Έτσι ενώ στη οθόνη έπαιζε Deutsche Welle σε μικρότερα κουτάκια μπορούσαμε παράλληλα να δούμε τι μεταδίδει το BBC το CNN και μερικά ακόμα μεγάλα κανάλια με την ΕΡΤ ανάμεσα σε αυτά. Κάποιες εικόνες από το κέντρο της Αθήνας δεν έπνεαν καμία ανησυχία και έτσι η κουβεντούλα περιστράφηκε σε πιο επίκαιρα θέματα όπως ο καιρός που είχε αλλάξει προς το χειρότερο, στα χιόνια που είχαν εμφανιστεί στη Λαπωνία και τις καινούργιες μπότες ολλανδού συναδέλφου με ειδικές σόλες για τον πάγο.
Να την έρχεται, είπε συνάδελφος και η ΕΡΤ μπήκε στην κεντρική οθόνη. Τώρα μη σας κάνει εντύπωση το «έρχεται», όλοι βρισκόμασταν σε αναμονή και ακόμα από τόσες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά για όλους μας η Αγγέλα ερχόταν. Και ήρθε! Και κατέβηκε τις σκάλες και να οι φαντάροι παρουσιάστε, και να ο πρωθυπουργός παρουσιάστε, και να οι υπουργοί παρουσιάστε και να η μπάντα τους εθνικούς ύμνους. Εμείς είχαμε αδειάσει τα πατατάκια και είχαμε αρχίσει να χτυπάμε με προσοχή τα φιστίκια. Παράλληλες εικόνες από το κέντρο έδειχναν κόσμο να κινείται, άντε και κάποιοι ασπιδοφόροι ένστολοι αλλά σε γενικές γραμμές τα πάντα ήταν σε ρυθμό …παρουσιάστε. Οι συνάδελφοι μου είχαν αρχίσει να γίνονται νευρικοί και κάποιοι είχαν αφήσει τα φιστίκια και είχαν αρπάξει τα νύχια τους. Και να σου η Αγγέλα στο πρωθυπουργικό γραφείο, και να σου η Αγγέλα στο δρόμο να περπατάει ανέμελα με το αεράκι να ανεμίζει τα μαλλιά της και να σου με τον πρόεδρο και οι συνάδελφοι έτοιμοι να πιάσουν τα πόδια τους έχοντας φάει όλα τα νύχια των δαχτύλων τους.
Κατά τις επτά ξαναβρεθήκαμε στην ίδια αίθουσα, οι ίδιοι ακριβώς συνάδελφοι. Πατατάκια και φιστίκια είχαν τελειώσει και το μόνο που είχε μείνει στο τραπέζι ήταν τα χρησιμοποιημένα πλαστικά ποτηράκια. Η Deutsche Welle έδειχνε κάτι δηλώσεις της Μέρκελ και το BBC τον τρελοαμερικάνο – είχαμε ήδη ενημερωθεί για την εθνικότητα του – να τρέχει γυμνός ανάμεσα σε διαδηλωτές και ΜΑΤ. Οι συνάδελφοι με κοιτούσαν απογοητευμένοι. Έχανε ακονίσει μολύβια και πληκτρολόγια έτοιμοι να περιγράψουν σκηνές ρωμαϊκής αρένας από τους δρόμους της Αθήνας και δεν είχε συμβεί τίποτα απολύτως. Οι περισσότεροι είχαν μαζέψει παλιές σημειώσεις με αναφορές σε επεισόδια, σκέψεις και απόψεις για το μέλλον της Ελλάδας στο ευρώ και οι πιο μελετηροί είχαν ψάξει τις γερμανικές εφημερίδες και έντυπα στο διαδίκτυο έτοιμοι για να περιγράψουν το καινούργιο μέτωπο της ελληνο-γερμανικής μάχης και στο τέλος το μόνο που τους έμεινε ήταν η βόλτα ανάμεσα στα δεντράκια της Αγγέλας με τον Αντώνη και ένας γυμνός αμερικάνος. Ζήτησα αμήχανος συγγνώμη.
