Αντίστοιχα όλοι σχεδόν οι Σκανδιναβοί επισκέπτες, σε όλα τα σπίτια που έχω ζήσει, τα έχουν βρει πολύ «φορτωμένα», χωρίς να εννοούν κάτι αρνητικό. Απεναντίας όλοι απολαμβάνουν την «έκθεση» αναμνηστικών από τα ταξίδια μου, τους πίνακες, τις φωτογραφίες ή ακόμα και κομμάτια από την επίπλωση μου που είναι από διαφορετικά μέρη του κόσμου.
Παρενθετικά εδώ, όλοι οι επισκέπτες σε όσα σπίτια που ζουσα, σε όσα μέρη έζησα, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, δείχνουν αμήχανοι μπροστά στις βιβλιοθήκες που υπάρχουν σε κάθε δωμάτιο και η ερώτηση είναι η ίδια πάντα: τα έχεις διαβάσει όλα αυτά; Όχι ήθελα να δω πως ταιριάζουν με το χρώμα του τοίχου γι’ αυτό τ’ αγόρασα. Οι περισσότεροι χαμογελάνε αμήχανα αλλά είμαι σίγουρος ότι κάποιοι αναρωτιούνται ακόμαΑλλά ας επανέλθουμε στο σκανδιναβικό σπίτι. Αυτό που μου έκανε πάντα εντύπωση ήταν το πόσο φτωχό σε προσωπικά στοιχεία είναι ένα σκανδιναβικό σπίτι. Εντάξει, υπάρχουν οι φωτογραφίες των παιδιών και οι οικογενειακές, αλλά εγώ για παράδειγμα στη βιβλιοθήκη έχω μια …σαρανταποδαρούσα από χαρτί υγείας που έφτιαξε η κόρη μου όταν ήταν πέντε χρονών. Σε περίοπτη θέση έχω ζωγραφιά της και ένα σωρό μικροπραγματάκια από τα ταξίδια μου, που δεν είναι πιθανώς αντιπροσωπευτικά της τοπικής τέχνης αλλά της προσωπικής μου αισθητικής, όλα μπερδεμένα με προσωπικά αναμνηστικά. Αυτό νομίζω ότι δίνει και χρώμα και μια αίσθηση ότι σε αυτό το σπίτι ζουν άνθρωποι κι όχι φωτογραφίες ανθρώπων από κατάλογο του ΙΚΕΑ.
Υπάρχει όμως και κάτι που θα το βρείτε γνώριμο, όπως θα το βρουν γνώριμο και Γερμανοί, Εγγλέζοι, Γάλλοι ακόμα και Γιαπωνέζοι που έχω δει τα σπίτια τους. Η τηλεόραση. Η τηλεόραση που δεσπόζει στο σαλόνι/καθιστικό, όπως θέλετε το ονομάζετε. Κι όσο μεγαλύτερη τόσο το καλύτερο. Δυο επι τρία το δωμάτιο και η τηλεόραση πενήντα ιντσών. Και μάλιστα η τηλεόραση που παίζει συνέχεια και μάλιστα στο βουβό, ακόμα κι όταν έχουν επισκέψεις.
Τώρα θα μου επιτρέψετε να το γυρίσω στο προσωπικό. Η σχέση μου με τα τηλέφωνα και ειδικά τα κινητά είναι γνωστή και δηλωμένη. Δεν τα πάω καθόλου καλά μαζί τους. Η σχέση μου με τη τηλεόραση είναι ακόμα χειρότερη και μάλιστα ιδιόμορφα χειρότερη. Κάποια στιγμή στα τέλη του ’80 αγόρασα μια ρουμάνικη φορητή μαυρόασπρη τηλεόραση 11 ιντσών, που έγινε ανέκδοτο για όλους όσους με ήξεραν. Το ανέκδοτο δεν ήταν μόνο το γεγονός ότι ενώ όλοι μετράγανε τα dpi της οθόνης τους έχοντας από καιρό περάσει στις 21 και 25 ιντσών, το ανέκδοτο ήταν ότι είχα συνδέσει την 11 ασπρόμαυρη και με ένα υπερσύγχρονο βίντεο που έκανε ακόμα και μοντάζ. Στα μέσα του ’90 ήμουν από τους πρώτους που αγοράσανε DVD πάλι για να το συνδέσω με την μαυρόασπρη Ρουμάνα μου.
