γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.
Εκείνη
Δεν ξέρω πώς προέκυψε, αλλά σε μια φιλική κουβέντα αναφέρθηκε η Ολλανδία. Η Ολλανδία ως παράδεισος γι αυτούς που αγαπούν το έξω, το περπάτημα, το ποδήλατο, τα πικνίκ, το τρέξιμο, τη φύση. Ύστερα η κουβέντα γύρισε στη Νορβηγία που μηδένισε τα τροχαία ατυχήματα. Και μετά αναστενάξαμε όλοι μαζί.
Γιατί στην Αθήνα ούτε να βγεις για τρέξιμο μπορείς – αν θέλεις απλώς να το απολαύσεις, ούτε για ποδήλατο, και το πικνίκ καλύτερα αφήστε το… τα σκυλοκούραδα παραμονεύουν ανά τετραγωνικό. Όσο για τα τροχαία, δε θα το συζητήσω καθόλου.
Η Αθήνα ανάμεσα σε 100 πόλεις στην έρευνα της γερμανικής εταιρείας παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών μετεγκατάστασης Movinga, με αντικείμενο τους καλύτερους προορισμούς παγκοσμίως για εξεύρεση εργασίας …είναι στην τελευταία θέση.
Με άριστα το 10, παίρνει 3,79 βαθμούς. Αναλύοντας το βαθμό στα βασικά κριτήρια της έρευνας, ο πάτος γίνεται ακόμη πιο πάτος: Στο κριτήριο ευκαιριών για τους νέους, παίρνει βαθμό κάτω της μονάδας (που είναι και ο χαμηλότερος ανάμεσα στις 100 χώρες), ενώ για το κριτήριο απασχόλησης νέων …παίρνει 0. Μηδέν.
Μηδέν.
0,34 παίρνει και η …αποτελεσματικότητα των κυβερνήσεων.
Αυτά τα απανωτά χαστούκια των μηδενικών κάνουν ακόμη μεγαλύτερο το χάσμα μεταξύ Αθήνας και ελληνικής επαρχίας αν σκεφτεί κανείς το γνωστό και χιλιοειπωμένο “Ελλάδα είναι μόνο η Αθήνα”, που δυστυχώς είναι αλήθεια και μόνο κάποιος που έχει ζήσει αρκετά στην ελληνική επαρχία αλλά και στην Αθήνα καταλαβαίνει και επιβεβαιώνει, κι είναι τρομερά δύσκολο να το εξηγήσω, όμως ισχύει και το διαπίστωσα κι εγώ ερχόμενη να ζήσω μόνιμα στην πρωτεύουσα.
Αν η Αθήνα βρίσκεται σε τέτοια κατάταξη και Ελλάδα είναι μόνο η Αθήνα, τότε μπορεί κανείς να φανταστεί σε τι κατάσταση βρίσκεται η ελληνική επαρχία.
Κι όταν δεν υπάρχουν δουλειές παρά μόνο στυγνή εκμετάλλευση στις λιγοστές “ευκαιρίες”, αργά ή γρήγορα ο κόσμος – αυτός που δε θα μεταναστεύσει – είτε θα αρνηθεί να δουλέψει και θα προτιμά να ζει με τα επιδόματα (η μία ή η άλλη), είτε πολύ απλά, δε θα βρίσκει τίποτα απολύτως να κάνει (και θα ζει αναγκαστικά με τα επιδόματα).
Η Καλή Νεράιδα λέει στον Πινόκιο, τον κατά τα άλλα τεμπέλη και ψεύτη Πινόκιο: “Παιδί μου, ο άνθρωπος για να ξέρεις, είτε γεννηθεί πλούσιος είτε φτωχός, πρέπει σε αυτόν τον κόσμο να ασχολείται με κάτι, να δουλεύει. Αλίμονο σε όποιον αφήσει να τον καταλάβει η τεμπελιά. Η τεμπελιά είναι αρρώστια που πρέπει να πολεμήσει κανείς από μικρό παιδί, γιατί όταν μεγαλώσει δε γιατρεύεται πια.”
