Αλλά ακόμα ο χαμός είναι σε εξέλιξη κι έτσι θα είναι καλυτέρα να σας γράψω λεπτομέρειες την επόμενη βδομάδα που θα έχει καταλαγιάσει και η σκόνη. Προς το παρών όμως από την Φινλανδία θα σας πάω στην Βρετανία και σε θέμα όχι άμεσα πολιτικό. Θα αποφύγω την πανηλίθια την Μέι.
Η φωτιά στο Grenfell Tower, τον πύργο 27 ορόφων στο Λονδίνο, οι δεκαεπτά νεκροί, οι δεκάδες τραυματίες και οι εκατοντάδες άστεγοι και κατεστραμμένοι από τη φωτιά, έπαιξε ένα πολύ περίεργο ρόλο στην Βρετανική κοινωνία, ένα ρόλο που μέσα στην όλη καταστροφή και τον θρήνο θα έλεγε κάνεις ότι ήταν καθαρτικός.
Η πρώτη αντίδραση – όπως κοντεύει να γίνει φυσιολογικό στις μέρες μας – όταν ακουστήκαν τα περί φωτιάς σε υψηλόροφο κτήριο στο Λονδίνο ήταν ότι ήταν τρομοκρατικό χτύπημα. Ευτυχώς με μεγάλη ταχύτητα και με τα ιντερνετικά κοινωνικά δίκτυα έτοιμα να ανάψουν άλλης μορφής φωτιές, ήρθαν τα νέα ότι δεν ήταν τρομοκρατικό χτύπημα, απλά η πυροσβεστική ακόμα προσπαθούσε να σώσει κόσμο και δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει αν ήταν ατύχημα, δυστύχημα ή έγκλημα. Έτσι όλοι πήραν μια βαθιά ανάσα και ξεκίνησε η αγωνία για την σωτήρια όλων αυτών των οικογενειών, παιδιών και μεγάλων σε ηλικία ανθρώπων που ήταν εγκλωβισμένοι σε διαμερίσματα στον 18ο ή στον 22ο όροφο. Φανταστείτε να είσαι εγκλωβισμένος από φωτιά που πυρώνει κάτω από τα πόδια σου, στα 70 μέτρα από το έδαφος.
Μέσα στις επόμενες ώρες πρόσωπα παιδιών, βρεφών, γέρων ανθρώπων, μητέρων και νέων αρχίσαν να πλημυρίζουν τα ειδησιογραφικά πρακτορεία, τα μπλόγκς και τα κοινωνικά δίκτυα. Μαρτυρίες εφιαλτικές. Ένας νεαρός περιέγραφε με αναφιλητά την εικόνα ενός γέρου άντρα στον 18ο όροφο που μέσα από το παράθυρο και πνιγμένος στις φωτιές κουνούσε απελπισμένα τα χέρια του ζητώντας βοήθεια.
Στο τέλος μετρήσανε 17 θύματα, προς το παρόν. Ακόμα μετράνε, γιατί υπάρχουν αρκετοί αγνοούμενοι. 17 άνθρωποι όλων των ηλικιών. Από ένα εξάμηνο μωράκι μέχρι έναν 66χρονο συνταξιούχο. Στο μεταξύ αυτοί που κατάφεραν να σωθούν έχουν καταστραφεί υλικά. Ό,τι είχαν, ακόμα και οι αναμνήσεις τους, καήκαν. Μια γυναίκα έκλαιγε γοερά στη σκέψη ότι τώρα πια δεν θα έχει ούτε μια φωτογραφία από την μητέρα της που πέθανε πριν από μερικούς μήνες.
