Στο μεταξύ, όσο σχιζοφρενικό κι αν ακούγεται, αυξήθηκαν οι πωλήσεις όπλων στις ΗΠΑ και την ίδια ώρα κάπου που δεν έφτασε τις επικεφαλίδες των εφημερίδων, άλλος ένας έχασε άδικα τη ζωή του. Αλλά αυτό που κόλλησε σε μένα ήταν αυτό το: μετά από τόσες φορές που έχει ειπωθεί έχει καταντήσει αδιάφορο.
Για θυμηθείτε το χαμό που έγινε σε διεθνές επίπεδο πριν από δυο μήνες με την εικόνα του δίχρονου Συρίου στα παράλια της Τουρκίας; Πριν από μερικές μέρες μια Σύρια μάνα με τα δυο βρέφη παιδιά της χάθηκε στα ίδια νερά, από την ελληνική πλευρά αυτή τη φορά. Ούτε που το παρατηρήσατε. Και δεν είναι ότι δεν γράφτηκε, αλλά να …δεν ήταν και στην πρώτη σελίδα, δεν έγιναν σλόγκαν και αφίσα. Δεν έγιναν je suis…
Και δεν ήταν η μόνη μάνα και τα μόνα παιδιά που χαθήκαν στο Αιγαίο τους τελευταίους δυο μήνες, μετά το θάνατο του μικρού Αϊλάν. Και με βαριά καρδιά σας λέω ότι δεν θα είναι και οι τελευταίοι. Γιατί η κατάσταση δεν έχει αλλάξει και είναι εκατοντάδες χιλιάδες αυτοί που περιμένουν τη σειρά τους για να περάσουν στην Ελλάδα. Αλλά μετά από τόσες φορές έχει εξελιχτεί σε κάτι αδιάφορο, κάτι που το βλέπουμε μεν, λυπόμαστε για λίγο αλλά μετά το προσπερνάμε. Κι αυτό είναι χειρότερο από την αδιαφορία.
Σε ένα μήνα γίνεται στο Παρίσι η ετήσια παγκόσμια συνάντηση οργανώσεων, ιδρυμάτων και κυβερνήσεων με θέμα το περιβάλλον. Οργανώσεις όπως η Greenpeace και η WWF απαίτησαν όπως συμπεριληφθεί η προσφυγική κρίση στα θέματα συζήτησης – και κατ’ εμένα πάρα πολύ σωστά. Αμέσως όμως ξεσηκωθήκαν οι περισσότερες, υποτίθεται περιβαλλοντικές οργανώσεις και υποτίθεται φιλάνθρωπες κυβερνήσεις, λέγοντας ότι ένα τέτοιο θέμα θα αποπροσανατόλιζε από τα πραγματικά περιβαλλοντολογικά προβλήματα. Λες και αυτή η τιτάνια μετακίνηση πληθυσμών δεν έχει επίδραση στο περιβάλλον η ότι ο άνθρωπος δεν είναι μέρος αυτού του περιβάλλοντος. Τι θέμα όμως πάλι ποιο είναι; Αν είχε γίνει την περίοδο που βρέθηκε ο μικρός Αϊλάν κανένας δεν θα μίλαγε, τώρα όμως; Μετά από τόσους Αϊλάν ακόμα και ο θάνατος ενός παιδιού έχει εξελιχτεί σε κάτι αδιάφορο. Κάτι που προσπερνάμε.
Κοιτάξτε τι γίνεται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Τι σημαίνουν δείκτες ανεργίας στην Ελλάδα το ξέρουμε όλοι μας και ξέρουμε και πολύ καλά πως βγαίνουν η πόσο ανταποκρίνονται στη πραγματικότητα. Αλλά για μια ακόμα φορά ας στρουθοκαμηλίσουμε και επειδή ακόμα και οι επίσημοι αριθμοί είναι οδυνηροί, ας τους χρησιμοποιήσουμε. Οι επίσημες και ανακοινώσιμες στατιστικές για τον Ιούλιο που μας πέρασε – δεν περιμένατε του Σεπτεμβρίου, έτσι δεν είναι; – δείχνουν ότι υπάρχει μεν πτώση από τον Ιανουάριο του 2015 που κόντευε να φτάσει το 26% και βρίσκεται στο 25%. Για την ακρίβεια από το 25,92% έχει …πέσει στο 25,03%. Τώρα αυτό στο 1,500,000 ανέργους σημαίνει ότι 13,350 βρήκαν δουλειά. Αλλά είπαμε, Ιούλιος, πράγμα που σημαίνει καλοκαιρινές δουλειές, εποχιακές κλπ. Τίποτα δεν άλλαξε.
