Η καλύτερη απάντηση στο κλίμα τρομοκρατίας που ενορχηστρωμένα καλλιεργείται με την αρωγή των κατεστημένων Μ.Μ.Ε. έρχεται από το παρελθόν και τον τότε πρωθυπουργό – που η ιστορία ανταποκρινόμενη στο μέγεθός του κατέγραψε ως εθνάρχη – Ε. Βενιζέλο σε διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό το Μάρτη του 1932 με τίτλο: «ΠΑΡΑ ΤΑ ΗΤΤΟΠΑΘΗ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Η ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΝΙΚΗΦΟΡΩΣ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΝ ΚΡΙΣΙΝ ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ. ΚΑΙ ΑΝ ΑΚΟΜΗ ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΔΕΝ ΜΑΣ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΥΔΕΙΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ»
Το 1932 φαντάζει σήμερα εξαιρετικά επίκαιρο. Πρόκειται για την πιο κοντινή στις σημερινές συνθήκες περίπτωση που γνώρισε η Ελλάδα. Η χώρα αντιμετώπιζε παρόμοιες απειλές πτώχευσης. Ο Βενιζέλος κατήγγελλε: «Ἡ ἡττοπάθεια θριαμβεί ει πάλιν. Ἡ Ἐλλὰς κατ’ αὐτὴν ὁδηγεῖται είς καταστροφήν. Τὸ κράτος θ’ αποκηρὔξη τὰς ὑποχρεώσεις του. Τὰ φιλανθρωπικά μας ἰδρύματα θὰ χάσουν τὰς περιουσίας των».
Επιχειρήματα πάντα ίδια από την πλευρά των δανειστών, που αυτή τη φορά δυστυχώς ακούστηκαν από τη θεσμική ηγεσία την Κυριακή στη Βουλή (Παπαδήμος, Παπανδρέου, Σαμαράς). Η διαφορά βρίσκεται στο ότι τότε υπήρχε η πολιτική ηγεσία που δεν είχε ενσωματώσει στη φαρέτρα της το φόβο, τη βία και τον εκβιασμό ως όπλα εναντίον του ίδιου του λαού της χώρας.
Ο Ε. Βενιζέλος αναφέρεται μεν στις προσπάθειές του για δανεισμό από τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής, αλλά την ίδια στιγμή περιγράφει ως ενδεδειγμένο τρόπο για την εξουδετέρωση του κινδύνου της χρεοκοπίας την υποστήριξη προς όλες τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας και ιδιαίτερα τη γεωργία και τη βιομηχανία. Έμφαση δίνει, «στη συμπλήρωση των μεγάλων παραγωγικών έργων των οποίων η απόδοση θα αρκέσει, αυτή και μόνη να καλύψει το άνοιγμα των εξωτερικών μας λογαριασμών».
Η Ελλάδα, όπως προέβλεψε ο Βενιζέλος, δεν διαλύθηκε τελικά από την πτώχευση του 1932. Η κοινωνία γρήγορα στάθηκε στα πόδια της, οι ρυθμοί ανάπτυξης που ακολούθησαν θεωρούνται εκπληκτικοί. Άλλωστε σε όποιον δεν κινδυνολογεί με σκοπό την εξυπηρέτηση των σκοπιμοτήτων του, είναι σαφές ότι οι εταιρείες χρεοκοπούν, όχι οι χώρες. Οι χώρες παράγουν τον πραγματικό πλούτο που αποτελεί τη βάση της οικονομίας. Κλείνοντας το πρωθυπουργικό διάγγελμα ο Ε. Βενιζέλος σημείωνε: Ἀλλὰ καὶ άν μᾶς λείψη ή ἐξωτερικὴ ἐπικουρία δὲν ὑπάρχει φόβος νὰ καταστραφῶμεν. Ἥ χώρα τότε θ’ ἀναγκασθῆ νὰ ἐπιδιώξῃ, καὶ κανεὶς φόβος δὲν ὐπάρχει ὄτι δὲν θὰ ἐπιτὺχῃ, λύσεις αὶ ὁποῖαι θὰ τῆς ἐπιτρέψουν νἀ συμπληρώσῃ τὸ ἔργον τῆς οἰκονομικῆς της ἀνασυγκροτήσεως, ὤστε ἐντὸς πενταετίας νὰ εύρεθῇ εἰς θέσιν νὰ συνεχίση τὴν ἀκεραίαν πληρωμὴν καὶ τῶν ἐξωτερικῶν της ὐποχρεώσεων».
Δράττομαι της ευκαιρίας να υπενθυμίσω στους αποδέκτες της παρούσας επιστολής ότι: «Όλβιος εστί όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν».
