γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.

Εκείνη

Έτσι όπως τα σχολεία έχουν αφεθεί εντελώς στη μοίρα τους από το κράτος, είναι πια υποχρεωμένα να στήσουν έναν ενεργό, ικανό και δραστήριο σύλλογο προκειμένου να διασφαλιστεί (όσο γίνεται) η αξιοπρεπής λειτουργία τους και η σωστή (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) έκβαση της σχολικής χρονιάς.

Δυστυχώς αυτή είναι η θλιβερή πραγματικότητα σήμερα, περισσότερο από ποτέ κι είναι μια εικόνα και μια διαπίστωση που σε πληγώνει από τις πρώτες μέρες που το παιδί σου θα μπει στο μεγάλο σχολείο. Εκεί καταλαβαίνεις ότι το νηπιαγωγείο ήταν ένας ευτυχισμένος πρόλογος για τα μεγάλα προβλήματα που θα ακολουθήσουν για χρόνια…

Ανόητες δυσλειτουργίες που δυσχεραίνουν τόσο πολύ την ομαλότητα του σχολείου, όπως βρύσες που τρέχουν μόνιμα και σιφόνια που υπερχειλίζουν πλημμυρίζοντας τα πάντα, σοβάδες που πέφτουν, γυμνά καλώδια, σπασμένα γυαλιά, κουράστηκα πια να γράφω τα ίδια και τα ίδια.

Αλλά και πολύ πιο ουσιαστικές ελλείψεις σε βασικό εξοπλισμό, υπολογιστές, θέρμανση, τουαλέτες, καταρτισμένο προσωπικό.

Σχολεία στο έλεος της μοίρας.

Τραγικό.

Τα σχολεία έχουν έξοδα – και μάλιστα πολλά. Αυτό είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός. Και κάπως πρέπει να καλυφθούν. Όταν το κράτος σε έχει εγκαταλείψει, προφανώς και πρέπει να επιστρατεύσεις μεράκι, ικανότητες, χρόνο και φαντασία για να βρεις εναλλακτικούς τρόπους να καλύψεις τις ανάγκες σου.

Το σχολείο είναι μια μικρή κοινωνία, που λειτουργεί κατά κάποιον τρόπο όπως και μια οικογένεια: Έχει έσοδα, έξοδα, ανάγκες, υποχρεώσεις, δικαιώματα, βασικές ανάγκες μη διαπραγματεύσιμες, δευτερεύουσες ανάγκες που κατά το δοκούν και ανάλογα τις καταστάσεις θεωρούνται πολυτέλειες και εγκαταλείπονται.

Όταν έχεις απ’ όλα, το κυριακάτικο σινεμά είναι μια μικρή οικογενειακή απόλαυση. Όταν δεν έχεις φαγητό στο σπίτι, το κυριακάτικο σινεμά είναι πολυτέλεια περιττή. Κάπως έτσι πάει και με τα υπόλοιπα. Όταν το σχολείο έχει απ’ όλα και λειτουργεί αβίαστα, το βάψιμο των τάξεων ή η φύτευση καλλωπιστικών είναι μια ευχάριστη ανάσα κι ανανέωση. Όταν του λείπουν τα απολύτως απαραίτητα (τηλέφωνο, προσωπικό, λάμπες, παράθυρα, θέρμανση), περιορίζεις τις απαιτήσεις και τις βλέψεις σου στα απολύτως απαραίτητα αναγκαστικά.

Χονδρικά λοιπόν ο σύλλογος κάθε σχολείου πια προσπαθεί να καλύψει πρώτα τις βασικές ανάγκες – τις μη διαπραγματεύσιμες – κι ύστερα τις δευτερεύουσες, μόνο με δικές του προσπάθειες και τη συνδρομή (χρηματική ή πρακτική) προφανώς των κηδεμόνων, μιας και όλες οι άλλες πόρτες (δήμος, κράτος) είναι μόνιμα κλειστές και κλειδαμπαρωμένες.

Η συμμετοχή όλων ή έστω της συντριπτικής πλειοψηφίας των κηδεμόνων είναι απαραίτητη, διαφορετικά κάθε προσπάθεια του πενταμελούς ή εφταμελούς ή δεκαμελούς συλλόγου πέφτει στο κενό.

Αυτά νομίζω είναι αρκετά προφανή. Πάμε παρακάτω.

