& Εκείνος
Πρωί-πρωί και διαβάζω στις ανταποκρίσεις από την Ελλάδα. Κλειστά τα σχολεία στη Ζάκυνθο λόγω κακοκαιρίας, ένας νεκρός από την κακοκαιρία, πλημμύρες σε σπίτια από την κακοκαιρία. Τα διαβάζω και κοιτάω έξω από το παράθυρο του γραφείου μου, χιονίζει. Η θερμοκρασία έχει φτάσει τους -7 βαθμούς και από ότι είπαν οι ειδήσεις ο καιρός θα χειροτερέψει και τις επόμενες μέρες θα δούμε ακόμα και -15 βαθμούς. Τι λάθος υπάρχει σε αυτή την εικόνα;
Στη Φιλανδία έχω ζήσει χιονοθύελλα και -29 βαθμούς μέσα στο Ελσίνκι, τέτοια κατάσταση που η αναπνοή σου να γίνεται πάγος με το που έβγαινε από το στόμα σου και στη Λαπωνία έζησα τι σημαίνει να βγεις να κάνεις τσιγάρο στους -42 βαθμούς και να χρειάζεται μετά να στο ξεκολλήσουν από τα χείλια με ζεστό νερό. Για νεκρούς στις δυο μου δεκαετίες στη Σκανδιναβία δεν έχω διαβάσει, αν εξαιρέσει κανείς κάποιον ανόητο πριν από μερικά χρόνια που αποφάσισε να κάνει βόλτα σε παγωμένη λίμνη με τα εσώρουχα και νομίζοντας ότι η βότκα αρκεί για να τον κρατήσει ζεστό.
Έχω ζήσει φθινόπωρο που έβρεχε κάθε μέρα, όλες τις ώρες, σε σημείο που νόμιζες ότι στο τέλος το Ελσίνκι θα γίνει πλωτό και άνοιξη που λιώνουν τα χιόνια και το έδαφος αναβλύζει νερό από τους παγετώνες που είναι στο υπέδαφος της χώρας και να χρειάζεσαι κανό για να διασχίσεις το δρόμο σε μερικές πόλεις της ανατολικής Φιλανδίας, με όλα τα ποτάμια να υπερχειλίζουν. Σπίτια πλημμυρισμένα και σχολεία κλειστά δεν είδα, ουτε άκουσα ποτέ.
Και υπάρχει και κάτι που κάθε φορά που το σκέφτομαι γελάω μόνος μου. Πρέπει να είναι μια δεκαετία από τότε, αλλά ένα καλοκαίρι η θερμοκρασία στη Φιλανδία έφτασε τους +32 βαθμούς. Για μια χώρα που η μέση θερμοκρασία είναι +6 βαθμοί, οι +32 ακουστήκαν σαν το τέλος του κόσμου και ζούμε στην κόλαση. Αμέσως έγιναν ανακοινώσεις από ραδιόφωνο και τηλεόραση για το πώς οι πιο ευπαθείς μπορούν να αντιμετωπίσουν τη ζέστη, ανοίξανε όλοι οι κλιματιζόμενοι σταθμοί του μετρό για το κοινό και όλα τα νοσοκομεία τέθηκαν σε συναγερμό. Αλλά το πιο καλό ήρθε από το Φιλανδικό κοινοβούλιο, που παρόλο σε καλοκαιρινές διακοπές, έκανε έκτακτη συνεδρίαση η ολομέλειά για να αποφασίσει αν η κυβέρνηση πρέπει να διαθέσει ένα έξτρα ποσό ώστε να τοποθετηθούν επειγόντως αιρκοντίσιον σε όλα τα σπίτια ευπαθών, γεροντότερων και ασθενών. Με έξοδα του κράτους.
Για να καταλάβετε, δεν μιλάω για το αν κρυώνεις εσύ τι πρέπει να κάνεις. Αν κρυώνεις θα φορέσεις δεύτερο πουλόβερ, θα φορέσεις ζεστό μπουφάν και ισοθερμικά εσώρουχα και όλο αυτό είναι δικιά σου ευθύνη. Μιλάω για ένα κράτος που από την πλευρά του εξασφαλίζει αυτά που δεν θα βάλουν σε κίνδυνο τη ζωή σου από εξωτερικούς παράγοντες. Για ένα κράτος που δεν θα αφήσει τον εργολάβο να χτίσει σπίτι σε ρέμα που ξέρει ότι θα πλημμυρίσει την άνοιξη και δεν θα αφήσει κανέναν να βάλει απλό τζάμι στο παράθυρο στο σπίτι, αλλά θα επιβάλλει το χοντρό κρύσταλλο και το διπλό παράθυρο. Για ένα κράτος που έχει προδιαγραφές για το πού και πώς χτίζεται ένα σπίτι. Για ένα κράτος που έχει προσέξει σε αυτές τις προδιαγραφές ακόμα και τη λεπτομέρεια που καλύπτει το χώρο που θα μπουν τα χαλίκια για να τα σκορπίσει ο ιδιοκτήτης στο παγωμένο χιόνι ώστε να μη γλιστρήσει όταν βγει το πρωί να πάει στη δουλειά του.