Η ουσία είναι όμως ότι αυτός ο εφιαλτικός αριθμός που θέλει το ένα τρίτο του εργατικού δυναμικού της χώρας άνεργο για πέμπτη – τουλάχιστον – συνεχόμενη χρονιά να μην είναι θέμα πια. Έψαξα τις εφημερίδες, τα ειδησεογραφικά σάιτ, τα μπλογκ και τα κοινωνικά δίκτυα. Τίποτα. Ξέρετε τι βγήκα να μονοπωλεί το ενδιαφέρον; Τα τακούνια και οι φούστες των μαθητριών που παρελάσαν, ενίοτε και κάποιας καθηγήτριας. Έμαθα για τη γραβάτα του Σαλονικιού δημάρχου και για το πόσο τίποτας Σαμαρικός είναι ο Τζιτζικώστας. Α, ναι. Είδα και τον πρόεδρο να καπνίζει πουράκι σε απαγορευμένο χώρο και φυσικά για τον επόμενο ευρωπαίο γραφειοκράτη που θα έρθει για να δει αν γίνεται η δουλειά σωστά. Για τους αστέγους τίποτα και το φθινόπωρο τελειώνει. Στο Μενίδι ήδη έχουν δει τις πρώτες πλημμύρες και υπάρχουν άστεγοι που κοιμούνται σε παγκάκια.
Θα μου πείτε υπάρχουν άνθρωποι και οι άνθρωποι βοηθάνε. Πως μπορεί να βοηθήσουν τα δυο τρίτα που φυτοζωούν το ένα τρίτο που πεινάει; Με ένα πιάτο φαγητό όταν περισσεύει και με ένα παλιό πουκάμισο η ένα παλιό πουλόβερ; Αυτό δεν είναι βοήθεια, κάνετε λάθος, αυτό είναι απόγνωση.
Ξέρετε αν έχουν μειωθεί οι άστεγοι στην Ελλάδα; Όχι. Όχι …όχι. Απλά τώρα τους συνηθίσαμε κι αυτούς. Και ο χειμώνας πλησιάζει. Αλλά μετά από τόσες φορές έχει εξελιχτεί κι αυτό σε κάτι αδιάφορο, κάτι που το βλέπουμε μεν, λυπόμαστε για λίγο αλλά μετά το προσπερνάμε. Μήπως έχουν σταματήσει τα συσσίτια και τα πεινασμένα παιδιά ή περιμένουμε πάλι να διαβάσουμε απελπισμένους δασκάλους να φωνάζουν για βοήθεια πριν πάψουμε να ασχολούμαστε με τη φούστα της μαθήτριας και το πουράκι του προέδρου;
Δεν θέλω να ακουστεί σαν λαϊκισμός αλλά όλα αυτά δεν είναι για να βαραίνουν τόσο πολύ αυτούς που στην απόγνωση βγάζουν ένα πιάτο φαγητό αλλά για το κράτος και όλους αυτούς που συνθέτουν αυτό το κράτος. Κάθε φορά που ακούω για ανακεφαλαίωση των τραπεζών παθαίνω ρίγος. Κι όταν ειδικά ακούω και τη λογική εκεί πια θέλω να ουρλιάξω. Να στηρίξουμε τις τράπεζες για να στηθεί η οικονομία για να … Γιατί; Για να δανείζονται περισσότεροι λεφτά από τις τράπεζες; Γιατί ο χρεωμένος βοηθάει την οικονομία και την παραγωγικότητα; Να σας πω κάτι, ας πούμε ότι μέσα στα όρια μιας ανταγωνιστικής καπιταλιστικής κοινωνίας όπως είναι η Γερμανική ή η Βρετανική το καταλαβαίνω. Αλλά στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα που δεν υπάρχει ρευστό ούτε για δείγμα και που η κατανάλωση για το 85% του πληθυσμού περιορίζεται στα απόλυτα αναγκαία, για ποια ανταγωνιστική καπιταλιστική κοινωνία μιλάμε; Για πια κυκλοφορία του χρήματος και ποια ανάπτυξη μέσω των επενδύσεων; Φανταστείτε να γίνει στην Ελλάδα αυτό που έχει γίνει εδώ και μια δεκαετία σε όλη τη βόρεια Ευρώπη, να σταματήσει η χρήση επιταγών. Τέλειωσε το εμπόριο στην Ελλάδα σε ένα βράδυ. Τόσο καπιταλιστική χώρα η σημερινή Ελλάδα. Αλλά και γι’ αυτό δεν μιλάμε πια. Τώρα μας απασχολεί τι θα φοράει η Ρουμάνα Δρακουμέλ του ΔΝΤ όταν θα έρθει για έλεγχο και τα ισοδύναμα. Ποια ισοδύναμα χωρίς να υπάρχει ρευστό …μυστήριο!!!
