γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.

Εκείνη:

Υπάρχει ένα πολύ σπουδαίο βιβλίο με τίτλο «Ο βασανιστής ως όργανο κρατικής εξουσίας». Η συγγραφέας του με ειδική άδεια παρακολούθησε την πρώτη δίκη βασανιστών στην Αθήνα μετά την πτώση της δικτατορίας, με σκοπό ως νέα επίκουρη καθηγήτρια του ΑΠΘ να μελετήσει το φαινόμενο του σαδισμού. Κατά τη διάρκεια της δίκης και κρατώντας μανιωδώς σημειώσεις, μιας και η μαγνητοφώνηση απαγορευόταν στην αίθουσα, εμφανώς σαστισμένη, ακούει τους κατηγορούμενους να δηλώνουν άμεσα ή έμμεσα πως τους είχαν μετατρέψει σε βασανιστές.

Σιγά σιγά αποκαλύπτεται μια συγκλονιστική ιστορία: Το πέρασμα αυτών των ανθρώπων από το στρατό στα κέντρα εκπαίδευσης της ΕΣΑ και ως την κατάληξή τους στους θαλάμους των βασανιστηρίων, όπου έγινε φανερό ότι αυτό που περιέγραφαν δεν ήταν χαρακτηριστικά σαδιστικών προσωπικοτήτων, αλλά ένα προσεκτικά σχεδιασμένο σύστημα εκπαίδευσης με – όπως διαπιστώθηκε αργότερα στην έρευνα – παγκόσμια εφαρμογή σε ανάλογα καθεστώτα.

Οι κρατικοί βασανιστές δεν ήταν άνθρωποι με σαφή προδιάθεση που αναζητούσαν την ευχαρίστηση βασανίζοντας άλλους ανθρώπους, αλλά συνηθισμένοι άνθρωποι που είχαν εκπαιδευτεί προσεκτικά (και βάναυσα) για αυτό το σκοπό, υπακούοντας τυφλά και ολοκληρωτικά σε μια εξουσία βίας.

Αυτή την εργασία η συγγραφέας παρουσίασε αργότερα μέσα σε απόλυτη, αμήχανη σιωπή, σε μια επιστημονική συνάντηση, επιζητώντας την ανατροφοδότηση από άλλους επιστήμονες γι αυτή τη διαπίστωση.

Ένας από τους παρόντες καθηγητές Ιατρικής του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης πρότεινε με βάση το υλικό αυτό και την παραπάνω ιδέα/διαπίστωση, τη δημιουργία ενός δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ. Το ντοκιμαντέρ αυτό με τίτλο «Ο γιος του γείτονά σου» ολοκληρώθηκε ένα χρόνο μετά και μπορεί να παρακολουθήσει οποιοσδήποτε στο YouTube με ελληνικούς υπότιτλους.

Πρόκειται για μια πραγματικά ανεκτίμητης αξίας μελέτη βασισμένη σε μια πραγματικότητα τόσο πρόσφατη και τόσο ακόμα ταμπού. Το ότι θα έπρεπε να διδάσκεται ήδη στα σχολεία ας μην το συζητήσουμε τώρα.

Βασανιστής μπορεί να γίνει ο οποιοσδήποτε και τα γονίδια δεν παίζουν ρόλο. Δεν υπάρχει εκ γενετής προδιάθεση ή κάποια ανωμαλία, παρά μόνο προσεκτική εκπαίδευση, κοινή σε όλο τον κόσμο (όσο παρανοϊκό κι αν ακούγεται, πραγματικά πιστεύεται ότι υπάρχουν ανάλογα manual).

Η ελληνική πλευρά του νομίσματος αυτού περιλαμβάνει από τον ακραίο εθνικισμό της προπαγάνδας που στηρίχτηκε ξεκάθαρα στην ελληνορθόδοξη θρησκεία και το αστυνομοκρατούμενο κράτος, ως τη μακρόχρονη διατήρηση πολύ συγκεκριμένων και προσεκτικά μελετημένων παραγόντων πάνω στις αξίες και τη δομή της κοινωνίας, ώστε να …καταφέρει ο συνηθισμένος άνθρωπος να προβεί σε ακραίες πράξης ωμής βίας απέναντι σε συνάνθρωπό του, ακόμα και γνωστό ή συγγενή.

& Εκείνος:

Πριν από μερικές ώρες μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο ένα δεκάχρονο αγοράκι με σοβαρούς τραυματισμούς μετά από συνεχόμενα βασανιστήρια από τον ίδιο του τον πατέρα. Στα γραφεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στη Γενεύη υπάρχουν όχι φάκελοι αλλά ράφια με καταγγελίες προσφύγων από προσφυγικά κέντρα (ειδικά της Μόριας) και όχι μόνο, για βασανισμούς σε αστυνομικά τμήματα, στα γραφεία της Λεγεώνας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ελσίνκι υπάρχουν καταγγελίες για βασανισμούς πολιτών σε αστυνομικά τμήματα στην Ελλάδα, πριν από λίγο καιρό ένα παλικάρι πέθανε σαν αποτέλεσμα του βασανισμού που δέχτηκε σε αστυνομικό τμήμα μετά τη σύλληψη του για την συμμετοχή του σε ειρηνική πορεία για το περιβάλλον.

