Editorial

Ξεχνώντας για λίγο τον Λαφαζάνη

Είναι ήδη γνωστό ότι, εκτός κάποιου συγκλονιστικού απροόπτου, νικητής των επόμενων εκλογών θα είναι και πάλι το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα. Τι θα γίνει όμως αν οι κυβερνητικοί εταίροι του, οι ΑΝΕΛ, δεν επιτύχουν την είσοδό τους στη Βουλή; Ή θα πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να συνεργαστεί με κάποιο άλλο κόμμα, ή θα πρέπει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Από τη στιγμή όμως που ήδη κατηγορείται για μνημονιακή κωλοτούμπα, η συνεργασία μόνο με τη ΝΔ ή μόνο με το ΠΑΣΟΚ, τα κόμματα που έχουν ταυτιστεί με τις μνημονιακές πολιτικές, πρέπει να θεωρείται αδύνατη.

Σε περίπτωση λοιπόν που ο ΣΥΡΙΖΑ μετεκλογικά δεν είναι αυτοδύναμος και αν οι ΑΝΕΛ δεν μπουν στη Βουλή, τότε οι μόνες ρεαλιστικές περιπτώσεις είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης με το Ποτάμι ή κυβέρνησης των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-Ποτάμι), στην οποία όμως ή δεν θα συμμετέχουν καθόλου Βουλευτές, ή δεν θα συμμετέχουν Βουλευτές μόνο της Νέας Δημοκρατίας. Ο λόγος είναι περίπου ίδιος με τον λόγο που δεν συμμετείχαν εν ενεργεία Βουλευτές της ΝΔ στην κυβέρνηση Παπαδήμου: αξιωματική αντιπολίτευση θεωρείται το κόμμα με τις περισσότερες έδρες, το οποίο δεν συμμετέχει στο κυβερνητικό σχήμα με Βουλευτές. Άρα, αν Βουλευτές της ΝΔ συμμετέχουν σε κάποια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αμέσως αξιωματική αντιπολίτευση γίνεται το επόμενο σε έδρες κόμμα, άρα -με τα σημερινά δεδομένα, ή το Ποτάμι, το οποίο όμως όπως ήδη προείπαμε πιθανότατα θα συμμετέχει και εκείνο στην κυβέρνηση, ή η Χρυσή Αυγή.

Το κόστος του να βρεθεί ο Νίκος Μιχαλολιάκος να καταλαμβάνει το τέταρτο πολιτειακό αξίωμα της χώρας μας θα είναι ανεκτίμητο. Ήδη η Χ.Α. έχει πάρει τα πάνω της μετά της ουσιαστική αθώωσή της από την ελληνική δικαιοσύνη -για την οποία δεν άνοιξε ρουθούνι, ακόμα και όταν η επικείμενη ατιμωρισία έγινε προφανής μετά τη μη ανανέωση των περιοριστικών  μέτρων για το ηγετικό ζεύγος-, φανταστείτε τι έχει να γίνει αν βρεθούν οι φασίστες σε θέση εξουσίας. Κανένα κόμμα δεν θα αποδεχτεί το πολιτικό κόστος μιας τέτοιας κίνησης και σαφώς θα προτιμηθεί το να συμμετέχει η ΝΔ χωρίς Βουλευτές και μόνο με στελέχη της σε μία συγκυβέρνηση, ή το να μη συμμετέχει καθόλου και να παραμείνει και de facto αξιωματική αντιπολίτευση.

Σε περίπτωση που οι ΑΝΕΛ μείνουν εκτός Βουλής, το άλλο -σαφώς λιγότερο πιθανό- ενδεχόμενο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να κατακτήσει την αυτοδυναμία, κάτι το οποίο αρχίζει και φαίνεται ρεαλιστικό όταν αθροιστούν τα ποσοστά των κόμματων που μπορεί να κινηθούν ανάμεσα στο 1% και 3%. Η Τελεία, το ΛΑΟΣ, οι Κεντρώοι του Λεβέντη, το Κίνημα του Παπανδρέου και ο ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις τελευταίες εκλογές είχαν περάσει το 1%, αλλά είχαν μείνει εκτός Βουλής. Αν σε αυτούς προστεθεί κάποιο από τα κόμματα που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη Βουλή, όπως οι ΑΝΕΛ, και κάποιο νέο κόμμα, όπως αυτό της αριστερής πλατφόρμας του Λαφαζάνη, τότε το άθροισμα θα είναι αρκετά πάνω από το 10%, δίνοντας λόγω του εκλογικού νόμου αρκετές πιθανότητες στον Αλέξη Τσίπρα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αυτά μπορεί να ακούγονται σαν μια σειρά από πολλά «αν» και το σενάριο αυτό να προϋποθέτει να αποτύχουν μισή ντουζίνα κόμματα. Όπως όμως απέδειξε η εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να εκμεταλλεύεται άριστα τις δημοσκοπήσεις, γνωρίζοντας με ακρίβεια όχι μόνο το τι επιθυμούν κάθε στιγμή οι ψηφοφόροι, αλλά και πως να εκμεταλλευτεί αυτές τις επιθυμίες τους προς όφελός του. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορεί αρκετά νωρίτερα να γνωρίζει αν υπάρχει ή όχι η δυνατότητα της αυτοδυναμίας και να χαράξει ανάλογα την στρατηγική του.