Αλλά το συγκλονιστικό δεν σταματούσε εκεί. Την ίδια στιγμή το συγκλονιστικό εξελισσόταν στους δρόμους γύρω από τον 27όροφο πύργο. Εκατοντάδες κόσμος ερχόταν στην περιοχή με φαγητό, ρούχα κι ό,τι μπορούσαν να φανταστούν αναγκαίο για τους ανθρώπους που καιγόταν το υπάρχον τους. Από νερό μέχρι μωροπάνες. Από κατσαρόλες με φαγητό μέχρι ρούχα. Και λεφτά. Μέσα σε μερικές ώρες μαζεύτηκε ένα πολύ αξιόλογο ποσό, μόνο από εθελοντές, απλούς ανθρώπους, καθημερινούς, για να βοηθήσουν. Η κυβέρνηση, και συγκεκριμένα η αποτυχημένη πρωθυπουργός Μέι, περιορίστηκε σε ολιγόλεπτη εμφάνιση στο τόπο της καταστροφής και αποκλειστικά μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες προσπερνώντας τους ανθρώπους. Αλλά οι άνθρωποι ήταν εκεί και ακόμα και αυτή τη στιγμή που γράφω, βραδάκι Πέμπτης, ακόμα εκεί είναι και συνεχίζουν να κουβαλάνε πράγματα από τα δικά τους υπάρχοντα …για να βοηθήσουν. Να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους.
Το πολύ σημαντικό, αυτό που δούλεψέ σαν καθαρτήριο ψυχών το άφησα για τελευταίο. Η πλειονότητα των θυμάτων, νέκρων και ζωντανών, είναι μουσουλμάνοι. Αυτοί που τρέξανε ήταν άνθρωποι που αδιαφορήσαν για το χρώμα, για το φύλλο ή την θρησκεία. Είδαν ανθρώπους να υποφέρουν. Συνανθρώπους τους να υποφέρουν και τρέξανε να βοηθήσουν προσφέροντας πολλά περισσότερα από έναν χιτώνα.
Βλέπετε είναι το ανθρώπινο στοιχείο αυτό που πάντα κερδίζει. Πριν από λίγες μέρες το Λονδίνο γνώρισε άλλη μια τρομοκρατική επίθεση και παρόλο ότι ομολογουμένως τα Βρετανικά – και δει τα αμερικανικά – ΜΜΕ κάνανε το αδύνατο δυνατό να στρέψουν απειλητικά το δάχτυλο προς κάθε μουσουλμάνο, σήμερα οι Βρετανοί αποδείξανε ότι ο ανθρώπινος πόνος δεν έχει να κάνει ούτε με το χρώμα ούτε με την θρησκεία. Στο Μάντσεστερ με πρόσχημα και καλά την αντίθεση τους στη Σαρία, τον μουσουλμανικό θρησκευτικό νόμο, ομάδες από φασίστες-ρατσιστές κάνανε πορεία ζητώντας ουσιαστικά αίμα και εκδίκηση. Θέλοντας όλους τους μουσουλμάνους – ποιους αλήθεια; Αυτούς που ζουν στη Βρετανία τα τελευταία εκατό-διακόσια-τρακόσια χρόνια; – να φύγουν. Να πάνε που; Αλλά ο λαός, ο απλός λαός, ο απλός κοσμάκης μπροστά σε μια ανθρώπινη καταστροφή αντέδρασε με πράξεις και όχι με λόγια και συνθήματα ή ηλίθια υψωμένες γροθιές. Για κανέναν Λονδρέζο οι κάτοικοι του Grenfell Tower δεν ήταν τίποτα άλλο πέρα από συνάνθρωποι τους.
Δυστυχήματα – και δυστυχώς και γι’ αυτό τα λένε δυστυχήματα – συμβαίνουν κάθε μέρα. Αυτό είναι μια πικρή αλήθεια. Και ακόμα κι όταν ανθρώπινο χέρι είναι υπεύθυνο δεν παύει να είναι ένα δυστύχημα. Κάτι μη προμελετημένο, κάτι μη σχεδιασμένο και σίγουρα αθέλητο. Και είναι πολύ οδυνηρό όταν θύμα είναι μικρά παιδιά. Ένα εξάμηνο βρέφος. Τραγικό πέρα του τραγικού.