Και ξαναζήτησα συγγνώμη αλλά κανένας δεν ήθελε να με ακούσει. Όλοι είχαν απογοητευτεί. Περίμεναν αίμα, φωτιές, σπασμένες βιτρίνες. Περίμεναν από την Αγγέλα να μαστιγώνει και τον Αντώνη να εκλιπαρεί και τίποτα δεν είχε συμβεί. Μετά από πολύ καιρό η Αθήνα τους είχε απογοητεύσει και τσάμπα τα πρωτοσέλιδα που είχαν ονειρευτεί και οι τίτλοι που είχαν σχεδιάσει. Για μέρες είχαν κτίσει ένα κάστρο από προσδοκίες και ξαφνικά στο πρώτο κύμα αποδείχτηκε κάστρο φτιαγμένο στην άμμο. Ένιωθα απογοητευμένος και πολύ μόνος. Αλλά ευτυχώς συνάδελφος από την Ιταλία με βαθιά πολιτική γνώση και άποψη έβγαλε λαυράκι! Μα δεν έχει τίποτα άλλο να φορέσει αυτή η γυναίκα; Στρέψαμε όλοι ταυτόχρονα το βλέμμα στην οθόνη και παρατηρήσαμε πιο προσεκτικά αυτή τη φορά την γερμανίδα καγκελάριο να περπατάει στο δρόμο δίπλα στο Έλληνα πρωθυπουργό. Μα τι είναι αυτό που φοράει πάλι; Παρατήρησε ρώσος συνάδελφος. Και επιτέλους είχα σωθεί. Το λαχανί αμπέχονο της Αγγέλας με είχε σώσει από την απογοήτευση των συναδέλφων μου.
Τώρα εδώ που τα λέμε κι αυτός ο Αντώνης αντί να την πάει βόλτα από αυτή τη πλευρά του Συντάγματος γιατί δεν τη πήγε μια βόλτα από Ερμού πλευρά τη κοπέλα; Έτσι να δει καμιά ζακετούλα, κανένα σακάκι, να βοηθήσει και το τοπικό εμπόριο. Τι της έδειξε; Τα δεντράκια και τους τσολιάδες να κάνουν παρουσιάστε; Αντί να την πάει σε καμιά μπουτίκ εκεί προς Μητρόπολη μεριά, να πιουν κανένα φραπεδάκι και μετά μια βόλτα από Μοναστηράκι για σουβλάκι την άφησε τη γυναίκα με καναπεδάκια με μουχλιασμένο τυρί και καφέ φίλτρου. Που είναι η ελληνική φιλοξενία, ο ξένιος Δίας βρε Αντωνάκη; Η μήπως τον «ξένιο Δία» τον κρατάμε μόνο για του μετανάστες Αντωνάκη;
Τώρα η Αγγέλα ήρθε, είδε ότι είδε και απήλθε. Το γιατί ήρθε έχουν ειπωθεί και γραφτεί εκατοντάδες απόψεις από κάθε πλευρά αυτής της υφηλίου και ειδικά σε Γερμανία και Ελλάδα. Επιμένω στη λέξη απόψεις γιατί η αλήθεια είναι ότι εκτός από εικασίες κανένας από εμάς δεν μπορεί να πει με σιγουριά του λόγους που έκαναν τη γερμανίδα καγκελάριο να καβαλήσει το αεροπλάνο και ξαφνικά μέσα σε μια εβδομάδα να βρεθεί στην Αθήνα για λίγες μόνο ώρες. Διαβάζοντας πολλά από αυτά που γραφτήκαν στον ελληνικό έντυπο και διαδικτυακό τύπο, ένιωσα ότι ξεχνάμε μια μικρή αλλά πολύ σοβαρή λεπτομέρεια. Η Μέρκελ είναι ένα πολιτικό ζώο από τα γεννοφάσκια της. Από τα εφηβικά της χρόνια στην ανατολική Γερμανία τότε και όπου μεγάλωσε, η πολιτική ήταν μέρος της καθημερινότητας της και μάλιστα εξελίχτηκε και πολιτικά ωρίμασε μέσα στη νεολαία του ανατολικογερμανού κομουνιστικού κόμματος. Και δεν πρέπει να μας ξεγελάσει η σημερινή χριστιανοδημοκρατική της περιβολή, τα κουμουνιστικά κόμματα των ανατολικοευρωπαϊκών χωρών εκείνη την περίοδο ήταν πιο συντηρητικά από κάθε ευρωπαϊκό συντηρητικό κόμμα του σήμερα. Η Αγγέλα λοιπόν μπορεί να άλλαξε κουστούμι αλλά στην ουσία έμεινε κομμάτι του πολιτικού και γραφειοκρατικού κομματικού μηχανισμού, αδιάφορα ονόματος, και μέρος όλων των βυζαντινών συνομωσιών που το συνοδεύουν. Οι λόγοι λοιπόν που την έφεραν στη Αθήνα είναι καθαρά πολιτικοί.
