Όχι άδικα βέβαια. Γιατί η παραχώρηση εθνικών και πολιτισμικών στοιχείων, ταυτότητας και γλώσσας στους αφερέγγυους γείτονες, τους δίνει τη δυνατότητα να σφετεριστούν και να προπαγανδίσουν στο μέλλον αλυτρωτικές θέσεις. Ο δρόμος αυτός ωστόσο είχε αρκετές στάσεις μέχρι τα σήμερα και πολλές ευκαιρίες τις οποίες πετάξαμε μπροστά στο μονοπάτι της αυταρέσκειάς μας.
Εκείνο που θεωρούμε ήττα ή νίκη είναι πρόσκαιρο, κάτω από την οπτική των ρομαντικών – κυνικών αυτοχείρων. Διότι μοιάζουν εξεγερμένοι αλλά στην πράξη δεν επαναστάτησαν ποτέ. Γιατί η εξέγερση είναι η επιθυμία εξάρθρωσης της καθεστηκυίας τάξης, πέρα από λαοσυνάξεις, συνελεύσεις, τουρκοφάγους και λωτοφάγους. Είναι οι αλλαγές, οι μεταρρυθμίσεις που κατατρέχουν τους εκάστοτε κυβερνώντες. Ένα ταξίδι προς την κάθαρση που δεν έγινε ποτέ, με μεταρρυθμίσεις, αλλαγές, ελευθερία και όχι προστάτες και πατερούληδες. Κατέστησαν έτσι πρωταγωνιστή στο αξιακό σύστημα της τσέπης τους τη μερικότητα, πολιτική ή εθνική, λιγότερο ή περισσότερο πραγματική.
Η απατηλή αυτή μερικότητα έγινε το αποκούμπι της μάζας, που εναπόθεσε τις ελπίδες και τα όνειρα όταν οι καταστάσεις πλέον άλλαζαν βίαια τα παλιά δεδομένα. Γεμίσαμε εθνάρχες, οικονομικούς και πολιτιστικούς, που χάιδευαν τα αυτιά των αγανακτισμένων πολιτών, με καταγγελτικό λόγο από την άκρα δεξιά έως και την άκρα αριστερά. Με δοξασίες και μεσσιανισμούς συνάμα για ξανθό γένος, τάματα του έθνους, Ράιχ και λοιπές ανοησίες. Αλλά τα κινήματα που κάποτε άλλαζαν τον κόσμο, σήμερα αποτελούν πολιτικά λόμπι, με ακραία νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, συγκαλυμμένη με δοξασίες αριστερίστικες, μισαλλοδοξία, φθόνο και διχόνοια. Κύρια όμως οι πολίτες χρειαζόταν ένα μεταπολιτευτικό αφήγημα επιβουλής, μια ιστορία διαμαρτυρίας. Η κατανόηση βλέπεις είναι εξαιρετικά δύσκολη έναντι της δαιμονοποίησης.
Έτσι μεγάλο μέρος των πολιτών εσχάτως ασπάστηκε δια της φαντασιακής μερικότητας τον αναρχικό διεθνισμό, την αυτοδιαχείριση και τις ασυναρτησίες περί κυκλικής οικονομίας και αυτοδιεύθυνσης. Στήριξε μερικότητες και ολίγιστους, τυχοδιώκτες που μοιράσαν φρούδες ελπίδες, επιστρέφοντας πόνο και λύπη, “μια άδεια κατσαρόλα να βράζει”, όπου “ο χαμένος τα παίρνει όλα” όπως λέει και το τραγούδι του Γιάννη Αγγελάκα. Μόνο που στην πραγματικότητα εκείνο που καταφανώς λαμβάνει είναι η συνειδητοποίηση της ήττας του. Της αποτυχίας του να αντιληφθεί έγκαιρα την πραγματικότητα και τον κόσμο που τον περιβάλλει.
Την επόμενη φορά πλέον. Σήμερα πληρώνει το τίμημα των επιλογών του. Σε εθνικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