Όταν στερείς μακρόχρονα στους πολίτες σου το δικαίωμα στην εργασία, έχεις σκεφτεί ποτέ ότι δημιουργείς -εντελώς καταναγκαστικά κι ανήθικα- …τεμπέληδες Πινόκιο; (Για όσους γνωρίζουν, σήμερα κάποιοι τους λένε και τζαμπατζήδες). Ανθρώπους που παραδίδονται στην α(ν)εργία, την ακινησία, και σιωπηλούς αποδέκτες της κατρακύλας, γιατί δεν έχεις τίποτα να τους απασχολήσεις, γιατί εκμηδενίζεις τα χρόνια της εκπαίδευσής τους, αναγκάζοντάς τους να χαντακώσουν τα πτυχία και τις γνώσεις τους σε ένα συρτάρι και να ασχοληθούν με δουλειές του ποδαριού αμφιβόλου ποιότητας, αξιοπιστίας και εξασφάλισης (ή απλά να κάθονται και να περιμένουν μοιράζοντας μάταια βιογραφικά εδώ κι εκεί); Ότι δημιουργείς ορδές “αρρώστων” τεμπέληδων, οι οποίοι όσο μεγαλώνουν τόσο πιο δύσκολα θα θεραπευτούν (εφ’ όσον η τεμπελιά είναι αρρώστια), γιατί,
…πόσα χρόνια μετά τις σπουδές μου και χωρίς να βρω ποτέ δουλειά στο αντικείμενό μου, νομίζετε ότι θυμάμαι πώς να οπλίσω μια στέγη ή να φτιάξω ένα ηλεκτρομηχανολογικό σχέδιο; Δεν ξέρω πότε…τα ξέχασα, αλλά τα ξέχασα, μάλλον κάπου στο “ενδιάμεσο”, αυτό που πρέπει να δουλεύεις όπου να ‘ναι για όσα να ‘ναι και όσες ώρες να ‘ναι, γιατί η πρακτική είναι τζάμπα και κάπως πρέπει να ζήσεις. Ακόμη κι αν αύριο, τώρα, αυτή τη στιγμή μου προσφέρουν εργασία πάνω στο αντικείμενο που σπούδασα, δεν μπορώ να το δουλέψω. 15 χρόνια αποχής από κάτι είναι πολλά. Άλλαξα τρία δέρματα από τότε.
Από τη μία απαξιώνονται οι σπουδές κι από την άλλη τρώμε αρκετή πατρίς-θρησκεία-οικογένεια για να χορτάσουμε, γιατί με τα 400 ευρώ το μήνα δε γεμίζει η κοιλιά. Κατά τα άλλα είμαστε έτοιμοι να κατασπαράξουμε ο ένας τον άλλο, παρόλο που ήμασταν πάντοτε η τελευταία τρύπα του κλαρίνου της διαφθοράς, αλλά πόσα όνειρα, πόσες ελπίδες, πόσες ζωές αντέχεις να σου απαξιώσουν μέχρι να αποδεχτείς πως ζεις σε έναν εντελώς άσχημο τόπο και να αφήσεις την ασχήμια αυτή να σε τυλίξει;
& Εκείνος
Φυσιολογικά μετά από όσα έγραψε Εκείνη για τη κατάσταση στην Ελλάδα εγώ θα έπρεπε να περιοριστώ στο να αναφέρω ότι ζω στη Σκανδιναβία και να λήξω τη συζήτηση κάπου εδώ. Και για να σας πω την αλήθεια πολλές από τις συζητήσεις που φίλοι και συγγενείς από την Ελλάδα κάνουν μαζί μου συγκρίνοντας συνθήκες ζωής, οι ίδιοι τελειώνουν τη συζήτηση κάπως έτσι: “καλά τώρα, εσύ τι να μας πεις εκεί που ζεις.”
Και έχουν απόλυτο δίκιο …αν κοιτάς την ζωή στη Σκανδιναβία καθισμένος στην κουζίνα σου στην Ελλάδα. Γιατί αν έρθεις και ζήσεις εδώ – ζήσεις, όχι τουρίστας – θα ανακαλύψεις ότι το γρασίδι από αυτή την πλευρά δεν είναι τόσο …πράσινο όσο πίστευες. Θα δεις ότι υπάρχει χρόνια ανεργία και άστεγοι. Μάλιστα, άστεγοι σε μια χώρα πολική. Θα δεις ότι το ντόπιο ΕΣΥ μπορεί να είναι καλύτερο από την ελληνική του έκδοση, αλλά και στα νοσοκομεία υπάρχουν ουρές και ράντζα, τα φάρμακα είναι ακριβά και για να μην πω για τις συντάξεις που στους πολλούς φτάνουν δεν φτάνουν. Θα δεις ότι το κόστος ζωής σου αφήνει λίγα περιθώρια να ζήσεις, να πας ένα πικνίκ, ένα ποδήλατο, μια βόλτα στην πραγματικά πανέμορφη φύση. Και ξέρετε το οδυνηρό; Μετά την έλευση των Αληθινών/Γνήσιων Φινλανδών στην κυβέρνηση άρχισαν και οι Φινλανδοί να ψάχνουν το …πατρίς-θρησκεία-οικογένεια στην τόσο τέλεια παιδεία τους!