Είναι όμως η αυτοδυναμία κάτι που θα άρεσε στον Αλέξη Τσίπρα; Μέχρι σήμερα, όχι. Τα εσωκομματικά και ενδοκυβερνητικά προβλήματα ήταν αρκετά χρήσιμα για τον Πρωθυπουργό, αφού φαινόταν αναγκασμένος να τηρήσει ισορροπίες για το καλό της κυβέρνησης, αποφεύγοντας έτσι να αναλάβει ο ίδιος το πολιτικό κόστος για κάποιες δύσκολες αποφάσεις. Πέρα όμως από αυτό, είναι αρκετά βολικό για τον Πρωθυπουργό το σκηνικό που είδαμε αρκετές φορές μέσα στη Βουλή: ο Πάνος Καμμένος να κάνει σκληρότατη επίθεση στα υπόλοιπα κόμματα χρησιμοποιόντας λαϊκές εκφράσεις (π.χ. το περίφημο πλέον «στα τέσσερα») και ο Αλέξης Τσίπρας να ακολουθεί με μια ηγετική και σαφώς πιο ενωτική εμφάνιση. Ακόμα και τηλεοπτικά, είναι αλλιώς το να γίνεται μια δήλωση από ένα στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και να ακολουθούν μία σειρά από αρνητικά σχόλια από εκπροσώπους άλλων κομμάτων και αλλιώς το να πετάγεται κάποιος ανάμεσα σε όλους αυτούς και να φωνάζει «καλά τα είπε, μην ακούτε τους υπόλοιπους». Σε μία κυβέρνηση όπου ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεργάζεται με το Ποτάμι ή με ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-Ποτάμι ο Πρωθυπουργός δεν θα απολαμβάνει τέτοιου είδους ανέσεις.

Φαίνεται λοιπόν πως, αν δεν υπήρχε λοιπόν το πρόβλημα της πλειοψηφίας, το ιδανικότερο σενάριο για τον ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν μια μετεκλογική επανάληψη της υπάρχουσας πραγματικότητας, δηλαδή να σχηματιστεί και πάλι κυβέρνηση με συμμετοχή των ΑΝΕΛ. Γιατί λοιπόν να τρέχει ο Αλέξης Τσίπρας την χώρα σε εκλογές και να βάζει τον εαυτό του σε κίνδυνο; Μπορεί οι υπάρχουσες ισορροπίες στη Βουλή να  είναι περίεργες και να μην είναι ευχάριστες προς οποιονδήποτε, αλλά όπως φαίνεται τις τελευταίες εβδομάδες είναι κάπως λειτουργικές. Γιατί να μην ανεχτεί την αριστερή πλατφόρμα, αφήνοντάς τους να φωνάζουν αλλά ταυτόχρονα δίνοντας σε εκείνους το πολιτικό κόστος της πτώσης της «πρώτης αριστερής κυβέρνησης» και της αποχώρησης από το κόμμα; Γιατί να μη παραταθεί αυτό το κλίμα προεκλογικής περιόδου στο οποίο, από ό,τι φαίνεται, κερδισμένος είναι ο ίδιος; Γιατί να μην έχει την αντιπολίτευση εγκλωβισμένη να επιβεβαιώνει με την ψήφο της κάθε οικονομική του επιλογή; Ακόμα και αν φωνάζουν ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-Ποτάμι ότι υπάρχουν δύο πλειοψηφίες, ακόμα και αν έχει καθημερινές επιθέσεις μέσα από το κόμμα του, πού είναι το πρόβλημα; Άλλωστε, αν κάθε μέρα ακούς τα ίδια, στο τέλος τα συνηθίζεις και χάνουν τη σημασία τους. Γιατί να μην αφήσει τα επιειρήματα εναντίον του να ξεφτίσουν με το πέρασμα του χρόνου; Αυτή τη στιγμή γνωρίζει ήδη και λεπτομερώς όλα τα επικοινωνιακά χαρτιά όλων των αντιπάλων του, γιατί να τους δώσει μέσω των εκλογών τον χώρο για ελιγμούς και πρωτοβουλίες;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι αν θα αποχωρήσει το παλιό 4% του ΣΥΡΙΖΑ από το κόμμα ή ο τρόπος με τον οποίο θα ψηφίζονται οι νέοι μνημονιακοί νόμοι στη Βουλή. Το μεγαλύτερο -και ίσως μόνο ουσιαστικό- πρόβλημα στα μάτια του Αλέξη Τσίπρα είναι η εικόνα που έχουν για αυτόν οι ψηφοφόροι του. Τι εικόνα θα έχει για αυτόν η ίσως μεγαλύτερη ομάδα ψηφοφόρων του, οι δημόσιοι υπάλληλοι, όταν θα αρχίσει η εφαρμογή του τρίτου μνημονίου; Όταν αρχίσουν οι δημόσιοι υπάλληλοι να νιώθουν τις βαρύτατες επιπτώσεις των νέων μέτρων θα υπάρξει ουσιαστικό εκλογικό πρόβλημα στην εικόνα του Πρωθυπουργού, το οποίο σίγουρα θα είναι πολύ πιο δύσκολα διαχειρίσιμο από τα ενδοκοινοβουλευτικά προβλήματα που έχει μέχρι στιγμής στα οποία ήδη έχει βρει κάποιες λύσεις. Τότε είναι που τα επιχειρήματα των αντιπάλων του θα αρχίσουν να πιάνουν τόπο και, αν υπάρχουν εκλογές στον ορίζοντα, θα δημιουργήσουν ουσιαστική φθορά στον Πρωθυπουργό. Αν όμως γίνουν εκλογές πριν από την εφαρμογή των μέτρων ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει μπροστά του μια ολόκληρη κοινοβουλευτική περίοδο για να διαχειριστεί την δυσαρέσκεια που θα δημιουργηθεί.