Αλλά υπάρχουν και φταίχτες, έτσι δεν είναι; Υπάρχει πιθανώς ένας μηχανικός που έκανε μισές δουλείες. Υπάρχει ένας εργολάβος που έβαλε μισά υλικά. Υπάρχει ένας προμηθευτής που έβαλε φτηνιάρικα πράγματα κι ένας τεχνίτης που έκανε κοπάνα και μετά μπαλώματα. Εκεί ακριβώς ξεκινάει η δουλειά της πυροσβεστικής και της αστυνομίας. Να βρουν τι ξεκίνησε την φωτιά και ποιός είναι ο ένοχος. Στο μεταξύ, και φαντάζομαι θα το βρίσκετε λογικό, δεν συλλάβανε και στη συνέχεια δεν κρεμάσανε όλους τους μηχανικούς, τους εργολάβους ή τους τεχνίτες της Βρετανίας. Θα ήταν όχι μόνο παράλογο αλλά και πέρα από ηλιθιότητας ηλίθιο.
Τώρα στο θέμα αδέσποτη σφαίρα, γιατί κάπου εκεί ήθελα να καταλήξω, υπάρχουν πολλοί ένοχοι. Άμεσοι και έμμεσοι. Πάρα πολλοί και όχι μόνο ο ιδιοκτήτης του όπλου που έφυγε η σφαίρα. Από τους νόμους και το κράτος μέχρι τον ίδιο τον ηλίθιο που άφησε την σφαίρα …αδέσποτη. Από το πως και γιατί κυκλοφορούν τόσα όπλα αδήλωτα στην Ελλάδα μέχρι το αν το πως και το γιατί κάποιος παίρνει άδεια να έχει όπλο στο σπίτι του. Αλλά, θα μου πείτε, εδώ ο άλλος, ο μεγαλοπολιτικός και μεγαλοϋπουργός καμαρώνει για τις μπαλοθιές που έριξε το προηγούμενο σαββατοκύριακο, για ποιους νόμους και για ποιά γιατί μιλάμε; Το θέμα είναι τεράστιο και όπως γίνεται στην Ελλάδα με τα τεράστια – ειδικά τα κοινωνικά – θέματα, τα κρύβουμε κάτω από το χαλάκι. Πάντα.
Αλλά και το να βρεις τους αιτίους πάλι, είναι εξ’ ίσου πολύπλοκο. Είναι όπως με την τρομοκρατία. Κηρύσσεις τον πόλεμο στις ΗΠΑ γιατί τρομοκράτες χτυπήσανε το Μάντσεστερ; Γιατί αν δεν κάνω λάθος – και δεν κάνω – οι Αμερικάνοι εκπαιδεύσανε τον Μπιν Λάντεν, Αμερικάνοι εκπαιδεύσανε και πρωτοεξοπλίσανε το Ισλαμικό Χαλιφάτο για να ρίξουν τον Ασάντ. Άρα ποιος φταίει για τους δίδυμους πύργους;
Αυτόν όμως που μπορούν να συλλάβουν σίγουρα – και επανέρχομαι στην αδέσποτη σφαίρα – είναι αυτόν που είχε το όπλο και πυροβόλησε. Κι εγώ να συμφωνήσω ότι έγινε από αμέλεια, αλλά ένα έγκλημα ακόμα κι από αμέλεια πρέπει να τιμωρηθεί και μάλιστα η αστυνομία να κάνει κι ένα βήμα παραπάνω. Να βρει που βρήκε ο τυπάς το όπλο. Από ποιον το αγόρασε και πως το αγόρασε; Γιατί για άδεια …ας μην το συζητάμε, μάλλον λευκό χαρτί θα είναι.
Αλλά όπως έγραψα και παραπάνω με τους Βρετανούς μηχανικούς, εργολάβους και τεχνίτες γιατί ξαφνικά όλο αυτό το μίσος και το μένος με τους Ρομά; Συλλογική ενοχή; Δηλαδή όταν λέει ο Πάγκαλος «μαζί τα φάγαμε» γιατί αντιδράτε; Αν φταίνε όλοι οι Ρομά για τη μαλακία του ενός τότε φταίνε κι όλοι οι Έλληνες για τη μαλακία του Πάγκαλου και να το βουλώσουν και να πληρώνουν. Που είναι η διαφορά; Η ίδια ακριβώς λογική είναι.