Έχω γράψει και στο παρελθόν για τα γράμματα που παίρνω από συμπατριώτες μας στην Ελλάδα που θέλουν ή σκέφτονται να μεταναστεύσουν. Κάποια στιγμή και με τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ορατή, στα τέλη του 2014, αυτά τα γράμματα μειωθήκαν και μάλιστα φτάσανε στο να γίνονται σπάνια στις αρχές του 2015. Είχε αρχίσει και ο Τσίπρας να μιλάει πιο συχνά για τους Έλληνες που υπέφεραν και όχι μόνο για την Ελλάδα που χρωστάει και κάποιοι, ίσως οι πολλοί, είχαν αρχίσει να ελπίζουν πάλι. Από τις αρχές του Σεπτεμβρίου κάτι άλλαξε. Τώρα είμαι πάλι στο ρυθμό των δεκαπέντε με είκοσι μέιλ το μήνα, συμπατριωτών μας που ζητάνε πληροφορίες και βοήθεια. Πολύ φοβάμαι ότι ο αριθμός θα αυξηθεί. Και ελπίζω να βγω λάθος αλλά φοβάμαι ότι αυτή τη φορά θα είναι χειρότερα από ότι ήταν πριν το 2015. Γιατί τώρα έχει χαθεί και η ελπίδα.
Εδώ θα ήθελα να σταματήσω για λίγο. Το φαινόμενο, «μετά από τόσες φορές έχει εξελιχτεί σε κάτι αδιάφορο», δεν είναι μόνο ελληνικό. Η Ελλάδα και κυρίως οι Έλληνες έζησαν τη δυναμική τους κάποια στιγμή μεταξύ μέσα 2014 και μέσα 2015. Τώρα αυτό τέλειωσε. Τώρα υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες από τη Συρία που κατακλύζουν την Ευρώπη. Και δεν είναι μόνο αυτό, όχι μόνο απογοήτευσε ο Τσίπρας με την υποχώρηση του αλλά και η συνέχεια, – όπως τουλάχιστον δείχνει από αυτή τη πλευρά της ηπείρου – ότι δηλαδή δεν έχει σκοπό να κάνει και τίποτα περισσότερο από το να διαιωνίζει ένα αδιέξοδο. Μάλλον πολλά αδιέξοδα γιατί αυτή τη στιγμή έχει προστεθεί και το προσφυγικό. Και ο Τσίπρας το κάνει όπως ακριβώς το έκαναν και οι προκάτοχοι του.
Άρα δεν είναι όλες οι πόρτες πια ανοιχτές. Μάλλον έχουν αρχίσει να το σκέφτονται και ειδικά τώρα με την Γερμανία να είναι η πρώτη που βάζει το Μάαστριχτ – έστω και προσωρινά – στο ψυγείο, δεν είναι μακριά η μέρα που οι υπόλοιποι βόρειοι θα ακολουθήσουν. Άλλωστε τίποτα μονιμότερο του προσωρινού. Σε λίγο για να μεταναστεύσεις σε άλλη χώρα της ΕΕ δεν θα φτάνει το ευρωπαϊκό διαβατήριο, μια βαλίτσα και λίγα χρήματα για την αρχή. Ήδη οι περισσότερες βόρειες χώρες ζητάνε να έχεις βρει δουλειά πριν προσγειωθείς στο αεροδρόμιο. Και το κάνουν απόλυτα νόμιμα και μέσα στους κανονισμούς της ΕΕ. Και δεν μιλάω καθόλου για τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν στραφεί στον Χρυσαυγετισμό σαν την Ουγγαρία, την Πολωνία και ναι …την Φιλανδία.
