Αλλά δεν ήταν απλώς η κυρίαρχη πολιτική προσωπικότητα της γενιάς της – ήταν μια υπερβατική πολιτική φυσιογνωμία που ενέπνευσε περισσότερα τραγούδια, βιβλία, θεατρικά έργα και ταινίες από οποιονδήποτε άλλον Βρετανό ηγέτη μετά τον Ολιβερ Κρόμγουελ. Όπως σχολίασε, με οξυδέρκεια, ο βιογράφος της Τζον Κάμπελ, αν θέλεις να δεις τι άφησε πίσω της, απλώς ρίξε μια ματιά γύρω σου. Αλλά ποια είναι η πολιτική παρακαταθήκη της; Ακόμη και σήμερα, περισσότερα από 20 χρόνια αφότου αποχώρησε, δακρυσμένη, από τον αρ.10, η Βρετανία δεν μπορεί να συμφωνήσει. Λέγεται συχνά ότι ήταν η πιο διχαστική ηγέτης του περασμένου αιώνα, κάτι που είναι σχεδόν σίγουρα αλήθεια.
Το Σίτι του Λονδίνου έζησε τις καλύτερες στιγμές του στη δεκαετία του 1980, αλλά είναι βέβαιο ότι αυτή η έκρηξη είχε ένα πολύ βαρύ τίμημα: στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η ανεργία έφτασε στον αριθμό ρεκόρ των 3,6 εκατ. αν και σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, το πραγματικό νούμερο ήταν πολύ μεγαλύτερο. Σταθμοί στην καριέρα της Θάτσερ ήταν, βέβαια, η άγρια μάχη για την φιλελευθεροποίηση της οικονομίας, η νίκη στα Φόκλαντ, η σκληρή αντιπαράθεση με τους ανθρακωρύχους, η απορρύθμιση του Σίτι, και η καταστροφική εισαγωγή του κεφαλικού φόρου (poll tax).
Αλλά το πραγματικό ερώτημα είναι αν όλα αυτά θα μπορούσαν, ρεαλιστικά, να είχαν αποφευχθεί. Είναι μύθος ότι η Θάτσερ έβαλε, μόνη της, τέλος στην εποχή της πλήρους απασχόλησης – η ανεργία είχε φτάσει το 1,5 εκατ. ήδη επί Κάλαχαν. Στην πραγματικότητα, η Βρετανία της δεκαετίας του 1980 ήταν συνεχώς αντιμέτωπη με μια τρομακτικά επώδυνη μετάβαση, εν μέρει επειδή τόσο πολλές δύσκολες αποφάσεις είχαν αναβληθεί επί τόσον καιρό, αλλά και επειδή η σκληρή πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης σήμαινε ότι μεγάλες βιομηχανίες – η αυτοκινητοβιομηχανία, τα ναυπηγεία, και τα ανθρακωρυχεία – ήταν καταδικασμένες προτού ανέβει η Θάτσερ στην εξουσία.
Υπάρχει, τέλος, μια υπέρτατη ειρωνεία στο γεγονός ότι η Θάτσερ, η οποία απεχθανόταν τον φεμινισμό, ενσάρκωσε τελικά την εκπληκτική διεύρυνση του ορίζοντα για τις γυναίκες της Βρετανίας, κάτι που ίσως ήταν η μεγαλύτερη κοινωνική αλλαγή του 20ού αιώνα. Η ίδια η Θάτσερ μπορεί να μην συμφωνούσε, αλλά στο τέλος, το ενδιαφέρον πράγμα για την Σιδηρά Κυρία δεν ήταν ότι ήταν φτιαγμένη από σίδερο, αλλά ότι ήταν μία κυρία.
Η Independent γράφει: Ο θατσερισμός υπήρξε μια εθνική καταστροφή για την Βρετανία, με τη χώρα να παραμένει παγιδευμένη στον ιστό του μέχρι σήμερα.»
Από την άλλη πλευρά του ατλαντικού η Αργεντινή έχει περάσει στη σιγή, το Μπουένος Άιρες δεν εξέδωσε – ως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις- καμία ανακοίνωση για το θάνατο της πρώην πρωθυπουργού.
Αλλά και ποδοσφαιρικούς εχθρούς είχε κάνει η Σιδηρά Κυρία, έτσι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αποφάσισε να μην κρατηθεί ενός λεπτού σιγή στη μνήμη της Μάργκαρετ Θάτσερ στο ντέρμπι με τη Σίτι για την 32η αγωνιστική της Πρέμιερ Λιγκ.
Και όπως λέει και ο Σμιθ με άρθρο του στην Independent, την Θάτσερ ή την λάτρευες ή την μισούσες. Μέσος δρόμος δεν υπήρχε.