Ίσως να φάνηκε περίεργο ότι ενώ ξεκίνησα με την περίπτωση του δεκάχρονου – που είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι έχετε ήδη δει στα πρωτοσέλιδα ηλεκτρονικού και έντυπου τύπου – συνέχισα αποκλειστικά με περιπτώσεις αστυνομικής βίας αλλά όπως αποδεικνύουν όλες οι μελέτες τόσο ο “πατέρας” όσο και ο “μπάτσος” εκπαιδευτήκαν. Ο “πατέρας” εκπαιδεύτηκε από έναν βίαιο πατέρα ο ίδιος, σε ένα βίαιο περιβάλλον και το πιθανότερο είναι ότι ίδιος υπήρξε σαν παιδί, συχνά θύμα αυτής της βίας. Και …μη εκπαίδευσης.

Αν αυτός ο πατέρας είχε εκπαιδευτεί σε ένα σχολείο και μια κοινωνία που νοιαζόταν περισσότερο για την δημοκρατική μόρφωσή του σε ένα περιβάλλον αποδοχής και ισότητας αντί σε ένα σχολείο που νοιάζεται μόνο για το αν κάνει συχνά το σταυρό του κι αν φιλάει εικονίτσες, – όπως θέλει το σημερινό σχολείο η κυρά-Νίκη – τότε ίσως αυτός ο πατέρας να ήταν ικανός να ελέγξει τα όποια ένστικτα και εμπειρίες του και αντί για βια να δώσει μόνο αγάπη στο παιδί του.

Αλλά πάμε και στους …Έλληνες αστυνόμους τώρα. Στα Γαλλικά ο αστυνόμος προσφωνείται flic που έχει τη ρίζα του στη λέξη flige=μύγα, κι αυτό γιατί κατά τα πρώτα της χρόνια η Γαλλική αστυνομία ‘υπηρετούσε’ πολιτικούς παρακολουθώντας (σαν μύγα στον τοίχο) τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Το αγγλοαμερικανικό cop βγαίνει από το λατινικό capere=συλλαμβάνω (και όχι τον χαλκό όπως πολλοί νομίζουν) με ευνόητη την εξήγηση και ήταν η συνθηματική “κραυγή” των Βρετανών cops πριν κάνουν σύλληψη. Στην Μαλαισία αποκαλούνται mata=μάτι, το μάτι της εξουσίας και στην Σουηδία snot=αυτός που μιλάει ένρινα, από την μύτη. Ακόμα και στην Τουρκία αποκαλούνται ayna που βγαίνει από την λέξη aynasız=αυτός που δεν έχει τιμή. Στην Ελλάδα αποκαλούνται …μπάτσοι!

Η προσφώνηση “γουρούνια” χρησιμοποιείται πια στις περισσότερες χώρες του κόσμου όταν πρόκειται για την αστυνομία, αλλά σε καμία ο αστυνόμος δεν είναι ταυτοποιημένος με την βια που προβάλλει εκτός από την Ελλάδα. Μόνο στην Ελλάδα ο αστυνόμος είναι για τη συνείδηση του κόσμου φορέας βίας, μόνο στην Ελλάδα είναι …μπάτσος. Και όχι μόνο εκπαιδεύεται να είναι μπάτσος αλλά προσλαμβάνεται και σαν μπάτσος. Στη Φινλανδία, στη Βρετανία ή στην Ολλανδία για να γίνεις αστυνόμος πρέπει να είσαι πάνω από 1.80 και συγκεκριμένο βάρος, στην Ελλάδα αρκεί να ψηφίζεις (και να το δείχνεις με τατού, αυτοκόλλητο στο κράνος ή με μπλουζάκι κάτω από τη στολή σου) Χρυσή Αυγή, Βελόπουλο, άντε Νέα Δημοκρατία. Άρα η κανονικότητα των βασανιστηρίων ακόμα και μέσα στα αστυνομικά τμήματα δεν εκπλήσσει, ειδικά όταν έχεις μια κυβέρνηση και βουλευτές που το ενθαρρύνουν καλύπτοντας το συχνά προκλητικά. Θυμηθείτε την περίπτωση του νεαρού Κύπριου φοιτητή και της …ζαρντινιέρας

Κατά τα άλλα μην χαιρόμαστε που η Χρυσή Αυγή καταδικάστηκε σαν εγκληματική οργάνωση γιατί το καρκίνωμα τους φασισμού και της βίας είναι βαθιά ριζωμένο στην Ελληνική εξουσία και – ειλικρινά λυπάμαι που το γράφω – δεν φτάνει καμιά εκπαίδευση πια για να μας βοηθήσει. Τα καρκινώματα αφαιρούνται δεν γιατρεύονται με ασπιρίνες