Αυτό λοιπόν το πολιτικό ζώο με τα για πολλά χρόνια εκπαιδευμένα πολιτικά ένστικτα δεν ήρθε στην Ελλάδα ούτε για να βοηθήσει, ούτε για να φέρει δωράκια, προειδοποιήσεις η συγχωροχάρτια που πολλοί είκαζαν όλη τη εβδομάδα πριν την επίσκεψη. Η Αγγέλα ήρθε στην Ελλάδα έχοντας μια πολύ συγκεκριμένη ατζέντα που το μεγαλύτερο μέρος της ήταν γερμανό-κετρική και σε μικρότερο ποσοστό η μελλοντική πολιτική της καριέρα που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε σχετική αμφισβήτηση.
Δεν θέλω να θεωρηθώ μετά Χριστό προφήτης, ούτε ότι μπορώ να διαβάσω το μυαλό της. Κι εγώ εικασίες και απόψεις εκφράζω. Αυτό που εγώ πιστεύω είναι ότι όλα έχουν να κάνουν με τις πολιτικές πιέσεις που δέχεται αυτή τη στιγμή η γερμανίδα καγκελάριος, άρα οι πολιτικές της κινήσεις ή διαπραγματεύσεις που πρέπει να κάνει έχουν περισσότερο να κάνουν με την παγκόσμια οικονομική κατάσταση παρά με την Ελλάδα. Άλλωστε η Ελλάδα, και αυτό είναι κάτι που τονίζουν όλο και περισσότεροι τον τελευταίο καιρό, είναι η κορυφή του παγόβουνου. Αυτό που ξεκίνησε σαν σύνθημα μεταξύ των ισχυρών την εποχή του Ρέιγκαν περί οικονομικής παγκοσμιοποίησης, όσο σχιζοφρενικό κι αν ακούγεται, πέτυχε μόνο στα αρνητικά του στοιχεία. Αντί λοιπόν να έχουμε μια παγκοσμιοποιημένη και ελεγχόμενη αγορά αποκτήσαμε μικρές και μεγάλες οικονομικές κρίσεις που μεταδίδονται σαν ιός και επηρεάζουν όλες τις αγορές σε τέτοιο σημείο ώστε να απειλούν παγκόσμιες καταστροφές. Όταν η Αμερική αντιμετώπισε το πρόβλημα με τα στεγαστικά δάνεια και το γκρέμισμα όλου του μηχανισμού δανειοδότησης κατοικιών πριν από μερικά χρόνια σε σημείο που κόντεψε να τινάξει τα αμερικανικά χρηματιστήρια στον αέρα, μετά από έξη μήνες η Βρετάνια είχε αρχίσει να νιώθει τους κραδασμούς και η Γαλλία να ψάχνεται. Ακόμα και το ιρλανδικό τραπεζιτικό πρόβλημα ίσως να έχει τις ρίζες του κάπου μέσα σε εκείνη τη κρίση. Στη δε Ιαπωνία είχαν αρχίσει να έχουν εφιάλτες. Βλέπετε λοιπόν η οικονομική παγκοσμιοποίηση που ονειρευόντουσαν πέτυχε μόνο στις αποτυχίες του μηχανισμού της.
