γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.
Εκείνη:
Ανοίξανε και οι παιδικές χαρές τον καιρό του Covid και τι ωραία επιτέλους να πάμε τα παιδιά μας να παίξουν. Ωραία γκρινιάζαμε κι ωραία τις βρίσκουμε ξανά και ανανεωμένες και χαιρόμαστε πολύ γι’ αυτό, αλλά …δεν καλύπτονται όλα τα παιδιά με αυτές τις ενέργειες. Ξέρετε υπάρχουν και παιδιά άνω των 12 και 14 ετών. Αν δεν έχει αλλάξει κάτι που μου διαφεύγει, κι αυτά παιδιά είναι.
Κατέβασα τα πιτσιρίκια στο άλσος της Αγ. Τριάδας μια μέρα και δεν υπήρχε καθόλου κόσμος. Καθόλου, εκτός από μια παρέα 16χρονων που εγκαινίαζαν τη μοναδική καινούργια τσουλήθρα και ανεβοκατέβαιναν σαν τα χαμστεράκια με τη σειρά. Μ’ έπιασαν τα γέλια να τα βλέπω, ολόκληροι κρεμανταλάδες δυο μέτρα να κάνουν τσουλήθρα. Τα πιτσιρίκια έξυναν τα κεφάλια τους, τόσο παράξενο τους φαινόταν, για κάποιο λόγο στις παιδικές χαρές υπάρχει ένα άτυπο όριο ηλικίας όμως ξεχνάμε ότι και οι 16χρονοι κρεμανταλάδες είναι παιδιά και θέλουν να παίξουν.
Σε λίγα χρόνια και τα δικά μας έτσι θα είναι. Δίμετρα, άτσαλα πλάσματα που θα κοντεύουν να μεγαλώσουν τελείως αλλά θα είναι ακόμα παιδιά.
Πάντα παρατηρώ τους έφηβους που εμφανίζονται στις παιδικές χαρές όπου συχνάζουμε όταν δεν υπάρχει κόσμος και πολλά μικρά παιδάκια. Ξέρετε τι κάνουν; Δεν ασχολούνται με τα κινητά τους. Δεν πίνουν μπίρες. Δεν καπνίζουν. Δεν κρατάνε σπρέι. Δε σπάνε.
Παίζουν.
Παίζουν και το χαίρονται και τους χαίρομαι όταν τους βλέπω.
Κάνουν κούνια και το ευχαριστιούνται, κάνουν τσουλήθρα (όσοι χωράνε), σκαρφαλώνουν όπου μπορούν και γελάνε και διασκεδάζουν. Είμαι σίγουρη ότι αν είχαν μια μπάλα ή ποδήλατα ή ακόμα κι ένα Old school λάστιχο ή ένα σκοινάκι θα είχαν τρελαθεί στο παιχνίδι.
Έχω πετύχει γονείς μικρών παιδιών να δυσανασχετούν με την παρουσία των μεγαλόσωμων και φωνακλάδων εφήβων σχολιάζοντας πως “να, έτσι διαλύονται οι παιδικές χαρές” και “μα καλά, δεν έχουν τίποτα άλλο να κάνουν;” και “είναι δυνατόν να μπαίνουν εδώ μέσα με τα μωρά” και “πού είναι ο φύλακας;”
Ξεχνώντας πως πραγματικά αυτά τα παιδιά δεν έχουν πού να πάνε, ξεχνώντας πως κι αυτά τα παιδιά είναι παιδιά, και το κυριότερο, ξεχνώντας πως σε λίγα χρόνια τα παιδιά τους θα είναι σαν κι αυτά τα παιδιά.
Και δε θα έχουν πού να πάνε.
Δεν μπορείς να κλείσεις έναν έφηβο στο σπίτι. Από την άλλη σα γονιός φαντάζομαι ότι είναι πολύ πιο τρομακτικό να μην ξέρεις το πού μπορεί να γυρίζει και τι μπορεί να κάνει. Είναι χίλιες φορές προτιμότερο να πηδάνε τα κάγκελα των σχολείων τους και να μπαίνουν στο προαύλιο. Είναι χίλιες φορές προτιμότερο να μπουκάρουν σε μια παιδική χαρά και να γκαρίζουν παίζοντας. Είναι παιδιά και θέλουν πρωτίστως να παίξουν.
Κι όταν βαρεθούν προφανώς θα ασχοληθούν με τα κινητά τους και τα ένερτζι ντρινκς και τα γκομενιλίκια τους, και είναι χίλιες, εκατομμύρια φορές προτιμότερο να το κάνουν μέσα στην ασφάλεια του σχολείου τους και της παιδικής χαράς, μακριά από αυτοκίνητα και μηχανάκια, μακριά από σκοτεινές γωνιές, παρέα με πολλά άλλα παιδιά, παρέα με μικρότερα παιδιά και με γονείς γύρω-γύρω. Κι ας μην είναι οι δικοί τους γονείς.