Δεν σου απαγορεύουν να πας, ούτε θα σε σταματήσουν στο αεροδρόμιο. Αλλά αν δεν έχεις δουλειά δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Δεν μπορείς να νοικιάσεις σπίτι, δεν μπορείς να έχεις λογαριασμό στη τράπεζα, δεν μπορείς ούτε καν εισιτήριο μηνιαίο για τα ΜΜΜ να βγάλεις. Τι θα κάνεις; Θα ζεις σε ξενοδοχείο μέχρι να βρεις δουλειά; Κι αν πάρει τρεις μήνες; Τρεις μήνες ξενοδοχεία και εστιατόρια στη Σκανδιναβία; Ξέρετε που φτάνει η ανεργία μεταξύ των ξένων στη Φιλανδία; 60%. Αν έχεις τέτοιο κομπόδεμα λοιπόν να τα αντέξεις όλα αυτά, τότε γιατί να φύγεις από την Ελλάδα;
Αλλά και που να μείνεις; Τριανταπέντε χρονών με ένα παιδί, έχει να δουλέψει από το 2014 και έχει χρέος 80,000 ευρώ από στεγαστικό. Οικοδομή ούτε για πλάκα, κάνει μερικά μαύρα για να υπάρχει φαγητό στο σπίτι που ζει και η πεθερά μαζί τους. Το παιδί εννέα. Μόνο από παπούτσια χρειάζονται δυο ζευγάρια το χρόνο. Τι να κάνει; Να του σταματήσει το πόδι να μεγαλώνει; Τριαντάχρονη μετά από δυο χρόνια στην ανεργία αναγκάστηκε να γυρίσει στο πατρικό. Η μάνα την χαστούκισε και την είπε τεμπέλα – όχι μια μόνο φορά – γιατί έμεινε άνεργη και δεν μπορεί να συνεισφέρει τώρα που η σύνταξη δεν φτάνει για τίποτα. Σαραντάχρονος έχει αρχίσει και πουλάει έπιπλα της γιαγιάς για να φάνε. Ποια κάπιταλ κοντρόλς όταν ο λογαριασμός έχει 60 ευρώ το πολύ εδώ και ένα χρόνο; Αλλά τα συνηθίσαμε να τα ακούμε κι αυτά και δεν μας κάνουν εντύπωση πια.
Παρενθετικά και ελπίζοντας ότι κάποιοι από αυτούς που μου στέλνουν τα μέιλ να διαβάζουν αυτό το κείμενο, δεν σας έχω απαντήσει. Για να πω την αλήθεια δεν ξέρω αν θα απαντήσω καν γιατί δεν ξέρω τι να πω πια. Κουβαλάω τα μέιλ σας σαν σταυρό και δεν ξέρω πως μπορώ να βοηθήσω η τι να σας γράψω για να βοηθήσω. Δυστυχώς η ατυχία σας είναι ότι με λένε Θανάση κι όχι Ωνάση.
Γράφοντας αυτό το κείμενο ήρθε και η πραγματικότητα να με επιβεβαιώσει. Ακούω ραδιόφωνο μέσω ίντερνετ – δεν έχει καμία σημασία ποιο – αλλά την άκουσα την είδηση για το καινούργιο ναυάγιο στο Αιγαίο. Αυτή τη φορά οι δολοφονημένοι – γιατί δολοφονημένοι είναι – πρόσφυγες είναι πάνω από δέκα. Πέρασε μια ώρα και αφού η είδηση ξανακούστηκε στο ημίωρο φτάσαμε πάλι στο ωριαίο δελτίο ειδήσεων. Το θέμα είχε περάσει στη δεύτερη θέση με δηλώσεις του Άδωνι να καταλαμβάνουν την πρώτη. Ο Άδωνις έγινε μέσα σε μια ώρα πιο σημαντικός από τις πάνω από δέκα ψυχές που δολοφονήθηκαν άδικα. Τους προσπεράσαμε.
Ξέρω ότι πολλοί από εσάς που διαβάζετε αυτή τη στήλη νιώθετε την ίδια αγωνία με μένα και κάποιοι από εσάς κάνετε και κάτι. Δεν φτάνει. Ξέρω όμως ότι και κάποιοι από την κυβέρνηση με διαβάζετε. Κάντε κάτι. Τώρα. Χτες. Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει αλλά και η Ατλαντίδα δεν πέθανε, όλοι την ψάχνουν και την θυμούνται και την Τροία την βρήκαμε ερείπια. Το πρόβλημα ήταν ότι οι κάτοικοι της Ατλαντίδας και της Τροίας χαθήκαν και δεν ξέρω πόσο θα αντέξουν οι Έλληνες.