Η οικονομική κρίση στην Αμερική, που άρχισε να φαίνεται εκείνη τη περίοδο, δεν σταμάτησε παρ’ όλες τις επανεκτυπώσεις δολαρίων που έκανε ο Ομπάμα. Απεναντίας η κρίση έχει βαθύνει δραματικά και το χρέος της αμερικανικής κυβέρνησης έχει φτάσει σε ύψη δυσθεώρητα που κάνουν το χρέος όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων μαζί να φαίνεται ανέκδοτο. Αυτό που σώζει, τουλάχιστον προς το παρόν, την αμερικανική οικονομία είναι αφενός η συσσώρευση κεφαλαίου σε ιδιωτικά χέρια εντός Αμερικανικού εδάφους και η παγκόσμια στρατιωτική κυριαρχία της χώρας. Για το τελευταίο έχουμε πολλά παραδείγματα εφαρμογής από τη σύγχρονη ιστορία χωρίς καμιά διάθεση συνομωσιολογίας. Όταν έγινε ορατή η μελλοντική ενεργειακή κρίση, λύθηκε το πρόβλημα του Ιράκ. Με λίγα λόγια η πολική των κανονιοφόρων που τόσο αποτελεσματικά εφάρμοσαν οι βρετανοί για αιώνες.
Αυτά όλα όμως σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία που οι καταστροφές, όπως και πάλι απέδειξε η πρόσφατη ιστορία, λειτουργούν με μορφή ντόμινο απαιτούν μια Ευρώπη οικονομικά σταθερή έτοιμη για πολιτικές λύσεις σε περίπτωση οικονομικών προβλημάτων. Και αδιάφορα με το ποιος θα είναι πρόεδρος στην Αμερική τον καινούργιο χρόνο, η πίεση προς την Ευρώπη και δη τη Γερμανία θα είναι ασφυκτική. Η Αγγέλα το ξέρει αυτό πολύ καλά γιατί στη τελευταία συνάντηση των G8 πήρε μια πρόγευση του τι την περιμένει. Έπρεπε να σταλεί ένα μήνυμα λοιπόν προς την απέναντι πλευρά του ατλαντικού ότι η Γερμανία είναι εδώ, έτοιμη να πάρει πολιτικές αποφάσεις όταν χρειαστεί – ακόμα κι αν αυτό σημαίνει έξοδο της Ελλάδας ή της Ισπανίας από το ευρώ – ώστε να μη γιγαντωθεί η κρίση.
Μετά υπάρχει και το ΔΝΤ, το οποίο ξέχωρα από την θεωρητική του θέση στη ουσία είναι μέρος της αμερικανικής πολικής των κανονιοφόρων και έχει αρχίσει να απαιτεί πολικές αποφάσεις από την γερμανίδα καγκελάριο. Το ΔΝΤ έχει δυο λόγους να απαιτεί πολιτικές αποφάσεις και πολιτική συμμετοχή της Γερμανίας, πρώτο γιατί υποχρεώθηκε σε συνεταιρισμό με την ευρωπαϊκή κοινότητα και δη τη Γερμανία στην επίλυση του Ελληνικού, Ιρλανδικού, Πορτογαλικού προβλήματος, μη συνηθισμένη πολιτική για το ΔΝΤ, πράγμα που σημαίνει ότι υποχρεώθηκε και σε συμβιβασμούς όσον αφορά την εφαρμογή πολιτικής και μέτρων άρα χρειάζεται και την ευρωπαϊκή πολική κάλυψη για τη συνέχεια. Και δεύτερο με ορατό σενάριο την πιθανή αποτυχία των μέτρων με αποτέλεσμα την περεταίρω βύθιση της ελληνικής και ισπανικής οικονομίας το ΔΝΤ ένας καθαρά – τουλάχιστον θεωρητικά – χρηματοοικονομικός και τραπεζιτικός οργανισμός χρειάζεται κάποιον που θα πάρει και την πολιτική ευθύνη της αποτυχίας ώστε να μην καταστραφεί το μέλλον του οργανισμού. Η Μέρκελ λοιπόν έστειλε μήνυμα και στο ΔΝΤ, οι πολικές αποφάσεις και στήριξη είναι εδώ έτοιμες να επέμβουν όποτε χρειαστεί.