Θα έπρεπε όλοι να χαιρόμαστε με την παρουσία αυτών των παιδιών. Εξάλλου, δεν έχουν πού να πάνε! Δε θέλουν όλοι ή δεν μπορούν να πληρώνουν ένα τριαντάρι για να κάνουν προπόνηση στο ποδόσφαιρο και να έχουν πρόσβαση στα γήπεδα. Θα έπρεπε να υπάρχουν γήπεδα, για όλα τα γούστα, για όλα τα παιδιά. Θα έπρεπε να υπάρχουν πάρκα για να κάνουν με ασφάλεια ποδήλατο, να αράξουν κάτω από ένα δέντρο ξερωγώ και να γκομενίσουν. Θα έπρεπε να υπάρχουν χώροι να παλιμπαιδίσουν. Θα έπρεπε να υπάρχουν κέντρα νεότητας να τους απασχολούν ευχάριστα. Θα έπρεπε να μπορούν να εκτονώσουν αυτές τις τεράστιες ποσότητες ενέργειας που διαθέτουν με παιχνίδι, διασκέδαση, δημιουργικότητα. Σκεφτείτε και πείτε μου αν οι έφηβοι στις πόλεις μας έχουν κάτι να κάνουν πέρα από τα ίντερνετ καφέ, το κοπροσκύλιασμα στους δρόμους και το χουλιγκανισμό στα γήπεδα.
Πόσο διαφορετικά να ήταν ίσως όλα, αν τα 16χρονα παιδιά μας μπορούσαν ακόμα να κάνουν κούνια.
Εκείνος:
Η εφηβική μου ηλικία είναι χαμένη στις πολύ αρχές τις δεκαετίας του ‘70 και είναι μάλλον ειρωνεία ότι είναι συνδεδεμένη με το αλσύλλιο πίσω από την Αγία Τριάδα, ακριβώς το ίδιο άλσος που αναφέρει η Κατερίνα παραπάνω. Στις αναμνήσεις μου από το άλσος συμπεριλαμβάνονται βραδιές σοβαρών συζητήσεων περί εξωγήινων με σουβλάκια και πατάτες, τραγούδι κάτω από τα αστέρια και τα πρώτα φιλιά. Μια εφηβεία με φιλίες και ανθρώπινη επαφή, με όνειρα κάτω από τα αστέρια και εκτέλεση τραγουδιών από το νέο κύμα. Και ναι για να σας λύσω την απορία …κάναμε και κούνια.
Και δεν έχω καμιά διάθεση να γκρινιάξω αλλά να …στην εφηβεία και τον Ρουσώ τον ξέραμε και τον Καμύ και τον Σαρτρ και κάποιοι είχαμε διαβάσει και Λένιν ή Μάο. Δεν κοιτάξαμε ποτέ σε κανένα ίντερνετ τι λέει ο Καμύ, διαβάσαμε Καμύ. Διαβάσαμε την “πανούκλα” και τον “Σίσυφο” στα δεκαπέντε και το δανείσαμε και στους κολλητούς μας για να “μάθουνε” κι αυτοί. Κι ύστερα περάσαμε ώρες συζητώντας και αναλύοντας τι ήθελε να πει ο …ποιητής. Δεν στέλναμε φατσούλες, χαμογελάκια και σέλφις στους φίλους μας για να μας κάνουν λάικ αλλά μιλούσαμε. Συναντιόμασταν και μιλούσαμε.
Και ξέρετε δεν θεωρώ την δική μου εφηβεία διαφορετική με την εφηβεία ενός σημερινού νέου. Πιστεύω – και το λέω από αυτά που βλέπω – ότι οι σημερινοί έφηβοι έχουν τις ίδιες ανησυχίες, την ίδια περιέργεια και τις ίδιες αναζητήσεις με τη δική μου γενιά και με κάθε άλλη γενιά, αυτό που πιστεύω ότι έχει αλλάξει είναι οι συνθήκες. Η ανακάλυψη του αυτοκινήτου έφερε επανάσταση στην εποχή του και άλλαξε τις συνθήκες όχι μόνο μετακίνησης αλλά και συμπεριφοράς γενεών και γενεών. Το ίδιο συνέβη τώρα με το κινητό τηλέφωνο και το ιντερνέτ. Άλλαξαν οι συνθήκες και μαζί τους άλλαξε και η συμπεριφορά. Αλλά η εφηβεία δεν άλλαξε. Ο έφηβος παραμένει έφηβος με ή χωρίς αυτοκίνητο, με ή χωρίς κινητό ή ιντερνέτ. Αλλού είναι το πρόβλημα.
Το πρόβλημα είναι ότι αφήνουμε τους εφήβους να ωριμάσουν και να ενημερωθούν από το ίντερνετ όπως ακριβώς κάναμε την δεκαετία του ‘80 και του ‘90 που αφήσαμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν μπροστά στο βίντεο με τον Ψάλτη. Όπως κάναμε τον Ψάλτη την δεκαετία του ‘80 ειδικό για την σεξουαλική εκπαίδευση των παιδιών μας, τώρα κάναμε το ιντερνέτ από εργαλείο σε πανάκεια πάσης ασθένειας και μαλακίας.
Μην πάρετε λάθος αυτά που γράφω, μη θεωρήσετε ότι γκρινιάζω για το ιντερνέτ όπως στη γενιά μου γκρινιάζανε οι παλαιότεροι που ακούγαμε Rolling Stones γιατί μας ρίχνανε στον …σατανισμό. Αυτό που λέω είναι ότι ο έφηβος καλά κάνει και ενημερώνεται και μακάρι να το είχαμε κι εμείς αλλά κάλο θα ήταν να δει το ιντερνέτ και το τηλέφωνο σαν εργαλεία κι όχι σαν κοινωνικοποίηση. Οι κούνιες και το πάρκο είναι η κοινωνικοποίηση του και η συναισθηματική του έκφραση, το πρώτο του φιλί!