Το σχολείο πρέπει με διάφορους τρόπους να μαζέψει χρήματα για τις ανάγκες του, κι αυτό γίνεται με διάφορες δραστηριότητες, αθλήματα ή μαθήματα ζωγραφικής, μουσικής κλπ, μπαζάρ, γιορτές/πάρτι κι ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Συνήθως και άσχετα με τις Χ-Ψ δραστηριότητες ζητείται από τους κηδεμόνες μια μικρή ετήσια συνδρομή που κατά κάποιον τρόπο είναι το στάνταρ εξασφαλισμένο έσοδο για κάποιες πρώτες και βασικές ανάγκες του σχολείου.

Ωραία μέχρι εδώ.

Και πάμε στις εκλογές/ψηφοφορία για την ανάδειξη του σχολικού συλλόγου.

Για να βγει ένας σύλλογος ο οποίος αντιπροσωπεύει τους κηδεμόνες των μαθητών είναι απαραίτητη η συμμετοχή των κηδεμόνων. (Πιο λιανά δε γίνεται.)

Αν οι γονείς δεν συμμετέχουν – κοινώς αν δεν ψηφίσουν, τότε δεν μπορεί να βγει κανένας σύλλογος.

Σε ένα σχολείο 200 μαθητών δεν είναι δυνατόν να βγει ένας σύλλογος που προκύπτει από την ψήφο μόνο 20 κηδεμόνων. Οι 20 δεν είναι αρκετοί.

(Όπως δεν γίνεται σε ένα δημοψήφισμα η πλειοψηφία του ΟΧΙ να γίνεται ΝΑΙ, όπως δε γίνεται σε εκλογές με αποχή 60% να ισχύσουν τα αποτελέσματα. Βασικά πράγματα.)

Οπότε βρίσκεις τρόπο αρχικά να καταφέρουν όλοι ή έστω οι περισσότεροι γονείς να ψηφίσουν, έτσι ώστε το αποτέλεσμα να αντιπροσωπεύει ουσιαστικά την άποψη και τη θέση τους.

(Πολλοί μπορεί να επιθυμούν τους “τίτλους”, αλλά δεν κάνουν όλα τα κεφάλια για κορώνες.)

Για να εξασφαλίσεις τη συμμετοχή της πλειοψηφίας, πρέπει η διαδικασία να μην περιορίζεται καθόλου ή σχεδόν καθόλου. Πολλοί γονείς δουλεύουν όλες τις ημέρες, ακανόνιστες ώρες, άλλοι έχουν μωρά στο σπίτι, άλλοι έχουν μόνο μια μέρα να μείνουν σπίτι και πάει λέγοντας. Σε ένα δίωρο μιας Κυριακής είναι σχεδόν εκ των πραγμάτων αδύνατον να πετύχεις τη συμμετοχή της πλειοψηφίας.

Παρόλα αυτά πιστεύω βαθύτατα πως όπου υπάρχει θέληση υπάρχει και τρόπος και οι κηδεμόνες αν πραγματικά επιθυμούσαν να συμμετέχουν (ή αν θεωρούσαν πως υπάρχει νόημα σε όλο αυτό) θα έβρισκαν τον τρόπο να το κάνουν.

Η δική μου παρατήρηση είναι πως αυτοί που δείχνουν ενδιαφέρον είναι σχεδόν πάντα γονείς μαθητών στις πρώτες τάξεις, που μάλλον δεν ξέρουν και πολλά και πιστεύουν/ελπίζουν ότι μπορούν να κάνουν κάτι καλό ή να αλλάξουν κάτι προς το καλύτερο. Οι γονείς των μεγαλύτερων μαθητών απλά απέχουν… Και σίγουρα δεν είναι όλοι αδιάφοροι ή τόσο πολυάσχολοι. (Αυτό ναι, ήταν υπονοούμενο.)

Η ετήσια συνδρομή στο σύλλογο μπορεί να είναι απαραίτητη, αλλά πρέπει να καταλάβουν ορισμένοι ότι σε καμία περίπτωση όλες αυτές οι διαδικασίες  ΔΕΝ αποτελούν νομικές υποχρεώσεις  και συνεπώς ΔΕΝ μπορείς σε καμία περίπτωση να

α) αποκλείσεις ένα παιδί από τις δραστηριότητες του σχολείου αν δεν πληρώσει τη συνδρομή (όποιο κι αν είναι το ποσό, δεν έχει σημασία, δεν είναι εκεί το θέμα)

β) να αποκλείσεις το αναφαίρετο κι αδιαμφισβήτητο δικαίωμα της ψήφου στον κηδεμόνα αν δεν έχει πληρώσει τη συνδρομή αυτή.

