γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.
Εκείνη
Στα σύνορα του Μεξικού προς τις ΗΠΑ, εκεί που ο Τραμπ φαντάζεται ένα άλλο τείχος ορατό από το διάστημα, υπάρχει όντως ένα τείχος. Αλλά είναι τείχος απομίμηση. Φράχτης. Με αρκετό άνοιγμα ανάμεσα στα σανίδια του για να χωρά ένα ολόκληρο χέρι. Παιδί όχι. Κι εξάλλου, λίγες δεκάδες μέτρα πιο πέρα σταματά. Πάντως εκεί, με 50 μόλις δολάρια το κεφάλι, πρώην δουλέμποροι ξαναζούν τις περασμένες τους δόξες, όπου με 2500 δολάρια έκαναν το μακρύ ταξίδι των συνόρων προς τη γη της επαγγελίας, μέσα από έρημους, ναρκέμπορους, ληστές, βιαστές και συνοριοφύλακες, μεταφέροντας εξαθλιωμένους Μεξικανούς που αναζητούσαν – τι άλλο; – μια καλύτερη μοίρα γι αυτούς και τα παιδιά τους.
Τώρα οι πρώην οδηγοί/δουλέμποροι, κάνουν εναλλακτικό τουρισμό. Ή αλλιώς, τη γνωστή πλέον μόδα made – πάντα – in the west, “Dark Tourism”. Οι σκοτεινοί τουρίστες, βαριεστημένοι αστοί που αγανακτούν να περιφέρονται από πισίνα πάρτι σε γκάρντεν πάρτι κι είπαν να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό, νεαροί φοιτητές, παράξενοι ταξιδιώτες, εραστές της αδρεναλίνης, για έξι μοναδικές ώρες της ζωής τους, παίρνουν μέρος στη μεγαλύτερη και αρχαιότερη παράσταση που έχει ανεβεί ποτέ στα χρονικά του κόσμου: Της μετανάστευσης.
Μια σύντομη εκπαίδευση στρατιωτικού αυταρχισμού από τον οδηγό που έχει πάντα κρυμμένο το πρόσωπό του πίσω από μια μπαλακλάβα και το σκοτεινό μίνι καραβάνι ξεκινά. Στο δρόμο θα συναντήσουν φίδια, κάκτους, θα τους κάψει ο ήλιος, θα ξεμείνουν από νερό. Το ποτάμι είναι 18 μέτρα βαθύ προειδοποιεί ο οδηγός, 15 μέτρα φαρδύ, 160 χιλιόμετρα την ώρα, προσπαθεί να τους τρομοκρατήσει. Άλλοι γελούν, πιάνουν κουβέντα, ο οδηγός τους ζητάει να σοβαρευτούν. Εδώ δεν παίζουμε.
Σε λίγο η προγραμματισμένη πρώτη φάση ξεκινά: Ληστές. Μια ομάδα κακών ηθοποιών με άσφαιρα, τους κλέβουν τα λιγοστά πράγματα που κουβαλούν. Κλέβουν ακόμα κι ένα δαχτυλίδι 3.000 δολαρίων. Δεν ξεκινάς με τέτοια φορτωμένα δάχτυλα να περάσεις τα σύνορα κυρά μου, αλλά στημένο είναι, όλοι γελάνε, παρά το ότι η κυρία μέσα της λιγάκι ανησυχεί. 50 το κεφάλι και όλοι κουκουλοφόροι, άντε να βγάλεις άκρη μετά.
Ο σκοτεινός τουρισμός αποδεικνύεται κουραστικός. Η μετανάστευση δύσκολη. Στη δεύτερη προγραμματισμένη φάση εμφανίζονται οι περιβόητοι νάρκος. Πέφτει το απαραίτητο άσφαιρο πιστολίδι, όλοι φωνάζουν και βρίζουν για να γίνουν πειστικοί, δεν έχει πια και τόση πλάκα, ήδη οι τουρίστες περπατούν ένα τετράωρο μέσα στον καύσωνα, τους έχουν κλέψει και το νερό, δύο από αυτούς συζητούν για την …εμπειρία. Φαντάσου, λέει ο ένας, ότι εμείς το κάνουμε για πλάκα και δε θα θέλαμε να το ζήσουμε στ’ αλήθεια ποτέ. Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να περνούν πολύ άσχημα στη χώρα τους. Κάτι πάει να γίνει. Κάτι να καταλάβουν οι βαριεστημένοι από τους δυστυχείς. Μια σπίθα κατανόησης ίσως γεννιέται. Ναι, απαντά ο επόμενος. Είμαστε τυχεροί.
«Είμαστε τόσο τυχεροί.»
Πάντα ο εαυτός μας. Μηδέν στην αλληλεγγύη, ένα στη διασκέδαση πάνω στον ανθρώπινο πόνο.