Τώρα θα μου πείτε ότι η Φιλανδία είναι μόλις 100 χρονών, νέα και είχαν όλη τη μοντέρνα τεχνογνωσία και την εμπειρία όταν χτίζανε τα σπίτια. Δηλαδή προσπαθείτε να μου πείτε ότι τα ελληνικά σπίτια είναι χτισμένα από τον Φειδία την εποχή του Περικλή στην Αθήνα και από τον Φίλιππο στη Θεσσαλονίκη; Ειδικά η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη ήταν χωριά μέχρι τις αρχές του ’60 και ήταν κυρίως τη δεκαετία του ’70, τη δεκαετία της αντιπαροχής, που έγιναν αυτά τα τσιμεντένια τέρατα που ζούμε σήμερα. Και τη δεκαετία του ’70, όχι απλά υπήρχε η τεχνογνωσία, αλλά και η απόλυτη γνώση – από την εποχή του Περικλή και του Φιλίππου – για το πού είναι τα ρέματα και πού θα πλημμυρίσει τον χειμώνα. Αλλά …αλλά έγινε αυτό που ζούμε, από ένα διεφθαρμένο κράτος και ασυνείδητους εργολάβους που τους μεν ενδιέφερε το φακελάκι, τους δε το χωρίς φραγμούς κέρδος.
Και ναι μεν όλα αυτά τα αναγνωρίσαμε τη δεκαετία του ’80 – θυμηθείτε τον Τρίτση και αυτά που έλεγε τότε για την κακοκατασκευασμένη Αθήνα – αλλά δεν κάναμε τίποτα τη δεκαετία του ’90, δεν κάναμε τίποτα τη δεκαετία του 2000 και φυσικά το 2016 ακόμα τρέχουμε να σώσουμε περιουσίες από πλημμύρες και να μετρήσουμε νεκρούς. Όπως δεν κάνουμε τίποτα και για τους σεισμούς σε χώρα κατ’ εξοχή σεισμογενή. Αυτό που κάνουμε είναι να συντηρούμε την ανικανότητα του ελληνικού κράτους που συνεχίζει ανίκανο να προστατεύσει τους πολίτες του όπως συνεχίζουν να υπάρχουν και οι αντιπαροχές.
Πόσα πλημμυρισμένα σπίτια θα χρειαστούν και πόσους νεκρούς θα μετρήσουμε πριν αναλάβει αυτό το κράτος τις ευθύνες του και αφενός να σταματήσει να παραβαίνει τις προδιάγραφες που το ίδιο υποτίθεται ότι θέτει για να υπερασπιστεί τους πολίτες του, να τις επιβάλλει σε αυτούς που έχουν ήδη παραβεί και να κάνει κάτι να προστατεύσει αυτούς που σίγουρα και εν γνώση του, θα γίνουν θύματα; Κατά τα άλλα εδώ που βρίσκομαι και βλέπω από το παράθυρο μου, έχει αρχίσει να βρέχει τώρα, πράγμα που σημαίνει ότι όλο το χιόνι θα μετατραπεί σε πάγο, αλλά να που έχουν εμφανιστεί και αυτοί οι καλοί άνθρωποι που σκορπάνε αλάτι και χαλίκια στο δρόμο και αυτοκίνητα του δήμου εκκαθαριστικά. Όπου να ‘ναι σχολάνε και τα σχολεία.
Εκείνη
Κοίτα να δεις, που ακριβώς τα ίδια σκεφτόμουν σήμερα. Τεμπελιάσαμε το Σαββατοκύριακο, ξεχάσαμε το κολατσιό για το σχολείο, οπότε τρέχουμε πρωί-πρωί στο φούρνο για ένα κουλούρι. «Πάτε ή έρχεστε;» με ρώτησε η φουρνάρισσα. «Γιατί τα σχολεία πλημύρισαν και είναι κλειστά». Σε κάθε γειτονιά οι φούρνοι ξέρουν τα πάντα τη στιγμή που συμβαίνουν. Το δικό μας νηπιαγωγείο δεν είχε νερά ευτυχώς, μα τα υπόλοιπα σχολεία ήταν όντως κλειστά. Αργότερα έμαθα ότι στην ταράτσα του δημοτικού έχει 20 πόντους νερό που δεν έχει τρόπο να φύγει, οπότε στάζει μέσα. Τώρα το πόσο καιρό θα κάνει να …εξατμιστούν 20 πόντοι νερό από μια ταράτσα αν δεν αντληθεί κάπως, δεν ξέρω. Αλλά κι εργολάβος που δεν είμαι, αν έπρεπε να χτίσω κάτι θα σκεφτόμουν ότι από κάπου πρέπει να φεύγουν τα νερά. Θεόστραβο μπορεί να ήταν, αλλά βάρκα δε θα γινόταν. Ούτε θα έχτιζα σπίτι πάνω-μέσα-κάτω-δίπλα από ρέμα. Ούτε θα μπάζωνα και καμιά ρεματιά. Κι ας μην ξέρω την τύφλα μου από ό,τι αφορά το επάγγελμα, αλλά βλάκας δεν είμαι και δεν πρέπει να είσαι και Αϊνστάιν για να σε κόψει ότι πας να κάνεις μαλακία, συγγνώμη κιόλας.