Και βέβαια υπάρχει και το εσωτερικό μέτωπο. Αλλά εδώ υπάρχει και πάλι μια μικρή λεπτομέρεια. Είπαμε η Αγγέλα είναι πολικό ζώο. Τις επόμενες εβδομάδες θα δοθούν μια σειρά από αυξήσεις στους γερμανούς που θα τους κάνουν όλους να νιώσουν πόσο ισχυρή είναι η οικονομία τους και πόσο καλά δουλεύει η Αγγέλα τους. Παράλληλα αυτό που την βοηθήσει ακόμα πιο πολύ στις ερχόμενες εκλογές, παρά τις σποραδικές της τοπικές ήττες, είναι η συνεχόμενη αδυναμία των σοσιαλιστών να παρουσιάσουν ένα δυναμικό πρόσωπο με λύσεις και απαντήσεις. Η Αγγέλα λοιπόν θα τους παρουσιάσει το σύνθημα …λεφτά υπάρχουν και στη δική της περίπτωση λεφτά υπάρχουν ακόμα και ψίχουλα, αρκετά για να μαζέψει τους ψήφους που χρειάζεται. Αυτό όμως που όλοι μας αφήνουμε στην άκρη του μυαλού μας και ξεχνάμε μόνιμα όσο αφορά τη Γερμανία, είναι το τι πραγματικά έγινε με την περίφημη Γερμανική επανένωση. Πως μια πτωχυμένη Ανατολική Γερμανία, σε ερείπια ενώθηκε με μια Δυτική Γερμανία σε περίοδο οικονομικής κρίσης – την εποχή της επανένωσης και προ-ευρω η Δυτική Γερμανία αντιμετώπιζε οικονομική κρίση – και μέσα σε μια δεκαετία λογιστικά εμφανίζεται σαν την ευρωπαϊκή οικονομική υπερδύναμη. Προσέξτε τη λεπτομέρεια, λογιστικά. Πως λοιπόν καθαρίζεις και ξεπλένεις αυτό το ‘λογιστικά’ σε ‘πραγματικά’; Εδώ ταιριάζει αυτό που λέει καλός ακαδημαϊκός φίλος, τροφή για σκέψη. Μια ευρωπαϊκή κρίση, ειδικά μια νομισματική κρίση είναι το κατάλληλο περιβάλλον για ξέπλυμα και ξεκαθάρισμα. Μήπως οι οικονομικές δυνάμεις που στηρίζουν την Αγγέλα σε αυτό το καθάρισμα/ξέπλυμα χρειάζονται και την πολιτική διαβεβαίωση ότι εδώ είμαστε και δουλεύουμε σκληρά; Πολύ τροφή για σκέψη.
