γράφει ο Κωνσταντίνος Μαργαρίτης.
Ισχυρές πιέσεις ασκούνται από πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ για να τρέξουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες εμβολιασμού των πολιτών.
Οι οικονομίες έχουν υποστεί μεγάλο πλήγμα και η τουριστική περίοδος δείχνει να είναι και φέτος προβληματική.
Οι ηγέτες της ΕΕ μπορούν να πάρουν μαθήματα από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ κ. Τζο Μπάιντεν και να επιδιώξουν ισχυρά μέτρα δημοσιονομικής στήριξης. Γιατί η στιγμή της ανάκαμψης μπορεί να αποδειχθεί μεγάλη παγίδα!
Οι ισχυροί των Βρυξελλών περιμένουν πως η ΕΕ θα συνεχίσει να πλήττεται οικονομικά από την πανδημία για αρκετό διάστημα, αφού πρώτα διασφαλιστεί η υγεία και αρθούν τα lockdown. Οι πολιτικοί ηγέτες δεν θα πρέπει να το αφήσουν αυτό να συμβεί. Αντιθέτως, πρέπει να στοχεύσουν να υπεραποδώσουν των προβλέψεων, με πιο επιθετικές πολιτικές ενέργειες από αυτές που προβλέπονται τώρα.
Αυτό σημαίνει, πάνω απ’ όλα, να δώσουν στην ανάκαμψη όσο το δυνατόν περισσότερη δημοσιονομική στήριξη. Οι κυβερνήσεις έχουν σε μεγάλο βαθμό κάνει καλή δουλειά για να στηρίξουν τις οικονομίες τους μέχρι τώρα. Το επικίνδυνο σημείο θα έρθει καθώς θα παίρνει ώθηση η ανάπτυξη από τα μέσα του έτους, όταν τα προγράμματα εμβολιασμού θα έχουν ολοκληρωθεί επαρκώς, ώστε να αρθούν οι περισσότεροι περιορισμοί στις δραστηριότητες.
Σε εκείνο το σημείο, οι ηγέτες των κρατών-μελών θα αρχίσουν να περιορίζουν σταδιακά τα πακέτα εισοδηματικής στήριξης που έχουν βοηθήσει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να στηριχθούν. Ο κίνδυνος είναι πως αυτό θα αποσύρει υπερβολικά μεγάλη ζήτηση από την οικονομία και θα θέσει σε κίνδυνο την ανάκαμψη. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, πολλές οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων της γερμανικής, της ισπανικής και της ολλανδικής, ετοιμάζονται για τεράστιες διαρθρωτικές δημοσιονομικές συσφίξεις φέτος.
Η Ευρώπη θα μπορούσε να μάθει από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, ο οποίος αποφάσισε πως ο κίνδυνος να γίνουν υπερβολικά λίγα, υπερέχει του κινδύνου να γίνουν υπερβολικά πολλά.
Στην πραγματικότητα, η υπερθέρμανση και απίθανη θα ήταν, αλλά και ένα καλό πρόβλημα. Η «υπερβολική» ανάπτυξη θα περιόριζε αυτομάτως την προτεινόμενη δημοσιονομική απάντηση -μέρος της οποίας παίρνει τη μορφή παρατεταμένων επιδομάτων ανεργίας. Και τα τελευταία προ-πανδημίας χρόνια απέδειξαν πως η συνεχιζόμενη πίεση της υψηλής ζήτησης, εκτός του ότι προκαλεί πληθωρισμό, θα μπορούσε να αντιστρέψει τη μεγάλη πτώση της συμμετοχής του αμερικανικού εργατικού δυναμικού.
Η ΕΕ χρειάζεται μια ισχυρή δημοσιονομική τόνωση. Θα ενισχυθούν οι οικονομίες των κρατών-μελών έως και κατά 2% του ΑΕΠ περίπου. Η απαραίτητη επιπλέον ενίσχυση πρέπει να προέλθει από την απελευθέρωση της ευρύτερης δημοσιονομικής ισχύος των κυβερνήσεων.
Οι κρίσεις να αποτελούν οδηγό για το μέλλον και όχι να φοβίζουν τις ηγεσίες. Είναι η στιγμή που πρέπει να απελευθερωθούν υγιείς δυνάμεις και να σωθούν οι κοινωνίες. Η Ευρώπη να δείξει ισχυρά αντανακλαστικά.