Προσωπικά το βρίσκω τραγικά αδιανόητο και κραυγαλέα γελοίο να (εκ)βιάζεται η ψήφος του κηδεμόνα – αυτού που τη συμμετοχή και συνδρομή (πρακτική ή χρηματική) θεωρείται θεμελιωδώς απαραίτητη προκειμένου να έχουν νόημα, υπόσταση και πράξη όοοοοοοολα τα παραπάνω και να συνδέεται τόσο άσχημα η ανάδειξη συλλόγου που πάνω απ’ όλα υπάρχει για τα ίδια τα παιδιά με το χρημα(τισμό).

Και φυσικά όλοι οι κηδεμόνες πρέπει να δουν τα αποτελέσματα, το ποσοστό συμμετοχής και τις ψήφους του κάθε υποψήφιου, και σε περίπτωση ελλιπούς συμμετοχής να γίνει επανάληψη της διαδικασίας.

Τι όχι;.

Όλα καλά κι όλα ωραία. Μα αν θέλουμε πραγματικά να κάνουμε κάτι ουσιαστικό για τα παιδιά μας και ο χρόνος, οι δυνάμεις, τα χρήματα που διαθέτουμε να πιάνουν τόπο αξιοποιώντας το σχολείο και βοηθώντας το αρχικά να σταθεί στα πόδια του κι ύστερα να εξελιχθεί – βοηθώντας τελικά και μόνο πάντα το μέλλον των μαθητών παιδιών μας, ξεκινάμε από τα πολύ-βασικά: Εμπιστοσύνη.

Για να κερδίσεις την εμπιστοσύνη χρειάζεσαι πλήρη διαφάνεια και αυστηρά σωστές διαδικασίες.

Αν δεν υπάρχουν αυτά, τότε ο χ-ψ σχολικός σύλλογος του χ-ψ σχολείου δε διαφέρει απολύτως σε τίποτα από τις γελοιότητες που βλέπουμε και ζούμε καθημερινά από την ντροπή – όχι του πανελληνίου, αλλά του πλανήτη ίσως ολόκληρου, τους πολιτικούς και την ελληνική νοικοκυρίστικη, βαθιά θρησκευόμενη φασιστομουτρική ολιγαρχία.

& Εκείνος

Πολύ φοβάμαι ότι θα καταλήξω να κάνω συγκρίσεις πάλι ή τουλάχιστον έτσι θα ακουστώ αλλά …πάταξον μέν, ἄκουσον δε, που είπε και ο θείος ο Θεμιστοκλής.

Στην Φινλανδία το θέμα εκλογής διοικητικού συμβουλίου για τον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων είναι τόσο σοβαρό ώστε να έχω ζήσει από μέσα δυο φορές την καμπάνια για την συμμετοχή στο σύλλογο του τέως Φινλανδού πρωθυπουργού Μάτι Βανχάνεν στο δημοτικό σχολειό που πήγαιναν τα παιδιά του. Μάλιστα την μια φορά την περίοδο που ήταν και πρωθυπουργός κι αν δεν με γελά η μνήμη μου, λίγους μήνες μετά τις γενικές εκλογές που τον έκαναν πρωθυπουργό.

Ο Βανχάνεν  κέρδισε την θέση του στο σύλλογο γονέων και κηδεμόνων και τον πανηγύρισε σαν να ήταν δεύτερη πρωθυπουργία και για τα επόμενα χρόνια που τα παιδιά του πέρασαν από το δημοτικό στο γυμνάσιο, ο τέως πρωθυπουργός συνέχισε να κατεβαίνει στις εκλογές για τον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, συνέχισε να εκλέγεται και συνέχισε να πανηγυρίζει. Η ερώτηση είναι …γιατί. Γιατί ένας πρωθυπουργός θεωρεί εξ ίσου σημαντική με την εκλογή του στην πρωθυπουργία την συμμετοχή του στον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων της περιοχής που τα παιδιά του πάνε σχολειό;

Γιατί;

Γιατί ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων στα φινλανδικά σχολεία έχει λόγο. Έχει λόγο για τα βιβλία που διαβάζουν τα παιδιά στο σχολειό, για τις αθλητικές δραστηριότητες των παιδιών στα σχολεία, για το κολατσιό που δίνεται, για τις εκδηλώσεις που γίνονται, ακόμα και στην πρόσληψη δασκάλων και καθηγητών. Ο ρόλος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων είναι κρίσιμος για την λειτουργιά του φινλανδικού σχολείου. Και του Βρετανικού, και του Γερμανικού, και του Ολλανδικού, και του Σουηδικού και του Αμερικανικού, και του Ιαπωνικού και … και… και… όχι του Ελληνικού!