Ποιοί ηλίθιοι τα έχτισαν όοοολα αυτά; Κυκλοφορούν ελεύθεροι ακόμα; Σχολεία, σπίτια, μαγαζιά, όλα αυτά τα κτίρια, τους δρόμους, τις πόλεις ολόκληρες που συνεχώς πλημυρίζουν και δημιουργούν από απλά έως πολύ σοβαρά προβλήματα, μέχρι και που κοστίζουν ζωές σχεδόν κάθε φορά; Τύψεις δε νιώθουν, κανένα σφίξιμο, καμιά ευθύνη δεν τους βαραίνει, να ξέρουν πως κάτι που έχτισαν με τα χέρια τους σκότωσε ή κατέστρεψε κάποιον; Μόνο ηλίθιοι πρέπει να είναι, τίποτε άλλο. Γιατί λίγη τσίπα να έχεις, ακόμα και να σε πληρώσουν καλά, όσα και να σου δώσουν δε θα ρισκάρεις τη ζωή των συνανθρώπων σου, γιατί τότε δεν είσαι όχι επαγγελματίας, όχι άνθρωπος, είσαι εγκληματίας. Εγκληματίας! Και μάλιστα εγκληματείς συνειδητά. Θα ήθελα να πιστεύω ότι πρόκειται καθαρά περί ηλιθιότητας, αλλά ακόμα κι αυτή δεν μπορεί να συγχωρείται συνέχεια.
Πλημμύρες; Η Ελλάδα καταρρέει ολόκληρη, ποιες πλημύρες; Και δεν είναι φαινόμενο στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη. Είναι στο Βόλο, είναι στη Χαλκιδική, είναι στο Πήλιο, είναι στην Κρήτη, είναι στην Πελοπόννησο, είναι παντού, παντού σε όλη τη χώρα. Σπίτια που πλημυρίζουν, μπαλκόνια που ξεκολλάνε και πέφτουν, δρόμοι που σκίζονται και γεμίζουν λακκούβες που δε φτιάχνει κανείς ή απλά μπαλώνει πρόχειρα για να ξαναγίνει το ίδιο με την πρώτη μπόρα, καλώδια που τινάζονται στον αέρα και καίνε τις συσκευές στα σπίτια, είναι σάπια λεωφορεία των ΚΤΕΛ – έχω ταξιδέψει με τέτοιο! Που έσπασε ο άξονας από τη σαπίλα κι έφερε τούμπα, είναι ψεύτικες, κούφιες κατασκευές, χάρτινα σπίτια, σάπιες πόλεις, όλη η Ελλάδα ένα ψέμα.
Ένα ψέμα.
Δεν είναι ούτε θέμα γνώσεων, ούτε τεχνογνωσίας ή διαθέσιμων υλικών. Δεν είναι καν θέμα διαθέσιμου χρήματος! Γιατί χρήματα έπεσαν πολλά για να χτιστεί η Ελλάδα. Πάρα πολλά. Μόνο που πριν πάνε εκεί που έπρεπε πέρασαν πρώτα από κάποιες τσέπες. Γιατί αυτό είμαστε, πάει και τελείωσε, απατεώνες, κλέφτες και κουτοπόνηροι. Και όχι, δεν πιστεύω ότι αυτά υπάρχουν στο DNA. Στο μυαλό υπάρχουν, και είναι παγιωμένες συμπεριφορές χρόνων και χρόνων που έχουν γίνει πια ένα με το πετσί μας και δε λένε να ξεκολλήσουν. Και ξέρετε γιατί δεν είναι στο DNA μας; Γιατί οι νέοι μας δεν είναι καθόλου έτσι. Καθόλου όμως! Ευτυχώς.
Μα όπως και να ‘χει τα πάντα πλημυρίζουν σε κάθε μεγάλη βροχή και ο κόσμος υποφέρει και αυτοί οι νέοι έχουν πολλά βάρη στις πλάτες τους… Ίσως υπερβολικά πολλά. Ακόμα και μια ολόκληρη , ψεύτικη χώρα.