Η Θάτσερ υπήρξε η μακροβιότερη πρωθυπουργός από την εποχή που στον θρόνο βρισκόταν η βασίλισσα Βικτορία και απεβίωσε μετά από εγκεφαλικό σε ηλικία 87 ετών. «Αν και ηρωίδα για πολλούς, αποτελούσε ταυτόχρονα και μισητή φιγούρα για άλλους. Με την Θάτσερ, αδύνατον να αδιαφορήσει κανείς. Δεν είναι πολλοί οι πρωθυπουργοί που έχουν μείνει χαραγμένοι στην μνήμη των πολιτών για καιρό αφότου εγκατέλειψαν το πόστο τους. Η Θάτσερ ήταν μία από αυτούς. Έγινε ακόμη και χαρακτήρας ταινίας. Μόνο ο Γουίνστον Τσόρτσιλ την ξεπερνά σε μιμήσεις από ηθοποιούς. Ακόμη λιγότεροι είναι οι Βρετανοί πρωθυπουργοί που έδωσαν το όνομά τους σε μια πολιτική φιλοσοφία. Το μόνο άλλο παράδειγμα μεταπολεμικά είναι ο Μπλερισμός, όμως αυτό δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από μια δεξιότητα στο πολιτικό μάρκετινγκ. Μοναδικοί υπέρμαχοι του είναι , παραδόξως, ο σημερινός πρωθυπουργός και μια χούφτα άτομα γύρω του. Μέχρι σήμερα, ο θατσερισμός χρησιμοποιείται σε ολόκληρο τον κόσμο για να περιγράψει μια κοφτή προσέγγιση πολιτικής ανασκούμπωσης χωρίς συναισθηματισμούς. Μπορεί να υποδεικνύει πολιτική ισχυρογνωμοσύνη και έχει γίνει και συνώνυμο περικοπών.
Τα πολιτικά κόμματα συνεχίζουν να προελαύνουν και να υποχωρούν κατά μήκος των ίδιων γραμμών μάχης που έθεσε πρώτη η Θάτσερ – ελεύθερες επιχειρήσεις έναντι κρατικής ιδιοκτησίας, αυτοβοήθειας έναντι εξάρτησης από την κυβέρνηση, περαιτέρω ‘περικοπές’ στα εργατικά σωματεία έναντι της διατήρησης των προνομίων τους και δράσης στην παγκόσμια πολιτική σκηνή σαν να ήμαστε ακόμη μια μεγάλη δύναμη αντί να επικεντρωνόμαστε στη βοήθεια προς φτωχές χώρες. Από την φύση της μπορούσε να δίνει λύσεις σε προβλήματα, ήταν μεθοδική. Διάβαζε και έγραφε σημειώσεις για κάθε έγγραφο που έπεφτε στο γραφείο της ή άφηνε κάποιος στο κουτί της για να διαβαστεί. Τίποτε δεν χανόταν. Αυτό ήταν θαυμαστό. Όμως το προσωπικό της στιλ, στον τρόπο που αντιμετώπιζε αξιωματούχους, υφυπουργούς και αργότερα μέλη του υπουργικού συμβουλίου ήταν απόλυτο, αυταρχικό και σίγουρα αντιπαραγωγικό.
Ήταν πολύ απρόθυμη στο να χάνει σε μια αντιλογία. Ένας από τους βιογράφους της, ο Τζον Κάμπελ έγραψε ότι ‘ήταν πάντοτε αποφασισμένη να κερδίζει σε λεκτικές διαμάχες, όποιο κόστος κι αν είχε αυτό σε πληγωμένους εγωισμούς. Αν έχανε στο κύριο επιχείρημα σε ένα ζήτημα, θα άλλαζε απότομα θέμα ώστε να κερδίσει σε αυτό.’ Για πολλούς υπουργούς της, αυτές οι μάχες ήταν εξοντωτικές. Δεν ήταν καλές για την κυβέρνηση και αποτελούσαν άσκοπη απώλεια ενέργειας. Σχεδόν ποτέ δεν οδηγούσαν σε διαλεύκανση ενός ζητήματος.
Τελικά οι μόνοι που πραγματικά πενθούν για το θάνατο της Μάργκαρετ Θάτσερ είναι οι κάτοικοι των νήσων Φόκλαντ.
“Δεν χωρεί την παραμικρή αμφιβολία πως η Θάτσερ έτρεφε θερμά αισθήματα για της Νήσους μας, ηγήθηκε μίας δύσκολης επιχείρησης για την ανακατάληψη τους και ήταν ιδιαίτερα ευτυχής που αποκατέστησε την ελευθερία των κατοίκων των Νήσων Φόκλαντ, τα οποία βρίσκονταν για πάντα στην καρδιά της”, δήλωσε ο Μάικ Σάμερς, πρόεδρος του οκταμελούς Κοινοβουλίου των Νήσων.
“Είναι ένα πολύ αγαπητό πρόσωπο στα Φόκλαντ διότι ηγήθηκε της επιστροφής μας στην ελευθερία το 1982 και τούτη είναι μία ημέρα μεγάλης θλίψης για τους Νησιώτες”
υπάρχει βέβαια και η πλευρά που την λάτρεψε και σε αυτή τη πλευρά τη σημαία την κρατάει η Daily Mail, “της αξίζει μια καλύτερη κηδεία” βροντοφωνάξει η καθημερινή εφημερίδα.
H γυναίκα που έσωσε την Βρετανία…Να κηδευτεί με τιμές αρχηγού κράτους: Η Μάγκι το αξίζει επειδή μεταμόρφωσε την Βρετανία, λένε βουλευτές των Τόρις» τιτλοφορείται το άρθρο της εφημερίδας στο οποίο σημειώνεται, ότι οι φίλοι και σύμμαχοι της Θάτσερ εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για το γεγονός ότι η πρώην πρωθυπουργός δεν θα κηδευτεί με τιμές αρχηγού κράτους.
Στην Θάτσερ θα αποδοθούν στρατιωτικές τιμές στη διάρκεια τελετής, όπως είχε συμβεί και στην κηδεία της λαίδης Νταϊάνας και της βασιλομήτορος Ελισάβετ.