Εκεί κάπου στα ’90 – και μετά από ένα καυγά με τη τότε σύντροφο μου – αγόρασα την πρώτη μου έγχρωμη τηλεόραση και μετά από πολλές διαπραγματεύσεις και γκρίνια, δέχτηκα να είναι 16 ιντσών. Τίποτα δεν άλλαξε τη σχέση μου με μια συσκευή που χρησιμοποιούσα σπάνια και μάλιστα τώρα αντί να είναι στο ντουλάπι μακριά μου και να βγαίνει μόνο όποτε ήθελα εγώ, τόλμησε να πάρει θέση και μάλιστα σταθερή, διπλά στο στερεοφωνικό μου σαν να με κορόιδευε. Πράγμα που με ξένισε κι έγινε μόνιμα λόγος γκρίνιας από μένα.
Το 2009 ζώντας κάποιες σημαντικές αλλαγές στη ζωή μου αποφάσισα ότι ήρθε η ώρα η ασπρόμαυρη Ρουμάνα 11άρα, που ζούσε πια μαζί μου στη Φινλανδία, να βγει από την αποθήκη και να αντικαταστήσει το όποιο τέρας ενοχλούσε το στερεοφωνικό μου. Δυστυχώς όμως και μετά από πάνω από μια δεκαετία στην αποθήκη η Ρουμάνα τα είχε παίξει, ήταν σε βαθύ κώμα. Οι Φινλανδοί, γνωστοί γκατζετάκηδες, όταν έβλεπαν τι τους πήγαινα για επισκευή, αφού μου έριχναν ένα βλέμμα μεταξύ λύπης και περιέργειας, όλοι μου έδιναν τη διεύθυνση του χώρου ανακύκλωσης ή του μουσείου της ιστορίας της τεχνολογίας. Κανένας δεν δέχτηκε ουτε καν να την αγγίξει. Οι ρατσιστές! Έτσι με μεγάλη μου λύπη η Ρουμάνα κατέληξε στην ανακύκλωση κι εγώ βρέθηκα πάλι στο δίλημμα, τι θα κάνω κιΕδώ πρέπει παρενθετικά να σημειώσω την και συχνά δηλωμένη, αγάπη μου στο ραδιόφωνο. Όταν βρίσκομαι στο σπίτι το ραδιόφωνο παίζει συνέχεια, μερικές φορές ακόμα κι όταν κοιμάμαι. Ειδήσεις από το ραδιόφωνο ή από το ιντερνέτ, ψυχαγωγία από το ραδιόφωνο και ηρεμία πάλι από το ραδιόφωνο. Η μόνη χρήση της τηλεόρασης ήταν και είναι πάντα για να βλέπω ταινίες, ειδικά από βίντεο η DVD, ή σειρές που κατά περιόδους μου αρέσαν κι αυτές πάλι από βίντεο ή DVD. Η τηλεόραση για μένα έχει μια πολύ συγκεκριμένη χρήση και σκοπό, τη ψυχαγωγία με δίκες μου πολύ προσωπικές επιλογές.
Για να επανέλθω στη τηλεόραση που βρίσκεται αυτή τη στιγμή …ω ναι, ναι στο καθιστικό μου, ελλείψει άλλου χώρου και που αντικατέστησε τη Ρουμάνα, είναι αποτέλεσμα τραγικού λάθους. Όταν κατέληξα ότι τελικά ήθελα να έχω τηλεόραση κι αφού είδα κι αποείδα ότι Ρουμάνα δεν θα ξαναέβρισκα, έκανα παραγγελία μέσω …ιντερνέτ! Είπα κι εγώ να το παίξω πολιτισμένος Σκανδιναβός, τρομάρα μου. Κι επειδή η απόφαση ήταν μέσα σε μια άλλη απόφαση να αγοράσω και κάποιες άλλες συσκευές που χρειαζόμουνα, έγινε με κριτήριο τη …τιμή! Που να ήξερα ότι η τιμή δεν κρίνει και το μέγεθος! Έτσι βρέθηκα με ένα τέρας 21 ιντσών, επίπεδη οθόνη και μερικά άλλα που δεν τα καταλαβαίνω και δεν με ενδιαφέρουν. Η μεγαλύτερη τηλεόραση που έχει μπει ποτέ σε σπίτι που κατοικούσα και που συνεχίζει να χρησιμοποιείται όπως ακριβώς και η Ρουμάνα, τη περισσότερη ώρα παίζοντας το ρόλο μιας μαύρης διακοσμητικής οθόνης.