Γιατί;

Πρώτον γιατί ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων των ελληνικών σχολείων στη συνείδηση των πολλών και κυρίως αυτών που κρατάνε την εξουσία από το λαιμό, είτε λέγονται πολιτικοί, είτε εκκλησία, είτε δάσκαλοι και καθηγητές, έχει ρόλο …διακοσμητικό και μέσα στα στερεότυπα του 18ου ή 19ου αιώνα, όπου οι ανάλογοι σύλλογοι ήταν θέμα καθαρά γυναικείο, με μαμάδες αποκλειστικά, να μαζεύονται,  να κεντάνε, να κουτσομπολεύουν και μερικές φορές να οργανώνουν και καμιά εκδήλωση με τσάι και μπισκότα για να «ενδυναμώσουν» το συναίσθημα …πατριωτισμού, θρησκείας και οικογένειας στα παιδιά.

Δεύτερον γιατί …αλλά αφήστε να σας το δώσω το δεύτερο με παράδειγμα. Τα τελευταία χρόνια που οι Αληθινοί /Γνήσιοι Φινλανδοί έχουν γίνει εξουσία και λύνουν και δένουν, έχουν εισβάλει και στους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων. Όπως και στην Ελλάδα. Μόνο που εδώ τελειώνει η ομοιότητα. Πριν από δυο χρόνια που το θέμα των Σύριων προσφύγων γιγαντώθηκε από τους φασιστές ρατσιστές Αληθινούς/Γνήσιους Φινλανδούς υπήρξαν περίεργα κρούσματα στους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων με πιο ηχηρό αυτό που έγινε στην περιοχή του Όουλου όπου κυρία που τελείως «κατά τύχη» ήταν και γραμματέας της τοπικής οργάνωσης των φασιστών άρχισε να μαζεύει υπόγραφες και να ξεσηκώνει τον κόσμο ώστε να αρνηθούν την είσοδο τριών προσφυγόπουλων σε δημοτικό σχολείο της περιοχής. Άμεσα επενέβη η αστυνομία, η εισαγγελία και το δημοτικό συμβούλιο και της υπόδειξαν ότι τα παιδιά προστατεύονται από το σύνταγμα και μέχρι να περάσουν επιτροπή που θα τους δώσει ή όχι άδεια παραμονής, το κράτος υποχρεούται να φροντίσει για την εκπαίδευση τους και το ευ ζην τους. Μάλιστα την προειδοποίησαν ότι αν συνεχίσει θα ξεκινήσει νομική διαδικασία ενάντιων της για διασπορά μίσους με πολύ σοβαρές επιπτώσεις συμπεριλαμβανομένης φυλάκισης. Πριν όμως ξεκινήσει οποιαδήποτε διαδικασία …το κόμμα της την διέγραψε προλαβαίνοντας ακόμα και τον τοπικό σύλλογο γονέων και κηδεμόνων που ακολούθησε άμεσα.

Η ειρωνεία ε; Το ρατσιστικό κόμμα διέγραψε μέλος του για …ρατσισμό. Στην Ελλάδα γυμνασιάρχης δεν θέλει προσφυγάκια στο σχολείο …του(;) και ακόμα το συζητάμε!!! Τέτοια ομοιότητα κράτος με κράτος!

Φαντάζομαι το δεύτερο το καταλάβατε, αλλά δυστυχώς για την Ελλάδα υπάρχει και τρίτο, όπου το τρίτο εκφράζεται με παροιμία. Δώσε θάρρος στον χωριάτη να σ’ ανέβει στο κρεβάτι, όπου χωριάτης είναι ο κάθε γελοίος που θα νιώσει πρόεδρος και εξουσία ακόμα και σε ένα …σύλλογο γονέων και κηδεμόνων.

Φταίει το κράτος που θέλει τους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων συλλόγους με υπάκουες μαμάδες υπηρέτριες, χωρίς κανένα λόγο σε τίποτα πέραν εκδηλώσεων με τσάι και μπισκότα αλλά είναι και στραβό το κλήμα που θέλει την κοινωνία άρρωστη βαριά να μην αντέχει την πολύ δημοκρατία.

Ο νοών νοείτω!