερινότητα αποτελώντας αναπόσπαστο κομμάτι αυτής, ενώ είναι βέβαιο πως με το πέρας της κρίσης πολλές υπηρεσίες θα αχρηστευθούν και πολλές επιχειρήσεις θα αποτύχουν. Άλλες πάλι θα μεγαλώσουν είτε από εγγενή ανάπτυξη, είτε εξαιτίας της αδυναμίας των συναφών επιχειρήσεων να ανταπεξέλθουν στο νέο περιβάλλον.
Η φετινή περίπτωση της Black Friday είναι χαρακτηριστική. Από τις ηλεκτρονικές συσκευές του παρελθόντος η σημαντική φετινή αύξηση εστίασε στις ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες, στις ανοιχτές πάνες ακράτειας, στις μάσκες περιποίησης προσώπου, στα προϊόντα makeup ματιών και περιποίησης χειλιών. Ανακαλύψαμε άραγε την καθαριότητα και τον καλλωπισμό;
Μια παράμετρος της επιτυχίας, που φαίνεται επιμελώς να αποσιωπάται, συνειδητά είτε εξαιτίας έλλειψης στοιχείων, είναι το πόσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, από φαρμακεία μέχρι ειδών σπιτιού, αγόρασαν διαδικτυακά προκειμένου να τα διαθέσουν μεταχρονολογημένα στους πελάτες τους. Έρευνες δείχνουν πως διαδικτυακά αγοράστηκαν περισσότερα επώνυμα προϊόντα σε χαμηλότερη τιμή. Παράλληλα λοιπόν με τους καταναλωτές, πλήθος μικρομεσαίων επιχειρήσεων, διαθέτοντας ελάχιστη ρευστότητα, καθόλου προσωπικό και εκτός των ραντάρ των εταιριών, καταφεύγουν στο διαδίκτυο, αγοράζοντας περιορισμένα είδη με μεγάλη έκπτωση κατά την περίοδο της Black Friday, πουλώντας τα κατόπιν με μικρότερη έκπτωση. Μια συνήθης πρακτική ερανισμού που εστιάζει στο συνοικιακό καταναλωτή, εκείνους των απομακρυσμένων περιοχών και στους ψηφιακά αναλφάβητους γενικότερα.
Ωστόσο, η πρακτική αυτή αναδεικνύει παράλληλα και την εγγενή μακροπρόθεσμη αδυναμία των επιχειρήσεων αυτών να σταθούν ανταγωνιστικά στο νέο περιβάλλον που δημιουργείται, με απώτερη συνέπεια τη συσσώρευση ζημιών και την αποτυχία. Η παρεπόμενη απουσία ποιότητας, η έλλειψη ποικιλίας, η after sales αδυναμία και το ψηφιακό χάσμα αποτελούν κριτήρια μη βιωσιμότητας.
Παρότι η νέα αγοραστική συμπεριφορά οδηγεί σε αγορές στο διαδίκτυο, η στρεβλή επιτυχία της ημέρας δείχνει πως η ανάπτυξη απαιτεί συνδυασμό που σχετίζεται με τη ρευστότητα, το κατάλληλο προσωπικό και την τεχνολογία. Και ενώ ο ψηφιακός μετασχηματισμός δείχνει μονόδρομος, αυτό δεν συνεπάγεται απαραίτητα e-shop, καθώς μια πολυκαναλική παρουσία με τη βοήθεια του Social Media Marketing, μπορεί να διαμορφώσει ένα ιδιαίτερο marketplace. Επιπλέον καμία AI δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη ζέση της Ζήσως, της Όλγας ή της Μαρίας, καθώς η επιθυμία για φυσική επαφή αποτελεί αναγκαιότητα, ενώ η ελάχιστη διαφορά τιμής δεν περιποιεί αξία για την ηλεκτρονική αγορά. Ωστόσο η ανάγκη για συνεργασίες, συνέργειες και συνενώσεις είναι επιτακτική.