Παράλληλα με όλα αυτά είμαι από αυτούς που οι φίλοι του χρησιμοποιούν την τηλεόραση τους σπάνια, ποτέ όταν έχουν επισκέψεις και με μερικούς να μην έχουν καθόλου τηλεόραση. Επιλογή τους. Μάλιστα κάποιοι δεν καταλαβαίνουν γιατί τώρα με όλα τα ιντερνετικά κανάλια και ειδικά με το ιντερνέτ να χρειάζεσαι τηλεόραση. Έξοδο περιττό μιας κι εδώ στη Σκανδιναβία πληρώνεις συνδρομή ετήσια μόνο και για το ότι έχεις τηλεόραση στο σπίτι κι ας μη τη χρησιμοποιείς. Και μιλάμε για ένα ποσό γύρω στα 220 ευρώ το χρόνο. Γιατί να δώσεις 220 ευρώ το χρόνο για κάτι που βλέπεις σπάνια, με κάποιους άλλους να κάνουν επιλογές για σένα αντί να κάνεις τις δικές σου επιλογές μέσω ιντερνέτ και με πολύ-πολύ μικρότερο κόστος;
Στη Σκανδιναβία οι άδειες τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών είναι περιορισμένες. Στη Φινλανδία υπάρχουν τέσσερα κανάλια, δυο κρατικά – δυο ιδιωτικά. Στη Σουηδία πάλι τέσσερα κανάλια, δυο κρατικά και δυο ιδιωτικά. Στη Νορβηγία ισχύει κάτι παρόμοιο. Προσέξτε όμως, αυτό είναι μια περίεργη βιτρίνα γιατί αυτά τα τέσσερα κανάλια είναι τα πανεθνικά. Πάμε για παράδειγμα σε αυτούς που ζουν στο Ελσίνκι. Οι κάτοικοι του Ελσίνκι και της ευρύτερης περιοχής του Ελσίνκι, έχουνΑλλά δεν είναι μόνο αυτά, γιατί στη Φινλανδία με ένα επιπλέον κόστος, που νομίζω ότι είναι γύρω στα 12 ευρώ το μήνα, υπάρχουν στη διάθεση του τηλεθεατή άλλα 120 κανάλια, που σε αυτά συμπεριλαμβάνονται ακόμα και τα θεματικά του κρατικού (παιδικό, ενημερωτικό, ιστορικό, αθλητικό κανάλι). Στη Σουηδία αντίστοιχα υπάρχουν εκτός από τα τοπικά, τα θεματικά, της εκκλησίας, τα μουσικά και 252 ακόμα κανάλια να διαλέξεις με μια μικρή συνδρομή. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στη Νορβηγία ή στη Δανία.
Αν θέλεις λοιπόν να δεις στη Φινλανδία τον αντίστοιχο Πρετεντέρη – που ναι υπάρχει με όλες τις δόξες και τις τιμές – δεν έχεις παρά να πληρώσεις την ανάλογη συνδρομή σου. Τα κανάλια που έρχονται θεωρητικά δωρεάν – μην ξεχνάτε την ετήσια συνδρομή που πληρώνεις έτσι κι αλλιώς αν έχεις τηλεόραση – διέπονται από πολύ συγκεκριμένους κανόνες που απαιτούν την αντικειμενική δημοσιογραφία, το πώς καλύπτονται τα γεγονότα και την κατανομή του προγράμματος (ενημερωτικά, παιδικά, ψυχαγωγικά, μορφωτικά) έτσι ώστε να ικανοποιείτε η πλειονότητα των πολιτών που πληρώνουν ώστε αυτοί οι σταθμοί να μπορούν να χρησιμοποιούν τις κρατικές συχνότητες.
Δεν ξέρω αν εγώ είμαι ο τρελός αλλά δεν μου φαίνεται παράλογο όλο αυτό ή αντιδημοκρατικό, και σιγουρά δεν θα μπορούσε κανένας να κατηγορήσει ακόμα και τη Φινλανδία, παρόλες τις προσπάθειες του Τίμο Σόϊνι, για αντιδημοκρατικό χειρισμό των ΜΜΕ ή για απόπειρα φίμωσης και αντιδημοκρατικής πρακτικής. Πολύ περισσότερο κανένας δεν θα μπορούσε να κατηγορήσει για κάτι από τα παραπάνω τη Σουηδική κυβέρνηση.