Στο τέλος της διαδρομής εμφανίζονται οι συνοριοφύλακες. Συλλαμβάνονται όλοι εικονικά με αληθινές χειροπέδες. Η παράσταση έλαβε τέλος. Οι πρώην δουλέμποροι θέλουν να δείξουν με αυτή την αναπαράσταση πως το πέρασμα των συνόρων παράνομα είναι κάτι που ο κόσμος δε θα έπρεπε να επιχειρεί. Βέβαια όταν πλούτιζαν ακριβώς γιατί ο κόσμος δεν είχε άλλη λύση, δεν είχαν την ίδια άποψη. Αλλά οι δουλειές τελευταία δεν πήγαιναν καλά, κάτι έπρεπε να κάνουν κι αυτοί για να ζήσουν.
Ίσως κάποτε επαναλειτουργήσουν τα στρατόπεδα εξόντωσης και με μικρό αντίτιμο οι σκοτεινοί τουρίστες να ζήσουν και την εμπειρία του εικονικού θανάτου στους θαλάμους αερίων. Το βρίσκω πια πολύ πιθανό.
Αν και δεν ξέρω κατά πόσο θα άντεχαν έστω μια μέρα σε μια virtual Μόρια ή σε μια βάρκα.
Αν και δεν ξέρω τι από τα δύο είναι πιο άθλιο: Αυτοί που απολαμβάνουν τον …σκοτεινό τουρισμό, ή αυτοί που πλουτίζουν πάνω στον ανθρώπινο πόνο;
10 ευρώ την ώρα φόρτιση το κινητό στις ελληνικές πρίζες. 5 ευρώ το μισόλιτρο νερό. Ή όσο. Δεν έχει σημασία. Σημασία έχει πως κάποιοι εκμεταλλεύονται την αδυναμία του ανθρώπου για να πιάσουν την καλή. Όσο …καλή και να είναι. Σημασία έχει ότι χιλιάδες άνθρωποι περνούν χειμώνες και καλοκαίρια μέσα στη λάσπη και τη φωτιά. Την κόλαση. Σημασία έχει όλο και περισσότεροι γελούν και βρίζουν και φτύνουν μωρά πάνω σε βάρκες. Σημασία έχει ότι όλο και περισσότεροι χαίρονται με αυτό.
Σημασία έχει ότι πάμε όλο και πιο πίσω.
Σημασία έχει ότι κάπου έχουμε αρχίσει να ντρεπόμαστε πια.
& Εκείνος
Εδώ και αρκετό καιρό υπάρχει μια σκέψη που στροβιλίζει συχνά στο μυαλό μου και δεν είμαι σίγουρος που την έχω διαβάσει ή ποιος την έχει πει: «ένας λαός με χιλιετίες ιστορία που ακόμα δεν έμαθε ότι η ιστορία έχει τον τρόπο της να τιμωρεί τους φαύλους.»
Και ειδικά οι κάτοικοι της Χίου και της Λέσβου, πρέπει να ένιωσαν ήδη το μακρύ χέρι της τιμωρίας. Ξέρετε, δεν ήταν το ξύλο που φάγανε από τα ΜΑΤ, τα δακρυγόνα και τα σπασμένα αυτοκίνητα ή οι παράνομες και αυθαίρετες συλλήψεις, ήταν το …τουρκόσποροι. Και το Ουργοί και Γκασμαδοί. Με δυο απλές λέξεις οι ΜΑΤατζήδες ισοπέδωσαν τους «καλούς πατριώτες» Χιώτες με τους πρόσφυγες και τους στέρησαν την ελληνική τους ταυτότητα.
Τουρκόσποροι αυτοί που στις 30 Μαρτίου του 1822 έζησαν μια από τις μεγαλύτερες σφαγές στην παγκόσμια ιστορία. Πάνω από 33,000 σφαγμένοι και πάνω από 45,000 που πουλήθηκαν για σκλάβοι τίμημα από τον Οθωμανικό στρατό κατοχής γιατί ήθελαν να λέγονται Έλληνες και Χιώτες. Κι όμως εν έτη 2020, Έλληνες τους αποκάλεσαν υποτιμητικά τουρκόσπορους, μπαστάρδους και Γκασμαδούς.
Και αυτό δε είναι καινούργιο. Το ξέρουν ήδη οι Γκατζολοί, οι Κούναβοι και οι Τζεδουπολιανοί.
Μη μου πείτε ότι δεν ξέρετε τις λέξεις.
Ούτε το «Βούλγαροι» και το «χρειάζεσαι διαβατήριο όταν πας στη Θεσσαλονίκη», το ξέρετε;
Και για να σας γλυτώσω από τον κόπο και τις δικαιολογίες, ούτε οι Χιώτες έχουν να πουν κάτι κάλο για τις πουτάνες κάτω από το αυλάκι ή για τους σλάβους στα βόρεια και την Ακανία.
Από έναν λαό που κανιβαλίζει γιατί να περιμένεις διαφορετική αντιμετώπιση στον Σύριο και τον Αφγανό πρόσφυγα;