Βλέποντας τα δεδομένα καταλαβαίνουμε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα του Αλέξη Τσίπρα δεν είναι το ποσοστό που θα καταλάβει το κόμμα του Λαφαζάνη αν και όταν δημιουργηθεί. Ακόμα και το αν θα μπουν οι ΑΝΕΛ στη Βουλή στις επόμενες εκλογές φαίνεται να είναι πολύ σημαντικότερο πρόβλημα από το μέλλον της αριστερής πλατφόρμας. Το πραγματικά μεγάλο πρόβλημά είναι το πως θα προστατέψει ο Πρωθυπουργός το ισχυρότερο επικοινωνιακό όπλο του, τον ίδιο του τον εαυτό. Όπως λοιπόν και με το δημοψήφισμα, έτσι και με τις επικείμενες εκλογές ένα πράγμα είναι σίγουρο: θα εξυπηρετούν πρώτο από όλους τον Αλέξη Τσίπρα. Λεπτομέρειες όπως το αν και πότε θα γίνουν θα εξαρτηθούν αποκλειστικά από το τι συμφέρει τον ίδιο.



Προηγουμενο ΑρθροΕπομενο Αρθρο

Ο Δημήτρης Κοντογιάννης είναι ο διαχειριστής του apopseis.gr.

Ξεχνώντας για λίγο τον Λαφαζάνη

του Δημήτρη Κοντογιάννη.

Το αν και πότε θα αποφασίσει ο Αλέξης Τσίπρας να κάνει εκλογές θα έπρεπε να είναι αντικείμενο στοιχημάτων. Είναι σίγουρο ότι επιθυμία της επικοινωνιακής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ είναι να παίρνει πρωτοβουλίες, να ελέγχει και να δημιουργεί τις εξελίξεις -και δικαιώνεται διαρκώς από αυτή την τακτική. Μπορεί λοιπόν να μη γνωρίζουμε το πότε ακριβώς θα θεωρήσει το κυβερνών κόμμα ότι είναι η πιο κατάλληλη για αυτό περίοδος, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξουν δεύτερες εκλογές μέσα στο 2015, κυρίως για να μπορέσει να ξεμπλέξει ο Πρωθυπουργός από τα εσωκομματικά του προβλήματα. Ας σταματήσουμε όμως για λίγο να βλέπουμε τα δεδομένα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και ας ασχοληθούμε με την πραγματικότητα όπως σχηματίζεται από τις υπόλοιπες εξελίξεις.

Συνεχίζοντας να χρησιμοποιείτε την ιστοσελίδα, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies. Περισσότερες πληροφορίες.

Οι ρυθμίσεις των cookies σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν οριστεί σε "αποδοχή cookies" για να σας δώσουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία περιήγησης. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτή την ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξετε τις ρυθμίσεις των cookies σας ή κάνετε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" παρακάτω τότε συναινείτε σε αυτό.

Κλείσιμο