Τι θα σας λείψει δηλαδή και κάνει μια παρόμοια κατάσταση στην Ελλάδα κίνηση αντιδημοκρατική; Θα σας λείψει η μαντεία του φραπέ ο Λεβέντης, ο ρουφιάνος ο Καρατζαφέρης, το φασισταριό ο Πλεύρης ή το σούργελο ο Άδωνις; Σε ποια κατηγορία μπαίνουν αυτοί; Στη εκπαιδευτική, την ενημερωτική ή την παιδική; Εκτός κι αν στην Ελλάδα η μαλακία θεωρείται θεματική τηλεόραση. Εκεί πάω πάσο. Αλλά κατά τα άλλα, τι είναι αυτό που στην Σουηδία θεωρείται λογικό και δημοκρατικό και στην Ελλάδα Βόρεια Κορέα;
Θα μου πείτε τα συμφέροντα, οι νταβατζήδες… εντάξει, συμφέροντα και νταβατζήδες υπάρχουν παντού και στη Σκανδιναβία, μη νομίζετε ότι είναι ελληνική εφεύρεση. Αλλά υπάρχουν και με 4 υπάρχουν και με 304 κανάλια. Το θέμα είναι πως λειτουργούν οι κανόνες, οι θεσμοί που ορίζουν τους κανόνες και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί κι όχι αν τα κανάλια θα είναι 4 ή 304. Όταν ένα κανάλι τοπικό στο Ελσίνκι, πριν από μερικά χρόνια, θεωρήθηκε ότι μετέδιδε ψεύτικες ειδήσεις και παραπληροφόρηση, έκλεισε σε ένα βράδυ. Όχι για να δείξει πόσο μαλάκας δουλικός είναι ο Φιλανδός Σαμαράς, που δεν είχε και λόγο, αλλά γιατί πραγματικά παρέμβαινε τους κανόνες που το ίδιο είχε αποδεχτεί για να μπορεί να μεταδίδει και με εντολή εισαγγελέα μετά από πολύ σκέψη και ανάλυση που δημοσιεύθηκε για κρίση από το κόσμο κι όχι για να κάνει το κέφι του ο Καψής.
Βλέπετε ότι αντί να συζητάμε για το πραγματικό πρόβλημα, για τους κανόνες που πρέπει να διέπουν μια σωστή τηλεόραση σε μια δημοκρατική χώρα, καυγαδίζουμε για τον αριθμό των νταβατζήδων. Δεν ξέρω αν με καταλαβαίνετε, αλλά νιώθω ότι όλη η συζήτηση γίνεται για το δέντρο και όχι για το δάσος και από τι στιγμή που γίνεται για το δέντρο ΝΑΙ υπάρχουν συμφέροντα, και προσωπικά και κομματικά!
Πάμε όμως και στη προσωπική σχέση που έχει ο καθένας μας με την τηλεόραση και που εδώ ταιριάζει ακόμα περισσότερο όλα όσα έγραψα για τη προσωπική μου σχέση με τη τηλεόραση. Η δημοκρατία όσο αφορά την τηλεόραση και το ραδιόφωνο, ξεκινάει από ένα δάχτυλο. Αυτό που είναι πάνω από τα κουμπάκια του τηλεκοντρόλ. Δεν σ’ αρέσει ο Πρετεντέρης και αυτά που λέει; Πάτα το γ@μημένο το κουμπάκι κι άλλαξε σταθμό. Κλείστην τη ρημάδα κι άκουσε μουσική στο ραδιόφωνο. Γιατί είναι ανάγκη να συνεχίσεις να τον βλέπεις; Για να γκρινιάζεις; Το πρόβλημα σου τελικά είναι ο Πρετεντέρης ή η δικιά σου η μιζέρια;
Και μια στιγμή ρε μάγκες που ξαφνικά σας έπιασε ο πόνος για το κανάλι του Καρατζαφέρη, του Λεβέντη και του Κουρή, μήπως τα βλέπατε και χτες; Σαβούρα ήταν για χαβαλέ. ΕΡΤ, ΜEGA, ANT1 άντε και STAR βλέπατε πάντα και τα θεωρούσατε και ψιλικατζίδικα με τις επαναλήψεις στιλ «Ρετιρέ». Τι θα σας λείψει δηλαδή; Οι τρεις χάριτες ή ο Σάκης ο υδραυλικός; Μήπως τώρα που θα γίνουν λιγότεροι και ο ανταγωνισμός και οι αξιώσεις μεγαλύτερες, μήπως βελτιωθούν; Και μήπως όταν μπουν και κάποιοι κανόνες αντί για τον