Να σας πω που είναι οι διαφορά. Ο Έλληνας από πάντα κρύβει έναν έντονο ρατσισμό με τους Ρομά, με τους τσιγγάνους, τους γύφτους, όπως θέλετε τους αποκαλείτε. Το ξέρετε ότι σε σύγκριση με τον πληθυσμό τους, οι τσιγγάνοι ήταν αυτοί που πληρώσανε το πιο βαρύ τίμημα στο ολοκαύτωμα; 220,000 αποδεδειγμένα νεκροί στα κρεματόρια του Άουσβιτς και της Τρεμπλίνκα. Αποδεδειγμένα. Κανένας δεν ξέρει τον πραγματικό αριθμό μιας και ευρωπαίοι τον ρατσισμός τους μετά τους εβραίους, τον βγάζανε από πάντα στους τσιγγάνους και ενώ ο Χίτλερ και οι Ναζί ήταν οι χειρότεροι κανένας άλλος δεν ήταν καλύτερος. Και δεν ήταν μόνο ο Χίτλερ, και ο Στάλιν από την άλλη είχε ειδική μεταχείριση για τους τσιγγάνους. Δεν τους έστελνε σε κρεματόρια, τους έστελνε στη Σιβηρία στα γκουλάγκ. Είδατε να τους τιμούμε κάπως; Είδατε ποτέ να γίνεται συζήτηση για γενοκτονία; Ποτέ!
Και σήμερα δεν έχει καμία διαφορά απολύτως και μην ακούσω αυτές τις βλακείες ότι δεν τους αρέσει να ζουν σε σπίτια και να πηγαίνουν σχολεία. Αυτά είναι παραμύθια για να δικαιολογήσουμε την ανικανότητα μας σαν κράτος και σαν κοινωνία. Και τον ρατσισμό μας, εμμένω. Όταν κάποιον τον γκετοποιείς ή καλύτερα τον βάζεις σε συγκεκριμένη περιοχή χωρίς ρεύμα και νερό, μακριά σου όσο πιο μακριά σου γίνεται, το σχολείο είναι το πρόβλημα του; Όταν κάποιον τον απομονώνεις με κριτήριο το χρώμα του και την καταγωγή του τότε σε τι διαφέρεις από τον κάθε ναζιστή;
Στη Φινλανδία με έχει τιμήσει, πραγματικά τιμήσει, με την φιλία της μια Ρομά και μάλιστα ποιήτρια. Ένας υπέροχος άνθρωπος, πολύ τρυφερός και ζεστός. Ένας από τους ανθρώπους που σε κάνει να αγαπήσεις την Φινλανδία γιατί και η ίδια την αγαπάει και ξέρει να το δείχνει. Ποιος μίλησε για Ρομά; Για Φινλανδία μίλησα. Ναι, ντύνεται σαν Ρομά, ναι μιλάει την γλώσσα των Ρομά και κρατάει πολλές παραδόσεις Ρομά, με κάποιες από αυτές να μετράνε αιώνες. Αλλά είναι Φινλανδέζα. Πότε οι Έλληνες Ρομά νιώσανε Έλληνες; Πότε εμείς οι τουρκόσποροι αφήσαμε τους Ρομά να νιώσουν Έλληνες κι ας είναι μερικοί πιο Έλληνες από το κάθε απόσπερμα κασιδιάρη;
Διαβάζοντας για τις επιθέσεις στους καταυλισμούς των Ρομά αηδίασα. Τελικά ίσως και να μας αξίζουν όσα μας συμβαίνουν κι ίσως εμείς στο εξωτερικό που έχουμε ζήσει ρατσισμό και αδικία να πληρώνουμε με ένα παρανοϊκό τρόπο τις δίκες σας αμαρτίες.
*******************************************
Για μια ακόμα Παρασκευή ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Θάνο Ραφτόπουλο που περιμένει να βγει …λευκός καπνός από τις Βρυξέλες.
*******************************************
Στη φωτογραφία υπέροχες Φινλανδές Ρομά με την παραδοσιακή φούστα που την φοράνε και στην καθημερινή τους ζωή.
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε περισσότερα άρθρα του Θάνου Καλαμίδα!