Και βέβαια λέγοντας όλα αυτά αφήσαμε στην άκρη το πιο σημαντικό τουλάχιστον για μας. Η Αγγέλα έχει την ατζέντα της και τις όποιες πιέσεις της αλλά αυτό είναι δικό της πρόβλημα, το δικό μας πρόβλημα είναι τι της είπε ο Αντωνάκης όταν δεν έκανε παρουσιάστε. Και ναι μεν ο πρόεδρος της είπε ότι αν έχουν σκοπό να βάλουν κι άλλα μέτρα καλό θα ήταν να βρουν άλλο λαό άλλα αν το έλεγε ο γέρος ο Καραμανλής η ο Στεφανόπουλος θα είχε άλλο βάρος. Παρενθετικά εγώ είμαι λίγο μεγαλύτερος και θυμάμαι αυτά που είχε πει ο γέρος ο Καραμανλής όταν ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας στον Ντ’Εστεν και θυμάμαι τι είχε πει και ο Στεφανόπουλος σαν Πρόεδρος της Δημοκρατίας στον Κλίντον και των δυο ο λόγος, συμφωνούσες δεν συμφωνούσες, είχε πέσει σαν κοτρώνα στα κεφάλια των άλλων. Τώρα και με όλο το σεβασμό στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τα λόγια του Παπούλια ακουστήκαν και λίγο πολιτικά και πολύ κούφια περισσότερο για εσωτερική κατανάλωση παρά για την Αγγέλα που έτσι κι αλλιώς αγρόν ηγόραζε.
Ο Αντωνάκης λοιπόν αντί συζητησούλα μεταξύ αχλαδιού και καναπεδάκια με ροκφόρ και αναφορές στην ανεργία, έπρεπε να την πιάσει από το αυτί και να σιγουρευτεί ότι κατάλαβε ότι το 25% του ελληνικού εργατικού δυναμικού είναι χωρίς δουλειά. Ότι κάθε μέρα συμπεριλαμβανομένων και των σαββατοκύριακων 1,000 έλληνες χάνουν την δουλειά τους. Ότι το 54% των νέων από 16 μέχρι 25 είναι άνεργοι χωρίς ελπίδα να βρουν δουλειά. Και αυτό το χωρίς ελπίδα μάλιστα να το τονίσει ιδιαίτερα. Αντί να την πάει βόλτα στα παρκάκια να την πάει στις πλατείες που ο κόσμος κάνει ουρά για την δωρεάν σούπα και στα σχολεία που τα παιδιά λιποθυμούν από την πείνα. Και αντί να κουτσομπολεύει για το μέλλον του εμπορίου με μεγαλέμπορους που φοβούνται για τη μείωση των κερδών τους να την πάει μια βόλτα από κανένα κρατικό νοσοκομείο και δη αυτό των καρκινοπαθών να δει που δεν υπάρχουν φάρμακα. Και τέλος να μην την αφήσει να φύγει ακόμα κι αν χρειαζόταν να γαντζωθεί από το λαχανί αμπέχονο μέχρι να σιγουρευτεί ότι κατάλαβε. Βλέπεις Αντωνάκη, για να δείξεις την δυστυχία δεν χρειάζεται να μιλάς γερμανικά.
Αν δεν τα έκανε όλα αυτά ο Αντωνάκης και περιορίστηκε σε διαβεβαιώσεις ότι οι τραπεζίτες θα πάρουν τα λεφτά τους τότε …Αντωνάκη είσαι στην ίδια λίστα με τον Γιωργάκη, ξέρεις τον συμφοιτητή σου και πολύ φοβάμαι ότι τελικά εσύ αγρόν ηγόραζες!
*****************************************************************************
Η τελευταία σκηνή με την Αγγέλα να αποχωρεί αποχαιρετώντας από την κορυφή της σκάλας τον λαό της και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης να της γελά κουνώντας το χέρι θα μου μείνει αξέχαστη. Αλήθεια αυτός ο αντιπρόεδρος ξέρει/νιωθει τι αγρόν αγοράζει/πουλάει;
*****************************************************************************
Στην αρχή σας είπα ότι ήθελα να σας γράψω για τις φιλανδικές δημοτικές εκλογές, αλλά τελικά ήταν η Αγγέλα αυτή που «έκαψε» το πληκτρολόγιο μου. Αλλά δεν υπάρχει πρόβλημα έχουμε ακόμα τρεις εβδομάδες, δυο με τη καμπάνια και μια με τα αποτελέσματα για να μιλήσουμε για φιλανδικά θέματα.