Πρετεντέρη τον υδραυλικό να φτιάχνει δικά του γκάλοπ αρχίσουμε και να βλέπουμε και λίγο πραγματική ενημέρωση; Μήπως εκεί θα έπρεπε να πέσει η πίεση και μήπως επειδή ακριβώς δεν πέφτει εκεί οι υποψίες ότι τελικά όλοι δουλεύουν για κάποιους νταβατζήδες γίνονται πιο έντονες; Και μήπως η αντιπολίτευση και δει ο Κούλης πληρώνουν αξόφλητα γραμμάτια σε νταβατζήδες και αντί να πιέζει εκεί που θα έπρεπε για μια σωστή και δημοκρατική τηλεόραση ανησυχεί για το αν θα έχει τηλεόραση ο και ακάλυπτος Κουρής;
Προσέξτε ποιοι φωνάζουν, ο Άδωνις, ο Λεβέντης, ο Σταύρος ο Σφουγγαράκης… αυτοί που φτιαχτήκαν και υπάρχουν χάρις στην παράνομη και νταβατζοδουλική κατάσταση στην ελληνική τηλεόραση. Αν ο Κουρής ή ο Καρατζαφέρης θέλουν τηλεόραση ας μπουν σε κάποιο δορυφορικό πακέτο, ας πληρώνουν το ανάλογο ενοίκιο, ας έχουν τις ανάλογες τεχνικές προδιάγραφες και ας έχουν και τον Άδωνι να κουνάει υστερικά τα βιβλιαράκια του ή τον Πλεύρη να στρεβλώνει και να βιάζει την Ελληνική ιστορία.
Αυτοί όλοι μέχρι τώρα μάθανε στο τσάμπα και στην αρπαχτή. Γιατί; Γιατί έτσι βόλευε τον Σαμαρά, τον Βενιζέλο, τον Σημίτη, τον Κωστάκη, τον Γιωργάκη. Γιατί; Γιατί να παίζουν με την κρατική περιουσία; Την δικιά μας περιουσία; Ας πληρώσουν λοιπόν, όπως αυτή τη στιγμή πληρώνουν όλοι οι Έλληνες – η μεγάλη ειρωνεία – για τις δικές τους αρπαχτές. Φτάνει. Άει στο διάολο που μιλάει ο Άδωνις και ο Κουρής για δημοκρατία και ελευθερία του λόγου που για δεκαετίες την έχουν βιάσει και οι δυο τους χωρίς φραγμό.
Τέλος, κλείστε το ρημάδι. Την εξουσία στη τηλεόραση και δει στην ενημέρωση τώρα πια δεν την έχει ουτε ο Παππάς, ουτε ο Κούλης, ουτε ο Κουρής, ο Άδωνις και ο κάθε νταβατζοδουλικός λελές. Και δεν μιλάω μόνο για το ίντερνετ. Την εξουσία στη τηλεόραση την έχετε εσείς στην άκρη του δαχτύλου σας, στη πίεση ενός κουμπιού. Καταλάβετε το!
*********************************************
Διαβάζω ότι η μαξιλαροκλαίουσα, το σπυράκι της παραδημοσιογραφίας, η ντροπή κάθε δημοσιογράφου διεθνώς ή και Ιούδας για μια θέση στη λίστα, θα αναλάβει εκπρόσωπος τύπου του Κούλη. Κοιτάξτε, η αλήθεια είναι ότι άτομα …πολύγλωσσα (μετά τη Σαμαρική μιλάει και την Κουλική) σε τέτοιο σημείο που να γελάει όλο το μεταφραστικό σε Βρυξέλλες και Στρασβούργο, με τέτοια σημαντική συμμετοχή στο τίποτα, δεν τους αντέχει το Ευρωκοινοβούλιο, έτσι η θεωρία καλύτερα πρώτος στο χωριό παρα τελευταίος και κλασμένος στη πόλη ισχύει. Αλλά αν είναι αλήθεια, υπόσχομαι πολύ γέλιο!
*********************************************
Για άλλη μια Παρασκευή με το τηλεκοντρόλ στο χέρι, παρέα μου κρατάει ο Θάνος Ραφτόπουλος.
*********************************************
Στη φωτογραφία ένδειξη ενημερωτικής, εκπαιδευτικής και ψυχαγωγικής τηλεόρασης εν έτη 2016: το Ρετιρέ σε περίπου ρουμάνικο ασπρόμαυρο!
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε περισσότερα άρθρα του Θάνου Καλαμίδα!
