Σπέρματα του κινήματος όμως εντοπίζονται νωρίτερα. Στην αιματηρή κατάπνιξη του ξεσηκωμού της Βουδαπέστης το ΄56 για ελευθερίες και δικαιώματα από τους σοβιετικούς. Στην ύψωση του τείχους του Βερολίνου το ΄61, συνέπεια της εργατικής εξέγερσης του ΄53, που καταπνίγηκε από τους σοβιετικούς, αλλά και της φυγής των πολιτών για αναζήτηση ελευθερίας. Στους Γιουγκοσλάβους ρεβιζιονιστές. Στα κινήματα αμφισβήτησης και αντικουλτούρας στις αρχές του ΄60 στη Δύση που παγκοσμιοποιήθηκαν γρήγορα δημιουργώντας επαναστατικά πρότυπα. Rock ‘n roll, Beatles, ye ye, woodstock, χίπις. Στα αφροαμερικάνικα κινήματα επίσης και στο “Κίνημα Ελευθερίας του Λόγου” το ’64 στο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας. Στα Ιουλιανά το ‘66.
Ο ανθρωπιστικός μαρξισμός του Αλτουσέρ αλλά και η αμφισβήτηση του δογματικού σοβιετικού μαρξισμού και των ψευδών αναγκών της μονοδιάστατης κοινωνίας από τον Μαρκούζε έστρωναν το χαλί, παράλληλα με τον συντηρητικό και αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης του Ντε Γκολ. Αυτή η ατμόσφαιρα οδήγησε στην εξέγερση του Μάη του ’68.
Το κίνημα, μια έκρηξη ανυπακοής, ζητούσε τη χειραφέτηση του ανθρώπου από τους λογής καταναγκαστικούς περιορισμούς, απορρίπτοντας την καθεστηκυία τάξη με μια απείθεια ενάντια σε κάθε τι παραδεδομένο.
Μετά τις σουφραζέτες, στην εξέγερση του Μάη εδραιώθηκε ο γαλλικός φεμινισμός, καθώς διεκδίκησε την ισοτιμία στο σχολείο, στη δουλειά, στο πανεπιστήμιο, στο σεξ. Οι νεολαίοι, προερχόμενοι από την μεσαία και την ανώτερη αστική τάξη, διεκδικούσαν από ανθρώπινα δικαιώματα και συνθήκες εργασίας μέχρι αλλαγές στη διοίκηση, στην παιδεία, στην λογοτεχνία και την τέχνη. Τα συνθήματα αυτά κατόπιν ενέπνευσαν και τους εργάτες.
Οι κομμουνιστές δεν βρισκόταν εκεί. Οι επαναστάτες ήταν ψεύτικοι για εκείνους. Είχαν απωλέσει τον πηγαίο αυθορμητισμό της κοινωνίας για μεταρρυθμίσεις, κοινωνικές αλλαγές και δικαιώματα. Ενώπιον αυτών είχαν να προτάξουν τη βία του άκαμπτου και απάνθρωπου σοβιετικού μαρξισμού. Οι λύκοι δε χάρηκαν την αναμπουμπούλα, παρά υπέκυψαν στην εξέγερση από το φόβο της απόλυτης ήττας.
Η ρήξη ωστόσο είχε επέλθει. Και μπορεί να κατέπνιξαν στο αίμα την επιθυμία χειραφέτησης, στην Άνοιξη της Πράγας το ΄68, εντούτοις δεν σταμάτησαν την δίψα των ανθρώπων για δικαιοσύνη και ελευθερία. Τα οράματά τους για ιδεατή αταξική κοινωνία οδήγησαν στην καθυπόταξη και άρνηση του ανθρώπου και όχι στην εξύψωση αυτού, καθώς οι ανθρώπινες σχέσεις καθορίζουν το γίγνεσθαι και όχι οι οικονομικές. Ο σοσιαλισμός τους αποτέλεσε μια αιματηρή εφαρμογή ενός πειράματος που παντού επιβλήθηκε με τη βία και οδήγησε στη μαζική εξαθλίωση. Η κατάρρευση και αποτυχία τους εντοπίζεται στον ισοπεδωτικό υπερσυντηρητισμό και στην αδυναμία αναγνώρισης της πνευματικότητας και ελευθερίας του ανθρώπου, πέρα από τις εργαλειακές χρήσεις. Αυτά ακριβώς που οδήγησαν στην εξέγερση του Μάη του ΄68, τα οποία η αριστερά σήμερα καπηλεύεται.
Φωτογραφία: Δημοτικό Αρχείο Τουλούζης