Πριν από αρκετά χρόνια – προ μνημονίων – ένας Φινλανδός μια μέρα μου είπε κάτι που δεν θα το ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου, κυρίως γιατί δεν ήταν ο μόνος που μου έχει πει κάτι παρόμοιο: “Γιατί ήρθες εδώ που έχει μόνο κρύο και σκοτάδι. Εγώ αν ήμουν στη θέση σου θα έμενα στην Ελλάδα, θα άνοιγα ένα καφέ σε μια παραλία, θα έβαζα τίποτα ξυπόλητα Εγγλεζάκια και Γερμανάκια να δουλεύουν και θα καθόμουνα όλη μέρα σε μια πολυθρόνα δίπλα στο κύμα και θα έπινα ούζο και θα έτρωγα μεζέδες.” Αρχισυντάκτης ενός από τα μεγαλύτερα Φινλανδικά περιοδικά παρακαλώ, για να μην νομίσετε ότι ήταν και κανένας ρεμπεσκές που γνώρισα σε κάποιο παμπ.
Το θέμα όμως είναι ότι όταν βρίσκεσαι ο Φινλανδός, καταχείμωνο στη Φινλανδία, στους -32 και με τον ήλιο να μην υπάρχει ούτε σαν ελπίδα τότε …καρβέλια ονειρεύεσαι. Αυτό που βλέπεις στις διαφημίσεις του ΕΟΤ και σε ρομαντικές ταινιούλες και μιούζικαλ, αυτό που είδες όταν πήγες για πέντε μέρες στη Ρόδο. Γιατί αυτό είναι πολύ πιο όμορφο από αυτό που βλέπεις τη δεδομένη στιγμή από το …παράθυρο σου. Γιατί στην Νορβηγία μηδενιστήκαν τα τροχαία αλλά αυξηθήκαν οι …αυτοκτονίες.
Και επιτρέψτε μου να πάω και λίγο παραπέρα. Η Ολλανδία “παράδεισος” γι αυτούς που αγαπούν το έξω, το περπάτημα, το ποδήλατο, τα πικνίκ, το τρέξιμο, τη φύση αλλά …είσαστε σίγουροι ότι όλοι οι Ολλανδοί μπορούν να πάνε για πικνίκ και τρέξιμο στη φύση; Μήπως είναι σαν το: στην Ελλάδα που τα βρίσκουν όλοι αυτοί που γεμίζουν τις καφετέριες μέρα μεσημέρι; Που τα βρίσκουν αυτοί που γεμίζουν τα σκυλάδικα και τα ξενυχτάδικα ημέρες εργάσιμες;
Εδώ όμως υπάρχει κι ένας δείκτης με όλες τις …απαντήσεις για όλα τα “γιατί”.
Εικοσιπέντε (25) άνθρωποι αυτή τη στιγμή έχουν στην τσέπη τους το 50% όλων των χρημάτων όλου του κόσμου. Το 60% των ημερησίων κερδών των 100 πλουσιοτέρων ανθρώπων του κόσμου θα έφταναν για να ελλείψει η πείνα ΣΕ ΌΛΟ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ. Στο παραπάνω η έμφαση στη λέξη “κέρδη” για να το ξεχωρίσουμε από την λέξη “έσοδα”. Ο Τραμπ περηφανεύτηκε την προηγουμένη βδομάδα ότι οι ΗΠΑ τα τελευταία δυο χρόνια έχουν δώσει σχεδόν τρία δισεκατομμύρια δολάρια σε εξοπλισμούς όταν μόνο στη χώρα του υπάρχουν 1.3 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 14 εγγεγραμμένα άστεγοι.
Όλα τα “γιατί” λοιπόν θα έπρεπε να έχουν στο κέντρο τους αυτούς τους δείκτες.
Και στην Ελλάδα, γιατί και στην Ελλάδα τον πλούτο τον μοιράζονται συγκεκριμένες οικογένειες όταν πάνω από το 40% του πληθυσμού ζει στα όρια της πείνας και οι άστεγοι – παρόλο που εξαφανίζονται μόνιμα οι …δείκτες – είναι δεκάδες χιλιάδες. Στην Ελλάδα που η γυναίκα του καίσαρα έκανε ξέπλυμα χρήματος με λογαριασμούς στον Παναμά και στην Ελλάδα που η Siemens και η Novartis έχουν δωροδοκήσει ακόμα και τον θυρωρό της πολυκατοικίας του κόμματος.
Γιατί όταν όλες οι κυβερνήσεις του κόσμου αποφασίσουν να κάνουν κάτι γι αυτή την ολιγαρχία του χρήματος τότε ίσως …ίσως κι όλοι μας από Ελλάδα μέχρι Ολλανδία να αποκτήσουμε την ποιότητα ζωής, ευκαιριών και αξιοπρέπειας που αρμόζει σε ανθρώπινα όντα σε μια ηθική κοινωνία.