Γιατί τώρα θυμήθηκα τον Οδυσσέα Ελύτη; Το ποίημα «Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ» είμαι σίγουρος ότι το ξέρετε όλοι, κυρίως χάρη στον Θεοδωράκη και τον Μπιθικώτση. Αλλά από αυτό που μελοποίησε ο Θεοδωράκης λείπει η τελευταία στροφή. Ορίστε λοιπόν ολόκληρο το ποίημα, με την τελευταία στροφή που κατ’ εμένα έχει και το μεγαλύτερο βάρος:
Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ
και μυρσίνη συ δοξαστική
μη παρακαλώ σας μη
λησμονάτε τη χώρα μου!
Αετόμορφα έχει τα ψηλά βουνά
στα ηφαίστεια κλήματα σειρά
και τα σπίτια πιο λευκά
στου γλαυκού το γειτόνεμα!
Της Ασίας αν αγγίζει από τη μια
της Ευρώπης λίγο αν ακουμπά
στον αιθέρα στέκει να
και στη θάλασσα μόνη της!
Τα πικρά μου χέρια με τον Κεραυνό
τα γυρίζω πίσω άπ’ τον Καιρό
τους παλιούς μου φίλους καλώ
με φοβέρες και μ’ αίματα!
Μα’ χουν όλα τα αίματα ξαντιμεθεί
κι οι φοβέρες αχ λατομηθεί
και στον έναν ο άλλος
μπαίνουν εναντίον οι άνεμοι!
Μην αφήνετε λοιπόν να μπαίνουν ενάντιοι άνεμοι. Πολεμήστε τους και ασχοληθείτε με τα σημαντικά κι όχι το πουράκι του προέδρου, τη φούστα της μαθήτριας ή την εικονική ανάπτυξη των τραπεζών. Μην αφήνετε το αίμα να ξαντιμεθεί. Σταματήστε να λατομήτε τη χώρα μας και σπείρτε κλήματα σειρά.
****************************************************
Προηγουμένως μίλησα για τη δολοφονία των προσφύγων. Όταν βάζεις ανθρώπους σε ένα σαπιοκάραβο που ξέρεις ότι μετά από λίγα μίλια θα βυθιστεί έτσι κι αλλιώς και μάλιστα αν δεν τους προλάβουν θα πνιγούν όλοι, δεν μιλάμε απλά για δολοφονία αλλά για προμελετημένο έγκλημα. Εδώ όμως είναι η άλλη σχιζοφρένεια και ανικανότητα της ΕΕ. Όλοι ξέρουμε ποιος έχει την ηθική τουλάχιστον ευθύνη γι’ αυτά τα εγκλήματα που τα επιτρέπει να γίνονται στην ίδια λογική που έχει και η Ουγγρική κυβέρνηση. Να φύγουν από δω κι ότι είναι να τους συμβεί …δικό τους πρόβλημα. Και αντί για να πάρει μέτρα η ΕΕ να αντιμετωπίσει τον υποψήφιο για ευρωπαίο Ερντογκάν και τις μαφιόζικες μεθόδους του, υποκύπτει στους εκβιασμούς του και του δίνει περισσότερα λίτρα. Γιατί για λίτρα και εκβιασμούς μιλάμε και όχι για συμφωνίες και υποσχέσεις.
****************************************************
Υπάρχει όμως και κάποιος που θα ήθελα να λησμονήσω αλλά όλο και μου πετάγεται. Τον Άδωνι. Εντάξει τσίπα δεν έχει, ούτε αξιοπρέπεια έχει αλλά τώρα πια έχει ξεπεράσει τα όρια. Συγκρίνει ο φασίστας τον ΣΥΡΙΖΑ με τον Χίτλερ; Ας είναι καλά η Χρυσή Αυγή που τους έχει περάσει όλους από την κολυμπήθρα και έχουν να δείχνουν μια εγκληματική οργάνωση αντί για να δείχνουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη, όλα αυτά τα καραφασισταριά, οι Χίτες και οι ταγματασφαλίτες, Αδώνιδες, Βορίδηδες και λοιπά φασιστοειδή παράσιτα
****************************************************
Και αυτή τη Παρασκευή, ο Θάνος Ραφτόπουλος σκιτσάρει την πικρή αλήθεια.
****************************************************
Στη φωτογραφία …μη λησμονάτε!
